Μπορεί ο νόμος - πλαίσιο για την ανώτατη εκπαίδευση να ψηφίστηκε στη Βουλή, αλλά στη συνείδηση λαού και νεολαίας είναι καταδικασμένος. Βεβαίως, για τους φοιτητές, τους σπουδαστές, τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους εργαζόμενους, που, με τον αγώνα τους ενάντια σ' αυτό το έκτρωμα, το οποίο ρίχνει τα Πανεπιστήμια στην αγκαλιά των επιχειρηματικών ομίλων, συνέβαλαν για να αναδειχτεί το εκπαιδευτικό πρόβλημα και η σχέση του με την πολιτική των αντιδραστικών υπέρ του κεφαλαίου μεταρρυθμίσεων, ο δρόμος βρίσκεται μπροστά. Ο δρόμος της δικής τους ενωμένης πάλης για Παιδεία των λαϊκών αναγκών, που περνά μέσα από την αντίσταση στην εφαρμογή του νόμου - πλαισίου, και που μπορεί να ορθώνει εμπόδια στην κυβέρνηση να τον εφαρμόσει, έτσι ώστε να μείνει ανενεργός. Ετσι κι αλλιώς, ο αγώνας αυτός έδωσε πείρα για τη συνέχεια κάνοντας φανερό πως η νικηφόρα δράση του κινήματος απαιτεί την αποδυνάμωση των κομμάτων της πλουτοκρατίας.Ο «Ρ» δημοσιεύει σήμερα την ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγα, στη Βουλή για τον αντιδραστικό αυτό νόμο.

Με αναφορά στους λόγους για τους οποίους το ΚΚΕ δεν πήρε μέρος στο «διάλογο» για την εκπαιδευτική «μεταρρύθμιση» της κυβέρνησης, ξεκίνησε την ομιλία της η Αλ. Παπαρήγα, τονίζοντας επ' αυτού:

«Το ΚΚΕ από την αρχή τοποθετήθηκε καθαρά, δεν πήρε μέρος στο διάλογο. Δεν πήραμε μέρος για τον πολύ απλό και συγκεκριμένο λόγο. Ηταν πασίγνωστο από το 1999 ποια θα ήταν η μεταρρύθμιση, αντιμεταρρύθμιση - όπως θέλετε πείτε τη - στην Παιδεία. Ηταν, δηλαδή, ένας διάλογος με προκαθορισμένο αντικείμενο, αρχή και τέλος. Και δεν πήραμε μέρος στο διάλογο όχι διότι θα ήταν σοβαρό να εκθέταμε τις απόψεις - δε θα παθαίναμε τίποτε - αλλά κυρίως μας ενδιέφερε να συγκεντρώσουμε την προσοχή των εργαζομένων, της νεολαίας στο εξής ζήτημα: Μη χάνετε χρόνο. Εγκαιρα αντιδράστε και αντισταθείτε».

«Εμείς - συνέχισε - δε συνηθίζουμε, όταν γνωρίζουμε μάλιστα πολύ έγκαιρα τι πρόκειται να συμβεί, να αντιδρούμε στο παραπέντε και να συμμετέχουμε στους αγώνες στο και πέντε. Από το 1999 ήταν γνωστό, και σ' αυτή τη ρότα πορεύτηκε και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, στη ρότα της Μπολόνια. Διάβασα το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ. Στον τομέα της Παιδείας, με πιο αναλυτικό τρόπο και με τη δική του ορολογία, είναι μέσα στη δική σας λογική».

Η Αλ. Παπαρήγα αναφέρθηκε στη συμβολή των αγώνων στο να βγάλει ο λαός συμπέρασμα, επικαλούμενη και τις δημοσκοπήσεις, καθώς όπως τόνισε:

«Πριν έρθει το άρθρο 16 για συζήτηση και ανακινηθεί και το θέμα του νόμου - πλαισίου, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ένα ποσοστό γύρω στο 60% του ελληνικού λαού - αυτών εν πάση περιπτώσει που ρωτήθηκαν για να πούμε την ακρίβεια - που υποστήριζε την ίδρυση μη, όπως λέγεται, κρατικών πανεπιστημίων και γενικά ζητούσε μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία στην κατεύθυνση που διέγραφε λίγο - πολύ η Νέα Δημοκρατία.

