ΠΟΛΙΤΙΚΗ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΕ

Στοχοποιούν τα εναπομείναντα δικαιώματα των γυναικών

Δουλειά μέχρι τα βαθιά γεράματα και φραγμός σε οποιαδήποτε διέξοδο επιτρέπει ακόμα τη λεγόμενη πρόωρη συνταξιοδότηση αποφασίστηκαν στο πρόσφατο Συμβούλιο

Η ενίσχυση του ταξικού κινήματος, το δυνάμωμα του ΚΚΕ, αναδεικνύεται σε καθήκον πρώτης γραμμής για τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες, που βρίσκονται σταθερά στο στόχαστρο της ΕΕ και των κομμάτων της

Νέες σαρωτικές ανατροπές στα συστήματα της Κοινωνικής Ασφάλισης, με ιδιαίτερη έμφαση στο Ασφαλιστικό των γυναικών, αλλά και στα ζητήματα της Πρόνοιας, προοιωνίζονται οι αποφάσεις στις οποίες κατέληξαν οι υπουργοί Απασχόλησης της ΕΕ, στην πρόσφατη σύνοδό τους στο Στρασβούργο (8 και 9 του Ιούνη). Πέρα από τις κατευθύνσεις για την ένταση της λεγόμενης «ευελφάλειας» την περίοδο της οικονομικής κρίσης και τις αποφάσεις για νέες ανατροπές στον τομέα της Πρόνοιας, στο όνομα του να διαφυλαχτεί η λεγόμενη κοινωνική συνοχή, οι Ευρωπαίοι υπουργοί κατέληξαν και σε ένα ακόμα κείμενο συμπερασμάτων, με τον τίτλο: «Ισες ευκαιρίες για άνδρες και γυναίκες: Ενεργή και αξιοπρεπής γήρανση».

Στα συμπεράσματά τους οι υπουργοί Απασχόλησης δεν κρύβουν λόγια για τις προθέσεις τους. Διαπιστώνουν ότι σήμερα υπάρχουν διάφορες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως «η επιμήκυνση της οικονομικά ενεργής περιόδου της ζωής, οι απαιτήσεις για ένα διαρκώς κινούμενο, υψηλά ειδικευμένο και ευέλικτο εργατικό δυναμικό, στα πλαίσια του παγκόσμιου ανταγωνισμού και της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, καθώς και το γεγονός ότι οι ευκαιρίες επανεκπαίδευσης δεν είναι πάντα διαθέσιμες».

Αναδεικνύουν την ανάγκη «οι κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης να προωθούν μια προσέγγιση στην εργασία που θα λαμβάνει υπόψη της ολόκληρο τον κύκλο της ζωής (...) ώστε να συμβάλλουν στην ενεργό γήρανση, με επαρκή κίνητρα για εργασία και αποφυγή της πρόωρης συνταξιοδότησης, καθώς και μέτρα για την καλύτερη συμφιλίωση της εργασίας και της ιδιωτικής ζωής, με αποφασιστική δράση για να αυξηθεί η συμμετοχή των γυναικών στην απασχόληση. Οι κατευθυντήριες γραμμές απαιτούν επίσης την επέκταση και τη βελτίωση της επένδυσης στο ανθρώπινο κεφάλαιο μέσω, μεταξύ άλλων, της ενίσχυσης της διά βίου κατάρτισης μέσα στο χώρο εργασίας, ειδικά για τους παλιότερους εργαζόμενους και εκείνους που δεν έχουν πολλά προσόντα». Δηλαδή, κάθε πολιτικός σχεδιασμός ως προς τα εργασιακά και την Ασφάλιση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι γυναίκες και άντρες είναι μηχανές παραγωγής υπεραξίας καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους και όχι για ένα παραγωγικό διάστημα μόνο.

