ΑΓΚΥΡΑ.-

"Χρήσιμη" μεν, άκαρπη δε: η χτεσινή - αναμενόμενη ως "καθοριστική" από πολλούς - συνάντηση του ηγέτη του ισλαμικού Κόμματος Ευημερίας, Νετσμετίν Ερμπακάν, με την αρχηγό του Κόμματος Ορθού Δρόμου, Τανσού Τσιλέρ, δεν απέδωσε παρά μια αόριστη επανάληψη της θέσης της πρώην πρωθυπουργού, ότι τίποτε δεν αποκλείεται, και την παραπομπή της υπόθεσης στις... καλένδες.

Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι λόγοι για τους οποίους δεν πρόκειται να καρποφορήσουν οι συνομιλίες των δύο, παρά τα περί του αντιθέτου θρυλούμενα, είναι α) ότι οι περισσότεροι βουλευτές της απεύχονται συμμαχία με τον Ερμπακάν, την οποία θεωρούν άκρως επιζήμια, και προτείνουν πολυκομματικό συνασπισμό, και β) επειδή η ίδια η Τσιλέρ έθεσε στον Ερμπακάν όρους τους οποίους δεν μπορούσε να δεχθεί, όπως για παράδειγμα να πρωθυπουργεύσει η ίδια πρώτη και να λάβει διαβεβαιώσεις ότι το Ρεφάχ δε θα αμφισβητήσει την "κοσμικότητα" του κράτους.

Την ίδια ώρα, ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός και ηγέτης του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας, επιχειρεί παρελκυστικές κινήσεις, λέγοντας ότι "είναι ανοιχτός σε μια κυβέρνηση με όλα τα κόμματα, ακόμα και τον Ορθό Δρόμο", και χαρακτηρίζοντας την Τσιλέρ "το μόνο εμπόδιο για την ένωση της κεντροδεξιάς" - παίρνοντας προφανώς αφορμή από την αποσκίρτηση ενός πρώην βουλευτή της στο Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας.

Ο Ισραηλινός Πρόεδρος προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, ειδικά μεταξύ των προσκείμενων στο Κόμμα Ευημερίας Τούρκων πολιτικών, δηλώνοντας στο περιθώριο της δεύτερης οικιστικής διάσκεψης του ΟΗΕ (Habitat II) ότι το Ισραήλ "δε θα επιθυμούσε" (! ) να δει το Ρεφάχ στην εξουσία της Τουρκίας. Η ισραηλινή πρεσβεία στην Αγκυρα, μάλιστα, επιχείρησε να... επιδιορθώσει κάπως τα πράγματα, με ανακοίνωσή της στην οποία αναφέρει ότι "οι εσωτερικές υποθέσεις της Τουρκίας αφορούν μόνον την ίδια". Η ανακοίνωση, την οποία δημοσίευσε ολόκληρη χτες η "Τζουμχουριέτ", λέει επίσης ότι "το Ισραήλ είναι βέβαιο ότι θα βρεθεί λύση (στο πολιτικό πρόβλημα της Τουρκίας), στο πλαίσιο των δημοκρατικών διαδικασιών, και είναι έτοιμο να συνεργαστεί με όλες τις πολιτικές δυνάμεις".

Αλλά παραμένει αμφίβολο το κατά πόσον αυτή η δεύτερη τοποθέτηση πείθει: ο Βάισμαν είναι βέβαιο ότι δεν πραγματοποίησε τυχαία ή εν κενώ αυτή τη δήλωση, η οποία μάλιστα απηχεί - εκτιμάται - τις αμερικανικές θέσεις.

Ο ηγέτης του Ρεφάχ, Νετσμετίν Ερμπακάν "αρνήθηκε να πιστέψει" ότι ο Βάισμαν εκστόμισε τις λέξεις που του αποδόθηκαν. Ο Ισραηλινός Πρόεδρος, είπε, είναι παλιός και έμπειρος πολιτικός και γνωρίζει ότι δε θα μπορούσε να κάνει τέτοια σχόλια...

Σε μια νέα διείσδυση σε εδάφη του βορείου Ιράκ όπου εδρεύουν Κούρδοι, τουρκική στρατιωτική δύναμη 5.000 ανδρών - υπαγόμενη στον στρατηγό Τσεβίκ Μπιρ - κατεδίωξε Κούρδους "τρομοκράτες του ΡΚΚ", και, σύμφωνα με τη Χουριέτ, σκότωσε 57 από αυτούς. Η επιχείρηση διετάχθη "μετά από πληροφορίες ότι ομάδες μαχητών του ΡΚΚ θα πραγματοποιούσαν επιδρομές κοντά στα σύνορα".Τουρκικές στρατιωτικές πηγές επιβεβαίωσαν το γεγονός της εισβολής, λέγοντας πάντως ότι επρόκειτο για "επιχείρηση ολιγάριθμων κομάντος"...

