Οι όροι θα επικαιροποιούνται σε τριμηνιαία βάση, ενώ «σε κάθε επανεξέταση, θα εξειδικεύονται πλήρως με λεπτομέρειες και χρονοδιαγράμματα τα συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής και τα λοιπά μέσα για την επίτευξη αυτών των ευρύτερων στόχων».
«Η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει οποιαδήποτε μέτρα ενδέχεται να κριθούν κατάλληλα για το σκοπό αυτό, καθώς οι περιστάσεις μεταβάλλονται»...
«Η κυβέρνηση δεσμεύεται να διαβουλεύεται και να συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ για όλες τις ενέργειες που αφορούν την επίτευξη των στόχων του μνημονίου συνεννόησης, πριν από την οριστικοποίηση και τη νομική έγκρισή τους».
«Για την επιτυχία θα απαιτηθεί η συνεχής εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών επί πολλά έτη», δηλαδή και μετά το 2018 που λήγει τυπικά το νέο μνημόνιο. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «για το σκοπό αυτό, απαιτείται πολιτική δέσμευση, αλλά επίσης και η τεχνική ικανότητα της ελληνικής πλευράς να την υλοποιήσει».
Η κυβέρνηση δεσμεύεται τον Οκτώβρη του 2015 να θεσπίσει επιπλέον «αξιόπιστα διαρθρωτικά μέτρα», που θα τεθούν σε εφαρμογή από το 2017 στο ύψος του 0,75% του ΑΕΠ και για το 2018 στο ύψος του 0,25% του ΑΕΠ, συνολικά δηλαδή να δρομολογήσει πρόσθετες μόνιμου χαρακτήρα παρεμβάσεις ύψους 2 δισ. ευρώ, σε ετήσια βάση.
Επιπλέον, θα παρακολουθεί τους «δημοσιονομικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των δικαστικών αποφάσεων, και θα λάβει τα αντισταθμιστικά μέτρα για την εκπλήρωση των δημοσιονομικών στόχων».
Σε περίπτωση υπέρβασης των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, ποσό τουλάχιστον 30% θα διατίθεται για την αποπληρωμή του κρατικού χρέους και επίσης 30% για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Συμπληρωματικός προϋπολογισμός για το 2015 θα κατατεθεί τον Οκτώβρη φέτος, «εφόσον κριθεί αναγκαίο», παράλληλα με την κατάθεση προσχεδίου κρατικού προϋπολογισμού για το 2016 και του «Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2016 - 2019».
Το «Δημοσιονομικό Συμβούλιο» θα καταστεί λειτουργικό πριν από την οριστικοποίηση του μνημονίου. Πρόκειται για το νέο θεσμό που έχει το ρόλο του «αυτόματου κόφτη» κρατικών δαπανών που αφορούν στην κάλυψη λαϊκών αναγκών, σε περίπτωση αποκλίσεων από τους αντιλαϊκούς στόχους.
Το σύνολο της διαθέσιμης ρευστότητας των φορέων της γενικής κυβέρνησης (ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, πανεπιστήμια κ.λπ.) μεταφέρεται στον «ενιαίο λογαριασμό του Δημοσίου», προκειμένου «να βελτιωθεί το κατακερματισμένο σύστημα διαχείρισης μετρητών». Το μέτρο θα ισχύει μέχρι το τέλος του 2015.
Την ίδια ώρα, έρχεται ομοβροντία από νέα, μόνιμου χαρακτήρα, αντιλαϊκά μέτρα. Ανάμεσα σε αυτά:
ΑΓΡΟΤΕΣ: Πλήρης κατάργηση σε δύο φάσεις του «μειωμένου» ειδικού φόρου στο αγροτικό πετρέλαιο, με αύξηση από 66 ευρώ στα 200 ευρώ ανά χιλιόλιτρο από την 1η Οκτώβρη 2015 και στα 330 ευρώ από την 1η Οκτώβρη 2016.
