Με την ψήφο των 50 κυβερνητικών βουλευτών «πέρασε», στη Βουλή, η τροπολογία που οδηγεί στο «τσεκούρωμα» του ασφαλιστικού καθεστώτος των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΒΑΕ).

Το ΚΚΕ ήταν το μόνο κόμμα στη Βουλή, που αντιτάχθηκε καθαρά και ξάστερα στην αντεργατική ρύθμιση, στοχεύοντας στην ουσία του περιεχομένου της και στους πραγματικούς στόχους που εξυπηρετεί, δηλαδή την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου μέσω της περικοπής εργατικών κατακτήσεων. Παρά το γεγονός ότι καταψήφισαν την τροπολογία, «κούφια» ήταν η κριτική που άσκησαν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ο ΛΑ.Ο.Σ επικαλέστηκε ως λόγο καταψήφισης την ...μη επιστημονική σύνθεση της επιτροπής Μπεχράκη, συμφωνώντας, όμως, στον επανακαθορισμό της λίστας.

Η κυβέρνηση, διά της υπουργού Απασχόλησης Φάνης Πάλλη - Πετραλιά, επιχείρησε να παρουσιάσει την τροπολογία, που ανοίγει το δρόμο της κατάργησης των ΒΑΕ, ως μέτρο εκσυγχρονισμού τους, τονίζοντας πως η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην «αναθεώρηση και εξορθολογισμό» των ΒΑΕ «κρίνοντας επαγγέλματα και χώρους με ειδικούς» για «να σταθούμε δίπλα στον εργαζόμενο τού σήμερα». «Προτιμήσαμε την κοινή υπουργική απόφαση, είπε η υπουργός, επειδή ο νέος κατάλογος των ΒΑΕ δεν μπορεί να είναι μια εφάπαξ διαδικασία». Ετσι - σημείωσε - «συγκροτούμε μια διαρκή επιτροπή σύμφωνα με τις προτάσεις της ΓΣΕΕ». Στο όνομα του εξορθολογισμού λοιπόν, και χωρίς καμμιά επιστημονική βάση (άλλωστε, έχουν να ασχοληθούν πάρα πολλά χρόνια με ζητήματα επαγγελματικών ασθενειών και γενικότερα με συνθήκες υγείας και ασφάλειας σε χώρους δουλειάς και κλάδους), «τσεκουρώνουν» τα ΒΑΕ, υπονομεύοντας την υγεία, αλλά και τη διάρκεια ζωής των εργαζομένων. Μάλιστα, για να έχουν την ευχέρεια στο διηνεκές να συρρικνώνουν τη λίστα, η κυβέρνηση στήνει και μια επιτροπή για φερετζέ, με τη συνδρομή και του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού. Ετσι, για άλλη μια φορά, η ξεπεσμένη συνδικαλιστική ηγεσία που υποτίθεται ότι ενδιαφέρεται για την υπεράσπιση και διεκδίκηση των εργασιακών δικαιωμάτων γίνεται Δούρειος Ιππος του κεφαλαίου για την αύξηση της κερδοφορίας του στο όνομα της ανταγωνιστικότητας.