Σήμερα, το ποσοστό αυτό βρίσκεται στο 40%, παρά το γεγονός ότι δύο κόμματα του Κοινοβουλίου, δύο κόμματα, αν θέλετε της δικομματικής εναλλαγής, κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, υποστηρίζουν αυτήν τη ρότα, τη γραμμή της πλήρους εμπορευματοποίησης της Παιδείας, ανεξαρτήτως σε ποιο σημείο γίνεται μεταξύ τους ο καυγάς.

Και είναι πολύ σημαντικό το ότι αυτό το ποσοστό έπεσε και έπεσε χάρη στις κινητοποιήσεις, παρά το γεγονός ότι τη μερίδα του λέοντος στην προβολή των κινητοποιήσεων πήραν οι κουκουλοφόροι και στιγμιότυπα τα οποία δε χαρακτηρίζουν συνολικά το κίνημα ή εν πάση περιπτώσει δεν έχουν καμία σχέση με την ουσία της αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση. Μάλλον τη βοηθούν οι κουκουλοφόροι.

Παρ' όλα αυτά, σήμερα ένα 20% και πάνω έχει διαφοροποιήσει τη θέση του. Και δεν αφορά μία δημοσκόπηση - εγώ δε θυμάμαι ούτε τις εταιρείες που τις κάνουν, ούτε ασχολούμαστε και πάρα πολύ αναλυτικά μ' αυτά. Αυτό δε δείχνει κάτι; Δε δείχνει δηλαδή ότι, όταν ανοίχτηκε το θέμα, όταν αναπτύχθηκε δράση μαζική, τότε ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων κατάλαβε κάτι που δεν μπορούσε να καταλάβει πριν μέσα από μια γενικόλογη και τυπική πολιτική αντιπαράθεση;

Ας μην κρυβόμαστε, και στο θέμα της Παιδείας όπως και σε άλλους τομείς, συγκρούεται θα έλεγα η δημοκρατία των επιχειρήσεων και η δημοκρατία των εργαζομένων, το δίκιο των επιχειρήσεων και το δίκιο των εργαζομένων. Μόνο που αυτά είναι ασύμβατα μεταξύ τους».

«Βεβαίως όπως φαίνεται - σημείωσε συνεχίζοντας την ομιλία της - θα γίνει νόμος το νομοσχέδιο. Εμείς δεν έχουμε άλλη επιλογή - και αυτή είναι δημοκρατική επιλογή, γιατί στηρίζεται στο κάτω κάτω στη θέληση και στη διαμόρφωση αντίστοιχης συνείδησης της πλειοψηφίας του λαού - εμείς θέλουμε αυτός ο νόμος να μείνει ανενεργός, να μπουν εμπόδια στην υλοποίησή του και μέσα και έξω από τα πανεπιστήμια, να μην μπορεί η κυβέρνηση να τον υλοποιήσει.

Και φυσικά δε φτάνει αυτό. Στην πορεία ανοίγεται ένας δρόμος, διαμορφώνεται ένα εφαλτήριο, μαζί με άλλες, βεβαίως, αλλαγές και ανακατατάξεις, να δρομολογηθούν αυτές οι πραγματικές ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται, γιατί ότι χρειάζονται αλλαγές όλοι συμφωνούμε. Το θέμα είναι προς ποια κατεύθυνση.