Σταδιακή απογείωση του φόρου εισοδήματος των αγροτών από το 13% στο 20% για τα εισοδήματα του 2016 και στο 26% γι' αυτά του 2017, από το πρώτο ευρώ εισοδήματος.
ΕΝΦΙΑ: Τα νέα εκκαθαριστικά σημειώματα της εφορίας αποστέλλονται τον Οκτώβρη του 2015 και η τελευταία δόση προβλέπεται για το Φλεβάρη του 2016. Ποσά ύψους 2,65 δισ. ευρώ το χρόνο προβλέπονται για το χαράτσι του ΕΝΦΙΑ, με ρήτρα ότι θα μείνουν ακατέβατα ακόμη και αν πέσουν οι αντικειμενικές τιμές στην ακίνητη περιουσία.
ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ: Μείωση του ακατάσχετου ορίου μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων από τα 1.500 στα 1.000 ευρώ. Επιπλέον, επιτρέπεται η κατάσχεση μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων σε ποσοστό 50%, εφόσον αυτά υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ και φτάνουν μέχρι τα 1.500 ευρώ, ή σε ποσοστό 100% του ποσού που υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ. Για τις καταθέσεις, το ακατάσχετο όριο μειώνεται στα 1.250 ευρώ για κάθε φυσικό πρόσωπο αλλά μόνο για ένα πιστωτικό ίδρυμα.
ΧΑΡΑΤΣΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ: Αυξάνεται και μονιμοποιείται η λεγόμενη «εισφορά αλληλεγγύης», που ενσωματώνεται πλέον στο φόρο εισοδήματος.
ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ: Αυξάνεται στο 5% από 3% το επιτόκιο για τη ρύθμιση μέχρι 100 δόσεις για τις οφειλές προς την εφορία ύψους πάνω από 5.000 ευρώ. Για τα μικρότερα ποσά, για να μην ισχύσει επιτόκιο 5%, θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: Ο οφειλέτης να είναι φυσικό πρόσωπο το οποίο δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, η ακίνητη περιουσία του οφειλέτη σύμφωνα με το Ε9 να είναι αντικειμενικής αξίας έως 150.000 ευρώ και η υπαγόμενη στη ρύθμιση βασική οφειλή να υπερβαίνει το 50% του δηλωθέντος ετήσιου εισοδήματος του οφειλέτη.
ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ: Νέες ανατιμήσεις στα τεκμήρια διαβίωσης της λαϊκής οικογένειας (κατοικίες, αυτοκίνητα, κ.ά.).
ΠΕΤΣΟΚΟΒΟΥΝ ΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ: Μειώνεται στο 50% η κρατική «δαπάνη» για το επίδομα θέρμανσης των λαϊκών νοικοκυριών. Το μέτρο θα ισχύσει από το χειμώνα του 2015.
ΦΠΑ: Στις προηγούμενες μαζικές ανατιμήσεις, έρχεται να προστεθεί η κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου από 1/1/2017. Παράλληλα, καθιερώνεται συντελεστής ΦΠΑ στην ιδιωτική Εκπαίδευση με εξαίρεση την Προσχολική Αγωγή.
ΛΙΣΤΕΣ ΟΦΕΙΛΕΤΩΝ. Οσοι χρωστούν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές για περισσότερους από τρεις μήνες σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία, θα βλέπουν τα ονόματά τους να δημοσιοποιούνται και να αποκλείονται από την αγορά.
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ στις εγκαταστάσεις, ακόμη και στα σπίτια των φορολογουμένων, ενώ άλλη διάταξη προβλέπει την αναγκαστική εκποίηση περιουσιακών στοιχείων σε δημόσιους πλειστηριασμούς.
ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΤΩΣΗΣ 2% για την εφάπαξ εξόφληση του φόρου εισοδήματος (το μέτρο θα μπει από τις επόμενες φορολογικές δηλώσεις σε εφαρμογή).
ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΕΝΟΙΚΙΑ: Αύξηση του φορολογικού συντελεστή για τα εισοδήματα από ενοίκια (ο χαμηλός για εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ θα αυξηθεί στο 15% από 11% και ο υψηλός από 33% σε 35%).
ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΙΣΘΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ: Μπαίνουν σε εφαρμογή, από 1/1/2016, μέσω του νέου «ενιαίου μισθολογίου», με «πλήρη εφαρμογή σε όλο το δημόσιο τομέα» και με έμφαση στη διασύνδεση του «κόστους» με την «ικανότητα, την απόδοση και την ευθύνη του προσωπικού». Αποκαλυπτικό είναι το γεγονός ότι θεσπίζεται και ανώτατο όριο μισθολογικού κόστους και «για τον αριθμό των εργαζομένων, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η μείωση του κόστους σε σχέση με το ΑΕΠ, μέχρι το 2019».
Πιο συγκεκριμένα, στο 3ο μνημόνιο προβλέπεται:
Μετά το 2021, κανένας ασφαλισμένος οποιουδήποτε Ταμείου δε θα μπορεί να συνταξιοδοτείται πριν από το 67ο έτος της ηλικίας του. Μάλιστα, και αυτό ακόμα το ηλικιακό όριο των 67 ετών τίθεται υπό επανεξέταση (αύξηση), σε εξάρτηση με το προσδόκιμο ζωής, όπως προβλέπει και σχετική διάταξη του νόμου 3863.
Ο βηματισμός αύξησης των ορίων ηλικίας καθορίζεται σε σχετικό πίνακα, με βασική παράμετρο τον ορισμό του 55ου έτους για όσους συνταξιοδοτούνται φέτος (από το 50ό έτος) και το 58ο έτος, στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος μπορούσε φέτος να συνταξιοδοτηθεί με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας. Για όσους ασφαλισμένους επιλέξουν να φύγουν νωρίτερα από τα νέα αυξημένα ηλικιακά όρια, επιβάλλεται μείωση της σύνταξης κατά 16%, μέχρι ο συνταξιοδοτούμενος να συμπληρώσει το νέο ηλικιακό όριο που ορίζεται.
Η διάταξη ψηφίστηκε με τα προαπαιτούμενα τον περασμένο Ιούλη, αλλά με νέα τροπολογία γίνεται ακόμα χειρότερη, καθώς ακόμα και όταν κάποιος συμπληρώσει το 67ο έτος, δε θα του δίνεται αυτόματα η υπόλοιπη σύνταξη που αντιστοιχεί στα κατώτερα όρια, αλλά θα εξετάζεται σε συνάρτηση με εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία.
Σε συνδυασμό με την άλλη διάταξη που ψηφίστηκε, η οποία απαγορεύει οποιαδήποτε χρηματοδότηση του ΕΤΕΑ πέραν των εισφορών των ασφαλισμένων, προδιαγράφει νέες μειώσεις στις επικουρικές, τόσο των συνταξιούχων που ήδη είχαν ενταχθεί στο Ταμείο, όσο και των νέων που υπάγονται τώρα.
Θα ακολουθήσει και δεύτερη επίθεση, με νέο ασφαλιστικό «πακέτο» που πρέπει να ψηφιστεί μέχρι τον Οκτώβρη.
