Η αγωνιστική ανάταση στους κόλπους των φοιτητών και σπουδαστών που εκδηλώθηκε το τελευταίο διάστημα, οπότε και το φοιτητικό κίνημα έφερε ξανά με δυναμικό τρόπο στο προσκήνιο το μείζον ζήτημα της κατάστασης που επικρατεί στην ανώτατη εκπαίδευση, απαιτώντας να αποσυρθούν οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί για τσάκισμα κάθε έννοιας δημόσιας και δωρεάν Παιδείας, όπως αυτοί αποτυπώνονται στις κατευθύνσεις του ΕΣΥΠ και αποτελούν την ουσία του περιβόητου «νόμου πλαισίο», δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία». Παρότι πολλοί ήταν αυτοί που έδειξαν να εκπλήσσονται από τη μαζικότητα και τη μαχητικότητα των κινητοποιήσεων σε σχέση με αυτές των προηγούμενων χρόνων, το ξάφνιασμά τους υποδεικνύει είτε άγνοια για τα όσα χρόνια τώρα διαδραματίζονται στο χώρο της εκπαίδευσης, είτε προσποίηση ώστε να αποφύγουν μια συζήτηση επί της ουσίας.

Ο «νόμος πλαίσιο» ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Ηταν βέβαια μεγάλη. Αυτός ο νόμος ήρθε να εξειδικεύσει για την ελληνική πραγματικότητα ευρωενωσιακές κατευθύνσεις όπως αυτές συγκεκριμενοποιήθηκαν στην Μπολόνια, στη Λισαβόνα και αλλού, και να θεσμοθετήσει αρνητικές αλλαγές που στο πλαίσιο των γενικότερων καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων έχουν από καιρό επέλθει και στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης, με βασικό στόχο την ολοκληρωτική παράδοση των Πανεπιστημίων στις επιχειρήσεις. Απ' αυτή την άποψη είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες που αυτή η ίδια η πραγματικότητα διαμορφώνει, εκείνες οι φωνές - προερχόμενες κατά κύριο λόγο από την πλευρά του ΣΥΝ - που ζητάνε την απόσυρση του νόμου, αφήνουν όμως έξω από το πεδίο της κριτικής και της αντιπαράθεσης, το Πανεπιστήμιο όπως έφτασε να είναι σήμερα, εγκαλώντας μάλιστα το ΚΚΕ γιατί... δαιμονοποιεί τις εταιρίες. Λες κι αυτές επιτελούν ιεραποστολικό έργο στα Πανεπιστήμια. Από την πλευρά επίσης του ΣΥΝ υπερπροβάλλεται η επιεικώς ουτοπική άποψη περί αυτονομίας των Πανεπιστημίων. Σε κάθε κοινωνία, αντικειμενικά η εκπαίδευση έχει σχέση με την παραγωγή και την ανάπτυξη, άρα και με την οικονομία. Το Πανεπιστήμιο - επιχείρηση είναι αυτό που αντιστοιχεί στη σύγχρονη φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού, άρα η άποψη του ΣΥΝ για την αυτονομία του είναι κενό γράμμα.

Επανερχόμαστε στις αλλαγές που συσσωρεύτηκαν στην ανώτατη εκπαίδευση, καθώς ήταν αυτές που προετοίμασαν το έδαφος για να ξεχυθούν στους δρόμους δεκάδες χιλιάδες φοιτητών. Ηταν ταυτόχρονα η καθοριστική παρέμβαση των δυνάμεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, που επί χρόνια ακατάπαυστα, έδιναν μάχη μέσα και έξω από τις σχολές, ενημερώνοντας για το πού οδεύουν τα πράγματα, δουλεύοντας στη συνείδηση των φοιτητών, και όχι μόνο, την ανάγκη να υπάρξει μαζική αποφασιστική απάντηση. Και αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν μόνο αυτές οι δυνάμεις που συστηματικά εργάζονταν στην κατεύθυνση του να κατανοήσει ο εργάτης, ο υπάλληλος, κάθε άνθρωπος του μόχθου την ανάγκη να αγωνιστεί μαζί με τους φοιτητές, μαζί με τα παιδιά του, για μια πραγματικά δημόσια και δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση.

Οι φοιτητικές κινητοποιήσεις και η συμπαράταξη στο πλάι των φοιτητών, των ταξικών δυνάμεων του συνδικαλιστικού κινήματος, είναι καθαυτές ένα θετικό κρατούμενο, όπως κάθε αγώνας, ανεξάρτητα από το αν έχει ή όχι άμεσα απτά αποτελέσματα, που όμως συσσωρεύει εμπειρία, προετοιμάζει το έδαφος για τους επόμενους. Πολύ περισσότερο που ο αγώνας συνεχίζεται και ως τα σήμερα κατάφερε να υποχρεώσει την κυβέρνηση σε ελιγμό και αναδίπλωση μπροστά στο ογκούμενο κύμα των αντιδράσεων, εξαγγέλλοντας ότι δε θα καταθέσει το νόμο και θα προχωρήσει σε «διάλογο».

Σε όσους (στελέχη της ΝΔ και αρκετοί ακόμα) έσπευσαν να κατηγορήσουν σαν... πρόωρες τις αντιδράσεις, κραδαίνοντας το... επιχείρημα πως αυτές εκδηλώθηκαν πριν καν δημοσιοποιηθεί ο νόμος, πριν καν δηλαδή λάβουν γνώση του περιεχόμενου του, η απάντηση είναι μόνο μία: Είναι ευχής έργον το κίνημα να μπορεί να προλαμβάνει. Οσο πιο νωρίς τόσο καλύτερα για τα δικαιώματα των εργαζομένων και των παιδιών τους. Αλλά πέραν αυτού, δεν έχουν και δίκιο. Το περιεχόμενο του νόμου ήταν σε γενικές γραμμές γνωστό, καθώς η κυβέρνηση είχε δηλώσει την πρόθεσή της να ενσωματώσει σ' αυτόν τις αντιδραστικές προτάσεις του ΕΣΥΠ, που είχαν ξεσηκώσει πλήθος αντιδράσεων.

