Στην Ελλάδα το παραπάνω συμπέρασμα επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία πλήθους φορέων και ιδιαίτερα ΕΦΚΑ. Ο «Ριζοσπάστης» επεξεργάστηκε τα «Μηνιαία Στοιχεία Απασχόλησης» του Οργανισμού τον μήνα Ιούνη, για τα έτη 2011, 2016 και 2021.

Το 2011 είναι το τελευταίο έτος πριν εφαρμοστεί η απόφαση της τότε κυβέρνησης της ΝΔ που μείωσε τον κατώτατο μισθό κατά 32% (για εργαζόμενους κάτω των 25 ετών) και 22% (για εργαζόμενους άνω των 25 ετών).

Το 2016 βρίσκεται στα μέσα της περιόδου αυτής, όταν κυβέρνηση ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που διατήρησε και εμπλούτισε όλο το αντεργατικό νομικό οπλοστάσιο, μεταξύ αυτών και την απόφαση για μείωση των μισθών.

Το 2021 είναι το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν δημοσιοποιημένα στοιχεία που ενσωματώνουν την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 10% το 2019 (ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε ονομαστικά άλλες δυο φορές επί ΝΔ, 2% από 1/1/22 και 7% από 1/5/22).

Η πλήρης απασχόληση από 82% (Ιούνης 2011) πέφτει στο 71% (Ιούνης 2016) και στο 70% (Ιούνης 2021). Αντίστοιχα, η μερική απασχόληση από 18% (Ιούνης 2011) ανεβαίνει στο 29% (Ιούνης 2016) και αγγίζει το 30% (Ιούνης 2021).

Εδώ θα πρέπει να σημειωθούν τα εξής: Ο τρόπος καταγραφής του ΕΦΚΑ «κουκουλώνει» την εκ περιτροπής απασχόληση (πλήρες ωράριο αλλά λιγότερες μέρες τη βδομάδα ή τον μήνα), η οποία, ενώ είναι μορφή της μερικής απασχόλησης, συμπεριλαμβάνεται στην πλήρη απασχόληση.

Ωστόσο από στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και του συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» για τις νέες προσλήψεις, επιβεβαιώνεται η γενίκευση των ελαστικών μορφών - μερική και εκ περιτροπής απασχόληση. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο σύνολο του έτους το 2021, από τις νέες συμβάσεις μόλις 53% αφορούν προσλήψεις πλήρους απασχόλησης ενώ οι προσλήψεις μερικής απασχόλησης έφθασαν το 39% και εκ περιτροπής απασχόλησης σχεδόν το 8%.

Ο μέσος μεικτός μισθός έφτανε τα 1.409 ευρώ μεικτά (Ιούνης 2011), έχει γκρεμιστεί στα 1.050 ευρώ μεικτά (Ιούνης 2016) για να φτάσει μόλις στα 1.072 ευρώ μεικτά (Ιούνης 2021).

Ο διάμεσος μισθός (ο μισθός μέχρι τον οποίο αμείβεται το 50% των εργαζομένων) είναι 1.145 ευρώ μεικτά (Ιούνης 2011), πέφτει στα 820 ευρώ μεικτά (Ιούνης 2016) και διαμορφώνεται στα 845 ευρώ μεικτά (Ιούνη 2021).

Αποκαλυπτικά είναι και τα εξής στοιχεία του ΕΦΚΑ, που αφορούν προηγούμενη επεξεργασία του «Ριζοσπάστη» με μήνα αναφοράς τον Οκτώβρη κάθε έτους:

• για τους μερικώς απασχολούμενους, ο μέσος μισθός μόλις που φτάνει τα 330 ευρώ καθαρά (398 ευρώ μεικτά)! Ενώ ο μέσος μισθός για το σύνολο των ασφαλισμένων στον ΕΦΚΑ (πλήρους και μερικής απασχόλησης) δεν ξεπερνάει τα 820 ευρώ καθαρά.
• Τον Οκτώβρη του 2021 ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης σε σύγκριση με αυτόν του Οκτώβρη του 2011 είναι μειωμένος κατά 330 ευρώ ή κατά 23,5% και ο μέσος μισθός μερικής απασχόλησης μειωμένος κατά 188 ευρώ ή κατά 32%! Κι όλα αυτά σε συνθήκες που ο πληθωρισμός καλπάζει σταθερά πάνω από το 11% και το κόστος της Ενέργειας έχει ξετινάξει τα λαϊκά νοικοκυριά.

