2025 Getty Images

Από τη συνάντηση του Βρετανού πρωθυπουργού με τον Β. Ζελένσκι στο Κίεβο

Τέσσερις μόλις μέρες προτού ορκιστεί Πρόεδρος των ΗΠΑ ο Ντ. Τραμπ και με δεδομένη τη ρωσική προέλαση στο ουκρανικό μέτωπο, που ενδέχεται να επισπεύσει διαπραγματεύσεις για την εξέλιξη της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας, το Λονδίνο σπεύδει να «πιάσει πόστα».

Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχη 100ετή συμφωνία στην Αμυνα και στην οικονομία με την Ουκρανία είχε προωθήσει στα τέλη του 2021 ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός, από τους Συντηρητικούς, Μπ. Τζόνσον, όμως η ρωσική εισβολή τον Φλεβάρη του 2022 άλλαξε τα δεδομένα.

Μπροστά στο ενδεχόμενο μια διοίκηση Τραμπ να προωθήσει μια συμφωνία με τη Ρωσία αποκλειστικά προσαρμοσμένη στα αμερικανικά συμφέροντα, που να αποκλείει «συμμάχους» του ΝΑΤΟ και την ΕΕ, η βρετανική κυβέρνηση επισπεύδει την προσπάθεια να εξασφαλίσει τα γεωπολιτικά της συμφέροντα, ενώ αντίστοιχες κινήσεις επιχειρεί να επιταχύνει και η ΕΕ.

Με τη συμφωνία εξασφαλίζονται η βρετανική στρατιωτική παρουσία σε ουκρανικά εδάφη και ύδατα απέναντι στη Ρωσία, οι επενδύσεις βρετανικών κεφαλαίων, ενώ οι βρετανικές Ενοπλες Δυνάμεις εκτιμούν ότι θα επωφεληθούν από τον έμπειρο σε πραγματικό πόλεμο ουκρανικό στρατό.

Με τον φόβο «πίεσης ειρηνικής συμφωνίας» από τη νέα ηγεσία των ΗΠΑ, Βρετανοί αναλυτές σχολιάζουν ότι η επίσκεψη του Στάρμερ στην Ουκρανία, αλλά και η στενότερη συνεργασία που υπόσχεται μέσω επίσημου συμφώνου, έχει και συμβολική σημασία, εκτός από την προφανή οικονομική και στρατιωτική.

«Δεν πρόκειται μόνο για μια στιγμή στο "εδώ και τώρα", αλλά αφορά μια επένδυση των δύο χωρών μας για τον επόμενο αιώνα», δήλωσε ο Στάρμερ από το Κίεβο.

Η Ντάουνινγκ Στριτ την αποκαλεί «συνεργασία - ορόσημο εκατονταετίας», με το Λονδίνο να αναλαμβάνει σχεδόν έναν ηγετικό ρόλο στην κοινή στήριξη των ευρωπαϊκών χωρών προς το Κίεβο.

Πρόκειται για μια συνθήκη μεταξύ των δύο χωρών, η οποία επισημοποιεί την οικονομική και στρατιωτική βοήθεια, στην οποία έχει ήδη δεσμευτεί το Λονδίνο, συμπεριλαμβάνει ακόμα περισσότερη, ενώ παράλληλα προσβλέπει στην αυξημένη στρατιωτική συνεργασία για την «ασφάλεια» στη θάλασσα, αλλά και επενδύσεις σε τομείς όπως η τεχνολογία, η Ενέργεια και η καινοτομία.

Η Βρετανία θα διερευνήσει επιλογές για την ανάπτυξη στρατιωτικών βάσεων και άλλων «αμυντικών» εγκαταστάσεων στην Ουκρανία, σύμφωνα με την 100ετή δήλωση συνεργασίας που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Λονδίνο.

«Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεργαστεί με την Ουκρανία για να προσδιορίσει κοινές στρατιωτικές απαιτήσεις, να συνεργαστεί σε αμυντικές δυνατότητες για να διευρύνει το φάσμα των στρατιωτικών δυνατοτήτων και των τεχνολογιών που μπορούμε να παράγουμε μαζί.

