Από τη συνάντηση Γεραπετρίτη - Φιντάν την προηγούμενη βδομάδα

Στο μεταξύ, καθώς χθες ελικόπτερο του τουρκικού στρατού συνετρίβη στην επαρχία της Σπάρτης στη δυτική Τουρκία, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 5 επιβαίνοντες στρατιωτικοί, ο υπουργός Αμυνας Ν. Δένδιας επικοινώνησε με τον Τούρκο ομόλογό του, Γιασάρ Γκιουλέρ, στον οποίο εξέφρασε τα συλλυπητήριά του.

Παράλληλα, χθες ο Γεραπετρίτης, μιλώντας στην Βουλή στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου για τα Ελληνοτουρκικά, είπε ότι «ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός θα υποβληθεί εμπροθέσμως και προσηκόντως», χωρίς να αναλαμβάνει κάποια δέσμευση, έστω κι αν παραδέχτηκε ότι «πράγματι έχει υπάρξει μεγάλη διαχρονικά καθυστέρηση».

Αλλωστε, είναι ακριβώς μέσα στο ευρωΝΑΤΟικό πλαίσιο που βραχυκυκλώνουν μια σειρά σχέδιά τους, από αυτά που υποτίθεται καταρτίστηκαν με ευρωατλαντικές ευλογίες. Π.χ. η «Καθημερινή» έγραφε την Κυριακή ότι «σε γόρδιο δεσμό έχει εξελιχθεί το εγχείρημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου, με γεωπολιτικές και οικονομικές επιπλοκές». Επίσης ότι «εντός των επομένων λίγων εβδομάδων θα πρέπει να ληφθούν ορισμένες τελικές αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο που θα κινηθεί το ιταλικό πλοίο "Ievoli Relume", το οποίο έχει αναλάβει να διεκπεραιώσει την πρώτη φάση των ερευνών για την ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας (Κρήτη) με την Κύπρο», υπογραμμίζοντας ότι από τα εμπόδια που αντιμετωπίζει «το πρώτο και πλέον σοβαρό είναι η ουσιαστική άρνηση της Αγκυρας να επιτρέψει τις έρευνες αν η πορεία του πλοίου δεν αδειοδοτηθεί και από τις τουρκικές αρχές», με ανοιχτό το σενάριο ακόμα και ακύρωσης του έργου σε μια περιοχή όπου η Τουρκία θεωρεί ότι έχει εδραιωμένα δικαιώματα λόγω του τουρκολιβυκού μνημονίου.

Στο μεταξύ, το δημοσίευμα της «Καθημερινής» (το οποίο δεν διαψεύστηκε) επαναλαμβάνει σχετικά με τα όσα έγιναν στα στενά Κάσου - Καρπάθου τον περασμένο Ιούλη: «Από το ιταλικό πλοίο μπορεί να μη ζητήθηκε άδεια από τους Τούρκους, αλλά εστάλη ειδοποίηση περί έναρξης ερευνών στην περιοχή, κάτι που από την τουρκική πλευρά εξελήφθη ως αίτημα για άδεια που, βεβαίως, εγκρίθηκε». Σε κάθε περίπτωση, έκτοτε - όπως παρατηρεί η εφημερίδα - το «Ievoli Relume» «δεν έχει προχωρήσει σε έρευνες στην ανοιχτή θάλασσα».

Επιχειρώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, ο Γεραπετρίτης είπε στη Βουλή ότι «υπήρξε πράγματι μια παρεμπόδιση εκ μέρους τουρκικών πλοίων», ωστόσο «το πλοίο συνέχισε κανονικά την έρευνά του αφού αποσυμπιέστηκε η ένταση». Επέμεινε δε ότι το έργο «θα συνεχιστεί κανονικά», παρότι άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για παρόμοιες αμφισβητήσεις από πλευράς Αγκυρας στο μέλλον. Είπε συγκεκριμένα ότι - όπως προβλέπεται ρητά και στην περιλάλητη «Διακήρυξη των Αθηνών» - «οι χώρες δεν αφίστανται των βασικών νομικών τους θέσεων», με ό,τι αυτό συνεπάγεται επί του πεδίου αλλά και για την «κατοχύρωση» των τουρκικών διεκδικήσεων. Πρόσθεσε μάλιστα πως τα «μαξιμαλιστικά αιτήματα» της Τουρκίας «ανατρέχουν δεκαετίες. Αρα δεν είναι κάτι καινοφανές και δεν είναι κάτι το οποίο θεωρούμε ότι θα λήξει από τη μία μέρα στην άλλη».

