-- Με ιδιαίτερη ένταση εξελίσσεται η προσπάθεια να προχωρήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο η δημιουργία ενιαίου χώρου στην Ανώτατη Εκπαίδευση, γνωστή ως διαδικασία της Μπολόνια. Ποιος είναι ο στόχος αυτής της προσπάθειας;

-- Αυτή η προσπάθεια είναι αντίστοιχη και παράλληλη με την προσπάθεια δημιουργίας ευέλικτων σχέσεων εργασίας, ώστε η ριζοσπαστικοποίηση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων να πάρει τις πιο ιδανικές μορφές για το μονοπωλιακό κεφάλαιο. Δηλαδή ο εργαζόμενος να έχει δεξιότητες που χρειάζεται το κεφάλαιο για την ανάπτυξή του, για τη συσσώρευσή του και από εκεί και πέρα να αποφεύγει οποιαδήποτε παιδεία, οποιαδήποτε γνώση την οποία δε χρειάζεται και η οποία ενίοτε να μπορεί να γίνει και ενοχλητική για το ίδιο.

Αυτό το νέο μοντέλο εκπαιδευτικού συστήματος που μας προτείνουν σε αντικατάσταση των υπαρχόντων, στην ουσία έχει δύο στόχους: Αφενός το ψαλίδισμα μέχρι και την εξαφάνιση αυτού που ονομάζουμε γενική παιδεία, η οποία στο κάτω κάτω φτιάχνει σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές δυνατότητες των ανθρώπων, δηλαδή το τι γνωρίζουν και κατά συνέπεια πώς μπορούν να ορίσουν την τύχη τους, να αποφασίσουν γι' αυτή και να λειτουργήσουν. Δηλαδή, διαλύει αυτό που ονομάζουμε παιδεία και το αντικαθιστά από ένα σύνολο δεξιοτήτων, οι οποίες είναι ίσα ίσα όσες το μονοπωλιακό κεφάλαιο χρειάζεται για τις δικές του δραστηριότητες.

Οι προηγούμενες φάσεις του καπιταλισμού δεν είχαν τολμήσει να προχωρήσουν σε μια τέτοια απαξίωση του εκπαιδευτικού φαινομένου, τουλάχιστον στην Ευρώπη. Η ΕΕ αυτή τη στιγμή, διαρθρωμένη στη βάση του Μάαστριχτ, της Λισαβόνας, στη βάση της Μπολόνια πιο ειδικά για την εκπαίδευση, είναι σε ανοιχτό πόλεμο με μακρόχρονες ευρωπαϊκές παραδόσεις. Και στην ουσία, αυτό που ονομάζουμε ευρωπαϊσμό, τον καταλύει στο όνομα ενός κεφαλαίου που δε γνωρίζει όρια. Οσοι μας κατηγορούν για αντιευρωπαϊσμό, ας σκεφτούν ποιος τελικά είναι αντιευρωπαϊκός σ' αυτά τα ζητήματα.

-- Η προσπάθεια αναθεώρησης της Ιστορίας εντάσσεται κι αυτή στο πλαίσιο δημιουργίας ανθρώπων ακίνδυνων για το σύστημα;

-- Είναι το αναγκαίο παράρτημά του. Πέρα από την οργάνωση του κόσμου με τον τρόπο που προανέφερα, πρέπει να πάψει να λειτουργεί η πολιτική σκέψη των ανθρώπων και κυρίως να λειτουργεί προς «επικίνδυνες» κατευθύνσεις. Δεν είναι τυχαίο, σε εποχή που το κομμουνιστικό κίνημα δεν είναι στις καλύτερες μέρες του, που περνάει μια κρίση, αναδιοργανώνεται, προσπαθεί να ξαναστηθεί στα πόδια του, ότι ο κεντρικός στόχος, ο μοναδικός στόχος, το λυσσαλέο αντικείμενο της επίθεσης είναι ο κομμουνισμός, οι κομμουνιστές, είτε στην Ιστορία τους, είτε στο χαρακτήρα τους, είτε στην ιδεολογία τους.

Ο Μαρξισμός διαστρεβλώνεται με έναν επίμονο τρόπο που τελοσπάντων έχει κανείς την αίσθηση ότι αυτό το πράγμα δεν μπορεί να ήρθε μόνο του, πρέπει να είναι και λίγο καθοδηγούμενο.

Εχουμε γεμίσει επιστήμονες, οι οποίοι δηλώνουν μαρξιστές και μας παρουσιάζουν ένα μαρξισμό μεταμοντέρνο, ο οποίος καμία σχέση δεν έχει με τον Μαρξ. Αυτό είναι μια μορφή αναθεώρησης. Οτι η ιδεολογία, η κοσμοθεωρία του Μαρξισμού - Λενινισμού ακόμη κι όταν φαίνεται να γίνεται αποδεκτή στην ουσία διαστρεβλώνεται.

