Την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μια γιγάντωση του επιχειρηματικού τομέα στο χώρο της υγείας.

Ετσι, ο τζίρος των εταιριών στο χώρο της υγείας έφθασε συνολικά το '98 τα 100 δισ., εκ των οποίων μόλις 10 κλινικές καλύπτουν το 60% του τζίρου (Ιατρικός Τύπος, τεύχος Μάη 2000).

- Τα διαγνωστικά κέντρα το διάστημα '85-'96 παρουσίασαν μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 26%. Λειτουργούν πάνω από 400 στη χώρα. Κάθε χρόνο εξετάζουν 5 εκατομμύρια κατοίκους.

- Οι επενδύσεις του «ΥΓΕΙΑ» για τη χρονική περίοδο 1999-2004 αγγίζουν τα 5 δισ. δρχ. Το 1998 τα έσοδά του έφθασαν τα 16 δισ. και τα κέρδη τα 3,1 δισ. δρχ.

- Εισαγωγή του «ΙΑΣΩ» και του «ΥΓΕΙΑ» στο χρηματιστήριο, με στόχο την άντληση νέων κεφαλαίων ώστε να διευρυνθεί η δράση του ιδιωτικού κεφαλαίου στην υγεία σε εξειδικευμένες υπηρεσίες, π.χ., δημιουργία νέων κλινών, επέκταση δραστηριοτήτων εκτός Αττικής, εξαγορά μικρότερων ιατρικών μονάδων (Ιατρικός Τύπος, τεύχος Μάη 2000). Και οι δυο εταιρίες ανακοίνωσαν τη δημιουργία παιδιατρικών κέντρων και συνεδριακών κέντρων.

Το «ΙΑΣΩ» το '96 είχε κέρδη 76 εκατομμύρια, το '97 1,007 δισ., Το 1998 2,3 δισ. και το 1999 3,5 δισ. Δηλαδή τον τελευταίο χρόνο τα καθαρά κέρδη προ φόρων παρουσίασαν ποσοστό αύξησης 34,3% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο.

Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση του Ομίλου Αποστολόπουλου, για την πορεία ανάπτυξης που ακολούθησε ο ιδιωτικός τομέας υγείας και για τη μελλοντική εξέλιξή του μετά την υλοποίηση των κυβερνητικών σχεδίων.

Ο Ομιλος Αποστολόπουλου εκτός των παραπάνω εταιριών περιλαμβάνει το Απολλώνιο Θεραπευτήριο, την κλινική «Ιασις» (εξαγοράστηκε πριν δυο μήνες), την πρώην «Κλινική Αγ. Διονυσίου» στη Δάφνη, την πρώην «Κλινική Αγ. Νικολάου» (κλινική Δυτικής Αττικής) και μια κλινική στο Παγκράτι (εξαγοράστηκε στις αρχές του 2000).

Επίσης, στη δυναμικότητα του Ομίλου ανήκει και το πρόσφατα εγκαινιασθέν (χωρίς άδεια λειτουργίας) Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο στη Θεσ/νίκη που διαθέτει 445 κλίνες. Το νοσοκομείο αυτό θα εξυπηρετεί εκτός από τους Ελληνες και ασθενείς από τις άλλες χώρες των Βαλκανίων διαμέσου δικτύου διαγνωστικών κέντρων που ήδη διαθέτει ο Ομιλος στο Βουκουρέστι, στην Πράγα, στη Φιλιππούπολη όπως επίσης και ένα νοσοκομείο 70 κλινών στη Μόσχα.

Μέχρι το τέλος του 2000 η δυναμικότητα του Ομίλου προγραμματίζεται να ανέλθει σε συνολικά 1.250 κλίνες, ενώ το σύνολο των εργαζομένων του θα ανέλθει σε περίπου 4.500 άτομα.

Σε συνεργασία βρίσκονται οι Αποστολόπουλος και Κοντομηνάς, που περιλαμβάνει την εξαγορά από τον Αποστολόπουλο του 30% της «Ευρωκλινικής» (ανήκει στον Κοντομηνά) και το 20% των μετοχών της INTERAMERICAN Δοήθειας.