Τέλος, σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ μικρότερους μισθούς από τον κατώτατο μισθό - κυρίως εξαιτίας της μερικής απασχόλησης - έπαιρνε το 22% των εργαζομένων (Ιούνης 2011), ποσοστό που αυξήθηκε στο 38% (Ιούνης 2016) και το 37% (Ιούνης 2021). Με άλλα λόγια, σήμερα σχεδόν 4 στους 10 εργαζόμενους παίρνουν λιγότερα από τα ψίχουλα του κατώτατου μισθού.

Τον Ιούνη του 2011 ο διακριτός αριθμός των μισθωτών ήταν 1.708.651. Ομως στον πίνακα «Κατανομής Επιχειρήσεων ως προς τον αριθμό ασφαλισμένων που απασχολούν» ο αριθμός των μισθωτών δεν είναι διακριτός (αν ένας εργαζόμενος δουλεύει σε δύο δουλειές καταμετράται δύο φορές κ.ο.κ.) και φθάνει τους 1.751.520. Η διαφορά ανάμεσα στις δυο αυτές καταγραφές δείχνει ότι το 2011 περίπου 43.000 εργαζόμενοι δούλευαν σε δύο δουλειές, χωρίς να υπολογίζεται βέβαια η πολλαπλάσια μαύρη εργασία.

Το 2021 οι εργαζόμενοι που δουλεύουν σε δύο δουλειές σχεδόν δεκαπλασιάζονται! Ετσι ενώ ο διακριτός αριθμός των μισθωτών φθάνει τα 2.596.304, στον πίνακα «Κατανομής Επιχειρήσεων ως προς τον αριθμό ασφαλισμένων που απασχολούν» εμφανίζονται 2.992.664! Αυτό σημαίνει πως το 2021 περίπου 400 χιλιάδες εργαζόμενοι δουλεύουν σε δύο δουλειές, χωρίς να καταμετράται κι εδώ η μαύρη εργασία!

Ενδιαφέροντα είναι και όσα προκύπτουν από την επεξεργασία στοιχείων του συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ», επιβεβαιώνοντας τη διαρκή ανακύκλωση του εργατικού δυναμικού. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε κάθε 100 προσλήψεις στη διάρκεια ενός έτους γίνονται 93-95 απολύσεις. Μια κατάσταση που ισχύει για όλα τα έτη.

Επίσης το 40%-44% αυτών των απολύσεων οφείλεται στη λήξη συμβάσεων. Αυτό δείχνει έως έναν βαθμό το μέγεθος της προσωρινής απασχόλησης, το οποίο είναι πολύ μεγαλύτερο, κρυμμένο πίσω και από τις απολύσεις που έχουν ως αιτιολογία την «οικειοθελή αποχώρηση». Για παράδειγμα, το 2021, οι «οικειοθελείς αποχωρήσεις» είναι σχεδόν όσες και οι «λήξεις σύμβασης», αγγίζοντας το 43%!

Συμπερασματικά, η τάση γενίκευσης της μερικής και προσωρινής απασχόλησης είναι κυρίαρχη. Μέσα από αυτές τις μορφές τσακίζεται η μόνιμη και σταθερή εργασία, μια θέση πλήρους απασχόλησης μοιράζεται σε δύο και τρεις εργαζόμενους.

Από την άλλη, αυτές οι μορφές μπορούν, όπως αποδεικνύεται από στοιχεία και από καταγγελίες, ακόμα και Επιθεωρητών Εργασίας, να αποτελέσουν όχημα για μαύρη εργασία, αφού πολλοί εργοδότες εξαναγκάζουν εργαζόμενους 4ωρίτες και 6ωρίτες να δουλεύουν 8 και 10 ώρες χωρίς να τους ασφαλίζουν ή και να τους πληρώνουν για την επιπλέον εργασία.

Ακόμα επιβεβαιώνεται πως ένα μεγάλο τμήμα του εργατικού δυναμικού βρίσκεται σε μια διαρκή εργασιακή περιπλάνηση, αλλάζοντας 2 και 3 δουλειές μέσα στον χρόνο ή κάνει συνεχή περάσματα μεταξύ περιόδων εργασίας και ανεργίας.

Το φετινό συλλαλητήριο της ΔΕΘ στις 10 Σεπτέμβρη, στις 6 μ.μ. στην πλατεία ΧΑΝΘ, να αποτελέσει σταθμό στη συνέχεια της πάλης, στον συντονισμό και στον κοινό αγώνα των εργατών ενάντια στην πολιτική που τους καταδικάζει στη φτώχεια και στα βάσανα.

