Παπαγεωργίου Βασίλης

Στην πορεία της παγκόσμιας οικονομίας εμφανίζονται «σημαντικοί κίνδυνοι», σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, που θα επιδράσουν αρνητικά στην ανάκαμψή της. Ποιοι κίνδυνοι την απειλούν και μπορεί να επιδράσουν αρνητικά, ώστε η ύφεση να συνεχιστεί; Η έκθεση εκτιμά αρνητική την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, (εδώ φαίνεται ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις αύξησης της ζήτησης), την ασθενική πορεία των χρηματιστηρίων, αλλά και την πραγματικότητα που θα διαμορφωθεί από τον ενδεχόμενο πόλεμο των ΗΠΑ κατά του Ιράκ, με πρώτη αρνητική συνέπεια τη διαμόρφωση των τιμών του πετρελαίου. Ως κίνδυνο που επιδρά αρνητικά στην πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, η έκθεση εκτιμά επίσης την όχι καλή κατάσταση του τραπεζικού συστήματος της Ιαπωνίας. Για παράδειγμα ο Standard & Poor's και ο Moody's, (αμερικανικοί οίκοι οικονομικών μελετών) εκτιμούν ότι οι τέσσερις τραπεζικοί κολοσσοί της Ιαπωνίας, Mizuho Financial Group, Mitsubishi Tokyo Financial Group, UFJ Holdings και SMBC, βρίσκονται από την άποψη πιστοληπτικής ικανότητας στο επίπεδο των τραπεζών της Αργεντινής!

Η πρόβλεψη της Παγκόσμιας Τράπεζας σχετικά με το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι ότι αυτό θα αυξηθεί μόνο κατά 1,7% το 2002. Το 2001 το παγκόσμιο ΑΕΠ είχε αυξηθεί μόνο 1,1%. Μπορεί να φαίνεται μεγαλύτερη η αύξηση κατά 0,6%, αλλά είναι ισχνότατη και ασθενική. Η έκθεση εκτιμά ταυτόχρονα ότι μπορεί να υπάρξουν μεγαλύτεροι ρυθμοί ανάπτυξης στο 2003, με την προϋπόθεση όμως ότι οι κίνδυνοι που προαναφέρθηκαν δε θα είναι απειλητικοί, ότι δηλαδή θα ατονούν.

Η κατάσταση της οικονομίας της ευρωζώνης θεωρείται απογοητευτική. Η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας προβλέπει ότι η οικονομία στην ευρωζώνη θα παρουσιάσει ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης κατά 0,8% το 2002, ενώ το 2003 οι ρυθμοί θα ανέβουν στο ισχνό 1,8%.

Δυσοίωνες όμως είναι οι προοπτικές και για την οικονομία της Γερμανίας. Το Οικονομικό Ινστιτούτο IFW προβλέπει ουσιαστικά στασιμότητα για την οικονομία της Γερμανίας, αφού εκτιμά ότι το 2002 θα έχει ανάπτυξη 0,2%. Το 2003 προβλέπει ότι θα υπάρχουν ρυθμοί ανάπτυξης 1%. Θεωρεί δε ότι οι δυσοίωνες προβλέψεις του στηρίζονται στην εκτίμησή του ότι η πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης εμποδίζει την πιο γοργή ανάκαμψη. Το ίδιο Ινστιτούτο εκτιμά ότι το δημόσιο έλλειμμα θα φτάσει στο 3,6% του ΑΕΠ το 2002, δηλαδή υψηλότερο από το όριο του 3% που ορίζει το Σύμφωνο Σταθερότητας, ενώ για το 2003 προβλέπει ότι αυτό θα φτάσει στο 3% του ΑΕΠ. Ο καγκελάριος Σρέντερ κατηγορείται ότι η επιβολή αυξημένης φορολογίας, προκειμένου να υπάρξουν έσοδα στον προϋπολογισμό και να μειωθούν τα ελλείμματα, εμποδίζει την ανάπτυξη.

Για αποτυχημένη οικονομική πολιτική του καγκελαρίου Σρέντερ κάνει λόγο και ο αμερικανικός οίκος οικονομικών μελετών Standard & Poor's, που προειδοποιεί ότι η πολιτική του θα μειώσει την πιστοληπτική αξιοπιστία της Γερμανίας, αν η γερμανική κυβέρνηση δεν αντιμετωπίσει τα διαρθρωτικά προβλήματα ή αν εγκαταλείψει τους δημοσιονομικούς στόχους που έχει βάλει.

Πολλοί μιλούν για δεινή δημοσιονομική θέση της Γερμανίας στην ευρωζώνη αφού το δημοσιονομικό έλλειμμα εκτιμάται ότι θα φτάσει το 2002 στο 3,6% του ΑΕΠ, κατ' άλλους στο 3,8%, παραβιάζοντας το Σύμφωνο Σταθερότητας, που περιορίζει υποχρεωτικά τα δημοσιονομικά ελλείμματα των κρατών - μελών που έχουν ενταχτεί στην ΟΝΕ στο 3% του ΑΕΠ. Πρόσφατα ο αμερικανικός οίκος οικονομικών μελετών και αξιολογήσεων «Στάνταρντ εντ Πουρς» (Standard & Poor's) προειδοποίησε ότι θα μειώσει την πιστοληπτική θέση της Γερμανίας, από το άριστα που βρίσκεται σήμερα, αν συνεχίσει η κυβέρνησή της την ίδια πολιτική! Ταυτόχρονα εκφράζεται μειωμένη εμπιστοσύνη στην επιχειρηματικότητα της Γερμανίας.

Αλλωστε οι πολιτικές και οι οικονομικές συνέπειες από τη χρεοκοπία της μεγάλης κατασκευαστικής εταιρίας «Φίλιπ Χόλζμαν» (Philipp Holzmann) και από την κατάρρευση της «Κιρχ» έχουν ήδη αποκαλύψει τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η γερμανική οικονομία. Η χρεοκοπία της «Φίλιπ Χόλζμαν» θεωρείται ως η μεγαλύτερη στην ιστορία της Γερμανίας και ενδεικτική της δεινής κατάστασης της γερμανικής οικονομίας. Βεβαίως και η κατάρρευση της «Κιρχ» έδειξε ότι και η λεγόμενη νέα οικονομία, (τηλεπικοινωνίες πληροφορική κλπ), την οποία είχαν προπαγανδίσει ως το μέλλον της ανάπτυξης της καπιταλιστικής οικονομίας, ως τον τομέα που θα δώσει νέα ώθηση, δεν απέφυγε - και μάλιστα πολύ γοργά - τη δίνη της ύφεσης. Φαίνεται λοιπόν πως τα σημάδια της κρίσης στη γερμανική οικονομία είναι μεγάλα, αφού μαζί με την κατάρρευση εταιριών κολοσσών, η ανεργία συνεχώς αυξάνεται.