Το ΠΑΣΟΚ δεν είπε κουβέντα για την ταμπακιέρα. Μίλησε για «αντικοινοβουλευτική και αντιδεοντολογική ενέργεια», που «προσβάλλει βάναυσα τον Κανονισμό της Βουλής και περιφρονεί τους εργαζόμενους με τον τρόπο, αλλά και το χρόνο που ήρθε η τροπολογία» για τα ΒΑΕ, αλλά επί της ουσίας τίποτα. Γιατί δε διαφωνεί. Αλλωστε, πού να διαφωνήσει; Μήπως στην αναθεώρηση της λίστας και στον αποχαρακτηρισμό κλάδων και ειδικοτήτων, που προώθησε η κυβέρνηση με την ψήφιση της τροπολογίας; Μα, τα ίδια περιλάμβανε και σχετικό άρθρο στο νόμο 3029 του 2002 που ψήφισε όταν ήταν κυβέρνηση η σημερινή αντιπολίτευση. Τι υποστήριζε πριν από επτά χρόνια το ΠΑΣΟΚ, στην εισηγητική έκθεση του δικού του αντιασφαλιστικού νόμου, με την οποία επιχειρηματολογούσε υπέρ της αναγκαιότητας αναθεώρησης της λίστας; «Η συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας - έγραφε στην εισηγητική έκθεση - η βελτίωση των συνθηκών εργασίας και η συνακόλουθη αναδιάρθρωση διαφόρων επαγγελμάτων επιβάλλει τον επανακαθορισμό των επαγγελμάτων που πληρούν τις προϋποθέσεις υπαγωγής στον Κανονισμό των ΒΑΕ». Τι διαφορετικό έλεγε χτες στη Βουλή η ΝΔ; Τίποτα. Πριν από επτά χρόνια, αυτά τα ακούσαμε από τον τότε υπουργό Απασχόλησης Δ. Ρέππα, χτες από την Φάνη Πάλη - Πετραλιά. Ισως και γι' αυτό την περασμένη Πέμπτη ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, ενώ παρενέβη στη συζήτηση, δεν «ακούμπησε» τα ΒΑΕ, αλλά επανέλαβε τα γνωστά περί «κομματοκρατίας» και «σκανδαλολογίας». Για μια ακόμη φορά του ΠΑΣΟΚ ταυτίστηκε με την κυβέρνηση. Και αυτή είναι και η πιο σημαντική προσφορά του και προς την κυβέρνηση, αλλά, κυρίως, στους βιομήχανους.

Δεν είναι περίεργη ούτε η τακτική του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, άλλωστε πάντα πατά σε δυο βάρκες με θεμέλιο τη στρατηγική στήριξης της ΕΕ, επομένως και του συμβιβασμού κεφαλαίου - εργασίας. Ετσι, η βουλευτής του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ Αννα Φιλίνη - κατά τη συζήτηση στη Βουλή - στάθηκε στην αιφνίδια κατάθεση της τροπολογίας, λέγοντας οτι «δεν υπήρξε διάλογος με την ΓΣΕΕ». Καλά, δεν έγινε διάλογος. Το κόμμα της δεν έχει θέση; Και αν γινόταν διάλογος, όπως αυτοί τον εννοούν; Αλλά είπαμε ο οπορτουνισμός και το στρίβειν διά του αρραβώνος, αποκαλύπτει τη σύμπλευσή τους με την πολιτική που υπονομεύει τα εργασιακά δικαιώματα.

Τέλος, ο ΛΑ.Ο.Σ. έπρεπε να φανεί ότι διαφοροποιείται συμφωνώντας. Ετσι, είπε πως το βασικό πρόβλημα είναι ότι θα στηριχθεί στο πόρισμα της ειδικής επιτροπής που έχει συσταθεί για τα ΒΑΕ, το οποίο «έχει βληθεί ως αντιεπιστημονικό», επειδή «τα μέλη της επιτροπής Μπεχράκη δεν είναι στην πλειοψηφία τους γιατροί». Οτι πετσοκόβονται τα ΒΑΕ γιατί έτσι το θέλουν οι βιομήχανοι, κουβέντα. Αλλωστε, ταυτίστηκε με το βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «είμαστε υπέρ του εξορθολογισμού της λίστας των ΒΑΕ, με επιστημονικά όμως κριτήρια». Δηλαδή να κοπούν, αλλά επιστημονικά...

Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση προχωρά με γοργούς ρυθμούς τις αλλαγές των ΒΑΕ, με κατεύθυνση τη συρρίκνωση και, ουσιαστικά, την κατάργησή τους. Η ουσία αυτής της υπόθεσης είναι ότι άλλη μια κατάκτηση της εργατικής τάξης ετοιμάζεται για θυσία στο βωμό της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου, στο πλαίσιο εφαρμογής της στρατηγικής της Λισαβόνας. Ετσι, ένα χρόνο μετά την ψήφιση του αντιασφαλιστικού νόμου Πετραλιά, η κυβέρνηση της ΝΔ χτυπά μια από τις πλέον σημαντικές κατακτήσεις της εργατικής τάξης της Ελλάδας. Ο στόχος, βεβαίως, δεν είναι καινούριος. Είκοσι χρόνια τώρα, οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ επιβουλεύονται το καθεστώς των ΒΑΕ. Η πρώτη νομοθετική απόπειρα (Ν. 1902/1990) έγινε από την τότε κυβέρνηση της ΝΔ. Το 1995, ο ΣΕΒ ζητάει επιτακτικά την κατάργηση των ΒΑΕ, ισχυριζόμενος ότι οι επιχειρήσεις λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα υγιεινής και ασφάλειας και τα ΒΑΕ καθίστανται πλέον περιττά.

Η αλήθεια, όμως, για το επιδιωκόμενο πετσόκομμα των ΒΑΕ βρίσκεται αλλού. Το 1997 ο καθηγητής Γ. Σπράος, σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, ομολογεί στη σχετική του Εκθεση ότι επιδιωκόμενος στόχος είναι η απαλλαγή της εργοδοσίας από την ασφαλιστική εισφορά για ΒΑΕ, γιατί έτσι θα αυξηθεί η κερδοφορία τους. Αυτός ζήτησε τότε «την κατάργηση των ΒΑΕ μαζί με το επασφάλιστρο, που θα δώσει μια ανάσα σε χειμαζόμενους κλάδους της βιομηχανίας». Ετσι, εκτός από την απάτη του ΣΕΒ ότι λαμβάνονται μέτρα υγιεινής και ασφάλειας (μόνο τα εργατικά «ατυχήματα» - θανατηφόρα, αλλά και αυτά που προκαλούν μόνιμες αναπηρίες - βοούν για την ασυδοσία τους), η υγεία και η ζωή των εργατών λογίζονται ως «κόστος» που πρέπει να μειωθεί και ας είναι η εργατική δύναμη αυτή που παράγει τον πλούτο που καρπώνονται οι εργοδότες. Αναλώσιμο την έχουν και τη ζωή και την υγεία.

Το ΚΚΕ επεξεργάζεται τις θέσεις του για τα Βαρέα Ανθυγιεινά Επαγγέλματα, την πρόληψη και προστασία της υγείας των εργαζομένων, γενικότερα την Κοινωνική Ασφάλιση, με κριτήριο τις διευρυνόμενες ανάγκες της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων.

Παίρνοντας υπόψη ότι σήμερα, σε συνθήκες αύξησης του πλούτου που παράγουν οι εργαζόμενοι, σε συνθήκες ανάπτυξης των επιστημών και της τεχνολογίας, οι εργαζόμενοι όχι μόνο δεν πρέπει να αποδεχτούν την αφαίρεση δικαιωμάτων και κατακτήσεων, αλλά, αντίθετα, επιβάλλεται ακόμα πιο αποφασιστικά, να διεκδικήσουν στόχους πάλης που βελτιώνουν τη ζωή τους.

Πολύ περισσότερο, που οι εργαζόμενοι διαπιστώνουν ότι, παρά την αύξηση του πλούτου και της παραγωγικότητας της εργασίας, παρά τα επιστημονικά - τεχνολογικά επιτεύγματα, η κατάσταση στους εργασιακούς χώρους χειροτερεύει, η εκμετάλλευση εντείνεται, για να αυξηθούν τα κέρδη της πλουτοκρατίας που έχει στα χέρια της τα μέσα παραγωγής.

Η επέκταση των ελαστικών μορφών απασχόλησης και η εντατικοποίηση της δουλειάς συμβαδίζει με την όξυνση των προβλημάτων, με την εμφάνιση νέων προβλημάτων, νέων επαγγελματικών ασθενειών, φουντώνει το εργασιακό στρες, επεκτείνονται οι ψυχικές ασθένειες και τα μυοσκελετικά προβλήματα, διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα ή και αυξάνονται τα εργατικά «ατυχήματα».

