ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 11 Νοέμβρη 2006
Σελ. /28
ΕΡΓΑΤΙΚΑ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Οδηγία για την παραπέρα αποδιοργάνωση του χρόνου εργασίας

Η αναθεωρημένη πρόταση για την τροποποίηση της Οδηγίας 2003/88/ΕΚ για την οργάνωση του χρόνου εργασίας που προωθήθηκε από τη φινλανδική Προεδρία της ΕΕ, αποτελεί συνέχεια της ρεβανσιστικής επίθεσης των πολιτικών εκπροσώπων του κεφαλαίου, με την οποία καταργούνται θεμελιώδεις κατακτήσεις της εργατικής τάξης. Βασικοί στόχοι της επίθεσης αυτής είναι ο ορισμός σχετικά με το ποιος χαρακτηρίζεται ως εργάσιμος χρόνος και η διάρκεια του σταθερού ημερήσιου και εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, στοιχεία που τινάζουν κυριολεκτικά στον αέρα το Εργατικό Δίκαιο.

Στην επίθεση αυτή, η οποία ξεκίνησε με την κοινοτική οδηγία 93/104/ΕΚ και αντικαταστάθηκε με την ακόμα πιο αντιδραστική οδηγία 2003/88/ΕΚ συμμετέχουν ενεργά η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, γιατί συνυπέγραψαν και εφαρμόζουν αυτές τις αντεργατικές κοινοτικές οδηγίες.

Ηδη και με την ισχύουσα κοινοτική οδηγία 2003/88 έχει υπονομευτεί καθοριστικά το 8ωρο, η 5ήμερη εβδομάδα εργασίας και το 40ωρο. Με το αντιδραστικό αυτό τερατούργημα ο ημερήσιος χρόνος εργασίας ανέρχεται σε 13 ώρες! Η 48ωρη εβδομάδα εργασίας που προβλέπει καταργείται από την ίδια την οδηγία, αφού ο υπολογισμός της δε γίνεται στο διάστημα μιας εβδομάδας αλλά αρκεί να προκύπτει ως ο μέσος όρος εργασίας σε 4μηνη βάση, πράγμα που σημαίνει ότι για κάποιες εβδομάδες οι εργαζόμενοι μπορεί να δουλεύουν και 13 ώρες την ημέρα επί 6 ήμερες, δηλαδή 78 ώρες την εβδομάδα!

Μάλιστα, οι 78 ώρες την εβδομάδα γίνονται ο κανόνας για έναν μεγάλο αριθμό εργαζομένων (μετακινούμενοι εργαζόμενοι, εργαζόμενοι σε νοσοκομεία, φύλακες, εργαζόμενοι στις μεταφορές, στη γεωργία, στον τουρισμό, στα λιμάνια και αεροδρόμια, στις υπηρεσίες μεταφοράς ενέργειας, στον Τύπο, ραδιοτηλεόραση, εργαζόμενοι σε ποντοπόρα αλιευτικά πλοία κλπ), καθώς και για τους ειδικευόμενους γιατρούς, για τους οποίους δεν ισχύει κανένας περιορισμός και προστασία.

Με τη ρήτρα αυτοεξαίρεσης (opt-out) κάθε κράτους - μέλους που το επιθυμεί, το 78ωρο εβδομαδιαίας εργασίας γίνεται κανόνας και για τους εργαζόμενους που δηλώνουν τη συναίνεσή τους στον εργοδότη για την εξοντωτική αυτή εργασία, κάτω βέβαια από τον εκβιασμό της απόλυσης και τον εφιάλτη της ανεργίας. Τη δυνατότητα αυτή εκμεταλλεύτηκε πρώτη απ' όλους η Μ. Βρετανία, ήδη από την πρώτη οδηγία 1993/104, για να την ακολουθήσουν η Δανία, η Πορτογαλία και τα περισσότερα από τα νέα κράτη - μέλη. Το 8ωρο και το 48ωρο έχει αρχίσει να καταργείται από τις εθνικές νομοθεσίες των κρατών - μελών ήδη εδώ και 14 χρόνια. Υλοποιείται έτσι μια από τις βασικές αξιώσεις του μονοπωλιακού κεφαλαίου για διαμόρφωση του χρόνου εργασίας ανάλογα με τις ανάγκες του και μάλιστα χωρίς πρόσθετο εργατικό κόστος, δηλαδή αμοιβή για υπερωρίες!

