Το πολιτικό πλαίσιο στο οποίο κινούνται οι «προτάσεις Παπαδόπουλου» είναι σαφώς εναρμονισμένο με τις επιδιώξεις της ΕΕ, για μείωση του δημόσιου ελλείμματος και του δημόσιου χρέους, με στόχο την προάσπιση της νομισματικής σταθερότητας.

Παράλληλα επιχειρείται και προσπάθεια συμπίεσης του κόστους εργασίας από χώρες - μέλη της ΕΕ, στα πλαίσια του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, με όχημα την παγκοσμιοποίηση.

Η συμπίεση όμως του κόστους εργασίας εμπεριέχει και το μη μισθολογικό κόστος εργασίας, όλες δηλαδή εκείνες τις κατακτήσεις του εργαζόμενου στο ιστορικό γίγνεσθαι - Πρόνοια, σύνταξη, περίθαλψη.

Ολα αυτά όμως δηλώνουν και σαφείς προθέσεις:

• Ανίσχυρο εργαζόμενο που θα σηκώνει ολοκληρωτικά το βάρος της περίθαλψης.
• Σύστημα περίθαλψης και πρόνοιας με τη μικρότερη δυνατή συμμετοχή του δημόσιου τομέα.
• Ασφαλιστικό σύστημα που θα ελαστικοποιεί στο δυνατό τη συμμετοχή του μεγαλοεργοδότη.

Ομως όλες αυτές οι «προτάσεις Παπαδόπουλου» δεν είναι κάτι νέο. Ηδη από το 1985 με το ν. 1579/85 έγινε προσπάθεια για να αναιρεθεί στην πράξη η ευθύνη του Κράτους για την Υγεία του λαού.

(Ως Υγεία θα έχουμε, κατά νου, το σύνολο των επιπέδων περίθαλψης, την πανεπιστημιακή μόρφωση, την Πρόνοια και τη συνταξιοδότηση). Πολύ περισσότερο, όλοι οι νόμοι που επακολούθησαν, τόσο με κυβέρνηση τη ΝΔ το 1992 (ν.2084/92, ν.2071/92), όσο και με αυτή του ΠΑΣΟΚ (ν.2519/97 νομοσχέδιο για την κοινωνική πρόνοια, προεδρικό διάταγμα για τη λειτουργία των ιδιωτικών φορέων ΠΦΥ), είναι εναρμονισμένοι με τη λογική που απορρέει από τη «Λευκή Βίβλο», όπου σαφώς γίνεται προσπάθεια να ενισχυθεί ο ιδιωτικός τομέας εις βάρος του δημοσίου (όχι στα πλαίσια ανταγωνισμού, αλλά στα πλαίσια καθαρής λεηλασίας του δημόσιου συστήματος υγείας). (ΚΟΜΕΠ τεύχος 6/1998). Είναι πράγματι πολύ εύκολο να σταθείς απέναντι σ' αυτή την προσπάθεια «μεταρρύθμισης».

Είναι άλλωστε τόσο βιαστική και πρόχειρα φτιαγμένη ως πρόταση, που θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει ότι δεν είναι τίποτε άλλο από συγκερασμό του βρετανικού ΣΥ και του αμερικανικού (όσον αφορά την πρόνοια και την ασφάλιση). Αλλωστε το μέλλον, οι έχοντες τη νομή της εξουσίας στα χέρια τους (... ή στο μυαλό τους καλύτερα), το προσεγγίζουν στην κατεύθυνση της συνολικής ιδιωτικής ασφάλισης του εργαζόμενου.

Οι «προτάσεις Παπαδόπουλου», όμως, κατατίθενται με βάση το ιδεολογικό προκάλυμμα ότι το «ΕΣΥ πρέπει να γίνει αποδοτικότερο, να παρέχει τη μεγαλύτερη δυνατή ποιότητα υπηρεσιών».

Σε καμιά περίπτωση βέβαια δεν πρέπει να υπερασπίζεται κανείς το σύστημα της διαφθοράς και του εκμαυλισμού της προσωπικότητας που υφέρπει στο ΕΣΥ και το οποίο είναι αποτέλεσμα της διαλυτικής προσπάθειας που αποτελεί ιδεολογικό μέρος του λεγόμενου εκσυγχρονισμού.

Ας δούμε όμως, πώς μεταφράζονται όλες αυτές οι προτάσεις από την πλευρά του υπουργού.