Δουλειά μέχρι τελικής πτώσης

Eurokinissi

Η πολιτική της ΕΕ διώχνει τις γυναίκες από την αγροτική παραγωγή και τις στέλνει στα θρανία της κατάρτισης, στη βραχύχρονη «επιχειρηματικότητα» και στην αναζήτηση ενός οποιουδήποτε μεροκάματου μέχρι τα βαθιά γεράματα

Προκρίνοντας τις ενεργητικές πολιτικές για την απασχόληση, σε βάρος της ουσιαστικής προστασίας των ανέργων, το Συμβούλιο των υπουργών Απασχόλησης «χαιρετίζει τις προσπάθειες των κρατών - μελών που στοχεύουν στην υποστήριξη και την ανάπτυξη προγραμμάτων επανεκπαίδευσης για άνεργες γυναίκες και ηλικιωμένους που είναι ικανοί για εργασία, λαμβάνοντας υπόψη τις διάφορες ανάγκες και τις δυνατότητές τους». Ενθαρρύνει, μάλιστα, τα κράτη - μέλη «να κάνουν την ευρύτερη δυνατή χρήση των δυνατοτήτων που έχουν οι ηλικιωμένοι και οι γυναίκες, προκειμένου να μειώσουν τον κίνδυνο φτώχειας γι' αυτές τις κατηγορίες και ιδιαίτερα τις γυναίκες».

Με άλλα λόγια, απολυμένες κλωστοϋφαντουργίνες που στα 50 τους χρόνια έμειναν χωρίς δουλειά εξαιτίας της πολιτικής του κεφαλαίου, αντί να συνταξιοδοτηθούν μετά από 30 και πλέον χρόνια δουλειάς, θα πρέπει να κάθονται στα θρανία της κατάρτισης και να αναζητούν οπουδήποτε το μεροκάματο, μέχρι να φτάσουν τα 60 - για τις παλιότερες ασφαλισμένες - και να βγουν στη σύνταξη.

Το πολιτικό προσωπικό του κεφαλαίου «χαιρετίζει τις προσπάθειες των κρατών - μελών που στοχεύουν στην υποστήριξη της διά βίου μάθησης και της προσαρμογής των εκπαιδευτικών συστημάτων στους μεταβαλλόμενους οικονομικούς, κοινωνικούς και δημογραφικούς όρους», ενθαρρύνοντας επί της ουσίας τη μεγαλύτερη ενσωμάτωση της εκπαίδευσης στα συμφέροντα και τις κερδοσκοπικές ανάγκες της μεγαλοεργοδοσίας.

Χαιρετίζει ακόμα «τις προσπάθειες των κρατών - μελών να υποστηρίξουν τις επιχειρησιακές δραστηριότητες των γυναικών και να προωθήσουν την ισότητα μεταξύ των γυναικών και των ανδρών σε αυτόν τον τομέα», κρύβοντας κάτω από το μύθο της «γυναικείας επιχειρηματικότητας» τα συνολικότερα σχέδια για τον εγκλωβισμό των γυναικών σε δραστηριότητες βραχύχρονες, μακριά από τις πραγματικές ανάγκες, αλλά και την παραγωγική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, επειδή η ΕΕ ξεκληρίζει τους αγρότες, ζητάνε από μια αγρότισσα να γίνει ξαφνικά ψιλικατζού ή να ασχοληθεί με τον αγροτουρισμό και την επιδοτούν για να ανοίξει μια επιχείρηση, η οποία, με μαθηματική ακρίβεια, θα κλείσει μετά από λίγα χρόνια.

«Φροντίδα» μόνο για τα κέρδη τους

Οι υπουργοί Απασχόλησης ενθαρρύνουν τα κράτη - μέλη, «σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, να υιοθετήσουν τις κατάλληλες πολιτικές ώστε να συμφιλιωθεί η εργασία με την οικογένεια και την ιδιωτική ζωή, για να προωθηθεί η ίση διανομή ευθυνών μεταξύ των γυναικών και των ανδρών στην οικογένεια και να επιταχυνθεί έτσι ο στόχος του μέσου ποσοστού απασχόλησης τουλάχιστον 60% για τις γυναίκες και 50% για τους παλαιότερους εργαζομένους (55 έως 64) μέχρι το 2010».