Δεν είναι τυχαίο πως σε σχολές πολιτικών επιστημών τον Μαρξισμό τον διδάσκουν καθηγητές ανάλυσης πολιτικού λόγου, τον κάνουν μια τεχνική όπως οι υπόλοιπες, ένα τίποτα και στην ουσία διδάσκουν τα αυριανά στελέχη αυτής της κατάστασης για το πώς θα πετάνε και καμία μαρξιστική φράση μέσα στα λεγόμενά τους, ώστε να δείξουν στους εργαζόμενους ότι κι ο Μαρξ συμφωνεί για την υπερεκμετάλλευσή τους. Είναι μια χυδαία πολιτική παραπλάνησης τόσο επίμονη όμως που αν μη τι άλλο σου δίνει και αισιοδοξία στο τέλος. Κοίταξε πόσο φοβούνται και τι φοβούνται.

Η επίθεση στη Σοβιετική Ενωση αποτελεί άλλη μια πτυχή της αναθεώρησης στην Ιστορία. Αν τους πιστέψουμε, μετά τη Ρώσικη Επανάσταση και εξαιτίας της Ρώσικης Επανάστασης δεν έπρεπε να έχει μείνει ζωντανός Ρώσος, από τις τόσες λιμοκτονίες, σφαγές, εκτοπίσεις.

Η αναθεώρηση σήμερα καταργεί και τους ίδιους τους κανόνες της επιστήμης. Στην Ιστορία, δίνουμε πίστη στο μετρήσιμο. Το μετρήσιμο τείνει να καταργηθεί από τις μεταμοντέρνες σχολές Ιστορίας. Ο,τι θέλεις λες. Και τελικά, δεν έχει σημασία τι είναι η Ιστορία, αλλά τι θυμούνται οι άνθρωποι και εφόσον θυμούνται ότι αισθάνονται κακό πράγμα, αυτό είναι, φτάνει. Είναι δυνατόν τόσα χρόνια μετά οι μόνες μας πηγές για την περίοδο εκείνη να είναι ο Τρότσκι και οι τροτσκιστές και μ' αυτό πάντοτε να στηρίζουμε θεωρίες για το τι ήταν η Ρωσία, σε διάφορες παραλλαγές;

Πρόσφατα, υποδέχτηκα μια σειρά αρχείων για το λιμό στην Ουκρανία. Σε καμία περίπτωση από αυτές τις πηγές δεν προκύπτουν οι τερατολογίες που ακούμε για τη Σοβιετική Ενωση. Αντίθετα, υπάρχουν επανειλημμένες οδηγίες της πολιτικής αστυνομίας ότι αυτοί οι άνθρωποι - οι εξόριστοι, αυτοί που βρίσκονται σε ανοιχτό εμφύλιο πόλεμο με τη σοβιετική εξουσία - πρέπει να πληρώνονται κανονικά και να έχουν τα ίδια κοινωνικά δικαιώματα. Πρέπει, βεβαίως, να φύγουν από το σύστημα παραγωγής για να μην τους σαμποτάρουν, π.χ. να μην καίνε τη σοδειά κλπ.

Δε νομίζω ότι, όταν οι ΝΑΖΙ έστελναν τους Εβραίους στο κρεματόριο έδιναν οδηγίες, «να τους πληρώνεται κανονικά ο μισθός και να τους έχετε κοινωνική ασφάλιση», ούτε το 1916 οι Τούρκοι στους Αρμένιους.

-- Σε μια περίοδο σχεδόν μονοκρατορίας του καπιταλισμού, πώς ερμηνεύεται αυτή η αντικομμουνιστική εκστρατεία;

-- Για να μάθεις ποιος είσαι κοίτα τον εχθρό σου. Εμένα με ενθουσιάζει το γεγονός πως έχουν εκτιμήσει ότι εν καιρό παντοδυναμίας η μόνη απειλή που πραγματικά μπορεί να κλονίσει την κυριαρχία τους προέρχεται από κομμουνιστές ό,τι και να είναι αυτό στο σημερινό κόσμο. Το σύστημα που φαίνεται παντοδύναμο και κυρίαρχο, το ίδιο το σύστημα μας αποκαλύπτει την αδυναμία του. Οτι η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο θα ξαναφτιάξει εργάτες που έχουν μόνο την εργατική τους δύναμη να πουλήσουν, θα ξαναφτιάξει προλετάριους, θα ξαναφτιάξει ανθρώπους που έχει λεηλατηθεί το αντικείμενο του μόχθου τους, κατά συνέπεια θα φτιάξει ανθρώπους που θα μισούν το σύστημα αυτό. Αυτοί οι άνθρωποι δεν πρέπει να βρουν όχι μόνο ιδεολογικό καταφύγιο, αλλά κυρίως πολιτικό καταφύγιο, οργάνωση. Οργάνωση της εργατικής τάξης για να οργανωθούν και να πολεμήσουν μαζί της. Δεν πρέπει να βρουν εργαλείο ταξικού αγώνα. Γι' αυτό και η τρομερή λύσσα να υπονομεύσουν με οποιονδήποτε τρόπο πρώτον την ιδεολογία και την ιστορία μαζί και δεύτερον το ίδιο το οργανωτικό πλέγμα.