Ο Κοντομηνάς σχεδιάζει τη συνεργασία του Ομίλου του με την «ALTEC» και την είσοδο της «Ευρωκλινικής» στο χρηματιστήριο.

Ο Ομιλος Interamerican μέσω της «Ευρωκλινικής Αθηνών» εξαγόρασε την «Αθηναϊκή Κλινική» προσθέτοντας στο δυναμικό της 100 κλίνες και αξιόλογη υποδομή εξοπλισμού. Επίσης την περασμένη Παρασκευή εξαγόρασε την «Παιδιατρική Κλινική Αθηνών» με 100 κρεβάτια στα Πατήσια.

Η Euromedica ιδρύθηκε το '96 με την επωνυμία «Εγκέφαλος Νήσων Αιγαίου ΑΕ - Γενικό Ερευνητικό και Θεραπευτικό Κέντρο». Είναι διαγνωστικό κέντρο που συνεργάζεται με την Interamerican. Το '99 αγοράστηκε από την AXO Holdings.

Ενισχύεται η επιχειρηματική δραστηριότητα των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών στον τομέα της υγείας. Επεκτείνουν τη δράση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) δημιουργώντας ολοκληρωμένα πακέτα (ΗΜΟ) τα οποία εισάγονται από τις ΗΠΑ και τα εν λόγω συστήματα στηρίζονταν σε μια αλυσίδα παροχής ιατρικής βοήθειας στο σπίτι σε διαγνωστικό κέντρο και στην κάλυψη μέρους των εξόδων για νοσηλεία στο νοσοκομείο. Δηλαδή, προσφέρουν ολοκληρωμένη (πρωτοβάθμια έως τριτοβάθμια) ιατρική κάλυψη στον πελάτη χωρίς να απαιτείται απαραίτητα η νοσηλεία του.

Οι μεγάλες ασφαλιστικές εταιρίες με την εφαρμογή της κάρτας υγείας και της αποκλειστικής συνεργασίας με νοσηλευτικά ιδρύματα, προχωρούν είτε στη συμμετοχή σε ιδιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα, είτε στη συνεργασία με αρκετά απ' αυτά.

Τα συστήματα (ΗΜΟ) εισήχθησαν στην Ελλάδα στα τέλη του '99 πρώτα από την Interamerican (Medisystem) και ακολούθησαν η «La Vie» και η «Ασπίς Πρόνοια» (Ωρα Υγείας), πληρώνουν αδρά οι πολίτες. Τα κέρδη χρήσεως (προσφορών) των ασφαλιστικών εταιριών μεταξύ '97-'98 αυξήθηκαν κατά 82,68%. Στις ασφαλιστικές εταιρίες οι ασφαλίσεις ζωής αποτελούν το 51,2% έναντι 48,8% που είναι οι ασφαλίσεις κατά ζημιών.

Οι επιλογές της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ αλλά και προτάσεις της ΝΔ για τον τρόπο οργάνωσης και τη λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων, όχι μόνο δεν οδηγούν μπροστά αλλά δυστυχώς γυρίζουν στις αρχές του 20ού αιώνα.

Το σχέδιο λοιπόν της κυβέρνησης είναι η διοίκηση των νοσοκομείων από μάνατζερς. Τη θέση αυτή υποστηρίζει και η ΝΔ ενώ προτείνει - ακόμα - τη μετατροπή των νοσοκομείων σε μη κερδοσκοπικά ιδρύματα.

Και οι δυο επιλογές οδηγούν 80 χρόνια πίσω όπως φαίνεται απ' τις εξελίξεις που σημειώθηκαν τότε στον «Ευαγγελισμό», όπως τις διέσωσε ο καθηγητής Μαρίνος Γερουλάνος (1867 - 1957) στο βιβλίο του «Αναμνήσεις» (Εκδόσεις «Καστανιώτη», 1995).

Ο «Ευαγγελισμός» ιδρύθηκε ως Φιλανθρωπικό Ιδρυμα από τη βασίλισσα Ολγα και τη διοίκηση είχε η «Εφορεία των κυριών». Αμέσως μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, το Διοικητικό Συμβούλιο που τοποθετήθηκε στη θέση της «Εφορείας των κυριών», αποφάσισε «να επιβάλη ιδίας αντιλήψεις άνευ ουδεμιάς συνεννοήσεως μετά των διευθυντών ιατρών» όπως γράφει ο Μ. Γερουλάνος.