Αυτός είναι ο ομολογημένος καημός τους. Να μην ξεστρατίζει κανείς από την παραγωγή πριν τα τυπικά όρια της συνταξιοδότησης, προκειμένου να διατηρείται γεμάτη η δεξαμενή του εργατικού δυναμικού και να μην έχουν το κράτος και η εργοδοσία να καταβάλλουν συντάξεις.

Παράλληλα, το Συμβούλιο «ενθαρρύνει τα κράτη - μέλη να διευκολύνουν την παροχή υπηρεσιών ποιοτικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένης και της κατ' οίκον φροντίδας για τα ηλικιωμένα άτομα, προκειμένου να υποστηρίξουν τις οικογένειες που φροντίζουν ηλικιωμένα άτομα», με στόχο να αποδεσμεύσουν τη γυναίκα από οποιαδήποτε υποχρέωση που την αποσπά από την παραγωγή. Την ίδια στόχευση έχει και η σύσταση προς τα κράτη - μέλη «να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων των γυναικών και άλλων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, και των κοινωνικών εταίρων, στην προσπάθεια να προωθηθεί και να ενισχυθεί η ασφάλεια, η υγεία και η πλήρης συμμετοχή των γυναικών και των ηλικιωμένων σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής».

Συστήνει, ακόμα, στα κράτη - μέλη «να ενσωματώνουν το ζήτημα της γήρανσης σε όλες τις σχετικές πολιτικές, με σκοπό την αντιμετώπιση της δημογραφικής πρόκλησης, και με αυτόν τον τρόπο να δημιουργούν τους όρους για την ενεργό ζωή και την αξιοπρεπή γήρανση των γυναικών και των ανδρών». Σημείο που προαναγγέλλει νέα επίθεση στα ασφαλιστικά δικαιώματα - αύξηση των ορίων ηλικίας -, στο όνομα της δημογραφικής γήρανσης.

Οι υπουργοί τονίζουν, επίσης, «την επείγουσα ανάγκη να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα από τα κράτη - μέλη για να προαχθεί η αρχή της ίσης αμοιβής για ίση εργασία ανάμεσα στις γυναίκες και τους άνδρες». Θυμίζουμε ότι το πρόσχημα της ίσης αμοιβής χρησιμοποιήθηκε για την εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών στο δημόσιο, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, και για το χαρακτηρισμό της δημόσιας Κοινωνικής Ασφάλισης ως «επαγγελματικής ασφάλισης», γεγονός που ανοίγει τον «ασκό του Αιόλου» για τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων δημόσιων υπαλλήλων.

Αντιασφαλιστική επέλαση

Καλεί ακόμα τα κράτη - μέλη, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, «να προωθήσουν τις πολιτικές για την ενεργό γήρανση των παλιότερων εργαζόμενων (...) να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν τους εργοδότες στις προσπάθειές τους να προσλάβουν και να διατηρήσουν τους παλαιότερους εργαζομένους στην απασχόληση (...) να πάρουν υπόψη τους τους μεγαλύτερους κινδύνους φτώχειας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, ιδιαίτερα οι μεγαλύτερες σε ηλικία, ειδικά κατά τον ανασχηματισμό των συνταξιοδοτικών συστημάτων τους. Τα κράτη - μέλη ενθαρρύνονται να εξασφαλίσουν ότι τα συνταξιοδοτικά συστήματα λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση των γυναικών και των ανδρών που διακόπτουν τις εργασίες τους λόγω των υποχρεώσεων σχετικών με τη φροντίδα (τρίτων), δημιουργώντας παγίδες εξάρτησης».