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, τα «Νέα» έγραφαν την Παρασκευή ότι αλλάζει ο ορίζοντας των ανακοινώσεων για τα πολυδιαφημισμένα από την κυβέρνηση θαλάσσια πάρκα σε Αιγαίο και Ιόνιο, καθώς αυτές μετατίθενται τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτη, και αφού θα έχει προηγηθεί η συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν στην Αγκυρα. Η εφημερίδα αναφέρει ότι «προκρίνεται η λογική των "ήρεμων νερών" και η αποφυγή εντάσεων», αφού η Αγκυρα είχε αντιδράσει τον Απρίλη σε αυτούς τους σχεδιασμούς για το Αιγαίο, μιλώντας για «γεωγραφικούς σχηματισμούς με αδιευκρίνιστη κυριαρχία» και για «νησιά, νησίδες, βράχους των οποίων η κυριαρχία δεν έχει εκχωρηθεί στην Ελλάδα από τις διεθνείς Συνθήκες», ενώ με απειλητικό τόνο δήλωνε ότι δεν θα δεχθεί τετελεσμένα. Κατηγορούσε μάλιστα την Αθήνα ότι χρησιμοποιεί περιβαλλοντικά ζητήματα για να προωθήσει «την ατζέντα της στα ζητήματα του Αιγαίου».

Ο Κυρ. Μητσοτάκης τότε κόμπαζε ότι το θέμα «δεν αφορά την Τουρκία» και ότι «ως προς την άσκηση εθνικής κυριαρχίας δεν ζητάμε την άδεια κανενός». Στην πορεία, και όπως προκύπτει από το δημοσίευμα, φαίνεται πως αποφάσισαν τουλάχιστον «στάση αναμονής» μέχρι το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας, τέλη Γενάρη με αρχές Φλεβάρη. Σημειωτέον, και αν ακόμα προχωρήσει, ενώ στο Ιόνιο έχουν σχεδιάσει μια ενιαία έκταση που πιάνει από τα βόρεια της Κεφαλονιάς μέχρι τα Αντικύθηρα, στο Αιγαίο πάνε για ένα «πάρκο» κατακερματισμένο σε διάσπαρτα σημεία, με τα όρια προστασίας σε κάποιες νησίδες να είναι στα 3 ν.μ. και σε άλλες στα 6.

Ολα αυτά στον απόηχο όσων είπε την Κυριακή ο Κ. Καραμανλής (σε εκδήλωση για την 80ή επέτειο απελευθέρωσης της Καρπάθου), όπως ότι στα Ελληνοτουρκικά «η συμφωνία δεν είναι αυτοσκοπός. Η συμφωνία πρέπει να διασφαλίζει την ασφάλεια και τα συμφέροντά μας σε όλο τον ελλαδικό χώρο. Ούτε διασφαλίζεται η ειρήνη και η σταθερότητα με υποχωρήσεις». Πρότεινε επίσης, βάζοντας τον λύκο να φυλά τα πρόβατα, «να καταθέσουμε στην ΕΕ τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας». Ενώ, δείχνοντας και το τι αφορούν οι όποιες διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό του ευρωατλαντικού στρατοπέδου, είπε πως «το Αιγαίο κάνει την Ελλάδα υπολογίσιμο ναυτικό και γεωπολιτικό παράγοντα» και πως με τους πολέμους να μαίνονται στην περιοχή και τη σημασία της Αλεξανδρούπολης στον Βορρά και της Σούδας στον Νότο να «έχουν εμπεδωθεί διεθνώς. Οι εμπορικές και στρατιωτικές διελεύσεις μέσω του Αιγαίου είναι ζωτικής σημασίας για εμάς και τους εταίρους μας», «δεν μπορεί η Ελλάδα να μην έχει τον έλεγχο της περιοχής, προκειμένου να διασφαλίζει την ασφάλεια και τη σταθερότητα εκεί, για την ίδια και τους εταίρους της».