Μετά τον κυβερνητικό ελιγμό, έγινε έντονη προσπάθεια υπονόμευσης των κινητοποιήσεων. Στελέχη της κυβέρνησης δήλωναν πως δεν έχει νόημα η συνέχισή τους καθώς ο νόμος δε θα κατατεθεί και το περιεχόμενό του θα τεθεί σε διάλογο. Ενάντια σ' αυτές τις φωνές το φοιτητικό και το ταξικό εργατικό κίνημα χρειάζεται να εντείνουν την επαγρύπνηση και τη δράση τους. Κανέναν δεν πρέπει αυτή να εφησυχάσει. Οι προθέσεις της κυβέρνησης κάθε άλλο παρά αθώες είναι, θα επαναφέρει το νόμο σε χρονική στιγμή που θα εκτιμήσει ως ευνοϊκότερη για το πέρασμά του. Ο ψευδεπίγραφος διάλογος - που εξαγγέλλει - δεν πρέπει να ξεγελάσει κανέναν. Υπάρχει άλλωστε σχετική μεγάλη εμπειρία. Κάθε τέτοιος διάλογος έληξε με πετσόκομμα δικαιωμάτων. Οι πολιτικοί εκπρόσωποι του μεγάλου κεφαλαίου δε θα παραιτηθούν από την προσπάθεια για ταχύτερη προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και στο χώρο της Παιδείας. Και εδώ αναφερόμαστε και στη ΝΔ και στο ΠΑΣΟΚ. Είναι δηλωμένη η προσήλωσή τους στο στόχο για αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος διάπλατα για την ιδιωτικοποίηση των Πανεπιστημίων, για παραπέρα υποβάθμιση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης, για ακόμα πιο σφιχτή σύνδεση του δημόσιου πανεπιστήμιου με τις ανάγκες της αγοράς, τις ανάγκες δηλαδή του μεγάλου κεφαλαίου, πράγμα που σημαίνει ότι αυτό θα έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για το περιεχόμενο των σπουδών, για την κατεύθυνση του ερευνητικού έργου κ.ο.κ.

Αλλωστε χείρα βοηθείας στην κυβέρνηση και στην προσπάθεια για απονεύρωση του κινήματος έτεινε και το ΠΑΣΟΚ που έσπευσε να κλίνει την ανάγκη διεξαγωγής «διαλόγου» σε όλες τις πτώσεις, υπονομεύοντας στην πράξη την ανάγκη συνέχισης των κινητοποιήσεων για την οριστική απόσυρση του νόμου. Από κοντά και ο Συνασπισμός κάπως βιάστηκε να μιλήσει για νίκη του κινήματος. Μα, ποια νίκη; Ναι, οι αγώνες των φοιτητών έφεραν ένα πρόσκαιρο αποτέλεσμα, τη μη κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή, αλλά το κύριο αίτημα των κινητοποιήσεων δεν ήταν αυτό. Ηταν η απόσυρση του νόμου και κάτι τέτοιο δε συνέβη. Το φοιτητικό κίνημα εναντιώθηκε στις κατευθύνσεις της Μπολόνια, της Λισαβόνας, προτάσσει το «έξω οι επιχειρήσεις από τα Πανεπιστήμια», ζητά κατάργηση όλων των προηγούμενων νόμων, για την αξιολόγηση, τον ΔΟΑΤΑΠ κλπ., που εξακολουθούν να ισχύουν και να αποτελούν γνώμονα για την κυβέρνηση για το «νόμο-πλαίσιο». Κατά συνέπεια όσοι ζητωκραυγάζουν είτε υπέρ του διαλόγου είτε υπέρ της υποτιθέμενης νίκης του κινήματος, από διαφορετικές θέσεις συμβάλλουν στην υπονόμευσή του, στην άμβλυνση των αγωνιστικών διαθέσεων, σκορπώντας αυταπάτες.

Ενάντια σε όλους αυτούς το διάστημα που έχουμε μπροστά πρέπει να σημαδευτεί από τη συνέχιση του αγώνα με ποικίλες μορφές, ενάντια στην κυβερνητική πολιτική και όσους τη στηρίζουν. Ενδείκνυται για εξαγωγή συμπερασμάτων από τους ίδιους τους φοιτητές, ώστε από καλύτερες θέσεις να δώσουν τη μάχη για όσα τους ανήκουν, από θέσεις συνολικής καταδίκης του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, αλλά και του ΣΥΝ που αρνείται να αρθρώσει έστω και μια κουβέντα για την κατάντια του σημερινού Πανεπιστήμιου. Πρέπει να αξιοποιηθεί για ακόμα καλύτερο συντονισμό με το εργατικό λαϊκό κίνημα, γιατί τελικά η Παιδεία είναι υπόθεση όλων και μόνο ο αγώνας όλων μπορεί αποτελεσματικά να την υπερασπίσει από κάθε προσπάθεια άλωσής της και να διεκδικήσει αλλαγές προς όφελος των λαϊκών αναγκών. Σ' αυτή την προσπάθεια το ΚΚΕ και η ΚΝΕ θα δώσουν όλες τους τις δυνάμεις. Σε κάθε μάχη για τη διεκδίκηση ενός Πανεπιστήμιου που θα απαντά στις λαϊκές ανάγκες, το ΚΚΕ και η ΚΝΕ θα είναι μπροστά.