Σε τεντωμένο σχοινί φαίνεται να βρίσκονται οι σχέσεις Λευκωσίας - Λονδίνου, μετά τις δηλώσεις του λόρδου Χάνεϊ για τη δημιουργία νέου κράτους στην Κύπρο και την ύπαρξη δυο λαών στο νησί, αλλά και τη στάση που τηρεί η Βρετανία στα διαβήματα της κυβέρνησης.

Αυτή την εικόνα παρουσίαζαν χθες τα ΜΜΕ στη Λευκωσία.

Αμέσως μετά την προχθεσινή συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου, κλήθηκε στο ΥΠΕΞ ο Βρετανός ύπατος αρμοστής Λι Πάρκερ, προς τον οποίο ο Ιωάννης Κασουλίδης εξέφρασε την έντονη δυσφορία της κυβέρνησης και των κομμάτων στα όσα διατύπωσε ο λόρδος Χάνεϊ στο CNN Turk.

Ο Βρετανός διπλωμάτης, μετά τη συνάντησή του με τον Ι. Κασουλίδη, δήλωσε ότι δεν αναιρεί τίποτα από όσα έχει πει ο Χάνεϊ.

Είπε ευθέως ότι «δεν έχει ούτε να προσθέσει ούτε να αφαιρέσει οτιδήποτε από τα όσα έχει δηλώσει ο λόρδος Χάνεϊ», επισημαίνοντας πως «ο κ. Χάνεϊ είπε αυτά που είπε».

Οι τοποθετήσεις αυτές του Λι Πάρκερ έχουν ενοχλήσει τη Λευκωσία, η οποία και θεωρεί προκλητική τη στάση του Βρετανού διπλωμάτη.

Το θέμα των θέσεων Χάνεϊ απασχόλησε εκτενώς το Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο και τις συνδέει με τις πρόσφατες δηλώσεις του ΓΓ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, ότι «το θέμα της αναγνώρισης του ψευδοκράτους είναι στην ημερήσια διάταξη των συνομιλιών». Το θέμα αυτό, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, εξετάστηκε παράλληλα με μια σειρά από άλλα σενάρια στη διάρκεια της τρίωρης συνεδρίασης του Εθνικού Συμβουλίου.

Το Εθνικό Συμβούλιο συζήτησε πιθανά σενάρια σχετικά με τη στάση των Ηνωμένων Εθνών μετά τη μετάβαση, στα τέλη Ιουνίου, του ντε Σότο στη Νέα Υόρκη για να ενημερώσει τον Κόφι Ανάν.

Ο τελευταίος θα υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την πορεία των συνομιλιών και θα ζητήσει να πάρει νέες εντολές για τη μεθοδολογία, που θα ακολουθηθεί.

Περαιτέρω εξετάστηκαν από το Εθνικό Συμβούλιο τα ενδεχόμενα κρίσης και θερμού επεισοδίου, καθώς και τα πιθανά προβλήματα στην ενταξιακή πορεία. Στις δηλώσεις Χάνεϊ αναφέρθηκε, προχθές, για πρώτη φορά και ο Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος και δεν έκρυψε την ικανοποίησή του.

Ο Ντενκτάς επανέλαβε σε δηλώσεις του τις θέσεις του Βρετανού διπλωμάτη, επισημαίνοντας πως οι «Ελληνοκύπριοι δεν μπορούν να ενταχθούν νόμιμα στην ΕΕ, εάν δεν αποδεχτούν την κυριαρχία μας».

Είπε, ακόμη, πως στην Κύπρο «υπάρχουν δύο λαοί και δύο κυρίαρχες περιοχές». Οι θέσεις αυτές του Ντενκτάς αντανακλούν και το κλίμα στις απευθείας συνομιλίες.

Η αρνητική στάση του κατοχικού ηγέτη στο κεφάλαιο της ασφάλειας δημιουργεί εμπλοκή στη διαδικασία, σε σημείο να μην αποφασιστεί την περασμένη Παρασκευή ποιο θέμα θα συζήταγαν χθες οι Κληρίδης και Ντενκτάς. Κι αυτό, παρά τις εισηγήσεις του ντε Σότο, τις οποίες μόνον η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχτηκε.