Η κατεύθυνση είναι ξεκάθαρη: Πάρτε μέτρα ώστε να δουλεύουν άνδρες και γυναίκες μέχρι τα βαθιά γεράματα. Κλείστε κάθε τρύπα στα συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης που επιτρέπουν ακόμα στις γυναίκες και σε κάποιες κατηγορίες εργαζόμενων ανδρών να παίρνουν σύνταξη πριν τη συμπλήρωση των ανώτατων τυπικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

ΓΣΕΕ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Προγράμματα κατάρτισης από κοινού

Στη ρότα που χαράζει η κυβέρνηση και η ΕΕ περπατάνε σταθερά η συνδικαλιστική πλειοψηφία και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα

Μνημόνιο συνεργασίας υπέγραψε χτες η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας (ΟΠΑ) για την παροχή πρόσθετης επαγγελματικής κατάρτισης και επιμόρφωσης πτυχιούχων ανέργων «ώστε - όπως ισχυρίζεται η ΓΣΕΕ - να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες συνθήκες της περιόδου». Επί της ουσίας, η συνδικαλιστική πλειοψηφία σπεύδει και μ' αυτό τον τρόπο να συνδράμει τα σχέδια της κυβέρνησης για το χτύπημα των εργασιακών σχέσεων, της σταθερής και μόνιμης δουλειάς με πλήρη δικαιώματα. Χρηματοδοτείται μάλιστα αδρά γι' αυτό το σκοπό. Παράλληλα, με τέτοιου είδους «μνημόνια» υπονομεύεται ο ίδιος ο χαρακτήρας του Πανεπιστημίου, το οποίο μετατρέπεται σε κέντρο κατάρτισης για τις ανάγκες των επιχειρήσεων, δίνοντας την ίδια ώρα χτύπημα στην αξία των πτυχίων. Κι αυτό επειδή η επανακατάρτιση εκ των πραγμάτων ακυρώνει τα όποια επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων, αφού υποδηλώνει ότι κάποιος πρέπει να πάρει έξτρα δεξιότητες, πέρα από το πτυχίο, για να βρει δουλειά. Εξίσου προκλητική είναι η προσπάθεια να ανάγουν την ανεργία σε ατομική υπόθεση για την οποία ευθύνεται ο άνεργος και όχι η πολιτική που την παράγει και την αναπαράγει, στα πλαίσια του εκμεταλλευτικού συστήματος. Υπενθυμίζεται ότι η ΓΣΕΕ, μαζί με τους βιομήχανους και τους άλλους «κοινωνικούς εταίρους» έχουν πριμοδοτηθεί με 52 εκατ. ευρώ, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τέτοιου είδους προγράμματα. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα περιλαμβάνει την επαγγελματική κατάρτιση και επιμόρφωση εργαζομένων στα θέματα Διοίκησης Επιχειρήσεων, Οργάνωσης, Τεχνολογίας, Οικονομίας κ.ά. σε σεμινάρια διαρκείας 12 έως 16 ωρών, που απευθύνονται σε όλους τους εργαζόμενους και κυρίως στους άνεργους νέους.

Προσπαθούν να αμφισβητήσουν το οφθαλμοφανές

Σε μια προσπάθεια να απαντήσει έμμεσα στα δημοσιεύματα του «Ρ» σχετικά με τις αποφάσεις που συνδιαμορφώθηκαν στο πρόσφατο συμβούλιο των υπουργών Απασχόλησης, με τη συμμετοχή και της κυβέρνησης της ΝΔ, ο γγ του υπουργείου Απασχόλησης διένειμε χτες μια δήλωση στον Τύπο. Ισχυρίζεται ότι το κείμενο συμπερασμάτων, υπό τον τίτλο «ευελιξία και ασφάλεια σε καιρούς κρίσης», «αποτυπώνει με πολύ γενικούς όρους τις διαφορετικές συνισταμένες των 27 κρατών - μελών αναφορικά με τις πολιτικές ευελιξίας με ασφάλεια στην αγορά εργασίας. Το Σχέδιο Συμπερασμάτων λειτουργεί ως ένα ενδεικτικό πλαίσιο (..) που σε καμία περίπτωση δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα (...) Δεν υλοποιούμε και δεν είναι στις προθέσεις μας να υιοθετήσουμε πλαίσιο ευελιξίας με ασφάλεια στην χώρα μας. Σταθερή θέση της κυβέρνησης είναι η πλήρης και ποιοτική απασχόληση για όλους (...) η θωράκιση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων όλων των εργαζομένων (...) η υποστήριξη των ανέργων και η προώθησή τους στην αγορά εργασίας».