Αν δεχτούμε ότι η λειτουργία της ελεύθερης αγοράς καθορίζει τόσο την παραγωγή όσο και την κατανομή των αγαθών και υπηρεσιών, αυτό αυτόματα σημαίνει ότι η αγορά μπορεί κάτω από προϋποθέσεις να εξασφαλίσει την παραγωγή και τη διάθεση του προϊόντος σε συνθήκες σχετικής ισοτιμίας και σε ανεκτές τιμές. Αυτό όμως που περιγράφεται δεν είναι τίποτε άλλο από τη βασική ουσία του καπιταλισμού, σε μια πιο νεοφιλελεύθερη άποψη.

Δηλαδή, τα νοσοκομεία θα λειτουργήσουν με κίνητρο το κέρδος, θα χρεώνουν τους πελάτες (ασθενείς) ακολουθώντας τιμολογιακή πολιτική. Οι νοσοκομειακοί γιατροί θα λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο, χρεώνοντας την επίσκεψη ή την πράξη, οι δε πελάτες που επιθυμούν την αγορά υπηρεσιών υγείας θα επισκέπτονται το γιατρό ή το νοσοκομείο της αρεσκείας τους, πληρώνοντας ανάλογα και διαθέτοντας υποχρεωτικά ασφαλιστική κάλυψη (κατά προτίμηση ιδιωτική).

Το κύριο προτέρημα ενός τέτοιου συστήματος είναι η αποδοτικότητα. Δε χωρά αμφιβολία σε αυτό.

Το ίδιο «σύστημα», στις ίδιες ακριβώς ημερομηνίες, εισάγεται και σε μια σειρά άλλες χώρες (Βουλγαρία) ή αποτελεί προεκλογική δέσμευση (Γιουγκοσλαβία). Μέχρι τώρα, δηλαδή, παλεύαμε έχοντας ως γνώμονα τη μαρξιστική αντίληψη ότι οι οικονομικοί παράγοντες των νόμων της αγοράς επικρατούν δυσμενώς στην πορεία της υγείας του ανθρώπου.

Από εδώ και πέρα θα παλεύουμε όχι γι' αυτό, αλλά για να ανατρέψουμε κάτι πολύ χειρότερο.

Οι οικονομικοί παράγοντες θα επηρεάζουν (θετικά ή αρνητικά) την ίδια την πορεία της νόσου.

Αυτή η καπιταλιστική εναρμόνιση (με κυρίαρχο ιδεολόγο το νομπελίστα Milton Friedman) στην παροχή υπηρεσιών υγείας, βρίσκει το πρότυπό της στις ΗΠΑ. Η άποψη αυτή, παρά τις κρατικές νησίδες παρέμβασης (Medicare, Mediaid), δείχνει την ανεπάρκειά της από τα ίδια τα έντονα κοινωνικά προβλήματα, που ταλανίζουν το χώρο της Υγείας στις ΗΠΑ.

Η άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος στην παροχή υγείας, στα πλαίσια πάντα του υπάρχοντος κοινωνικοοικονομικού συστήματος, είναι αυτή του «ελεγχόμενου ανταγωνισμού».

Το περίφημο NHS της Βρετανίας λειτουργούσε μέχρι και πρόσφατα με τη λογική της διασφάλισης, από την πλευρά του Κράτους, του ελάχιστα αποδεκτού επιπέδου υπηρεσιών Υγείας (αφήνοντας δηλαδή τους υπόλοιπους τομείς να λειτουργήσουν στα πλαίσια του ανταγωνισμού).

Και πράγματι, στην Αγγλία η παράλληλη δράση της BUPA (British United Private Association), με 3,5 εκατομμύρια ασφαλισμένους και δική της υγειονομική υποδομή, αποτελεί το σημείο αναφοράς για την παραπάνω θεώρηση. Δεν είναι όμως τυχαίο ότι και αυτό ακόμα το σύστημα, που κάποτε ήταν το καμάρι (και άλλοθι) της θατσερικής πολιτικής, δέχεται χτυπήματα από την πολιτική της δεξιάς Σοσιαλδημοκρατίας, που κυριαρχεί στη Βρετανία.

Η οργουελική όμως βαρβαρότητα του καπιταλισμού στην Υγεία έρχεται να μας θυμίσει και την πρόσφατη καταγραφή του γενετικού κώδικα στις ΗΠΑ (human genom project).

Είναι προφανές ότι η όποια κατάκτηση του ανθρώπου, σε επιστημονικό επίπεδο, θα αποτελεί από εδώ και εμπρός σημαντικό σημείο αναφοράς για τις μεγάλες πολυεθνικές.