Μάλιστα οι αποφάσεις εκείνες οδήγησαν το σπουδαίο καθηγητή και μεγάλο άνθρωπο σε σύγκρουση με τη διοίκηση και τελικώς παραιτήθηκε. Αιτία ήταν ένα άρρωστο παιδί που ο Μ. Γερουλάνος ήθελε να εγχειρήσει δωρεάν αλλά ο Διοικητικός Διευθυντής τού το απαγόρευσε για οικονομικούς λόγους.

Καλύτερα όμως ας δώσουμε το λόγο στο Μ. Γερουλάνο. «Η οικονομική διαχείρισις ελάμβανεν οσημέραι άλλον χαρακτήρα. Το Ιδρυμα από της συστάσεώς του έζησεν οικονομικώς με ελλείμματα καλυπτόμενα κατ' έτος υπό δωρεών ώστε αι ανάγκαι διά νέας εγκαταστάσεις και βελτιώσεις να είναι εφικταί... Ηδη ελάμβανε χαρακτήρα επιχειρήσεως βασιζομένης εις το ισοζύγιον του προϋπολογισμού όλως ανεξαρτήτως των δωρεών. Η οικονομική πολιτική ήτο λογική, αλλ' ενώ αρχικώς, όταν παρέλαβον τη διεύθυνσιν του Χειρουργικού Τμήματος, ο "Ευαγγελισμός" διέθετεν επί συνόλου 220 κλινών, 120 ασθενείς δωρεάν και 60 επί μικρά πληρωμή νοσηλίων Γ` θέσεως, ολίγον κατ' ολίγον αι κλίναι δι' αυτούς ηλαττώθησαν εις τοιούτον βαθμόν ώστε αι απομείνασαι, τουλάχιστον εις το Χειρουργικόν Τμήμα, να καταλαμβάνονται από τους λεγόμενους "μεταπίπτοντας". (Ούτω εχαρακτηρίζοντο οι ασθενείς, οι οποίοι είχον πληρώσει αρχικώς νοσήλια 10-15 ημερών διά Γ` θέσιν, αλλά έπαυσαν να πληρώνουν, δηλούντες απορίαν και μετεφέροντο λογιστικώς εις τους δωρεάν νοσηλευόμενους). Συνεπώς η εξ αρχής εισαγωγή τελείως απόρων, καθίστατο σχεδόν αδύνατος. Κατά το 1912 προσελήφθη ως Διοικητικός Διευθυντής, απόστρατος ανώτερος αξιωματικός, ο Συνταγματάρχης Ευγ. Ραγκαβής, με εντολήν την αυστηράν επίβλεψιν των αφορώντων εις τα οικονομικά του Ιδρύματος. Ο πολλαπλασιασμός της εργασίας, αι σύγχρονοι θεραπευτικαί απαιτήσεις, ο μέγας αριθμός των νοσηλευομένων και η βαρύτης των εκτελούμενων εγχειρήσεων, καθιστούν βεβαίως δυσχερή την οικονομικήν ευρωστίαν του Ιδρύματος. Εξ άλλου, το Ιδρυμα δεν ήτο δυνατόν να παρεκκλίνει από τον φιλανθρωπικόν αυτού χαρακτήρα, ως επεθύμη τούτο η ευγενής φιλοδοξία της Βασιλίσσης Ολγας.

