Στην κυπριακή κυβέρνηση συγκεντρώνονται οι πιέσεις των περισσότερων κυβερνήσεων της ΕΕ και των ΗΠΑ, προκειμένου να συνεχιστεί απρόσκοπτα η ενταξιακή πορεία και η «στρατηγική συνεργασία» με την Τουρκία.

Οι πιέσεις αυτές συνεχίστηκαν και χτες, στη συνεδρίαση των μονίμων αντιπροσώπων των κρατών - μελών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, και θα κορυφωθούν στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών τη Δευτέρα, όπου όλες οι κυβερνήσεις, πλην της κυπριακής, θέλουν να «κλείσει» το θέμα της Κύπρου. Τα αποτελέσματα των πιέσεων είναι ήδη ορατά, αφού η απαράδεκτη εισήγηση της Κομισιόν, που δεν επέβαλε καμία κύρωση στην Τουρκία για την άρνησή της να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμια στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα, θεωρείται «ό,τι καλύτερο» για την Κυπριακή Δημοκρατία. Στη γραμμή αυτή φαίνεται να κινείται και η ελληνική κυβέρνηση, αν και η κυβέρνηση της Κύπρου έχει διακηρύξει ότι προτιμά να μπλοκάρει την έκδοση αποτελεσμάτων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κορυφής αν «χαϊδεύουν» την Τουρκία.

Ο Τζορτζ Μπους, όπως αναμενόταν, παρενέβη ανοιχτά υπέρ της στήριξης της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, συμμετέχοντας δυναμικά στην καμπάνια που έχουν ξεκινήσει «οι ισχυροί φίλοι της Αγκυρας». Μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε χτες ο Αμερικανός Πρόεδρος με τον Τούρκο ομόλογό του, ο Ρ. Τ. Ερντογάν είχε δεκάλεπτη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κ. Καραμανλή. Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά από το Μέγαρο Μαξίμου, η συνομιλία έγινε με πρωτοβουλία του Ερντογάν και στη διάρκειά της ο Τούρκος πρωθυπουργός ανέπτυξε τις τουρκικές θέσεις για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας του, ενώ ο Κ. Καραμανλής επανέλαβε την αδιέξοδη θέση ότι «η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, αλλά η γείτων θα πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει έναντι της ΕΕ».

Η φινλανδική προεδρία, που έχει αναδειχτεί ο καλύτερος ατζέντης της Αγκυρας, επέμεινε και χτες να εγκωμιάζει την τουρκική πρόταση - εμπαιγμό για άνοιγμα ενός λιμανιού σε κυπριακά πλοία με αντάλλαγμα ...την αναγνώριση του ψευδοκράτους στα Κατεχόμενα. Ο προεδρεύων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Φινλανδός πρωθυπουργός, Μάτι Βανχάνεν, παραδέχτηκε ωστόσο ότι «τα όσα έχει πει η Τουρκία δεν είναι επαρκή και η ΕΕ θα αποφασίσει για τον τρόπο με τον οποίο θα συνεχιστούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις».

Η προετοιμασία του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της Δευτέρας και ο τρόπος με τον οποίο θα συνεχιστούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία απασχόλησαν χτες την έκτακτη ολοήμερη συνεδρίαση της Επιτροπής των μονίμων αντιπροσώπων. Με δεδομένο ότι η τουρκική πλευρά δεν υπέβαλε, όπως ανέμενε η φινλανδική προεδρία, συγκεκριμένες προτάσεις για τις προθέσεις της, το Ελσίνκι προχώρησε στην υποβολή κειμένου σχεδίου συμπερασμάτων, που αποτελεί αντικείμενο διαβουλεύσεων μεταξύ των «25». Το σχέδιο της φινλανδικής προεδρίας βασίζεται ουσιαστικά στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εισηγείται ουσιαστικά τη μη επιβολή κυρώσεων και δεσμευτικών χρονοδιαγραμμάτων συμμόρφωσης της Τουρκίας στο πρωτόκολλο τελωνειακής ένωσης.

Από την πλευρά του ο Κύπριος Πρόεδρος, Τάσσος Παπαδόπουλος, δήλωσε χτες ότι «έχουμε αποφασίσει για τον τρόπο χειρισμού της τουρκικής πρότασης», αποφεύγοντας ωστόσο να ανοίξει τα χαρτιά του. Σε όλο το κείμενο της τουρκικής πρότασης είναι σαφής η προσπάθεια της Αγκυρας να διασυνδέσει το Κυπριακό με τις ευρωτουρκικές σχέσεις, επισήμανε ο Τ. Παπαδόπουλος. Απαντώντας σε άλλη ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ για τη στάση της Κύπρου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της προσεχούς βδομάδας, ο Κύπριος Πρόεδρος δήλωσε ότι δε θα γίνει αποδεκτή η συνέχιση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας μέχρι να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ανέφερε μάλιστα ότι η τουρκική πρόταση ήταν ένα από τα σενάρια που μελετήθηκαν την προηγούμενη Παρασκευή μεταξύ του ίδιου και της υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, Ντόρας Μπακογιάννη.