Οι αραβικές απειλές δεν πρόκειται να ωθήσουν το Ισραήλ σε καμία υποχώρηση. Αυτή τη δήλωση έκανε χτες ο Μπέντζαμιν Νετανάχιου, ερωτώμενος για την επικείμενη παναραβική διάσκεψη της 21ης του Ιούνη, με θέμα το μέλλον της ειρηνευτικής διαδικασίας στην περιοχή. Από την πλευρά του, ο Αμερικανός Πρόεδρος εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στις καλές προθέσεις του νεοεκλεγέντα Ισραηλινού πρωθυπουργού. Η δήλωση αυτή παίρνει ιδιαίτερα ειρωνικό χαρακτήρα αν λάβει κανείς υπόψη του τα χτεσινά πρωτοσέλιδα των ισραηλινών εφημερίδων, σύμφωνα με τα οποία το, έτοιμο προς δημοσίευση, κυβερνητικό πρόγραμμα είναι ακόμα πιο αδιάλλακτο και σκληρό από τις προεκλογικές διακηρύξεις του Νετανάχιου.

Κορυφαία δοκιμασία μιας ειρηνευτικής διαδικασίας είναι η επίτευξη της ασφάλειας των συμβαλλομένων μερών. Την άποψη αυτή εξέφρασε χτες ο Μπέντζαμιν Νετανάχιου, ο οποίος προσέθεσε ότι η κυβέρνησή του δεν πρόκειται να υποχωρήσει μπροστά σε οποιαδήποτε αραβική απειλή, καθώς πρωταρχικός στόχος της είναι η εξασφάλιση της ασφάλειας του Ισραήλ μέσω των ειρηνευτικών διαδικασιών.

Την ίδια στιγμή, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον, δήλωνε, για πρώτη φορά, ότι έχει εμπιστοσύνη στις επιλογές του Μπέντζαμιν Νετανάχιου, για του οποίου τις ειρηνικές προθέσεις εμφανίζεται πεπεισμένος. Ο Κλίντον κάλεσε τους Αραβες ηγέτες να δώσουν περιθώριο χρόνου στον νέο Ισραηλινό πρωθυπουργό να σχηματίσει κυβέρνηση και στη συνέχεια να ασχοληθεί με την πορεία της ειρηνευτικής διαδικασίας.

Η αισιοδοξία και οι "πεποιθήσεις" της Ουάσιγκτον, όμως, δε φαίνεται να έχουν πολλά κοινά σημεία με τις πληροφορίες που είδαν χτες το φως της δημοσιότητας σχετικά με το, υπό κατάρτιση, κυβερνητικό πρόγραμμα. Οπως αναφέρει σε εκτενές άρθρο της η μεγάλη εφημερίδα "Γιεντότ Αχρονότ", επικαλούμενη ανώτερες κυβερνητικές πηγές, ο Νετανάχιου και οι κυβερνητικοί εταίροι του σκοπεύουν να εντατικοποιήσουν τους ρυθμούς εποικισμού της Δυτικής Οχθης και να απαγορεύσουν στους Παλαιστινίους πρόσφυγες να επιστρέψουν στο Δυτική Οχθη ή στη Λωρίδα της Γάζας. Σύμφωνα, πάντα, με το ίδιο άρθρο, στο πρόγραμμα δεν αναφέρεται πουθενά η έννοια της Παλαιστινιακής Αρχής, ή της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης ή του Παλαιστινίου ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ, και απλώς σημειώνεται ότι "η νέα κυβέρνηση θα συνεχίσει τις συνομιλίες με τους Παλαιστινίους". Τέλος, φέρεται να αποκλείεται εντελώς το ενδεχόμενο ίδρυσης ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, της διχοτόμησης της Ιερουσαλήμ και της αποχώρησης από τα υψίπεδα του Γκολάν.

Αξίζει, στο σημείο αυτό να υπενθυμιστεί ότι την προηγούμενη βδομάδα είχε διαρρεύσει στον ισραηλινό Τύπο ένα πρώτο προσχέδιο του κυβερνητικού προγράμματος, το οποίο οι Παλαιστίνιοι είχαν χαρακτηρίσει ως "κήρυξη πολέμου". Το σχέδιο αυτό, όμως, αποσύρθηκε μετά από αίτημα του Εθνικού Θρησκευτικού Κόμματος, το οποίο εκπροσωπεί τους εβραίους εποίκους και εκτίμησε ότι το πρώτο εκείνο σχέδιο ήταν "πολύ μετριοπαθές και υποχωρητικό απέναντι στους Αραβες".

ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ.-

Το "πράσινο φως" για τη διεξαγωγή των κρίσιμων εκλογών στη Βοσνία γύρω στις 14 Σεπτέμβρη έδωσαν οι ξένοι ηγέτες και αντιπροσωπείες από 45 χώρες που συναντήθηκαν το τελευταίο 48ωρο στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Την ίδια στιγμή συνέστησαν την επαναφορά των κυρώσεων κατά των Σερβοβόσνιων, στην περίπτωση που ο ηγέτης τους, Ράντοβαν Κάρατζιτς, δεν απομακρυνθεί από το προεδρικό αξίωμα της Σερβικής Δημοκρατίας πριν από την 1η Ιούλη.