Μίαν των τελευταίων ημερών μου εις τον "Ευαγγελισμόν", κατά το 1914, πτωχή μητέρα τεσσάρων ανηλίκων και ορφανών τέκνων, των οποίων ο πατήρ είχε φονευθή εις τον πόλεμον, έφερεν το μεγαλύτερον οκταετές τέκνον της εις το Ιατρείον με κάταγμα του αριστερού μηρού. Ανευ δισταγμού παρέπεμψα το παιδί προς εισαγωγήν εις το τμήμα δωρεάν, ως άλλοτε. Ηδη ευρισκόμην υπό την επίβλεψιν του Διευθυντού. Ούτος κατήλθεν εις το Ιατρείον διά να μου καταστήσει γνωστόν ενώπιον των παρευρισκομένων πολυαρίθμων ασθενών, ότι τούτο ήτο αδύνατον διά λόγους οικονομικούς. Επηκολούθησεν, ως ήτο επόμενον, οξεία λογομαχία, διότι ούτος επέμενεν, μολονότι του παρέσχον πάσαν εξήγησιν περί του επείγοντος και ιδιάζοντος της περιπτώσεως και ότι επρόκειτο περί Ελληνος πεσσόντος εις τον πόλεμον, εγκαταλείψαντος πτωχήν μητέρα με τέσσαρα τέκνα».

Και ο Μ. Γερουλάνος υπογραμμίζει: «Η επακολουθήσασα δήλωσίς μου ότι υπό τοιούτους όρους δε θα επεθύμουν να εργάζομαι εις τον "Ευαγγελισμόν", τον μικρόν πάσχοντα εις ουδέν ωφέλησεν, ήσκησε όμως υποσυνείδητον επίδρασιν επί της μελλοντικής μου στάσεως έναντι της Διοικήσεως του Ιδρύματος».

Είναι μακριά αυτά τα πράγματα;

Ασφαλώς όχι.

Εργαζόμενος που δούλεψε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 στον «Ευαγγελισμό» - που τότε ήταν ΝΠΙΔ - έλεγε στο «Ρ» ότι ο επιστάτης έγραφε το πρωί ότι «προσήλθεν την πρωίαν με καθυστέρησιν ενός λεπτού» και αυτό είχε επιπτώσεις.

Ο ίδιος εργαζόμενος που εξακολουθεί να εργάζεται ακόμα σε δημόσιο νοσοκομείο, έλεγε πως οι κυοφορούμενες ρυθμίσεις θα οδηγήσουν ξανά στη φιλανθρωπική λογική που παρακαλούσες για να βρεις μια θέση στα νοσοκομεία.

«Εκεί θα καταλήξουμε πάλι», έλεγε χαρακτηριστικά.

Είναι μια δραματική προοπτική αν βέβαια τούς αφήσουμε...

Η έγκριση των αξόνων για τη λεγόμενη μεταρρύθμιση του ΕΣΥ που ενέκρινε την περασμένη Παρασκευή το Υπουργικό Συμβούλιο αποτελεί τη σύνοψη των επιμέρους παρεμβάσεων που δημοσιοποίησε τις τελευταίες μέρες ο υπουργός Υγείας Αλ. Παπαδόπουλος. Συνδέεται άμεσα με τις αλλαγές που προωθούνται τόσο στον εργασιακό τομέα όσο και στην Κοινωνική Ασφάλιση.

Οι άξονες αυτοί αποτελούν έκφραση της λογικής ότι «το νέο κοινωνικό κράτος δεν είναι αδρανές, βάρος στην οικονομία, αλλά λειτουργεί ως αναπτυξιακός μοχλός» όπως εκφράστηκε απ' τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη στη Σύνοδο των Ανοικτών Επιτροπών του Κόμματος (19.7.2000).

Ετσι η κυβέρνηση προχωρά στον παραπέρα περιορισμό της ευθύνης του κράτους για τη λειτουργία και χρηματοδότηση του κρατικού συστήματος Υγείας, μετακυλίει μεγάλο μέρος στα ασφαλιστικά ταμεία και ταυτόχρονα επιχειρεί το άνοιγμα νέων αγορών για επενδύσεις και για αύξηση της κερδοφορίας του ιδιωτικού κεφαλαίου και στο χώρο της Υγείας, εναρμονίζοντας την οικονομική πολιτική με αυτή της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Τη φιλοσοφία του εγχειρήματος την έδωσε με παραστατικό τρόπο ο υπουργός Τύπου Δ. Ρέππας, που δήλωσε:«Βασική αρχή είναι ο διαχωρισμός ανάμεσα σε αυτόν που παράγει τις υπηρεσίες Υγείας και σε αυτόν που τις έχει ανάγκη και τις αγοράζει».