Οχι μόνο γιατί τα ούτως ή αλλιώς σημαντικά επιστημονικά επιτεύγματα δε θα είναι στη διάθεση της παγκόσμιας κοινότητας, αλλά γιατί θα είναι στα χέρια λίγων, με κίνητρο τη μεγιστοποίηση του κέρδους και τη χαλιναγώγηση και αυτής ακόμα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Η πρόταση του ΚΚΕ, πάνω στην Υγεία, που θα βγει μέσα από το 16ο Συνέδριο του Κόμματος, πρέπει να αποτελεί και συνολική απάντηση στη συνολική άλλωστε επίθεση που δέχεται ο εργαζόμενος στην πατρίδα μας. Η πείρα από τα συστήματα υγείας στις χώρες του υπαρκτού Σοσιαλισμού πρέπει να αποτελέσει σημείο - οδηγό (το σύστημα υγείας στις χώρες αυτές είχε κατακτήσει περίζηλευτη θέση, ακόμα και ανάμεσα στις δυτικοευρωπαϊκές χώρες και είχε παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αλώβητο από τις γραφειοκρατικές αντιλήψεις εξαιτίας της ίδιας της διαλεκτικότητας που εμπεριέχεται ως φιλοσοφική θεώρηση στην ιατρική επιστήμη).

Εχει σημασία να δεσπόζει στο επίκεντρο της σκέψης:

• Η αρχή της απολυτοποίησης της Υγείας, ως κοινωνικού αγαθού, η αρχή της συνεκτικότητας της Υγείας, μαζί με την παιδεία και τη Δικαιοσύνη ως κρίκων στην προσπάθεια κτισίματος μιας ευημερούσας κοινωνίας.
• Η αρχή της ισότιμης κατανομής, πέρα από οικονομικές δυνατότητες, των υπηρεσιών Υγείας.
• Η αρχή της αυτοδιοίκησης και αυτοδιαχείρισης ενός δημόσιου συστήματος Υγείας.

Είναι προφανές ότι η υπεράσπιση ενός δημόσιου συστήματος υγείας αποτελεί (παρά το θνησιγενές του ΕΣΥ) πανάκεια για κάθε δημοκράτη γιατρό, όχι μόνο γιατί αυτό που έρχεται είναι χειρότερο από αυτό που υπάρχει, αλλά πολύ περισσότερο στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης των όρων κτισίματος της Σοσιαλιστικής Υγείας.

ΚΩΣΤΑΣ Ι. ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

Γιατρός

Ανθούπολη - Περιστέρι

Γράφει ο σ. Θεωνάς για τους αγώνες της εργατικής τάξης και συγκρίνει «τις τεράστιες αγωνιστικές απεργιακές και άλλες κινητοποιήσεις της περιόδου '89-'94» με την «το λιγότερο αποκαρδιωτική πορεία των αγώνων της περιόδου μετά το '94».

Συγκρίνει όμως δύο περιόδους χωρίς να αναφερθεί στις παραμέτρους σύγκρισης. Και γιατί δε συγκρίνει αλήθεια αυτήν της περιόδου '67-'74 μετά το '94;

Τι συμπεράσματα θα έβγαζε;

Φυσικά «ξεχνάει» να αναφερθεί στην πολιτική κατάσταση από το '89 μέχρι το '94, στο ποιος ήταν στην εξουσία και στο πώς αντιμετωπιζόταν από ένα κομμάτι του «μεγαλειώδους εκείνου κινήματος» αυτό το ίδιο το κίνημα (να το θυμίσω: «αέρα - αέρα να φύγει η χολέρα» αυτό εννοεί ο σ. Θεωνάς ενότητα στη δράση).

«Ξεχνάει» δηλαδή να μας πει ποιοι ήταν οι στόχοι των «συναγωνιστών» που σήμερα το Κόμμα αρνείται. Προσπαθούσαν αλήθεια (μαζί με μας) για την εργατική τάξη ή για την κουτάλα της εξουσίας; «Ξεχνάει» όμως να πει και για τα αποτελέσματα αυτών των κινητοποιήσεων των τόσο μαζικών, όπως ισχυρίζεται, αφού τότε συμμετείχαν και οι σήμερα απομονωμένοι «συναγωνιστές» και τέλος «ξεχνάει» να μας πει για τους τιμονιέρηδες στο βαπόρι της ενότητας, δηλαδή γι' αυτόν και τον Κωστόπουλο.