Η Κύπρος δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, δήλωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ και πρόσθεσε ότι η ΕΕ θέτει όρους, όπως το Κυπριακό, μόνο στην Τουρκία και όχι στις άλλες υποψήφιες χώρες.

Πρέπει να αφαιρέσουμε το Κυπριακό από τα πλαίσια των σχέσεών μας με την ΕΕ, γιατί πρόκειται περί ενός διαφορετικού θέματος, είπε ο Μπ. Ετσεβίτ, μιλώντας χθες στο τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV και πρόσθεσε ότι η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, αν δεν έχει προηγηθεί λύση στο Κυπριακό, θα δυσχεράνει τις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ.

Απαντώντας σε ερώτηση για το αν βλέπει κάποια καλή θέληση εκ μέρους της ΕΕ, ο Μπ. Ετσεβίτ είπε ότι πέραν την καλής θελήσεως χρειάζεται και ρεαλισμός και επανέλαβε τις πάγιες θέσεις του περί δύο διαφορετικών κρατών, δύο διαφορετικών λαών και δύο διαφορετικών γλωσσών στην Κύπρο.

Οι Τουρκοκύπριοι είναι υπό την εγγύηση της Τουρκίας, είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός και αναρωτήθηκε: Γιατί να την εγκαταλείψουν;

Αν κάποιος κοιτάξει το χάρτη, θα καταλάβει το πόσο σημαντική είναι η Κύπρος για την Τουρκία, επανέλαβε ο Μπ. Ετσεβίτ και υποστήριξε ότι όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα μεταφοράς πετρελαίου από το Μπακού στο Τζεϊχάν η ΤΔΒΚ θα είναι ακόμα πιο σημαντική, όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά και για όλο τον κόσμο. Εχουμε απόλυτο δίκιο στο Κυπριακό και γι' αυτό δεν ανησυχώ. Είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε οποιονδήποτε ισχυρισμό μας προβάλλουν, υποστήριξε ο Μπ. Ετσεβίτ και πρόσθεσε ότι μόνον εμείς μπορούμε να κάνουμε κακό στον εαυτό μας στο Κυπριακό.

Ορισμένοι ωστόσο, κάτω από διάφορες επιρροές, θεωρούν ότι πρέπει να υποχωρήσουμε στο Κυπριακό και με τη στάση τους οι κύκλοι αυτοί εμποδίζουν την Τουρκία στο θέμα αυτό, είπε ο Μπ. Ετσεβίτ.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).--

Ενίσχυση του «αυτόνομου» ρόλου και των εξουσιών του προέδρου της Κομισιόν, πληθώρα αντιπροέδρων με «δέσμη αρμοδιοτήτων» και «έναν επίτροπο ανά κράτος - μέλος σε μια διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ), δήθεν για να «μην υπάρξει διευθυντήριο των μεγάλων» πρότεινε χτες στις Βρυξέλλες ο πρόεδρος της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι, προβλέποντας «ριζικές αλλαγές» στο ρόλο και τις «αρμοδιότητες» του ευρωπαϊκού οργάνου, του οποίου προεδρεύει μέχρι το 2005.

Πρόκειται για νέες, «ξαφνικές» προτάσεις «αναθεώρησης» της Κομισιόν, ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Σεβίλλης (21-22 Ιούνη), μία μέρα μετά τις «ξαφνικές» προτάσεις του Χ. Σολάνα για «αναθεώρηση» της δομής και της λειτουργίας του Συμβουλίου της ΕΕ. «Ανοίγοντας», έτσι «ξαφνικά» τεράστιο πολιτικό ζήτημα στη Σεβίλλη και προκαταβάλλοντας την πολιτική αναθεώρηση προς το αυταρχικότερο, που έχει ξεκινήσει με τη Διακυβερνητική Διάσκεψη (ΔΔ) και αναμένεται να ολοκληρωθεί «μέχρι το 2004».