Ετσι δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνηση έχει την απόλυτη στήριξη της ΝΔ όσον αφορά τον φιλελεύθερο προσανατολισμό ή ότι κέρδισε την συμπάθεια του Στ. Μάνου, που θα 'θελε ακόμα πιο πολύ περιορισμό του μονοπωλίου του δημόσιου συστήματος Υγείας. Σε θετική κατεύθυνση τα βρίσκει και η Ανανεωτική Εκσυγχρονιστική Κίνηση της Αριστεράς ενώ ο πρόεδρος του ΣΥΝ Ν. Κωνσταντόπουλος στη δήλωσή του δε λέει τίποτε, και ουσιαστικά στηρίζει τους άξονες.

Εκτός απ' την καθαρά αντίθετη θέση του ΚΚΕ, επίσης το ΔΗΚΚΙ κατήγγειλε τους άξονες τονίζοντας ότι ανοίγουν διάπλατα το δρόμο της ιδιωτικοποίησης των κρατικών νοσοκομείων.

Το σχέδιο έχει οχτώ άξονες με χρονικό ορίζοντα εφαρμογής έξι χρόνια.

Επιγραμματικά οι βασικότερες ρυθμίσεις είναι οι εξής:

• Γίνεται διάσπαση του δημόσιου συστήματος υγείας - σε πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο επίπεδο - σε Περιφερειακά Συμβούλια Υγείας (ΠΕΣΥ), που θα είναι μεν ΝΠΔΔ, αλλά τη διαχείριση θα την έχουν ανώνυμες εταιρίες. Η μέχρι τώρα μορφή των νοσοκομείων και σε επίπεδο λειτουργίας, αλλά και διοίκησης καταργείται και στη θέση τους μπαίνουν οι μάνατζερ.

Σε αυτά τα πλαίσια λειτουργίας προβλέπεται η συγχώνευση, η μεταφορά και η αλλαγή της λειτουργίας ορισμένων νοσοκομείων.

Καταργούνται οι επιστημονικές επιτροπές στα νοσοκομεία.

• Καθιερώνεται ο προσωπικός γιατρός αντί του οικογενειακού και δημιουργείται ενιαίος χρηματοδοτικός φορέας από τους κλάδους Υγείας των βασικών ταμείων (ΙΚΑ, ΤΕΒΕ, ΟΓΑ, Δημόσιο και άλλα) - στον οποίο θα προστίθενται και τα «άλλα έσοδα» - για να «αγοράζει υπηρεσίες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας από το ΕΣΥ και τον ιδιωτικό τομέα».
• Το ΙΚΑ διχοτομείται, καθώς τα πολυιατρεία του θα μετονομαστούν, μαζί με ορισμένα μικρά νοσοκομεία σε Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου.
• Επιτρέπεται πια το ιδιωτικό ιατρείο μέσα στα νοσοκομεία από μια μερίδα γιατρών, με επιβάρυνση των ασθενών ή των ταμείων τους.
• Οσον αφορά τη χρηματοδότηση - εκτός από τα ασφαλιστικά ταμεία και την κρατική επιχορήγηση - η κυβέρνηση προσβλέπει στην εξοικονόμηση πόρων και από τη «νέα πολιτική συνεργασίας με τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες».

Τα στάδια του σχεδίου: κοινωνικός διάλογος (από 20 Αυγούστου μέχρι τέλος Σεπτέμβρη), ψήφιση εντός έξι μηνών όλων των σχετικών νομοθετημάτων, συγκρότηση των ΠΕΣΥ το 2001, σταδιακή έναρξη λειτουργίας του προσωπικού γιατρού από το 2002 και συγκρότηση του ΟΔΙΠΥ μέχρι το τέλος του 2001.

Το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ με ανακοίνωσή του την Παρασκευή κατήγγειλε ότι η κυβέρνηση, με τις αποφάσεις της για την Υγεία και από κοινού με τους Ευρωπαίους εταίρους και την καπιταλιστική εργοδοσία ανοίγει το δρόμο για το πιο σκληρό νεοφιλελεύθερο αμερικανικό μοντέλο Υγείας.