Θα διερευνήσουν επιλογές για την ανάπτυξη και τη συντήρηση αμυντικής υποδομής στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών βάσεων, αποθηκών υλικοτεχνικής υποστήριξης, εγκαταστάσεων αποθήκευσης εφεδρικού στρατιωτικού εξοπλισμού και αποθεμάτων πολεμικών εφεδρειών. Αυτές οι εγκαταστάσεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση των δικών τους αμυντικών δυνατοτήτων σε περίπτωση σημαντικής στρατιωτικής απειλής», αναφέρεται στο έγγραφο.

Τα μέρη σκοπεύουν επίσης να «συνεργαστούν για τη δημιουργία ευέλικτων μηχανισμών ταχείας αντίδρασης, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας, συντήρησης και κοινής χρήσης στρατιωτικών σχηματισμών και άλλων εξειδικευμένων δομών για την παροχή ευρέος φάσματος αμοιβαίων υπηρεσιών Αμυνας και Ασφάλειας».

«Αυτοί οι μηχανισμοί θα καταστήσουν δυνατή την ανταπόκριση σε προκλήσεις που μπορεί να προκύψουν στο έδαφος των δύο μερών και, εάν είναι απαραίτητο, σε εδάφη συμμαχικών και άλλων κρατών», σημειώνει η δήλωση, αναφερόμενη έμμεσα σε κράτη του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη.

Σύμφωνα με το Λονδίνο, η 100ετής συμφωνία συνεργασίας θα «δυναμώσει την ασφάλεια» στη Βαλτική Θάλασσα, στη Μαύρη Θάλασσα και στην Αζοφική Θάλασσα (η οποία στο μεταξύ μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ελέγχεται πλήρως από τη Μόσχα).

Το Λονδίνο ανακοίνωσε σχέδια για τη διεξαγωγή κοινών ναυτικών ασκήσεων με το Κίεβο. Το έγγραφο επισημαίνει ότι τα μέρη θα αναπτύξουν δεσμούς στο Πολεμικό Ναυτικό τους, οι οποίοι «θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν κοινές δραστηριότητες, ασκήσεις και επισκέψεις σε λιμάνια».

Τα μέρη θα «προωθήσουν επίσης την ανάπτυξη ναυτικών βάσεων στο έδαφος της Ουκρανίας».

Επιπλέον, «το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ουκρανία θα προσφέρουν κοινές ευκαιρίες εκπαίδευσης σε εθνικά στρατιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα».

Τα μέρη σχεδιάζουν να «συνεργαστούν για την ανταλλαγή πρακτικής εμπειρίας, εξοπλισμού, πυρομαχικών, εκπαίδευσης και υποστήριξης ανάπτυξης σε όλους τους τομείς».

Αξιωματούχοι της βρετανικής κυβέρνησης επισημαίνουν ότι η Ουκρανία είναι πλέον μια στρατιωτική δύναμη αιχμής, με άρτια εκπαιδευμένες Ενοπλες Δυνάμεις και έναν τεχνολογικό τομέα που καινοτομεί ραγδαία και δοκιμάζεται στο πεδίο της μάχης τα τελευταία 3 χρόνια. Αυτή η πραγματική εμπειρία πολέμου, αναφέρουν, θα βοηθήσει και τη Βρετανία να ενισχύσει την Αμυνά της.

Σκοπεύουν να «εμβαθύνουν τη συνεργασία τους σε δυνατότητες κρούσης μεγάλης εμβέλειας, ολοκληρωμένη αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα και σύνθετα αποθέματα όπλων για την υποστήριξη της αποτροπής».

Εξάλλου, οι δύο χώρες σκοπεύουν να «εκτελέσουν κοινά έργα αμυντικής ικανότητας και να ενθαρρύνουν τη δημιουργία κοινών αμυντικών επιχειρήσεων».

Λονδίνο και Κίεβο συμφώνησαν να «δημιουργήσουν ένα ισχυρό και δυναμικό οικοσύστημα αμυντικής καινοτομίας με πολυετείς ευκαιρίες χρηματοδότησης, που περιλαμβάνουν δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις». Με στόχο να ενισχύσουν τις αμυντικές τους δυνατότητες και να «διασφαλίσουν κοινές εξαγωγές όπλων σε ξένες αγορές».