Χωρίς να υπάρξει καμιά επίσημη αντίδραση, τα δυο «θεσμικά» πραξικοπήματα άνοιξαν νέο ευρω-μπάχαλο, ενόψει Σεβίλλης. Και ενώ οι προτάσεις Χ. Σολάνα «υιοθετήθηκαν» από το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών προχτές στο Λουξεμβούργο (βλ. «Ρ» 18/6/2002) οι προτάσεις Πρόντι είναι ακόμη πιο προκλητικές, αφού ο πρόεδρος της Κομισιόν «αποφάσισε» εκ των προτέρων ότι «η αναθεώρηση της Κομισιόν πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν από τα τέλη του 2003 δηλαδή, πριν και από το τυπικό τέλος της ΔΔ (!!!) Το ότι η λεγόμενη «συνδιάσκεψη» της ΔΔ, που άρχισε από φέτος, αποτελούσε έναν προπαγανδιστικό μηχανισμό ήταν (...) κοινό μυστικό. Αλλά το γεγονός ότι τόσο προκλητικά, το Συμβούλιο και η Κομισιόν θ' «άδειαζαν» τη «διακυβερνητική» συνδιάσκεψη αποτελεί επικίνδυνη ένδειξη ότι ο πολιτικός αυταρχισμός εντός της ΕΕ έχει οξυνθεί στο έπακρο.

Αλλά και επί της ουσίας τους, οι προτάσεις Πρόντι αποτελούν μνημείο υποκρισίας και δόλιας πολιτικής. Στο όνομα, δήθεν, της «προστασίας» των μικρών κρατών - μελών, ο πρόεδρος της Κομισιόν τους (...) χαρίζει και μετά τη διεύρυνση από έναν επίτροπο ανά κράτος - μέλος, αλλά απαιτεί μονοκρατορία του προέδρου της Κομισιόν. Ο Ρ. Πρόντι δεν αρνήθηκε ότι προτείνει μια «οργανωτική πυραμίδα». Και όπως δήλωσε χαρακτηριστικά «θα 'ναι υπό τη διεύθυνσή μου που οι αντιπρόεδροι θα προετοιμάζουν τις αποφάσεις που θα τίθενται σε οριστική πληροφορία στην Ολομέλεια της Κομισιόν».

Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν είναι διορισμένο όργανο και δε λογοδοτεί πουθενά παρά μόνο στα συμφέροντα του μεγάλου ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Το κωμικοτραγικό της ανυπαρξίας ακόμη και στοιχειώδους «δημοκρατίας» εντός της ΕΕ είναι το γεγονός ότι ο Ρ. Πρόντι (...) πρόλαβε και άνοιξε «διάλογο» με τις προτάσεις Σολάνα, δηλώνοντας ότι ο θεσμός των εξάμηνων προεδριών της ΕΕ από όλα τα κράτη - μέλη «είναι λιγόχρονος και δημιουργεί σοβαρά οργανωτικά προβλήματα». Δηλαδή, εντελώς «ξαφνικά» οι Πρόντι - Σολάνα προτείνουν κατάργηση των υφιστάμενων κυλιόμενων προεδρείων της ΕΕ.

Σε τελική ανάλυση, οι Βρυξέλλες για το (...) καλό των μικρών κρατών - μελών τους «χαρίζουν» έναν επίτροπο, αλλά του αφαιρούν προκαταβολικά όλες τις «αρμοδιότητες», καθιστώντας τον «επίτροπο» απλά έναν «εθνικό» εκπρόσωπο. Και για να τους «ευχαριστήσουν» για τη συνεργασία τους στη νέα «πυραμίδα», τους στερούν προκαταβολικά και από το δικαίωμα στην προεδρία της ΕΕ.

Αν, τελικά, περάσει και η πρόταση Χ. Σολάνα για κατάργηση του βέτο στις Συνόδους Κορυφής, τότε πριν ακόμη αρχίσει η ΔΔ, η αυταρχική «νέα» πολιτική δομή της ΕΕ θα έχει αποφασιστεί με «διατάγματα των Βρυξελλών».

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα συναντήθηκε με τον υπεύθυνο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Κύπρου Γιώργο Βασιλείου στην έδρα της Κεντρικής Επιτροπής. Στη συνάντηση συζητήθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις για την ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην ΕΕ και το Κυπριακό.

Η Αλέκα Παπαρήγα επισήμανε ότι η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ χρησιμοποιείται ως μοχλός πίεσης για μη δίκαιη λύση του Κυπριακού, σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.