Η επίσκεψή του, που θα περιλαμβάνει διμερή συνάντηση με τον Ν. Χριστοδουλίδη, «διευρυμένες συνομιλίες» αντιπροσωπειών των δύο χωρών και επίσκεψη στις βρετανικές βάσεις, θα εγκαινιάσει, όπως όλα δείχνουν, και την έναρξη ενός νέου «Στρατηγικού Διαλόγου», αυτήν τη φορά με τη Βρετανία, μετά από αυτόν με τις ΗΠΑ που ξεκίνησε το καλοκαίρι σηματοδοτώντας τη μετατροπή όλου του νησιού σε ευρωατλαντικό προμαχώνα, με σχέδια για την εγκατάσταση και νέων αμερικανοΝΑΤΟικών βάσεων και συνολικότερα μεγαλύτερο δέσιμο στα ευρωατλαντικά σχέδια, τα οποία μεταξύ άλλων δρομολογούν και τη διαιώνιση της τουρκικής κατοχής στο νησί.

Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φωνές - με τελευταία αυτή των Βρετανών Συντηρητικών που ζητάνε σχετικές «εξηγήσεις» - που υπονοούν ότι στα πλαίσια αυτά δρομολογείται και κάποιου είδους «παραχώρηση» των βάσεων της Βρετανίας στις ΗΠΑ, διευκολύνοντας και από αυτόν τον δρόμο τα διχοτομικά σχέδια. Βρετανική και κυπριακή κυβέρνηση φυσικά διαψεύδουν.

Κατά την κυπριακή κυβέρνηση, η επίσκεψη «αποτελεί ορόσημο στις στενές διμερείς σχέσεις των δύο χωρών», οι οποίες «έχουν ενισχυθεί περαιτέρω και έχουν εισέλθει σε μια νέα εποικοδομητική περίοδο, στο πλαίσιο και της Στρατηγικής Συνεργασίας τους».

Κατά την κυπριακή προεδρία, επισήμως, «ανάμεσα στα θέματα που αναμένεται να απασχολήσουν τις συνομιλίες είναι οι διμερείς σχέσεις με έμφαση σε αυτά που εμπίπτουν στον Στρατηγικό Διάλογο μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων συνεργασίας στους τομείς άμυνας και ασφάλειας, Εκπαίδευσης, πολιτισμού, οικονομίας, εμπορίου, επενδύσεων και Ενέργειας».

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης αναμένεται να συζητηθούν επίσης το Κυπριακό και οι προσπάθειες επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, ζητήματα που άπτονται του Μεταναστευτικού, η κατάσταση στην Ουκρανία καθώς και οι σχέσεις ΕΕ - Ηνωμένου Βασιλείου.

Εμφαση αναμένεται να δοθεί και στις περιφερειακές εξελίξεις και στον ρόλο που διαδραματίζει διαχρονικά η Κυπριακή Δημοκρατία στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και πρόσφατα τόσο μέσω της πρωτοβουλίας της «Αμάλθεια», «όσο και σε θέματα απομάκρυνσης πολιτών από εμπόλεμες ζώνες», όπως λέγεται, με τα γνωστά προσχήματα να επιστρατεύονται για την παραπέρα εμπλοκή.

Στο μεταξύ, τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι ο Στάρμερ δεν θα συναντηθεί μαζί του εξέφρασε ο ηγέτης του ψευδοκράτους, Τατάρ, με το γραφείο του να καλεί τη βρετανική κυβέρνηση, ως εγγυήτρια δύναμη, να αντιμετωπίσει «επί ίσοις όροις» τις δύο πλευρές στην Κύπρο, ενόψει διευρυμένης συνάντησης για το Κυπριακό υπό τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ. «Αναμένουμε να επικρατήσει η κοινή λογική και ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου να δεχθεί συνάντηση με τον Πρόεδρο Ερσίν Τατάρ κατά την επίσκεψή του στο νησί», καταλήγει η δήλωση από τα Κατεχόμενα.