Η υπερκατανάλωση και η φθορά της εργατικής δύναμης, οι βλάβες στην υγεία, οι επαγγελματικές ασθένειες και τα εργατικά ατυχήματα επιδρούν καθοριστικά στη γενικότερη κατάσταση της εργατικής τάξης, σημαδεύουν τη ζωή των εργατικών λαϊκών οικογενειών.

Από αυτήν τη σκοπιά, οι εργαζόμενοι όχι μόνο δεν μπορούν να αποδεχτούν την κατάργηση του θεσμού των Βαρέων Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΒΑΕ), αλλά έχουν υποχρέωση να απαιτήσουν τη διεύρυνσή τους, εκεί που χρειάζεται, και να διεκδικήσουν ουσιαστικά μέτρα για την Υγιεινή και την Ασφάλεια της Εργασίας, για συνταξιοδότηση νωρίτερα από το ανώτερο ηλικιακό όριο, μείωση του εργάσιμου χρόνου και δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου.

Η πάλη για τα Βαρέα Ανθυγιεινά Επικίνδυνα Επαγγέλματα είναι μέρος της πάλης για τα εργασιακά, ασφαλιστικά δικαιώματα, για την πρόληψη και προστασία της υγείας των εργαζομένων. Σήμερα, η κατάσταση θέτει με επιτακτικότερο τρόπο την αναγκαιότητα της οργανωμένης αντίστασης, της μαζικής διεκδίκησης στόχων πάλης που αντιπαρατίθενται στο κεφάλαιο και την κυρίαρχη πολιτική.

Η μάχη αυτή θα είναι αποτελεσματική και θα έχει προοπτική, αν βλέπει μπροστά και στοχεύει στην κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, που προϋποθέτει την κατάκτηση της εξουσίας που μπορεί να εκφράσει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, ώστε να οργανωθεί η οικονομία με κριτήριο τις ανάγκες των εργαζομένων και όχι τα κέρδη των καπιταλιστών. Γι' αυτό τίθεται με επιτακτικότερο τρόπο η αναγκαιότητα της συμμετοχής των εργαζομένων στην ταξική πάλη για την ανατροπή της εξουσίας της πλουτοκρατίας, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Από τη φθορά (ποσοτικά και ποιοτικά) της εργατικής δύναμης προκύπτει και η ανάγκη μεγαλύτερου μεροκάματου για την αναπλήρωσή της γιατί η αξία της αναλώμενης εργατικής δύναμης είναι μεγαλύτερη απ' ό,τι σε άλλα επαγγέλματα, μειωμένου ημερήσιου εργάσιμου χρόνου, αλλά και η αναγκαιότητα να βγαίνουν νωρίτερα στη σύνταξη γιατί καταστρέφεται γρηγορότερα στη διάρκεια του εργάσιμου βίου. Ακόμα, η αναγκαιότητα δημιουργίας συνθηκών υγείας και ασφάλειας στους τόπους δουλειάς με γιατρούς εργασίας, τεχνικούς ασφάλειας που θα ανήκουν σε ένα αποκλειστικά δημόσιο σύστημα Υγείας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα, και άλλα βεβαίως μέτρα. Εννοείται ότι των κεφαλαιοκρατών «καρφί δεν τους καίγεται» για την υγεία των εργατών. Γι' αυτούς η εργατική δύναμη είναι εμπόρευμα για ανάλωση προκειμένου να κερδοφορούν και να συσσωρεύουν κεφάλαιο.

Ο Καρλ Μαρξ έχει αναφερθεί συγκεκριμένα στο «Κεφάλαιο» για τη φθορά της εργατικής δύναμης. Ας το παρακολουθήσουμε.