Θα ήθελα να διαβάσω ορισμένα αποσπάσματα από την ανακοίνωση της Κομισιόν, η οποία αναφέρεται στο τι αλλαγές πρέπει να γίνουν στην Παιδεία μέχρι το 2007, δηλαδή φέτος. Αυτά έγιναν πέρσι τον Μάρτη, ούτε χρόνος δεν πρέπει να είναι. Η διαδικασία είχε ξεκινήσει τον Οκτώβρη του 2005. Θα μου πείτε, τι σχέση έχει αυτό; Βεβαίως έχει σχέση, διότι η κυβέρνηση ανοιχτά έχει πει, όπως και η προηγούμενη ότι - βεβαίως με το δικό της τρόπο, έτσι λέει - υλοποιεί κατευθύνσεις πανευρωπαϊκές. Και μάλιστα παγκοσμιοποιητικές κατευθύνσεις. Και σίγουρα το πνεύμα του νόμου που έφερε η Νέα Δημοκρατία το επιβεβαιώνει.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, λοιπόν, αναγνωρίζει ότι η έρευνα και τα πανεπιστήμια είναι βασικοί πυλώνες της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. Το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2006 συμφώνησε να αναληφθεί εντατικότερη δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την προώθηση της ατζέντας αυτής για τα πανεπιστήμια και την έρευνα, η οποία πρέπει να υλοποιηθεί ως το τέλος του 2007, στο πλαίσιο της ανανεωμένης σύμπραξης υπέρ της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Για το "ανάπτυξη και απασχόληση" ξέρουμε. Σύνταξη πάνω από τα εξήντα πέντε, επενδύσεις κεφαλαίων εκεί που υπάρχει μεγάλη κερδοφορία κ.λπ., για να μην αναλύσω αυτό το ζήτημα».

Συνεχίζοντας τόνισε: «Ανταγωνιστικότητα και εκπαίδευση σημαίνει ακριβώς ακόμη μεγαλύτερη βουτιά όλου του επενδυτικού συστήματος και ιδιαίτερα των πανεπιστημίων που παράγουν και νέα γνώση στην αγορά. Παρακάτω: Παροχή, λέει, κινήτρων στο κεφάλαιο για τις δομημένες εταιρικές σχέσεις με την πανεπιστημιακή κοινότητα. Μολονότι τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια πρέπει να διατηρήσουν το χαρακτήρα της δημόσιας αποστολής τους - με το "μολονότι" τα λύνουν όλα - και της γενικής κοινωνικής και πολιτιστικής τους εντολής όλο και περισσότερο πρέπει να λειτουργούν ως οικονομικοί συντελεστές ικανοί να ανταποκρίνονται καλύτερα και γρηγορότερα στις απαιτήσεις της αγοράς και να αναπτύσσουν εταιρικές σχέσεις με σκοπό την εκμετάλλευση των επιστημονικών και τεχνολογικών γνώσεων.

Αυτό συνεπάγεται ότι πρέπει να αναγνωρίσουν ότι οι σχέσεις τους με την επιχειρηματική κοινότητα έχουν στρατηγική σημασία και αποτελούν μέρος της δέσμευσής τους να υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Δηλαδή τι άλλο χρειάζεται; Και εδώ, αν θέλετε, είναι και ένα ερώτημα, ας το πω έτσι, ρητορικό προς το Συνασπισμό, που λέει, δεν υπάρχουν δεσμεύσεις ευρωπαϊκές, ό,τι θέλει κάνει ο καθένας. Υπάρχουν. Είναι άλλο πράγμα αν εμείς δεν αναγνωρίζουμε τις δεσμεύσεις, γιατί δεν αναγνωρίζουμε το φιλολαϊκό χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Εδώ, λοιπόν, είναι το ζουμί της υπόθεσης. Θα παράγεται νέα γνώση; Θα γίνεται έρευνα στα πανεπιστήμια; Βεβαίως θα γίνεται και ιδρύονται και άλλα ιδιωτικά ερευνητικά κέντρα και δημόσια γιατί ακριβώς θέλουν να μην έχει το μονοπώλιο της έρευνας το πανεπιστήμιο, διότι υπάρχει και κίνημα. Και μάλιστα, στο νέο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ υπογραμμίζεται η ανάγκη να γίνουν ερευνητικά ινστιτούτα ξέχωρα, γιατί το πανεπιστήμιο δεν μπορεί να το έχουν και απολύτως του χεριού τους, να το έχει η κάθε κυβέρνηση.