Να σημειωθεί εδώ ότι η ουκρανική πολεμική βιομηχανία αύξησε σημαντικά πέρσι την παραγωγή της. Σύμφωνα με τον Ουκρανό υπουργό Στρατηγικής Βιομηχανίας, τον τελευταίο χρόνο «παρήχθησαν περίπου 2,5 εκατ. βλήματα πυροβολικού και αντίστοιχος αριθμός πυρομαχικών για drones», ενώ σε σύγκριση με το 2023 η παραγωγή «έχει εξαπλασιαστεί».

Στόχος για τη φετινή χρονιά είναι η παραγωγή 3.000 πυραύλων και 30.000 drones μεγάλου βεληνεκούς. Περίπου το 1/3 των όπλων που χρησιμοποιούν οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας κατασκευάζονται στην Ουκρανία, ισχυρίστηκε.

Η Βρετανία επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της ότι «θα παρέχει στην Ουκρανία στρατιωτική βοήθεια τουλάχιστον 3 δισ. λιρών ετησίως μέχρι το 2030 - '31 και για όσο διάστημα απαιτείται για την υποστήριξη της Ουκρανίας».

Το Λονδίνο είναι ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής στρατιωτικού εξοπλισμού στην Ουκρανία, μετά τις ΗΠΑ και τη Γερμανία. Συνολικά η Βρετανία έχει δώσει από το 2022 στο Κίεβο 12,8 δισ. λίρες, εκ των οποίων τα 7,8 δισ. ήταν στρατιωτική βοήθεια.

Η «100ετής συνεργασία» μεταξύ Ουκρανίας και Βρετανίας δίνει έμφαση στη μελλοντική ανασυγκρότηση και ανάκαμψη, με το Λονδίνο να προτρέχει για να εξασφαλίσει τα συμφέροντά του, ιδίως όσον αφορά τις συμφωνίες που σχετίζονται με βασικούς φυσικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών σιτηρών.

Το Λονδίνο ανακοίνωσε ότι θα παράσχει 40 εκατ. λίρες για την οικονομική ανάκαμψη, που «θα δημιουργήσει ευκαιρίες για τις βρετανικές εταιρείες».

Στη δήλωση σημειώνεται ότι τα μέρη συμφώνησαν να ξεκινήσουν συνομιλίες για συμφωνία συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας.

Η ανάπτυξη μιας «διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης» στην Ουκρανία, ως «εγγύηση ασφαλείας» απέναντι στη Ρωσία και για την επιτήρηση μιας ενδεχόμενης εκεχειρίας, έχει συζητηθεί με τις κυβερνήσεις της Πολωνίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας, δήλωσε από την πλευρά του ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι.

Πρόσθεσε όμως ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να καθοριστούν λεπτομέρειες, καθώς εκτιμά ότι είναι κρίσιμο να διεξαχθούν συνομιλίες με την επερχόμενη αμερικανική κυβέρνηση του Ντ. Τραμπ. Δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη για την Ουκρανία χωρίς την Αμερική, τόνισε.

«Θα παίξουμε πλήρως τον ρόλο μας. Ημασταν πάντα μια από τις ηγετικές χώρες σε σχέση με την Αμυνα της Ουκρανίας», απάντησε ο Στάρμερ σε ερώτηση για ανάπτυξη βρετανικών στρατευμάτων στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής αποστολής.

Η καλύτερη εγγύηση ασφάλειας για την Ουκρανία είναι η ένταξη στο ΝΑΤΟ, τόνισε ο Ζελένσκι, προσθέτοντας ότι τέσσερις χώρες είναι αντίθετες στην ένταξη του Κιέβου: Οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία.

Στην 100ετή συμφωνία αναφέρεται ότι η Βρετανία «έχει δεσμευτεί για αμετάκλητη πορεία της Ουκρανίας προς ένταξη» και συνεχίζει να υποστηρίζει «τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ουκρανίας και τις φιλοδοξίες ένταξης».