Διαμορφώνουν ένα νέο ασφαλιστικό μοντέλο, ακόμα χειρότερο από αυτό που είχε διαμορφωθεί μέχρι τώρα, θίγοντας ευθέως ζητήματα παροχών αλλά και κρατικής χρηματοδότησης. Οι αλλαγές θα έχουν ισχύ από την 1/1/2016 και είναι οι εξής:
Σειρά από αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις, με στόχο τη συγκέντρωση της επιχειρηματικής πίτας και των κερδών στους ισχυρούς επιχειρηματικούς ομίλους, προβλέπει το νέο μνημόνιο. Ανάμεσα σε άλλα προβλέπονται και τα παρακάτω πιο χαρακτηριστικά:
ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ: Σε ό,τι αφορά τις θαλάσσιες μεταφορές, μέχρι τον Οκτώβρη του 2015, «η κυβέρνηση θα ευθυγραμμίσει τις απαιτήσεις επάνδρωσης για τις εγχώριες υπηρεσίες με εκείνες για τις διεθνείς γραμμές (...) και να θεσπίσει νομοθετικές αλλαγές». Είναι φανερό το γεγονός ότι ανοίγει και το ζήτημα σχετικά με την ακτοπλοΐα (συνθέσεις πληρωμάτων, κατανομή δρομολογίων κ.ά.). Ολα αυτά σημαίνουν κατάργηση ακόμη και των ελάχιστων εργασιακών δικαιωμάτων που απέμειναν στους ναυτεργάτες, ενισχύοντας την κερδοφορία των εφοπλιστών.
ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Προβλέπεται η σταδιακή μείωση των μεριδίων λιανικής και χονδρικής της ΔΕΗ κάτω από το 50% μέχρι το 2020. Επίσης, θα «αναθεωρηθούν» τα τιμολόγια της ΔΕΗ με βάση το οριακό κόστος παραγωγής, με γνώμονα τα «χαρακτηριστικά των πελατών που επηρεάζουν το κόστος». Μέχρι τον Οκτώβρη του 2015 η κυβέρνηση θα λάβει «μη αναστρέψιμα μέτρα» για τη ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, «εκτός αν προταθεί εναλλακτικό σχέδιο, με ισοδύναμα αποτελέσματα για τον ανταγωνισμό».
ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ: Μέχρι τον Οκτώβρη του 2015, θα έχει προχωρήσει «οδικός χάρτης» για τις «επιλεγμένες βελτιώσεις της νομοθεσίας χωροταξικού σχεδιασμού», με στόχο την αποτελεσματική διευκόλυνση των επενδύσεων.
ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ: Κατάργηση περιορισμών στο ιδιοκτησιακό καθεστώς και δυνατότητα λειτουργίας πέρα από το ωράριο εφημερίας. Αρα, ανοίγει ο δρόμος της ιδιοκτησίας φαρμακείων από τις φαρμακοβιομηχανίες.
Παράλληλα, προχωρούν σε νομοθετικές ρυθμίσεις για την πλήρη εφαρμογή της «εργαλειοθήκης» του ΟΟΣΑ. Μεταξύ άλλων, καταργούνται τα «μη ανταποδοτικά τέλη» (αποτελούν έσοδο για ασφαλιστικά ταμεία), ανοίγουν «κλειστά επαγγέλματα» (μηχανικοί, συμβολαιογράφοι, αναλογιστές κ.ά.), προβλέπονται παρεμβάσεις για τη διευκόλυνση των επενδύσεων, άρση εμποδίων κ.ά.
Ολόκληρο το χαρτοφυλάκιο της κρατικής περιουσίας που βρίσκεται στη διαχείριση του ΤΑΙΠΕΔ (δημιούργημα του προηγούμενου μνημονίου), θα περάσει στα χέρια του ιδιωτικού κεφαλαίου.
Σε αυτό το πλαίσιο, η συγκυβέρνηση δεσμεύεται να ολοκληρώσει τις διαδικασίες που χρειάζονται για την «αξιοποίηση» για: Περιφερειακά αεροδρόμια, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, Εγνατία Οδό, τα λιμάνια Πειραιά και Θεσσαλονίκης, το παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού. Επίσης, η κυβέρνηση και το ΤΑΙΠΕΔ θα ανακοινώσουν «δεσμευτικές ημερομηνίες» για τους διαγωνισμούς των λιμανιών και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, μέχρι το τέλος Οκτώβρη 2015.