Τι έρευνα, λοιπόν, θα γίνεται; Θα γίνεται κατ' αρχήν έρευνα για προϊόντα που παραγγέλνουν επιχειρηματίες και μάλιστα για προϊόντα που θα έχουν γρήγορη απόδοση της έρευνας. Παρασκευή του προϊόντος, εάν πρόκειται για υλικό προϊόν, και γρήγορο ξεπέταγμά του στην αγορά. Ερευνα που θα μελετήσει μια σειρά ζητήματα που πιθανόν να θέλουν δέκα, δεκαπέντε και είκοσι χρόνια - ας πούμε για το AIDS, ας πούμε για τον καρκίνο, ας πούμε για μια σειρά άλλα ζητήματα που μπορεί να ερευνάς δέκα και δεκαπέντε χρόνια, να επενδύεις και να ερευνάς - για να αποδώσει, αυτή η έρευνα δε θα γίνεται. Και αυτή είναι η διεθνής τάση μέσα στον καπιταλισμό. Δηλαδή, αν εκτιμήσουμε ότι μπορείς να έχεις άμεσο αποτέλεσμα σε ένα φάρμακο - π.χ. για την ασθένεια των πτηνών - εκεί μπορούμε να το κάνουμε. Θα κάνουμε και έρευνα για αντίγραφα φαρμάκων. Αυτά γίνονται μέσα από τα ερευνητικά κέντρα και τα πανεπιστήμια, imitation φάρμακα για την Αφρική και όπου αλλού. Επομένως, αυτό σημαίνει σύμπραξη πανεπιστημίων και επιχειρήσεων.

Είναι δυνατόν, λοιπόν, εμείς να παίρναμε μέρος σε έναν τέτοιο διάλογο; Στην αξιολόγηση μόνο διαφωνήσαμε, όπως είπε ο κ. Ταλιαδούρος; Ακριβώς, διαφωνήσαμε στην αξιολόγηση, γιατί πρόκειται για τέτοια αξιολόγηση. Δεν τη συζητάμε, δεν προτείνουμε άλλο σύστημα αξιολόγησης, διότι αξιολόγηση είναι αυτό που λέμε εδώ, η απόδοση των πανεπιστημίων με βάση τις συμπράξεις με τις επιχειρήσεις».

«Πάμε παρακάτω: "Τα κράτη - μέλη θα πρέπει να εξετάσουν με κριτικό βλέμμα - έτσι το λέει η Ευρωπαϊκή Ενωση, με κριτικό βλέμμα, άγριο βλέμμα δηλαδή - τον υπάρχοντα συνδυασμό των αφενός διδάκτρων και αφετέρου συστημάτων υποστήριξης υπό το πρίσμα της πραγματικής τους αποτελεσματικότητας και ισότητας". Τώρα καταλαβαίνουμε. Θα αρχίσουν τα δίδακτρα, βεβαίως θα αρχίσουν από την πάνω οροφή και θα κατεβαίνουν κάτω - κάτω και θα πουν ένα 5% - η ακραία φτώχεια που δε θα φτάνει στο πανεπιστήμιο και δε θα τελειώνει ούτε το λύκειο - θα το πάμε δωρεάν. Θα πηγαίνουν οι διάφοροι φιλάνθρωποι στη μνήμη της μαμάς τους, του μπαμπά τους και του παππού τους, θα χορηγούν και κάποιες υποτροφίες και θα υπάρχει και ένα δείγμα φτωχολογιάς.