Οταν η οργάνωση γίνει μισητή σε ανθρώπους που μισούν το καθεστώς, τότε αυτοί οι άνθρωποι είναι ακίνδυνοι. Καταφεύγουν σε ατομικές λύσεις. Επανειλημμένα ο αναρχισμός στις διάφορες εκδοχές του το έχει κάνει. Αυτό δημιουργεί μόνο εντυπώσεις, ποτέ δε δίνει πολιτικές λύσεις, ποτέ δεν ανατρέπει ένα σύστημα.

-- Οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, γενικά οι εκπαιδευτικοί, η διανόηση, μπορούν να συμβάλουν ώστε να αποκαλυφθεί το πραγματικό πρόσωπο της ΕΕ;

-- Μπορούν με πάρα πολλούς τρόπους. Πρώτα απ' όλα γιατί διδάσκουν, έρχονται σε επαφή με νέο κόσμο, με παιδιά. Και εκεί μπορούν να πουν αυτά που οι ίδιοι καταλαβαίνουν, διαισθάνονται. Αυτό θέλει συνείδηση και αποφασιστικότητα στον κόσμο που ζούμε. Θέλει μια προδιάθεση απειθαρχίας σ' αυτό το πλήθος των οδηγιών που μας έρχεται και μας ζητείται να εφαρμόσουμε. Θέλει εμείς να παραμείνουμε δάσκαλοι.

Οι διανοούμενοι, όσοι είναι διανοούμενοι, έχουν μια ιδιότητα να αντιλαμβάνονται τα προσερχόμενα. Το είπε κι ο Καβάφης. Εχουν το επίπεδο της γνώσης, να αντιλαμβάνονται ποια είναι η κατάσταση και πού πάει. Είναι καιρός η διανόηση να κάνει τη δουλειά της, να βγει μπροστά και να εξηγήσει τα πράγματα. Στο λόγο των διαφημιστικών εταιρειών που έχουν αναλάβει τη διαχείριση του πολιτικού λόγου να αντιτάξει το λόγο της αλήθειας, της πραγματικότητας, τον επιστημονικό λόγο. Γιατί η πραγματικότητα τελικά είναι η βάση για τη σωστή πολιτική επιλογή των ανθρώπων.

-- Στις ευρωεκλογές μπαίνει το δίλημμα με την ΕΕ ή ενάντια σ' αυτή. Ποια πρέπει να είναι η επιλογή;

-- Η επιλογή είναι απλούστερη απ' ό,τι παρουσιάζεται σε κανάλια δημοσκοπήσεις, συζητήσεις σε όλο αυτόν το μηχανισμό προπαγάνδας που έχει στηθεί ολόγυρά μας. Στην ουσία, τα κόμματα μπορεί να είναι όσα θέλουν, ανερχόμενα, κατερχόμενα, οικολογικά ή οτιδήποτε, αλλά η επιλογή είναι μεταξύ δύο πολιτικών αντιλήψεων, δύο πολιτικών γραμμών. Στην ουσία ή είσαι κάτω από το πολύχρωμο μεν, αλλά στην ουσία του ενιαίο ταξικά και κοινωνικά προσανατολισμένο και καταπιεστικό πια σχήμα που ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ενωση ή ενάντια σε αυτό. Τρίτη επιλογή δε φαίνεται να υπάρχει. Και είναι ορατό αυτό ιδιαίτερα σε εποχές καπιταλιστικής κρίσης όπου ο καπιταλισμός αναδιαρθρώνεται, είναι σκληρός ακόμη και με τα ίδια τα μέλη του - διαγκωνίζονται για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι, άλλοι θα πεθάνουν, άλλοι θα επιβιώσουν, άλλοι θα γίνουν μεγάλοι, άλλοι θα γίνουν μικροί. Φανταστείτε πόσο σκληρό είναι για τους λαούς αυτό το σύστημα. Γιατί, φυσικά, ο διαγκωνισμός των καπιταλιστών έχει να κάνει με το ποιος θα προλάβει πρώτος να ριζοσπαστικοποιήσει μέχρι τα έσχατα την εκμετάλλευση των εργαζομένων, για να έχει συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι στους υπόλοιπους.

Η επιλογή λοιπόν είναι απλή. Τα κόμματα του πολιτικού σκηνικού στη χώρα μας, όλα εκτός από το ΚΚΕ, ισχυρίζονται ότι μόνη μας ελπίδα είναι η ΕΕ. Είναι μονόδρομος. Για όλους; ή μόνο για το μονοπωλιακό κεφάλαιο; Αυτό δεν το λένε. Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που λέει ΟΧΙ σ' αυτόν το δρόμο και αποδεικνύει το γιατί με χίλιους δυο τρόπους και από χίλιες δυο πλευρές. Και η επιλογή σ' αυτό είναι πάρα πολύ εύκολη, άσχετα αν όλο αυτό το νέφος, το προπέτασμα καπνού εμποδίζει τον πολύ κόσμο που τα συμφέροντά του είναι με το ΚΚΕ, να το δει ξεκάθαρα.