Πρωτοπόρα στη θεσμοθέτηση της υπερεκμετάλλευσης της εργατικής τάξης η κυβέρνηση της ΝΔ, με το Ν. 3385/2005 νομοθέτησε τις απλήρωτες (μέχρι 10 ώρες την ημέρα) υπερωρίες, τη «διευθέτηση» του χρόνου ημερήσιας και εβδομαδιαίας εργασίας κατά την κρίση και τη βούληση του εργοδότη, με την προσφυγή στις στημένες επιτροπές διευθέτησης.

Κι όμως ακόμη κι αυτές οι μεσαιωνικές ρυθμίσεις δεν είναι αρκετές για να «αναχαιτίσουν» την ακόρεστη δίψα του κεφαλαίου για διαρκώς μεγαλύτερα κέρδη. Ακόμη κι αυτή η εξοντωτική εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης δεν του είναι αρκετή. Επανήλθε έτσι, βάζοντας το πολιτικό προσωπικό του στην ΕΕ να προχωρήσει σε ακόμη πιο αντιδραστική τροποποίηση της κοινοτικής οδηγίας 2003/88.

Η πρόταση της φινλανδικής Προεδρίας: α) επιμένει στο διαχωρισμό του χρόνου εφημερίας επαναδιατυπώνοντας τον όρο «ανενεργός χρόνος εφημερίας», τον οποίο δε θεωρεί χρόνο απασχόλησης, αν και ο εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να βρίσκεται στο χώρο δουλιάς και στη διάθεση του εργοδότη!! β) Ενώ με το άρθρο 16β της αρχικής οδηγίας ο ανώτατος εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας μπορούσε να υπολογίζεται ως μέσος όρος σε χρονική περίοδο εργασίας 4 μηνών και επιτρεπόταν για ορισμένες μόνο κατηγορίες εργαζομένων να υπολογίζεται σε 6μηνη, η φινλανδική πρόταση άρει κάθε εμπόδιο ώστε ο υπολογισμός να γίνεται σε 12μηνη βάση, ακόμη και με νόμο, για κάθε είδος απασχόλησης, αρκεί να υπάρχουν «αντικειμενικοί ή τεχνικοί λόγοι» ή και «λόγοι οργάνωσης της εργασίας», δηλαδή πάντοτε κατά την κρίση του εργοδότη. Με τη δωδεκάμηνη περίοδο αναφοράς καταργείται κάθε ανώτατο όριο ημερήσιου και εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, αφού όλοι οι εργαζόμενοι μπορεί να δουλεύουν 78 ώρες τη βδομάδα επί μήνες, χωρίς να πληρώνονται ούτε ώρα υπερωρίας!!

Και, βέβαια, παραμένει η ρήτρα της εξαίρεσης (opt-out) για τα κράτη - μέλη εκείνα που το μονοπωλιακό κεφάλαιο κρίνει ότι αυτή η μέθοδος εκμετάλλευσης ανταποκρίνεται καλύτερα στα συμφέροντά του. Με τη ρήτρα αυτή παύει να ισχύει κάθε περιορισμός στη διάρκεια του εργάσιμου χρόνου εάν υπάρχει συμφωνία του εργαζόμενου. Η συμφωνία αυτή είναι ετήσια και ανανεώσιμη. Ο εργαζόμενος πρέπει να δηλώσει τη συμφωνία του στις πρώτες 4 βδομάδες της απασχόλησής του. Δηλαδή στην περίοδο που στις περισσότερες νομοθεσίες των κρατών - μελών (όπως και η Ελλάδα) θεωρείται «χρόνος δοκιμής», όπου επιτρέπεται η χωρίς όρους και περιορισμούς απόλυση του εργαζομένου.

Με άλλα λόγια ο εργαζόμενος ή συμφωνεί ή απολύεται!! Ακόμη κι αν μεταγενέστερα ο εργαζόμενος αποσύρει τη συμφωνία του, πρέπει να συνεχίζει να εργάζεται όσο θέλει ο εργοδότης για μία «περίοδο ειδοποίησης» 3 μηνών. Ο μόνος... «περιορισμός» είναι πλέον ο μέσος όρος βδομαδιάτικης εργασίας να μην ξεπερνάει σε 3μηνη βάση, τις 60 ώρες - ή 65 ώρες, όπως πρότεινε η Βρετανία!! Αυτός ο περιορισμός μάλιστα δεν ισχύει για εργαζόμενους με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου διάρκειας μικρότερης των 4 μηνών, οπότε αυτοί οι εργαζόμενοι μπορούν να εργάζονται χωρίς κανένα απολύτως όριο. Με τη μέθοδο αυτή θα καταστρατηγούνται και αυτά τα μεσαιωνικά όρια εργασίας, αφού οι καπιταλιστές θα προσλαμβάνουν είτε εποχιακούς εργαζόμενους, είτε αλλοδαπούς, με μικρής διάρκειας συμβάσεις, ώστε να τους εκμεταλλεύονται χωρίς κανένα όριο.

Οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να πέσουν στην παγίδα του αποπροσανατολισμού που επιχειρείται από τις κυβερνήσεις και τα ΜΜΕ ότι δήθεν η διαφορά μεταξύ των εκπροσώπων των μονοπωλίων είναι εάν η εργάσιμη βδομάδα θα είναι 60 ή 65 ώρες. Κάτι τέτοιο μόνο ως χοντροκομμένο αστείο μπορεί να εκληφθεί, τη στιγμή που ήδη με την ισχύουσα κοινοτική οδηγία 2003/88/ΕΚ οι εργοδότες έχουν κατοχυρωμένο το δικαίωμά τους να απασχολούν τους εργαζόμενους 78 ώρες, κάτι στο οποίο συμφωνούν όλες οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών.

Αποτελεί εμπαιγμό των εργαζομένων ο ισχυρισμός της κυβέρνησης της ΝΔ ότι, ανεξάρτητα από το τι θα ισχύσει στην ΕΕ, στην Ελλάδα δε θα γίνει επιμήκυνση του εργάσιμου χρόνου πάνω από 48 ώρες τη βδομάδα, όταν με το Ν. 3385/2005 που ψήφισε η ίδια έχει καταργήσει το 48ωρο και κάθε έννοια σταθερού χρόνου εργασίας. Κανένα δεν πείθουν οι δημαγωγικές κορόνες του ΠΑΣΟΚ γιατί ενεργά συμμετείχε στη διαμόρφωση και την υλοποίηση αυτής της αντιλαϊκής πολιτικής.

Οι δήθεν διαφωνίες που προβάλλουν τα κόμματα της πλουτοκρατίας μέσα από τα ΜΜΕ δεν έχουν σε τίποτε να κάνουν με την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης, αλλά με τον τρόπο εκμετάλλευσης των εργαζομένων και την εξασφάλιση καλύτερης θέσης για το μονοπωλιακό κεφάλαιο των κρατών - μελών στο μεταξύ του ανταγωνισμό. Ολοι, «κεντροαριστερές» και «κεντροδεξιές» κυβερνήσεις των κρατών - μελών, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ συμφωνούν στο κύριο: στον «ανενεργό» χρόνο εφημερίας και στον υπολογισμό της 48ωρης εβδομαδιαίας εργασίας σαν μέσο όρο σε ετήσια βάση.

Υπόλογες είναι και εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις όπως ο Συνασπισμός που καλλιεργούν αυταπάτες στους εργαζόμενους ότι αυτή η διακρατική ιμπεριαλιστική ένωση του κεφαλαίου - η Ευρωπαϊκή Ενωση - δήθεν μπορεί να μετεξελιχθεί σε κράτος «κοινωνικής δικαιοσύνης».

Καμία επανάπαυση και κανένας εφησυχασμός των εργαζομένων δεν πρέπει να υπάρξει μπροστά στη βαρβαρότητα που θέλει να επιβάλει το ευρωενωσιακό κεφάλαιο σε βάρος της εργατικής τάξης.

Η εργατική τάξη, το σύνολο των εργαζομένων ένα δρόμο έχει μόνο να επιλέξει. Την ανυποχώρητη πάλη ενάντια στο σύνολο της αντιλαϊκής πολιτικής και τους φορείς της, το δυνάμωμα της αγωνιστικής δράσης τους μέσα από το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, για σταθερό εργάσιμο χρόνο, 35ωρο - 5ήμερο - 7ωρο, δημιουργικό ελεύθερο χρόνο, για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών τους με κριτήριο τις δικές τους ανάγκες, τη διεκδίκηση του πλούτου που παράγουν και της ζωής που τους στερεί η εξουσία του κεφαλαίου.


Του Γιώργου ΤΟΥΣΣΑ*
*Ο Γιώργος Τούσσας είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ευρωβουλευτής του Κόματος



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