Το ΚΚΕ καλεί τους εργαζόμενους στον τομέα της Υγείας, τους ανθρώπους όλων των λαϊκών στρωμάτων, να αντιπαλέψουν την αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης και να παλέψουν για:

• Να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο δημόσιο σύστημα Υγείας, πλήρως χρηματοδοτούμενο από τον κρατικό προϋπολογισμό και την εργοδοσία, που θα παρέχει δωρεάν και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους εργαζόμενους, στους άνεργους, στους αλλοδαπούς εργάτες, στους αγρότες, στους αυτοαπασχολούμενους.
• Να καταργηθεί η επιχειρηματική δραστηριότητα στο χώρο της Υγείας.
• Να προστατευτεί η δημόσια Υγεία με μέτρα πρόληψης, που να συνδέονται οργανικά με όλες τις βαθμίδες Υγείας, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια και με εξασφάλιση ανάλογων υπηρεσιών στους χώρους εργασίας, κατοικίας και εκπαίδευσης.
• Να αναπτυχθεί η κρατική βιομηχανία φαρμάκου, ιατρικής και βιοϊατρικής τεχνολογίας.
• Να αναβαθμιστούν τα Κέντρα Υγείας και τα νοσοκομεία, που υπολειτουργούν, ιδιαίτερα στην παραμεθόριο.
• Να δημιουργηθούν νέα Κέντρα Υγείας, κυρίως στα αστικά κέντρα αλλά και στην ύπαιθρο.
• Να εξοπλιστούν με σύγχρονα μηχανήματα βιοϊατρικής τεχνολογίας οι υπηρεσίες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης και να στελεχωθούν με ανάλογο εξειδικευμένο προσωπικό.
• Να πληρωθούν όλα τα κενά των οργανικών θέσεων με προσωπικό όλων των ειδικοτήτων, ικανοποιητικά αμειβόμενο και με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση στο κρατικό σύστημα Υγείας.
• Να ληφθούν μέτρα για την πρόληψη που να συνδέονται οργανικά με όλες τις βαθμίδες Υγείας και με εξασφάλιση υπηρεσιών στους χώρους εργασίας, κατοικίας και εκπαίδευσης.

Στα τέλη της δεκαετίας του '80, η ιδιωτική δαπάνη υγείας έφθασε το ποσοστό 1% του ΑΕΠ σε σύνολο 4,8% των συνολικών δαπανών υγείας.

Σήμερα το συνολικό ποσοστό δαπάνης ως ποσοστό συμμετοχής στο ΑΕΠ αγγίζει το 8,8%, 5,8% δημόσιες και 3% ιδιωτικές. Δηλαδή, μέσα σε μια δεκαετία οι ιδιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν 300%, ενώ οι δημόσιες μόνο 54,63%. Ο ρυθμός δηλαδή αύξησης των ιδιωτικών δαπανών είναι 23% το χρόνο και είναι υπερδιπλάσιος των αντίστοιχων συνολικών δαπανών (Οικονομικά, 20.5.2000).

Ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα καλύπτει το 70,4% των κρεβατιών (37.016 κρεβάτια), ενώ αντίστοιχα ο ιδιωτικός τομέας το 29,1% (15.286 κρεβάτια) (3). Εδώ πρέπει να προσθέσουμε και τα 457 νέα κρεβάτια του Διαβαλκανικού Κέντρου του Αποστολόπουλου στη Θεσσαλονίκη που πρόσφατα εγκαινίασε τη λειτουργία του.

Η δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα υγείας παρέχεται από 114 νοσοκομεία του ΕΣΥ, 28 δημόσια νοσοκομεία εκτός ΕΣΥ (στρατιωτικά, ΙΚΑ) και από 240 ιδιωτικές κλινικές και ιατρικά κέντρα (4).

Ο ιδιωτικός τομέας καλύπτει το 40% της ανοιχτής εξωνοσοκομειακής περίθαλψης (5). Σήμερα, λειτουργούν περισσότερα από 30.000 ιδιωτικά ιατρεία και εργαστήρια, 10.000 οδοντιατρεία και 350 Διαγνωστικά Κέντρα.