Προβλέπεται ακόμη ο πλήρης διαχωρισμός του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ και η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, με μια αναφορά για δυνατότητα ενός «εναλλακτικού σχήματος» με «ισοδύναμα αποτελέσματα» σε ό,τι αφορά τον ανταγωνισμό, «σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές».
Ταυτόχρονα, στους ιδιώτες εκχωρείται και το τελευταίο κρατικό μετοχικό πακέτο (10%) στον ΟΤΕ.
Υιοθετείται η μεταρρύθμιση - απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου, ζήτημα που θα ενισχύσει τους μεγαλοεπιχειρηματίες του χώρου.
Παράλληλα, συγκροτείται το Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας, μέσω του οποίου δίνονται κρατικής ιδιοκτησίας τομείς της οικονομίας σε επιχειρηματικούς ομίλους, δίνοντας τη δυνατότητα να επενδυθούν λιμνάζοντα κεφάλαια.
Νέο νόμο κατά των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και πλήρη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων ετοιμάζει η κυβέρνηση μέχρι τον Οκτώβρη του 2015, όποτε δεσμεύεται να δρομολογήσει «διαδικασία διαβούλευσης με επικεφαλής μια ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, με σκοπό την επανεξέταση ορισμένων υφιστάμενων πλαισίων της αγοράς εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ομαδικών απολύσεων, της συλλογικής δράσης και των συλλογικών διαπραγματεύσεων, λαμβανομένων υπόψη των βέλτιστων πρακτικών σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο».
Στο διάστημα που θα διαρκέσει η διαβούλευση, «δε θα πραγματοποιηθεί καμία αλλαγή στο τρέχον πλαίσιο συλλογικών διαπραγματεύσεων», ενώ στο μνημόνιο συμφωνήθηκε ορθά - κοφτά ότι «οι αλλαγές στις πολιτικές για την αγορά εργασίας δε θα πρέπει να συνεπάγονται την επιστροφή σε παλαιότερα πλαίσια πολιτικής, ασύμβατα με τους στόχους της προώθησης μιας βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης»...
Σύμφωνα με το κείμενο του τρίτου μνημονίου, «οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευτεί να ακολουθήσουν τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ στους θεσμούς της αγοράς εργασίας και να ενισχύσουν τον εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ των κοινωνικών εταίρων». Βεβαίως, οι «βέλτιστες πρακτικές» που επικαλούνται, δε σημαίνουν ούτε επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων, ούτε βέβαια κατάργηση της ΠΥΣ 6/2012, με την οποία θεσπίστηκαν κατώτεροι μισθοί 586 και 511 ευρώ. Είναι η γενίκευση των ελαστικών μορφών απασχόλησης, όπως γίνεται σε όλες τις χώρες-μέλη της ΕΕ, προς χάριν της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου.
Τον κώδωνα του κινδύνου για τα επιδόματα, τις αναπηρικές συντάξεις και τις «πρόωρες» συνταξιοδοτήσεις των ΑμεΑ κρούει η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Αναπήρων (ΣΕΑΑΝ) για τις διατάξεις που περιλαμβάνονται στο 3ο μνημόνιο. Σε ανακοίνωσή της σημειώνει ανάμεσα σε άλλα: «Με το 3ο μνημόνιο η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ στέλνει επιδόματα και αναπηρικές συντάξεις στον Καιάδα, μεθοδεύει περικοπές στις παροχές σε φάρμακα, θεραπείες, καταργεί τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και των ΑμεΑ! Ετσι, όλες οι κατηγορίες αναπήρων (αιμορροφιλικοί, κινητικά ανάπηροι, τυφλοί, σκληρυντικοί κ.λπ.) θα υποχρεώνονται να δουλεύουν για 40 σχεδόν χρόνια για να πάρουν, αν ζήσουν μέχρι τότε, μια σύνταξη πείνας».