Η παραπάνω σύσταση ανακοινώθηκε από τον Ιταλό υπουργό Εξωτερικών, Λαμπέρτο Ντίνι, ενώ η ημερομηνία των εκλογών μέχρι τις 14 του Σεπτέμβρη προτάθηκε επίσημα από τον επικεφαλής της αποστολής του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη στη Βοσνία, Ρόμπερτ Φρόγουικ. Ο Φρόγουικ διευκρίνισε ότι οι συνθήκες για τη διεξαγωγή των εκλογών δεν είναι ιδεώδεις. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στη δημιουργία των συνθηκών για τη διεξαγωγή "ελεύθερων και δίκαιων εκλογών" στη Βοσνία. Η απόφαση του ΟΑΣΕ υποστηρίχτηκε και από τον διεθνή μεσολαβητή για τη Βοσνία, Καρλ Μπιλντ.

Η πρόταση για διεξαγωγή των εκλογών στη Βοσνία μέχρι τις 14 του Σεπτέμβρη δε βρήκε σύμφωνο τον Βόσνιο πρωθυπουργό, Χασάν Μουράτοβιτς. Ο Μουράτοβιτς, μιλώντας χτες στη διάσκεψη της Φλωρεντίας, υποστήριξε ότι "σε μεγάλο μέρος εδαφών της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης δεν έχουν δημιουργηθεί ούτε οι ελάχιστες προϋποθέσεις", σημειώνοντας: "Το να γίνουν εκλογές υπό την επιρροή των εγκληματιών πολέμου και της μαφίας, που δίνουν τις διαταγές τους στους πολιτικούς θα σημάνει τη νομιμοποίηση του "στάτους κβο" και την παράταση της αγωνίας μας". Σε πιο έντονους τόνους κυμάνθηκαν και οι χτεσινές δηλώσεις του Βόσνιου πρεσβευτή στα Ηνωμένα Εθνη, Μουχάμεντ Σατσίρμπεϊ. Ο Σατσίρμπεϊ προειδοποίησε τις δυτικές χώρες, που ασκούν πιέσεις για την τήρηση του χρονοδιαγράμματος της Συνθήκης του Ντέιτον, ότι "θα πρέπει να είναι έτοιμες να υποστούν τις συνέπειες". Εξέφρασε, μάλιστα, την πεποίθηση ότι "οι εκλογές αυτές μπορεί να έχουν το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα".

Η τελική απόφαση για την ημερομηνία των εκλογών θα ληφθεί τυπικά από τον προεδρεύοντα του ΟΑΣΕ και υπουργό Εξωτερικών της Ελβετίας, Φλάβιο Κόντι.

Μικρή πτώση υπέστη το δολάριο έναντι των υπολοίπων κυρίων νομισμάτων την Πέμπτη. Η μικρή αυτή πτώση οφείλεται, όπως εκτιμάται, στην αποτυχημένη προσπάθεια της γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας να μειώσει τα επιτόκιά της και στον "εμπορικό πόλεμο" που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία αναφορικά με την αγορά και την πώληση φωτογραφικού φιλμ. Πάντως, οι αμερικανικοί εμπορικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι η πτώση του δολαρίου είναι σχεδόν ανεπαίσθητη.

ΒΟΝΝΗ.-

Λίγες μόλις ώρες πριν τη μεγάλη εργατική κινητοποίηση, που διοργανώνεται από τα γερμανικά εργατικά συνδικάτα, σύμμαχος του Γερμανού καγκελάριου Χέλμουτ Κολ υποστήριξε χτες ότι η κυβέρνηση δε θα υποχωρήσει στα σχέδιά της να περικόψει τις κοινωνικές δαπάνες.

"Δε θα υποχωρήσουμε σε πιέσεις που έρχονται από τους δρόμους", δήλωσε ο Βόλφγκανγκ Σάουμπλ, επικεφαλής της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης στην Κάτω Βουλή, αναφερόμενος στις μαζικές κινητοποιήσεις των εργαζομένων.

Τουλάχιστον 300.000 εργαζόμενοι αναμένεται να συγκεντρωθούν σήμερα στη Βόννη για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στα κυβερνητικά σχέδια, στα οποία προβλέπεται να περικοπούν οι κοινωνικές δαπάνες, να "παγώσουν" οι μισθοί για δύο χρόνια, να περικοπεί το επίδομα ασθενείας, να περιοριστεί η προστασία της καταγγελίας συμβάσεων. Παράλληλα, προβλέπεται η μείωση κατά 20% του μισθού κατά τη διάρκεια της ασθένειας τους πρώτους έξι μήνες και κατά 10% στη συνέχεια. Επίσης, προβλέπεται και η κατάργηση της συμμετοχής των ταμείων υγείας στα γυαλιά και τις τεχνητές οδοντοστοιχίες των ασφαλισμένων, ενώ κατά τη διάρκεια ασθενείας διπλασιάζεται η οικονομική συμμετοχή των πασχόντων.

Ο ηγέτης της Κούβας, Φιντελ Κάστρο, βρίσκεται αυτές τις μέρες στην Κωνσταντινούπολη, με την ευκαιρία της Συνόδου του ΟΗΕ για την κατοικία