Αυξάνονται τα περιστατικά που μπορούν ανά πάσα στιγμή να αξιοποιηθούν ως αφορμές για μια γενικευμένη σύγκρουση ΝΑΤΟ - Ρωσίας.

Δύο νορβηγικά μαχητικά F-35 που σταθμεύουν στην Πολωνία αναπτύχθηκαν την Τετάρτη ως απάντηση σε έναν «τεράστιο αριθμό ρωσικών αεροσκαφών» που εισήλθαν στον πολωνικό εναέριο χώρο, ανακοίνωσε η αεροπορική διοίκηση του ΝΑΤΟ.

Είναι η πρώτη φορά που τα νορβηγικά F-35, τα οποία στάλθηκαν στην Πολωνία τον περασμένο Δεκέμβρη, αναπτύχθηκαν στον εναέριο χώρο της.

Νωρίτερα, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντ. Τουσκ κατηγόρησε τη Ρωσία ότι σχεδιάζει «τρομοκρατικές ενέργειες στον αέρα» κατά της Πολωνίας και άλλων χωρών.

Αξιωματούχοι των υπηρεσιών ασφαλείας έχουν δηλώσει ότι τα δέματα που εξερράγησαν σε αποθήκες τροφοδοσίας στην Ευρώπη συνιστούσαν μέρος μιας δοκιμαστικής διαδικασίας για ένα ρωσικό σχέδιο που αποσκοπούσε στην πρόκληση εκρήξεων σε εμπορικές πτήσεις προς τις ΗΠΑ.

Η Μόσχα αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη στις εκρήξεις στις αποθήκες ταχυμεταφορών, καθώς και σε διαρρήξεις, εμπρησμούς και επιθέσεις εναντίον ατόμων που «Δυτικοί» αξιωματούχοι λένε ότι πραγματοποιήθηκαν από πράκτορες οι οποίοι πληρώθηκαν από τη Ρωσία.

Την Πέμπτη το βράδυ ο εθνικός εναέριος χώρος της Ρουμανίας (επίσης μέλους του ΝΑΤΟ) παραβιάστηκε κατά τη διάρκεια ρωσικής επίθεσης στη γειτονική Ουκρανία, ανακοίνωσε το ρουμανικό υπουργείο Αμυνας. Η πιθανή ζώνη πρόσκρουσης ενός drone εντοπίστηκε κοντά στα σύνορα στη νοτιοανατολική κομητεία Tulcea, επισημάνθηκε. Δύο μαχητικά αεροσκάφη απογειώθηκαν για να παρακολουθήσουν την επίθεση από αέρος, ανακοίνωσε το Βουκουρέστι.

Θραύσματα από drones και παραβιάσεις του εναέριου χώρου σημειώνονται τακτικά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, καθώς η Ρωσία επιτίθεται στις λιμενικές υποδομές της Ουκρανίας στον Δούναβη, οι οποίες βρίσκονται ακριβώς στα σύνορα με τη Ρουμανία.

Σε άλλο ένα περιστατικό, γαλλικό αεροσκάφος θαλάσσιας περιπολίας που πετούσε πάνω από τη Βαλτική Θάλασσα «κλειδώθηκε» από το ραντάρ ενός συστήματος αεράμυνας S-400 της Ρωσίας, με τον Γάλλο υπουργό Αμυνας Σ. Λεκορνί να κάνει λόγο για «απαράδεκτη επιθετική ρωσική ενέργεια».

Η εξέλιξη έρχεται μετά την απόφαση του ΝΑΤΟ να εντείνει τη στρατιωτικοποίηση της Βαλτικής, αναπτύσσοντας πολεμικά πλοία και αεροσκάφη για περιπολίες, με αφορμή τις πρόσφατες κοπές υποθαλάσσιων καλωδίων τηλεπικοινωνιών και ηλεκτρικής ενέργειας.

Το γαλλικό αεροσκάφος που «κλειδώθηκε» εκτελούσε τέτοια ΝΑΤΟική αποστολή περιπολίας στα ανοιχτά της Σουηδίας.