Ορμητική άνοδος του αμερικανικού εργατικού κινήματος. Κυβέρνηση και εργοδότες με όλα τα μέσα κατά των απεργιών. Οι «ιππότες της εργασίας». Η συγκέντρωση της 1ης Μάη. Το αιματοκύλισμα στην πλατεία Χαϊμάρκετ. Δίκη - παρωδία και εκτέλεση των «τεσσάρων». Οι αποκαλύψεις του 1894
Το 1874 οι ΗΠΑ συγκλονίζονται από τη μεγάλη απεργία των μεταλλωρύχων. Παρά τις συνεχείς επιθέσεις της αστυνομίας και των μπράβων της εργοδοσίας, οι εργάτες αρνούνται να κατέβουν στις στοές αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους. Σε συνεργασία των κυβερνητικών αρχών με τους ιδιοκτήτες των μεγάλων μεταλλωρυχείων στήνεται μια πλεκτάνη κατά των απεργών. Παρουσιάζονται κάποιοι αυτόκλητοι μάρτυρες, στην πραγματικότητα πληρωμένοι καταδότες, οι οποίοι καταγγέλλουν ότι οι απεργοί συνέστησαν μια τρομοκρατική οργάνωση με την ονομασία «Molly Maguires» με σκοπό να δολοφονήσουν επιχειρηματίες και κυβερνητικά στελέχη. Με βάση αυτές τις καταθέσεις δικάζονται, καταδικάζονται και εκτελούνται 17 μεταλλωρύχοι.
Η δράση του «Τάγματος των ιπποτών της εργασίας» κορυφώνεται το 1886, όταν σε όλη τη χώρα ξεσπάει μαζικό κίνημα για το 8ωρο. Στο κίνημα αυτό παίρνουν μέρος περίπου 340.000 εργάτες. Το επίκεντρο είναι στο Σικάγο.
Ο αστικός Τύπος επιτίθεται υστερικά κατά των εργατών και των ηγετών του κινήματος, ιδιαίτερα εναντίον δυο από τους πιο αγαπητούς, τον Αλμπερτ Πάρσονς και τον Αουγκουστ Σπις.
Την 1η του Μάη 1886, μέρα μιας μαζικής διαδήλωσης 80.000 εργατών του Σικάγου για τα δικαιώματα τους, μια από αυτές τις εφημερίδες, η «Chicago Mail», γράφει σε ύφος επικήρυξης: «Προσέχετέ τους, καλά σήμερα. Μην αφήσετε αυτούς τους δυο από τα μάτια σας. Για κάθε πρόβλημα που θα δημιουργηθεί, καταστήστε αυτούς προσωπικά υπεύθυνους. Κι αν προκαλέσουν επεισόδια, τότε οργανώστε μια επιχείρηση εκφοβισμού»...
Την επομένη, στις 4 του Μάη, οργανώνεται μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη συνοικία Χαϊμάρκετ του Σικάγου. Μιλούν ο Πάρσονς, ο Σπις και ο Σάμουελ Φάιλντεν. Η συγκέντρωση εξελίσσεται ομαλά. Ο δήμαρχος του Σικάγου, Κάρτερ Χ. Χάρισον, που είναι παρών, αποφασίζει να μην επέμβουν οι αστυνομικές δυνάμεις, που έχουν πάρει θέσεις γύρω από την πλατεία.
Οταν, όμως, ο δήμαρχος απομακρύνεται λίγο προτού τελειώσει η συγκέντρωση, 180 αστυνομικοί ορμούν να διαλύσουν με τη βία τη συγκέντρωση, που είχε αρχίσει ήδη να αυτοδιαλύεται. Εκείνη τη στιγμή, εκρήγνυται μια βόμβα. Η αστυνομία αρχίζει να πυροβολεί αδιακρίτως εναντίον του πλήθους. Η αντίδραση έχει, επιτέλους, αυτό που επιθυμούσε από πολύν καιρό.
Σ' ολόκληρη τη χώρα, αρχίζει ένα άγριο κυνηγητό. Σοσιαλιστές, συνδικαλιστές, εφημερίδες εργατών κηρύσσονται εκτός νόμου. Στις 21 του Ιούνη του 1886, αρχίζει μια δίκη που τελειώνει με την καταδίκη σε θάνατο τεσσάρων ηγετικών στελεχών του εργατικού κινήματος, των Πάρσονς, Σπις, Ενγκελ και Φίσερ. Σ' αυτούς φόρτωσαν την απόπειρα με τη βόμβα. Οι ένορκοι δήλωναν ανοιχτά πριν από τη δίκη ότι τους θεωρούν ενόχους. Από τους μάρτυρες, άλλοι δωροδοκούνται, άλλοι υποχρεώνονται να προβούν σε ψεύτικες μαρτυρίες, τρομοκρατούνται, προπαρασκευάζονται κάτω από πίεση, οι αντιθέσεις που παρουσιάζονται δεν αποσαφηνίζονται.
Το εργατικό κίνημα που δυνάμωνε έπρεπε να αντιμετωπίσει την ωμή βία με τις σφαίρες της αστυνομίας και την αδικία της ταξικής δικαιοσύνης.
Εξι χρόνια μετά την εκτέλεση των τεσσάρων αθώων εργατικών ηγετών, έπειτα από μια επανεξέταση της υπόθεσης από τον τότε διοικητή του Ιλινόις, βγήκε στο φως η αλήθεια: Η σύνθεση του δικαστηρίου ήταν παράνομη. Η αστυνομία εκβίασε τους σπουδαιότερους από τους κύριους μάρτυρες να ψευδορκήσουν. Οι καταδικασθέντες χωρίς καμιά αμφιβολία, δεν έριξαν τη βόμβα. Οι πραγματικοί δράστες προέρχονταν από τις γραμμές της αστυνομίας. Βάση για τη δικαστική απόφαση αποτέλεσε σειρά πλαστογραφημένων στοιχείων.
Από την επόμενη χρονιά η 1η του Μάη γιορτάζεται κάθε χρόνο σ' όλον τον κόσμο σαν μέρα αγώνα της εργατικής τάξης, σε ανάμνηση του αγώνα των αμερικανών εργατών, και για να τιμηθεί η μνήμη των Πάρσονς, Σπις, Ενγκελ και Φίσερ.
Η Μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 και οι πρώτες υπονομευτικές επιχειρήσεις της διεθνούς αντίδρασης. -- Τα «έγγραφα του Σάισον». -- Ενα διπλωματικό κιβώτιο που σπάει... κατά τύχη.
Επιμέλεια:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Στη σημερινή, τρίτη, συνέχεια του αφιερώματος με το γενικό τίτλο «Στα εργαστήρια κατασκευής πολέμων» αναφερόμαστε στη σφαγή των εργατών του Σικάγου το Μάη του 1886. Στην υπόθεση αυτή αναδεικνύεται η συνωμοσία καπιταλιστών και κράτους για τη συντριβή του αναπτυσσόμενου αμερικανικού εργατικού κινήματος. Πληρωμένοι καταδότες, αστυνομικοί - βομβιστές, κατασκευασμένες κατηγορίες, «στημένοι» δικαστές, και μια δίκη - παρωδία, συμπληρώνουν την εικόνα ενός μηχανισμού για τον οποίο ο Καρλ Μαρξ έγραφε ειρωνικά στην εισήγησή του στη Διεθνή Ενωση των Εργατών: «Είναι πραγματικά περίεργο που δεν απέδωσαν στη δαιμονική επίδραση της Διεθνούς τον τυφώνα που ερήμωσε τις Δυτικές Ινδίες».