Στις αρνητικές αλλαγές, που έχει υποστεί ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να γίνεται μοχλός για την εφαρμογή των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, στην πολιτική σημασία των εκλογών, αλλά και στα κριτήρια για τις συνεργασίες και τη στήριξη ψηφοδελτίων από το ΚΚΕ, αναφέρθηκε ανάμεσα σ' άλλα στην ομιλία της η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Για μας κριτήριο συνεργασίας και συσπείρωσης, άρα και κριτήριο ψήφου, είπε η Αλέκα Παπαρήγα, αποτελεί πριν απ' όλα η στάση απέναντι στις αλλαγές που έχουν επέλθει στο θεσμικό πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αφετηρία τις αλλαγές το 1994 και τις υπόλοιπες που έγιναν μέχρι σήμερα, έως και το Σύνταγμα. Επομένως, δεν μπορεί να κριθεί ένας συνδυασμός, είτε στο πρωτοβάθμιο είτε στο δευτεροβάθμιο επίπεδο, από το αν έχει ένα ωραίο πρόγραμμα με μπόλικες υποσχέσεις, ακόμα και αν αυτές ακουμπάνε στην ψυχολογία και τις ανάγκες των λαϊκών στρωμάτων, ακόμα και αν υπάρχουν οι καλύτερες δυνατές προθέσεις.

Δεν μπορεί κανένας συνδυασμός να προσπεράσει το υπ' αριθμόν ένα γεγονός, ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει υποστεί σοβαρές αρνητικές αλλαγές ως θεσμός και ότι αυτός ο θεσμός αποτελεί σήμερα ένα ακόμη εργαλείο προώθησης των νεοφιλελεύθερων καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων.

Οι υποσχέσεις για αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση, για αυτοτέλεια έναντι της κρατικής εξουσίας στέκουν εντελώς στον αέρα, αν δεν υπάρξει σαφής τοποθέτηση για το χαρακτήρα του θεσμού. Αυτοτέλεια και πειθαρχία στο θεσμικό πλαίσιο είναι ασυμβίβαστα μεταξύ τους.

Αυτό είναι που προδιαθέτει κατ' αρχή για το αν θα έχουμε να κάνουμε με αγωνιστικές τοπικές αρχές, ή με μεσίτες, αγωγούς και διαχειριστές των συμφερόντων της κεντρικής εξουσίας και των επιχειρηματιών.

Βεβαίως, θα υποστηρίξει κάποιος, και στον πιο κακό και κακοποιημένο θεσμό τα πρόσωπα δε γίνονται κατ' ανάγκη διαχειριστές και γρανάζια, έχουν περιθώρια αντίστασης. Μπορούν να παίξουν ένα σχετικά ανασχετικό ρόλο, μπορούν να κάνουν ακόμα και πιο φιλολαϊκή διαχείριση, όμως δε θα κάνουν τίποτε, αν δεν ξεκινήσουν από την αμφισβήτηση στο θεσμικό πλαίσιο που έχει επιβληθεί. Αν δε στηριχτούν στο λαϊκό παράγοντα, στην κοινή δράση με τα κινήματα.

Η αποτελεσματικότητα θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των αγωνιστικών τοπικών αρχών σε δημοτικό και νομαρχιακό επίπεδο. Ενας κούκος δε φέρνει την άνοιξη, πολλοί μαζί μπορούν να οργανώσουν ένα μπαράζ αντεπίθεσης στις κυβερνητικές επιλογές.

Απορρίπτουμε πλήρως το μοντέλο Τοπική Αυτοδιοίκηση - επιχείρηση, δήμαρχος, νομάρχης - διαχειριστής.

Απορρίπτουμε τον εναγκαλισμό και τη διαπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με το ιδιωτικό κεφάλαιο, την ανάθεση αρμοδιοτήτων και τομέων δράσης επίσης στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

Απορρίπτουμε τις κατ' όνομα δημοτικές εταιρίες διαχείρισης που από κοινού με ιδιωτικές επιχειρήσεις λειτουργούν με το νόμο του κέρδους, που είναι ασυμβίβαστος με την κοινωνική πολιτική υπέρ των λαϊκών στρωμάτων.

Απορρίπτουμε τη λογική της μεταφοράς αρμοδιοτήτων στους δήμους, που, από τη φύση τους, ανήκουν στην κεντρική εξουσία, όπως της παιδείας και της υγείας, της κοινωνικής πολιτικής γενικότερα.

Είναι διαφορετικό ζήτημα να μετέχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην υλοποίηση δημόσιων προγραμμάτων υπέρ των λαϊκών στρωμάτων, να μετέχει ως άγρυπνος φρουρός-εκπρόσωπος των κατοίκων, να συμβάλλει στην προσαρμογή και στην εξειδίκευση με βάση τις τοπικές ανάγκες. Αυτή η δημοκρατική συμμετοχή που βάζει εμπόδια και φραγμούς δεν έχει καμία σχέση με την ανάληψη αρμοδιοτήτων, που δεν της ανήκουν, ή και της ανήκουν αλλά τις αναλαμβάνει μόνο και μόνο σαν μεσάζων, σαν αγωγός εμπορευματοποίησης και ιδιωτικοποίησης.

Πέρα από τα παραπάνω, απόδειξη για το ποιας πολιτικής αγωγός είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι η ανάθεσή της να δίνει άδειες για τα γνωστά μαγαζιά του τζόγου, η ευθύνη της για τις επιχειρήσεις - πορνεία κλπ.

