Οι αντεργατικές κατευθύνσεις στα Εργασιακά που συνομολόγησε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με το ΕΚΟΦΙΝ, δεν είναι βέβαια καινούριες, επιβεβαιώνουν όμως με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τη σταθερή προσήλωση της κυβέρνησης στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου, αλλά και την εκτίμηση του ΚΚΕ ότι μετεκλογικά οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα θα βρεθούν αντιμέτωποι με νέα αντιλαϊκή θύελλα.

Αυτή η θύελλα, που διαγράφεται στον κοντινό ορίζοντα, θα είναι ακόμα πιο επώδυνη, για το λόγο ότι ήδη στην αγορά εργασίας έχει επιβληθεί καθεστώς ζούγκλας. Αυτό που συμβαίνει μέσα στους χώρους δουλειάς ξεπερνά - προς το χειρότερο - ακόμα και αυτά που προβλέπει η ήδη ελαστικοποιημένη εργατική νομοθεσία. Η «απασχολησιμότητα» και η «ευελφάλεια» έχουν πάρει διαστάσεις και μορφές που παραπέμπουν σε πραγματικό εργασιακό Μεσαίωνα. Δίπλα σε αυτό το καθεστώς της «ευελιξίας», το οποίο η κυβέρνηση με τα μέτρα που δρομολογεί θέλει να επεκτείνει και να μονιμοποιήσει - είναι άλλωστε και η μοναδική «μονιμοποίηση» που υπόσχεται - βρίσκεται η παράλληλη πραγματικότητα της ανεργίας. Οι 650.000 άνεργοι, που ήδη καταγράφονται στα ηλεκτρονικά πλέον κιτάπια του ΟΑΕΔ, είναι μια τεράστια δύναμη πίεσης προς τους εργαζόμενους συναδέλφους τους που βρίσκονται στην παραγωγή. Πέρα από το δράμα που ζούνε οι χιλιάδες άνεργοι, μέσα στα πλαίσια της καπιταλιστικής οικονομίας, είναι ταυτόχρονα και η χρυσή εφεδρεία του κεφαλαίου για να εκβιάζει ανοιχτά και συγκαλυμμένα αυτούς που βρίσκονται μέσα στην παραγωγή. Οσο μάλιστα η ανεργία θα αυξάνεται, τόσο οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες θα ισχυροποιούν τη θέση τους συνολικά απέναντι στην εργατική τάξη.

Και δεν είναι μόνο η ανεργία. Δίπλα στους εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους βρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες «εργαζόμενοι» με μερική απασχόληση, ενοικιαζόμενοι, εποχικοί, ωρομίσθιοι, εργάτες σε εργολαβίες, εργαζόμενοι ανασφάλιστοι στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα (stage), εργαζόμενοι με μπλοκάκι αν και είναι μισθωτοί, εργαζόμενοι σε «μαύρη εργασία» που και αυτοί και πολλές φορές και οι επιχειρήσεις τους δεν καταγράφονται πουθενά, δεν ελέγχονται από κανέναν, είναι παραγωγικές μονάδες φαντάσματα. Ολα όμως τούτα οδηγούν σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Στην παραγωγή ενός τεράστιου πλούτου, ο οποίος συσσωρεύεται από την πλουτοκρατία και στη μιζέρια, στην ανέχεια και τη φτώχεια που συσσωρεύεται στις τάξεις αυτών που παράγουν τον πλούτο.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ, τα οποία δε διακρίνονται για την πληρότητά τους, το δεύτερο τρίμηνο του 2009 οι εργαζόμενοι με μερική απασχόληση ανέρχονταν στις 272.440 άτομα, ενώ με προσωρινή απασχόληση σε 354.885 άτομα. Συνολικά, οι δύο αυτές ομάδες απασχολήσιμων αποτελούσαν το 13,8% του συνόλου των εργαζομένων και ανέρχονταν στις 627.325 άτομα. Αλλες μετρήσεις καταγράφουν ότι σε καθεστώς υποαπασχόλησης το 2008 βρισκόταν περίπου ένας στους τέσσερις μισθωτούς. Συγκεκριμένα, με βάση την ανάλυση των ωρών εργασίας, σε σύνολο 2.944.750 μισθωτών, 692.374 απ' αυτούς (23,5%), εργάζονται από 1-34 ώρες την εβδομάδα! Η εξέλιξη των στοιχείων της απασχόλησης επιβεβαιώνει αυτό που ήδη ο καθένας αντιλαμβάνεται από την εμπειρία του, ότι δηλαδή μαζί με την αύξηση της ανεργίας παρατηρείται μια διαρκώς αυξητική τάση όλων των μορφών ευέλικτης απασχόλησης και παράλληλη μείωση της σταθερής και πλήρους εργασίας. Αυτό βέβαια δεν αντιφάσκει με μια άλλη τάση, την ύπαρξη δηλαδή και του καθεστώτος της υπεραπασχόλησης (υπερωρίες, υπερεργασία κλπ.) σε συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων, εκεί δηλαδή που για τις επιχειρήσεις είναι πιο κερδοφόρα και πιο αναγκαία η χρήση της υπερεργασίας.