Τα όσα ισχυρίζεται η κυβέρνηση είναι τουλάχιστον προκλητικά και δεν πείθουν κανέναν. Επειδή, όμως, η κοροϊδία στρέφεται σε βάρος των ίδιων των εργαζομένων, ας απαντήσει η κυβέρνηση σε ορισμένα απλά ερωτήματα:

-- Είναι ή δεν είναι και δική της πολιτική επιλογή η εφαρμογή του νόμου 2639/98 του ΠΑΣΟΚ για την εκ περιτροπής εργασία, ο οποίος αποτελεί βασικό εργαλείο για την προώθηση της «ευελφάλειας» στη χώρα μας; Αν δεν είναι δική της πολιτική, τότε γιατί δεν καταργεί το νόμο;

-- Είναι ή δεν είναι πολιτική της κυβέρνησης η χρηματοδότηση προγραμμάτων κατάρτισης και επανακατάρτισης, σε συνεργασία με τους ιδιώτες και τους κοινωνικούς εταίρους για να συγκαλυφθεί η πραγματική ανεργία και να βρίσκουν οι επιχειρήσεις φτηνά εργατικά χέρια, όποτε και όσα χρειάζονται;

-- Είναι ή δεν είναι πολιτική επιλογή το πάγωμα μισθών και συντάξεων, όπως έγινε φέτος με απόφαση των αρμόδιων υπουργείων για τους δημόσιους υπάλληλους και τους συνταξιούχους όλων των Ταμείων;

-- Είναι ή δεν είναι πολιτική επιλογή της κυβέρνησης η μετατροπή του επιδόματος ανεργίας σε «επίδομα απασχόλησης», για την απορρόφηση με ελάχιστο κόστος και για βραχύχρονο διάστημα ανέργων από τις επιχειρήσεις, αντί να παρέχεται ουσιαστική προστασία σε όσους η αντεργατική πολιτική πετάει εκτός παραγωγής;

-- Είναι ή δεν είναι πολιτική επιλογή της κυβέρνησης η παράταση του εργάσιμου βίου, όπως αυτή αποτυπώθηκε και στον πρόσφατο νόμο Πετραλιά, όπου τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης επεκτάθηκαν «εθελοντικά» στα 68 χρόνια;

-- Μπορεί να μας πει η κυβέρνηση πόσες θέσεις «πλήρους» και «ποιοτικής» απασχόλησης δημιουργεί με τα 3,2 δισ. που θα δαπανήσει στο όνομα της οικονομικής κρίσης; Θα απαντήσουμε εμείς: Ούτε μια!

Αυτή είναι η πραγματικότητα, για να σταθούμε σε μια ενδεικτική μόνο καταγραφή μέτρων και πολιτικών αποφάσεων της ΝΔ, που δείχνουν ότι, πράγματι, «προαιρετικά» και με ιδιαίτερο ζήλο, η κυβέρνηση εφαρμόζει όσα αντεργατικά συνδιαμορφώνει στα Συμβούλια της ΕΕ, και μάλιστα με ιδιαίτερη ταχύτητα. Το ίδιο έκανε και η προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, η οποία είναι αλήθεια πως άφησε πλούσια αντεργατική αντιασφαλιστική «κληρονομιά» στον άλλο εταίρο του δικομματισμού. Αυτή είναι η στρατηγική τους, αυτή πρέπει να χτυπηθεί από τους εργαζόμενους, με την ενίσχυση του ταξικού κινήματος, το δυνάμωμα του ΚΚΕ. Τώρα, πριν είναι πολύ αργά.