«Πρώτα πρώτα είναι αυτονόητο πως σ' όλη τη διάρκεια της ζωής του ο εργάτης δεν είναι τίποτ' άλλο από εργατική δύναμη, ότι επομένως όλος ο χρόνος που διαθέτει είναι φύσει και νόμω χρόνος εργασίας και γι' αυτό ανήκει στην αυτοαξιοποίηση του κεφαλαίου. Ο χρόνος για τη μόρφωση του ανθρώπου, για την πνευματική ανάπτυξη, για την εκπλήρωση κοινωνικών λειτουργιών, για την κοινωνική συναναστροφή, για το ελεύθερο παιχνίδι των φυσικών και πνευματικών δυνάμεων, ακόμα και ο ελεύθερος χρόνος της Κυριακής - κι ας είναι στη χώρα που γιορτάζουν ακόμα και το Σάββατο - όλα αυτά είναι καθαρή ανοησία! Το κεφάλαιο όμως, με το απεριόριστα τυφλό πάθος του και με την πείνα δράκου... σφετερίζεται το χρόνο που είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη, την εξέλιξη και τη διατήρηση της υγείας του σώματος. Ληστεύει το χρόνο που είναι απαραίτητος για την κατανάλωση καθαρού αέρα και ηλιακού φωτός. Τσιγκουνεύεται το χρόνο που είναι απαραίτητος για το φαγητό... Τον υγιεινό ύπνο που είναι απαραίτητος για τη συγκέντρωση, την ανανέωση και το φρεσκάρισμα της ζωικής δύναμης, τον περιορίζει το κεφάλαιο σε τόσες ώρες απονάρκωσης, όσες είναι οπωσδήποτε απαραίτητες για να ξαναζωντανέψει ένας απόλυτα εξαντλημένος οργανισμός. Αντί τα όρια της εργάσιμης ημέρας να τα καθορίζει εδώ η φυσιολογική συντήρηση της εργατικής δύναμης, αντίστροφα η μεγαλύτερη δυνατή ημερήσια κατανάλωση της εργατικής δύναμης - όσο νοσηρά βίαιη και επίπονη κι αν είναι η κατανάλωση αυτή - καθορίζει τα όρια για το χρόνο ανάπαυσης του εργάτη. Το κεφάλαιο δε ρωτάει πόσο διαρκεί η ζωή της εργατικής δύναμης...

Ετσι... η κεφαλαιοκρατική παραγωγή... προκαλεί την πρόωρη εξάντληση και θανάτωση αυτής της ίδιας της εργατικής δύναμης... συντομεύοντας το χρόνο της ζωής του.

...Το κεφάλαιο με την απεριόριστη τάση του ν' αυτοαξιοποιείται, συντομεύει τη διάρκεια της ζωής των ξεχωριστών εργατών και επομένως τη διάρκεια λειτουργίας της εργατικής τους δύναμης, γίνεται απαραίτητη η γρηγορότερη αναπλήρωση των φθαρμένων εργατικών δυνάμεων και επομένως η διάθεση μεγαλύτερων εξόδων φθοράς για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης...

...Το κεφάλαιο, όμως, που έχει τόσο "σοβαρούς λόγους" ν' αρνιέται τα βάσανα της εργατικής γενιάς που το περιβάλλει σήμερα, καθορίζεται τόσο λίγο στην πραχτική κίνησή του από την προοπτική του μελλοντικού σαπίσματος της ανθρωπότητας, δηλαδή σε τελευταία ανάλυση από το ασυγκράτητο ξεκλήρισμα του πληθυσμού, όσο και από την ενδεχόμενη πτώση της Γης πάνω στον ήλιο... Γι' αυτό το λόγο το κεφάλαιο είναι ανελέητο απέναντι στην υγεία και στη διάρκεια ζωής του εργάτη, παντού όπου δεν το υποχρεώνει η κοινωνία να τις υπολογίζει. Στην κατηγορία για σωματικό και πνευματικό μαρασμό, για πρόωρο θάνατο και για το μαρτύριο της υπερβολικής εργασίας, απαντάει: Μήπως θα 'πρεπε να μας βασανίζει αυτό το βάσανο μια και αυξάνει τις απολαύσεις (τα κέρδη) μας;» («Το Κεφάλαιο», τ. 1ος, σελ. 277 - 279 και 282 - 283).