Η Λευκωσία «θα επιστρέψει σε πιο σκληρή γραμμή» σε περίπτωση κατά την οποία κάποιοι στην Ευρωπαϊκή Ενωση προσπαθήσουν να αξιοποιήσουν και να εκμεταλλευτούν την πρόταση της Τουρκίας, προκειμένου να περιοριστούν οι κυρώσεις για τη μη εναρμόνισή της, προειδοποίησε ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Γ. Λιλλήκας. Σε δηλώσεις του ο Γ. Λιλλήκας χαρακτήρισε «μπανανόφλουδα και εμπαιγμό» «την τουρκική υπόσχεση για άνοιγμα ενός λιμανιού και ενός αεροδρομίου για την Κυπριακή Δημοκρατία με αντάλλαγμα το άνοιγμα ενός λιμανιού και ενός αεροδρομίου στα Κατεχόμενα». Ο Γ. Λιλλήκας ανέφερε ότι η τουρκική κίνηση προετοιμάστηκε με τη βοήθεια άλλων χωρών εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης και πρόσθεσε ότι η Λευκωσία δεν πρόκειται να δεχτεί τέτοιες προτάσεις.

Ο Κύπριος ΥΠΕΞ εκτίμησε ότι το θέμα της Τουρκίας θα μεταφερθεί στο Συμβούλιο Κορυφής, στις 14 και 15 του Δεκέμβρη, λέγοντας ότι θα εξελιχθεί σε θρίλερ και είπε ότι η Κύπρος είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει ένα νέο ενδεχόμενο αιφνιδιασμό εκ μέρους της Τουρκίας.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζ. Μπους, διαβεβαίωσε χτες τον Τούρκο πρωθυπουργό, Ρ. Τ. Ερντογάν, για τη «σταθερή του υποστήριξη» στην ένταξη της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ενωση, σε μια σημαντική στιγμή των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Αγκυρα, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος. Ο Μπους τηλεφώνησε στον Ερντογάν και εξέφρασε «και πάλι τη σταθερή του υποστήριξη για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση», δήλωσε μια εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, η Ντάνα Περίνο.

Με δήλωση του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ η Ουάσιγκτον ενθαρρύνει τη «μεγαλύτερη δυνατή ευελιξία» στα Ευρωτουρκικά, τασσόμενος ανοιχτά υπέρ των επιδιώξεων της Αγκυρας: «Φυσικά, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε, και ό,τι νομίζουμε ότι αποτελεί υπεύθυνη στάση, για να ενθαρρύνουμε και τις δυο πλευρές να καταλήξουν σε συμφωνία, αλλά δε νομίζουμε ότι ωφελεί καμιά πλευρά να εμπλακούν άμεσα οι ΗΠΑ σε αυτές τις διαπραγματεύσεις», σημείωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Σον Μακόρμακ, και επανέλαβε την πάγια θέση ότι οι ΗΠΑ παρέχουν «διπλωματική στήριξη» στην Αγκυρα και «υποστηρίζουν την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ». Ο Αμερικανός αξιωματούχος επισήμανε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία στην οποία η Ουάσιγκτον δεν επεμβαίνει, αλλά δεν παρέλειψε να καταστήσει σαφή τη θέση της χώρας του, δηλώνοντας: «Ενθαρρύνουμε και τις δυο πλευρές να κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να επιδείξουν τη μεγαλύτερη δυνατή ευελιξία έτσι ώστε να ξεπεραστούν κάποια δύσκολα ζητήματα με βαθιές ιστορικές ρίζες». Τέλος, ερωτηθείς σχετικά, σημείωσε ότι «η πολιτική των ΗΠΑ στο Κυπριακό δεν έχει μεταβληθεί».

Κάλεσμα προς την Τουρκία «να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς την Ευρωπαϊκή Ενωση», απηύθυνε χτες από την Πορτογαλία ο Γ. Παπανδρέου μιλώντας στο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, αποφεύγοντας ωστόσο να απορρίψει την τουρκική πρόταση να ανοίξει ένα λιμάνι και ένα αεροδρόμιο - και μάλιστα με ανταλλάγματα - για τα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στην ομιλία του αναφέρθηκε στον «πραγματικό χαρακτήρα του Κυπριακού προβλήματος», σημειώνοντας ότι «ο χαρακτήρας, ο πραγματικός, είναι η κατοχή ευρωπαϊκού εδάφους από τουρκικά στρατεύματα». Ο ίδιος ανέφερε ότι «χρειάζεται να υπάρξει απόσυρση στρατευμάτων και αποστρατικοποίηση της νήσου». Βέβαια, ο Γ. Παπανδρέου σε κανένα σημείο δεν ανέφερε ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν υπέρμαχο της προώθησης του «σχεδίου Ανάν» που θα οδηγούσε στην οριστική διχοτόμηση της Κύπρου.