Τι έδειξε η τελευταία 4ετία και η προηγούμενη; Οτι εξίσου πειθαρχικοί δήμαρχοι και νομάρχες ήταν και του ΠΑΣΟΚ, αλλά και της ΝΔ, του Συνασπισμού στις πιο πολλές περιπτώσεις. Οι εξαιρέσεις δεν αναιρούν τον κανόνα.

Ούτε καν απλές κινητοποιήσεις δεν οργάνωσαν με την πρόσκληση του λαϊκού παράγοντα, για να διεκδικήσουν αυτά που τους χρωστά το κράτος, παρακρατηθέντες φόρους για λογαριασμό της ΤΑ. Τέτοια συναίνεση ίσως πουθενά αλλού δεν επιτεύχθηκε.

Επομένως, από το σε ποια πολιτική δύναμη στηρίζεται ένας συνδυασμός παίζει μεγάλο ρόλο, στο τι θα γίνει την άλλη μέρα.

Οι περισσότεροι δήμαρχοι και νομάρχες, με την πλειοψηφία βεβαίως των αντίστοιχων συμβουλίων, ιδιαίτερα οι πρώτοι -λόγω αρμοδιοτήτων- αποδείχτηκαν καλοί μάνατζερ, καλοί φορομπήχτες, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο, σύμμαχοι της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, στη λογική της επιχειρηματικότητας, ανταγωνιστικότητας, ανταποδοτικότητας, που αποτελούν κορυφαία νεοφιλελεύθερα συνθήματα. Η συντριπτική πλειοψηφία δημάρχων και νομαρχών, με ελάχιστες εξαιρέσεις, προτίμησαν τη σιγή για τα μεγάλα λαϊκά προβλήματα. Βεβαίως έκαναν λόγο για ανεργία, για ερήμωση της υπαίθρου κλπ, μόνο και μόνο όμως για να μη βρεθούν σε πλήρη αντίθεση με τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Πρακτικά δε στήριξαν αγώνες, παρά μόνο κατά περίπτωση εθιμικά, ενώ ευχαρίστως έστησαν τους γνωστούς πελατειακούς μηχανισμούς της ρουσφετολογίας μέσω των τοπικών συμφώνων απασχόλησης.

Οι βασικές αλλαγές στο θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν είναι δυνατόν να κρυφτούν με τα γενικόλογα συνθήματα περί αυτοδιοίκησης και αποκέντρωσης και περιφερειακής ανάπτυξης.

Τα τελευταία χρόνια με θεσμικά και οικονομικά μέτρα, με διοικητικού ακόμα χαρακτήρα αλλαγές διαμορφώθηκε μέσω της ΤΑ ένα τοπικό πλαίσιο δράσης των τοπικών ή και ισχυρότερων επιχειρηματιών.

Οι οργανισμοί της ΤΑ συμμετέχουν ενεργά στην εκποίηση της δημόσιας και δημοτικής περιουσίας, των πλουτοπαραγωγικών πηγών.

Συμμετέχουν ενεργά στην προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων, στην απελευθέρωση της αγοράς στον τομέα των μεταφορών και της ενέργειας.

Συμβάλλουν στην ιδιωτικοποίηση τομέων που έχουν αρμοδιότητα, όπως στους τομείς της καθαριότητας, στην κατασκευή έργων με τη λογική της αυτοχρηματοδότησης, όπως πάρκινγκ, πλατείες, χώροι άθλησης και αναψυχής.

Ιδιαίτερο πρόβλημα είναι ότι παίζουν σοβαρό ρόλο στην εμπορευματοποίηση υπηρεσιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στους τομείς της παιδείας, της πρόνοιας, όπως στα ΚΑΠΗ και τους παιδικούς σταθμούς.

Η μάχη των τοπικών εκλογών πρέπει να φέρει ένα συντριπτικό πλήγμα στην κυρίαρχη πολιτική, στους βασικούς της φορείς - το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, σε εκείνους που συμμάχησαν ή ανέχτηκαν αυτήν την πολιτική στην προηγούμενη θητεία τους.

Το ΚΚΕ θα στηρίξει ευρύτερα αγωνιστικά ψηφοδέλτια που θα εκφράζουν τόσο την αντίθεση με το θεσμικό πλαίσιο, όσο και θα είναι διατεθειμένα να αντισταθούν και να σταθούν στο πλάι του λαού, να του δώσουν χέρι βοήθειας, ηθικής και γενικότερης στήριξης στον αγώνα για τα δικαιώματά του.

Η μάχη των εκλογών έχει αυξημένο πολιτικό χαρακτήρα και λόγω του θεσμικού πλαισίου είναι μάχη ενιαία, πανελλαδική και στις δύο Κυριακές, με καταδίκη των δύο μονομάχων. Δεν υπάρχουν νησίδες τοπικές που μπορεί να απολαύσουν τα αγαθά της αυτοδιοίκησης, όταν η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως θεσμός και ως περιεχόμενο εντάσσεται στις στρατηγικού χαρακτήρα επιλογές της ιδιωτικοποίησης, εμπορευματοποίησης, της ανατροπής των εργασιακών σχέσεων.

Αν δεν επέλθει μια αισθητή καταδίκη και στα δύο κόμματα, στη λογική της συναίνεσης, οι τοπικές Αρχές στα επόμενα χρόνια θα γίνουν κυριολεκτικά δυνάστες τοπικοί. Γιατί κάθε χρόνος που περνάει θα γίνονται ακόμα πιο ασφυκτικά τα στενά ήδη πλαίσια που υπάρχουν για μια διαφορετική επιλογή. Αρα ακριβώς επειδή ο θεσμός έχει ακόμα περισσότερο νεοφιλελευθεροποιηθεί, ακριβώς έχει σημασία να υπάρξει μαζική ανάδειξη αγωνιστών που αντιστέκονται.