Ολα τούτα μαρτυρούν ότι ήδη η ζούγκλα της ευελιξίας είναι εδώ! Βασανίζει χιλιάδες εργαζόμενους και έχει συγκεκριμένη πολιτική σφραγίδα: Τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τις πολιτικές που ασκήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια από τις κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Σήμερα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ διακηρύσσει ότι το καθεστώς αυτό πρέπει να γίνει ακόμη πιο απάνθρωπο, ακόμα πιο χειρότερο.

Αυτό το μέλλον υπόσχεται στην εργατική τάξη της χώρας μας με το κείμενο που υπέγραψε στην ΕΕ με τον τίτλο «Προοπτικές για την επόμενη διετία». Στην πραγματικότητα αυτή είναι μόνο η προοπτική του κεφαλαίου και όχι αυτή που έχουν ανάγκη οι εργαζόμενοι.

Τι προβλέπει αυτό το κείμενο:

1) Τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας για την προστασία της απασχόλησης... Στην πράξη αυτό που επεξεργάζονται είναι η διεύρυνση της ελαστικής απασχόλησης και η άρση των όποιων περιορισμών στην ασυδοσία της εργοδοσίας υπάρχουν ακόμα σε ισχύ.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα τι εννοούν εκσυγχρονισμό είναι και η δουλειά που γίνεται στην Επιτροπή που όρισε το υπουργείο Εργασίας για την ενσωμάτωση της σχετικής οδηγίας για την «ενοικίαση εργαζομένων». Οπως έχει γίνει φανερό, αυτό που εξετάζεται δεν είναι η κατάργηση του αίσχους της ενοικίασης, αλλά πώς το εθνικό εργατικό δίκαιο θα εναρμονιστεί έτσι που να εξασφαλίζει για τα ευρωπαϊκά μονοπώλια ίδιους όρους ανταγωνισμού σε όλη την αγορά της ΕΕ.

Η προσπάθεια «εκσυγχρονισμού» του εργατικού δικαίου έτσι και αλλιώς έχει τεθεί ως καθήκον σε όλα τα κράτη - μέλη και θα κατέληγε στην Πράσινη Βίβλο. Γι' αυτό το σκοπό από Επιτροπή με πρόεδρο τον καθηγητή και τέως ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γ. Κουκιάδη είχε συνταχθεί το 2008 κατ' εντολή της κυβέρνησης της ΝΔ και σχετικό πόρισμα. Στο πόρισμα της Επιτροπής Κουκιάδη μεταξύ άλλων προωθούνταν:

• Η απελευθέρωση των απολύσεων. Οι παράνομες απολύσεις θα μπορούν να γίνονται, αρκεί ο εργοδότης να πληρώνει μεγαλύτερη αποζημίωση. Ενώ η Πολιτεία δε θα μπορεί να απαγορεύσει απολύσεις.
• Η ενίσχυση της μερικής απασχόλησης. Προβλέπεται μάλιστα η ανάληψη από το κράτος - δηλαδή τους εργαζόμενους - των πρόσθετων βαρών που αναλαμβάνει ο εργοδότης που απασχολεί μερικώς απασχολούμενους.
• Η αύξηση της κινητικότητας των εργαζομένων. Δηλαδή, διαμόρφωση στρατιών απασχολήσιμων που θα περιφέρονται από δουλειά σε δουλειά και από επάγγελμα σε επάγγελμα ανάλογα με τις ανάγκες του κεφαλαίου, αντί της σταθερής εργασίας.
• Η κατάργηση του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας. Με την εμπέδωση και προώθηση της διευθέτησης του χρόνου εργασίας και μάλιστα μέσα από συλλογικές συμβάσεις.
• Η παραπέρα εξάπλωση της προσωρινής απασχόλησης (ενοικίαση) και όλων των μορφών ευέλικτης απασχόλησης.
• Ο περιορισμός των επιδομάτων ανεργίας και προστασίας των ανέργων. Πρόσχημα θα αποτελέσουν οι δήθεν περισσότερες ευκαιρίες ένταξης στην αγορά εργασίας.
• Υποταγή ολόκληρης της εκπαίδευσης στο κεφάλαιο και μετατροπή των εκπαιδευτικών μονάδων σε «κέντρα διά βίου μάθησης». Στόχος, η κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων σε ευέλικτο και φθηνό εργατικό δυναμικό.

2) Το κείμενο της συμφωνίας προβλέπει ακόμα τη μείωση του εργασιακού κόστους των νεοπροσλαμβανομένων με καταβολή αμοιβών μικρότερων των κατώτατων αποδοχών που κατοχυρώνουν οι Συλλογικές Συμβάσεις. Οσον αφορά το εργασιακό κόστος, ήδη η κυβέρνηση έχει αναλάβει τη δέσμευση απέναντι στους βιομήχανους για επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών. Το δεύτερο σημείο για τις κατώτατες αμοιβές επαναφέρει ουσιαστικά τα περίφημα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης με τα οποία πριν μια δεκαετία και με τα ίδια επιχειρήματα, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ επιχείρησε να σπάσει τις Συλλογικές Συμβάσεις.

3) Οι μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα είναι έτσι και αλλιώς στην αντεργατική ατζέντα της κυβέρνησης. Προδιαγράφονται μάλιστα και από τη ζούγκλα των εργασιακών σχέσεων που επιβάλλονται. Το Ασφαλιστικό θα αντιστοιχεί πλέον σε ένα μοντέλο εργαζόμενου, διαρκώς μετακινούμενου, ευέλικτου, απασχολήσιμου και άνεργου... Ηδη η πρώτη της απόφαση για την «εξίσωση» των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών στο Δημόσιο με τους άνδρες σημαίνει την αύξηση στα 65 χρόνια και τη μετατροπή της δημόσιας ασφάλισης των δημοσίων υπαλλήλων σε «επαγγελματική». Ταυτόχρονα προδιαγράφει και το περιεχόμενο συνολικά της «μεταρρύθμισης». Δηλαδή της προσπάθειας του ΠΑΣΟΚ για την προώθηση του στρατηγικού του στόχου για παραπέρα ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση της Κοινωνικής Ασφάλισης με τη συγκρότηση των «τριών πυλώνων». Κεντρική ιδέα αυτού του συστήματος είναι η μείωση της δημόσιας σύνταξης (βασικής) σε επίπεδα προνοιακού επιδόματος (1ος πυλώνας). Ο 2ος πυλώνας θα είναι τα επαγγελματικά ταμεία τα οποία θα λειτουργούν με ανταποδοτικό χαρακτήρα σε ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα, χωρίς να εξασφαλίζεται το ύψος των παροχών, το οποίο θα εξαρτάται από τις αποδόσεις των επενδύσεων (π.χ. χρηματιστήριο). Ο 3ος πυλώνας θα είναι η ιδιωτική ασφάλιση. Απώτερος στόχος η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, αλλά και της εργοδοσίας προς το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα. Παράλληλα το ΠΑΣΟΚ ήδη επεξεργάζεται τις παρεμβάσεις του στους κλάδους υγείας των Ταμείων, με μείωση των κρατικών δαπανών και το φόρτωμα του κόστους στις πλάτες των ίδιων των ασφαλισμένων.