Παρακάτω: "Τα πανεπιστήμια θα έπρεπε να χρηματοδοτούνται περισσότερο για όσα πράττουν και όχι για ό,τι είναι". Θα μου πείτε, βεβαίως το έργο χρηματοδοτείται. Αυτό που μπαίνει λέει το εξής πράγμα, ότι δε θα χρηματοδοτούνται με κριτήριο την κοινωνική τους αποστολή, άλλο πώς υλοποιείται αυτή, αλλά ό,τι πράττει. "Με την εστίαση της χρηματοδότησης, τα σημαινόμενα παραγόμενα αποτελέσματα και όχι στο εισερχόμενο δυναμικό και με την προσαρμογή της χρηματοδότησης στην πολυμορφία του προφίλ των διαφόρων ιδρυμάτων". Τώρα, καταλαβαίνετε αυτά είναι φληναφήματα φραστικά, αλλά έχουν ουσία. Προσέξτε υποσημείωση: "Τα πανεπιστήμια με ενεργό ερευνητική δράση, δε θα πρέπει να αξιολογούνται και να χρηματοδοτούνται στην ίδια βάση με άλλα πανεπιστήμια. Λιγότερο δραστήρια στην έρευνα, αλλά ισχυρότερα όσον αφορά στην ενσωμάτωση φοιτητών από μειονεκτούσες ομάδες, ή την ενεργό προώθηση της τοπικής βιομηχανίας των υπηρεσιών".

Εδώ, γίνεται διάκριση: Πανεπιστήμια τέτοια ή άλλα και δε θα είναι κριτήριο αν στα πανεπιστήμια αυτά είναι παιδιά από φτωχές περιοχές, κ.λπ;. Εδώ, πού πάει η υπόθεση με τα ΤΕΙ κατ' αρχήν; Αυτό σημαίνει πλήρης κατηγοριοποίηση, ταξικοποίηση των πανεπιστημίων όσο μπορεί να γίνει με βάση το επιστημονικό αντικείμενο, όχι το γνωστικό. Λέει: "Εκτός από τα ποσοστά ολοκλήρωσης στο μέσο χρόνο σπουδών απέδιδε και τα ποσοστά απασχόλησης των αποφοίτων και θα πρέπει να λαμβάνονται υπ' όψιν και άλλα κριτήρια για τα πανεπιστήμια με ενεργό ερευνητική δράση: Ερευνητικά επιτεύγματα, επιτυχείς αιτήσεις ανταγωνιστικής χρηματοδότησης, δημοσιεύσεις, παραπομπές, διπλώματα, ευρεσιτεχνίες και άδειες εκμετάλλευσης, ακαδημαϊκά βραβεία, βιομηχανικές ή και διεθνείς εταιρικές σχέσεις". Να δείτε τι έχει να γίνει μέσα σε αυτά τα πανεπιστήμια. Αυτά τα λέει και ο κ. Παπανδρέου στο πρόγραμμά του.

Μετά μιλάμε για διαπλοκή; Το κάθε πανεπιστήμιο θα κοιτάζει να δει με ποιο βιομηχανικό συγκρότημα, με ποιο μονοπωλιακό πολυεθνικό συγκρότημα θα διασυνδεθεί για να πάρει τις συστάσεις. Ακόμα εδώ μπορεί να δίνονται και ψεύτικες παραγγελίες ερευνών για να πάρει χρηματοδότηση.

Θα ήθελα να πω στην κυβέρνηση ότι πέρα από το ότι θα συναντήσουν ένα μεγάλο κύμα αντίδρασης και μέσα και έξω από τα πανεπιστήμια - γιατί δεν είναι μόνο υπόθεση της πανεπιστημιακής κοινότητας - θα συναντήσουν μεγάλες δυσκολίες από τις ακόμα πιο δυναμωμένες συντεχνίες μέσα στα πανεπιστήμια. Εδώ να δείτε τι θα γίνει η πανεπιστημιακή κοινότητα. Εκείνο το μέρος της πανεπιστημιακής κοινότητας που δεν έχει πλήρη ταξική συνείδηση, όσον αφορά την Παιδεία, θα πέσει στη λούμπα. Ομαδοποίηση, μικρές εταιρείες μέσα, συνεργασίες ανάμεσα στο επιστημονικό προσωπικό. Ο ένας θα τρώει το μάτι του άλλου και μόνο το μυαλό τους δε θα έχουν στη μετάδοση γνώσης και στην ανάπτυξη της έρευνας. Αυτά τα λέει η Κομισιόν.