Αυτό το κάλεσμα απευθύνει το ΠΑΜΕ και οργανώνει πλατιά σύσκεψη για την προετοιμασία της απάντησης των εργαζομένων, την Πέμπτη 1η Σεπτέμβρη στις 7 μ.μ., στο Πάρκο των Εποχών στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης.

Με σύνθημα «Οργάνωση, Αγώνας, Αλληλεγγύη - Για να μην πληρώσει ξανά ο λαός - Για την αντεπίθεση του εργατικού κινήματος», το ΠΑΜΕ απευθύνεται σε όλα τα σωματεία και τους εργαζόμενους που έδωσαν μάχες για δεδουλευμένα, για Συλλογικές Συμβάσεις, για ανάκληση απολύσεων, για τους πλειστηριασμούς, σε κάθε εργάτη που δεν ανέχεται να δουλεύει εξαντλητικά ωράρια, με ρυθμούς μηχανής, που δεν ανέχεται να βλέπει τη ζωή του να στριμώχνεται ανάμεσα στην ακρίβεια, στην κρίση και στον φόβο του πολέμου, που δεν δέχεται να δει για άλλη μια φορά τον λογαριασμό των επιλογών των κυβερνήσεων και των εργοδοτών να καταλήγει στα χέρια του.

Τους καλεί να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους, να κλιμακώσουν τον αγώνα και να περάσουν στην αντεπίθεση. Αναφέρεται σε μια σειρά χώρους στη Θεσσαλονίκη, ευρύτερα στη Μακεδονία, όπου έχουν ανάψει εστίες αντίστασης και οι εργαζόμενοι εκεί διεκδικούν αυξήσεις στους μισθούς και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, όπως «Μαλαματίνα», ΟΑΣΘ, Μετρό, «Praktiker», «Lidl», «e-food», «Βαρβαρέσος», Πετρέλαια Καβάλας, Λιπάσματα Καβάλας. Αλλά και στους εργάτες στην COSCO και στους οικοδόμους, που πέτυχαν την υπογραφή Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας με βάση τις διεκδικήσεις τους.

Τονίζει ότι «σήμερα πιο πολύ από ποτέ χρειάζεται μαζικός, ενωτικός, ταξικός αγώνας, με σωματεία σε κάθε χώρο δουλειάς, που μέσα από συσκέψεις και Γενικές Συνελεύσεις θα στοχεύουν τον πραγματικό αντίπαλο, τους εργοδότες και τις ενώσεις τους, τις κυβερνήσεις τους. Ενας τέτοιος αγώνας μπορεί να βάλει φρένο στα αντιλαϊκά σχέδια, να αποσπάσει κατακτήσεις, να εμπνεύσει.

Σήμερα χρειάζονται σωματεία που θα συσπειρώνουν κάθε μέρα και νέους εργαζόμενους, που θα φτάσουν σε κάθε κατάστημα, σε κάθε αποθήκη, γραφείο, εργοστάσιο. Σήμερα χρειάζεται να οργανώσουμε και να κλιμακώσουμε την πάλη μας».

Αναδεικνύει την ανάγκη το φετινό συλλαλητήριο της ΔΕΘ να είναι σταθμός στη συνέχεια της πάλης, στον συντονισμό και στον κοινό αγώνα των εργατών ενάντια στην πολιτική που τους καταδικάζει στη φτώχεια και στα βάσανα.

Να δυναμώσει ο διεκδικητικός αγώνας για: Αυξήσεις στους μισθούς και στις συντάξεις πάνω από το ύψος του πληθωρισμού, για την κάλυψη όλων των σύγχρονων αναγκών των εργαζομένων. Κατάργηση όλων των φόρων στο ρεύμα και στο φυσικό αέριο, στα είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης. Γενναία μείωση τιμών και πλαφόν στα βασικά είδη, στην Ενέργεια, στα καύσιμα. Διαγραφή χρεών, κανένα εργατικό - λαϊκό σπίτι χωρίς ρεύμα, νερό, τηλέφωνο και τρόφιμα. Μέτρα προστασίας από την πανδημία, ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας με μόνιμους γιατρούς - νοσηλευτές, εξοπλισμό και πόρους.

Γιατί, όπως αναφέρει, «είναι ρεαλιστικό σήμερα να παλεύουμε για 7ωρο - 5ήμερο - 35ωρο με σταθερό χρόνο εργασίας, γιατί είναι ανάγκη να δυναμώσει ο αγώνας στους χώρους δουλειάς και στους κλάδους ενάντια σε απολύσεις και απληρωσιά».