Περ. Κ.

Τι επιδιώκουν

Η φιλοσοφία των κατευθυντήριων γραμμών που περιέχονται στις αποφάσεις των υπουργών Απασχόλησης, μπορεί να συνοψιστεί στα παρακάτω:

1. Η ΕΕ, κάτω από το ψευδεπίγραφο αίτημα για ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, προσπαθεί να κρύψει την πρόθεσή της να εξισώσει προς το χειρότερο τους όρους εργασίας και ασφάλισης ανδρών και γυναικών, παραγνωρίζοντας τις βιολογικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες του γυναικείου φύλου.

2. Βασικός στόχος της ΕΕ είναι να διατηρήσει για περισσότερα χρόνια τη γυναίκα στην εργασία, προκειμένου αυτή να αποτελεί μια σίγουρη πηγή για την άντληση υπεραξίας και να μη χρειάζεται - κύρια λόγω των κοινωνικών και βιολογικών της ιδιαιτεροτήτων - να αποσύρεται νωρίτερα από την παραγωγή.

3. Σ' αυτή την κατεύθυνση, η ΕΕ του κεφαλαίου αναζητά και προωθεί μέτρα που στόχο έχουν να αυξήσουν τον εργάσιμο βίο των γυναικών, καταργώντας κάθε πιθανή έξοδο από την εργασία πριν τη συμπλήρωση των - εξισωμένων πλέον - τυπικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Με άλλα λόγια, όπως έχει ήδη πετύχει ως ένα βαθμό ο νόμος Πετραλιά και σύμφωνα με τα όσα έχει ήδη προαναγγείλει ο πρωθυπουργός, στόχος είναι να καταργηθεί κάθε πρόωρη συνταξιοδότηση των γυναικών στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Μόνιμα στο στόχαστρο βρίσκεται και το καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων, τα οποία επίσης διασφαλίζουν χαμηλότερα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης για τους εργαζόμενους που απασχολούνται σε ιδιαίτερα δύσκολες εργασίες.

4. Προκειμένου να κρατήσει τη γυναίκα στην παραγωγή, αλλά από την άλλη να αποφύγει τις συνέπειες που αυτό θα έχει στη φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων - δραστηριότητες που σήμερα πέφτουν κατά κανόνα στις πλάτες των γυναικών -, η ΕΕ, μέσω της λεγόμενης «κοινωνικής οικονομίας», προωθεί την ανάπτυξη ενός ευρύτατου δικτύου για την παροχή στοιχειωδών υπηρεσιών «φροντίδας», το οποίο θα στηρίζεται σε ιδιώτες, εθελοντές, δήμους και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Ολοι αυτοί, απασχολώντας προσωπικό με άθλιες εργασιακές σχέσεις, θα αναλάβουν - με το αζημίωτο - να αντισταθμίσουν την απουσία της γυναίκας, προκειμένου αυτή να παραμένει απρόσκοπτα στην παραγωγή.

5. Τη διατήρηση στην απασχόληση για το μέγιστο δυνατό χρόνο επιδιώκει η ΕΕ και για τους μεγαλύτερους σε ηλικίας εργαζόμενους. Προπαγανδίζει τη λεγόμενη «ενεργό γήρανση» σαν την πολιτική εκείνη πρακτική που μπορεί να εξασφαλίσει «αξιοπρεπή» ζωή στους ηλικιωμένους. Κρύβει από τους εργαζόμενους ότι η «ενεργός» και η «αξιοπρεπής» γήρανση, στη γλώσσα του κεφαλαίου ταυτίζεται με τη διά βίου εκμετάλλευση ανδρών και γυναικών από την εργοδοσία. Μια τέτοια τάση, πέρα από την εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που έχει ήδη ολοκληρωθεί στη χώρα μας για το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει και στη συνολική αύξηση των γενικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.