Τα πανεπιστήμια θα πρέπει να είναι σε θέση να προσελκύουν τους καλύτερους επιστήμονες και ερευνητές, να τους προσλαμβάνουν με ευέλικτες ανοιχτές και διαφανείς διαδικασίες. Εδώ θα γίνεται κυνήγι εγκεφάλου, εξαγορά, σαν το ποδόσφαιρο. Το κάθε πανεπιστήμιο θα κυνηγά τον εκάστοτε Ροναλντίνιο του κάθε κλάδου. Εδώ θα αγοράζονται οι επιστήμονες. Ετσι θα γίνεται, τα λέει το χαρτί αυτά, δεν είναι δικά μας».

Καταλήγοντας η Αλ. Παπαρήγα υπογράμμισε: «Εμείς, λοιπόν, βάζουμε ένα ζήτημα και δεν το συζητάμε, χιλιάδες προτάσεις μπορούμε να σας φέρουμε. Και αν θέλετε εμείς ως ένα σημείο μπορούμε να κάνουμε αναλυτικές προτάσεις, υπάρχουν οι επιστήμονες και υπάρχει και η εμπειρία να τις αξιοποιήσουμε, να δεχτούμε και προτάσεις άλλων κομμάτων σε επιμέρους ζητήματα.

Το κύριο και βασικό είναι: Επιστήμη, γνώση, από ποιον και για ποιον. Εν πάση περιπτώσει, ποιος θα είναι ο ρόλος των πανεπιστημίων. Εμείς αυτό το ρόλο, όπου είναι εταίρος, στην καλύτερη περίπτωση, ένα μέρος των πανεπιστημίων και μαγαζάκι άλλο ένα μέρος των επιχειρηματιών, αυτά τα πανεπιστήμια τα απορρίπτουμε ριζικά. Προτάσεις έχουμε και για την έρευνα και το πού θα πρέπει να στραφεί και για το πώς πρέπει να λειτουργούν τα πανεπιστήμια και για τη διαφάνεια. Το θέμα είναι ο κεντρικός άξονας.

Σε ποιο διάλογο, λοιπόν, να παίρναμε μέρος. Τι να συζητήσουμε; Για τις προγραμματικές συμφωνίες τις τετραετείς, ή τάχα για τα εξεταστικά συστήματα; Πώς να συζητήσουμε για το εξεταστικό σύστημα, για το αν η πρόσβαση πρέπει να είναι χωρίς ή με εξετάσεις όταν ζούμε σε μια κοινωνία, όπου πια και τις όποιες διόδους είχε ανοίξει στα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων να φτάνουν στα πανεπιστήμια, την κλείνει τη στρόφιγγα από τα δεκαπέντε χρόνια; Τι να συζητήσουμε; Αύριο θα πηγαίνουν όλο και λιγότεροι στα πανεπιστήμια. Σήμερα εμφανίζονται ότι ζητούν περισσότεροι από αυτές τις θέσεις που μπορούν να απορροφήσουν τα πανεπιστήμια, αλλά θα αντιστραφεί η εξέλιξη, και τότε θα χειροκροτείτε ότι καταργήθηκαν οι εξετάσεις στα πανεπιστήμια.

Εμείς, όπως έχουμε πει, κάνουμε γενική τοποθέτηση. Δε συμμετέχουμε σε καμία άλλη διαδικασία και αυτό για ποιο λόγο; Οχι για να φανούμε αγωνιστικότεροι έναντι κάποιων άλλων, αλλά γιατί θέλουμε ακριβώς να συγκεντρώσουμε την προσοχή στους εργαζόμενους, ότι δεν μπορούν να προσαρμοστούν σ' αυτόν το νόμο και σε ό,τι άλλο ακολουθήσει. Οτι δεν μπορούν να ζητούν περίοδο προσαρμογής. Βγαίνει ένα μέρος της πανεπιστημιακής κοινότητας και λέει ότι θέλουμε χρόνο να προσαρμοστούμε, θέλουμε χρόνο να αντισταθούμε. Αυτό το καταλαβαίνουμε».