- Γράφει ο σ. Θεωνάς «με το χέρι στην καρδιά» για τη λειτουργία του Κόμματος και «ανησυχεί». Αναφέρεται στους δείκτες κυκλοφορίας του «Ριζοσπάστη». Δεν αναφέρεται όμως στο πόσα φύλλα διακινήθηκαν για παράδειγμα την Κυριακή 17/9/2000. Στις δυνατότητες δηλαδή που έχει το Κόμμα και φυσικά στην αποδοχή ή όχι του «Ριζοσπάστη» από το λαό. Γράφει ότι «το μέτωπο με πολιτική συσπείρωσης στα προβλήματα θα μπορούσε να αναδειχτεί σε δύναμη υπεράσπισης και προώθησης των λαϊκών συμφερόντων».

Ας το δούμε λιγάκι αυτό. Φαντάζει τόσο αθώος. Ολοι μας πιστεύουμε ότι πρέπει να καταπιανόμαστε με τα προβλήματα. Και καταπιανόμαστε και μεις και οι άλλοι.

Εμείς (οι κομμουνιστές) για να βοηθήσουμε στην υπόθεση της ενότητας της εργατικής τάξης και του λαού και οι άλλοι γιατί πρέπει να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα των κρίσεων, των αντιφάσεων, των αντιθέσεων, που γεννά κάθε φορά ο ΚΜΚ, έτσι ώστε να μη διαταραχτούν οι ισορροπίες, οι συμμαχίες τους, η επιρροή τους.

Εμείς προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα σε μια προοπτική αντιμετώπισης της πολιτικής που τα γεννάει και οι άλλοι σε μια προοπτική να ξεπεραστεί η κρίση χωρίς να αμφισβητηθεί η κυρίαρχη πολιτική.

Μπορούμε λοιπόν να βρεθούμε δίπλα - δίπλα, όλοι μαζί;

Για ποιο στόχο, για την εξυπηρέτηση ποιας πολιτικής;

Τι, θέλει, λοιπόν, ο σ. Θεωνάς; Απλό!!

Ενα άλλο «μέτωπο» δίπλα στη δική μας πρόταση και μαζί με τους άλλους για ν' αντιμετωπίζονται (να απορροφούνται) κάθε φορά οι κρίσεις, οι αντιφάσεις, οι αντιθέσεις του συστήματος.

Γράφει ο σ. Θεωνάς ότι «το Μέτωπο ταυτίζεται με το Κόμμα» γιατί «μπορεί το Μέτωπο να πάρει χαρακτηριστικά επαναστατικού υποκειμένου και να οδηγήσει στη δικτατορία του προλεταριάτου».

Σκόπιμη διαστρέβλωση. Δεν μπορεί να αγνοεί βασικούς νόμους. Οτι, δηλαδή, οι κρίσεις που εμφανίζονται κάθε φορά αντικειμενικά βοηθούν στην απελευθέρωση κοινωνικοπολιτικών δυνάμεων από το δόκανο του ΚΜΚ. Αυτές οι δυνάμεις όμως έχουν κοινό στόχο την επανάσταση ή απλώς κοινό σημείο εκκίνησης την πολιτικοοικονομική ασφυξία που τους επιβάλλει ο ΚΜΚ;

Και σ' αυτή την περίπτωση οι κομμουνιστές τι πρέπει να παίρνουν υπόψη τους;

Τον πολιτικό τους στόχο ή το σημείο εκκίνησης για να επιτευχθεί η συσπείρωση;

Τι άλλο, αλήθεια, καταγράφεται στις Θέσεις πέρα απ' την υπόθεση ότι σε μια τέτοια πορεία και ανάλογα κάθε φορά με τους συσχετισμούς, μπορεί, υπάρχει πιθανότητα, αυτές οι συμμαχίες μέσα στην εξέλιξή τους (τα μπρος και πίσω) να συμφωνήσουν και στο στόχο;

Γιατί, δηλαδή, ταυτίζεται το Μέτωπο με το Κόμμα;

Δεν μπορώ όμως να καταλάβω γιατί ο σ. Θεωνάς δεν καταλαβαίνει την πρόταση για λαϊκή εξουσία, για λαϊκή οικονομία. Γιατί, δηλαδή, μας περιορίζει;

Για ποιο σκοπό, αλήθεια, συγκεντρώνονται αυτές οι δυνάμεις, για να διαδηλώνουν απλά στους δρόμους; Δεν έχουν πρόταση διεξόδου; Και γιατί σώνει και καλά θα πρέπει αυτή τους η πρόταση να 'ρχεται σε αντίθεση με τη λογική της συσπείρωσης;

Ζητούν διέξοδο, δηλαδή, αυτές οι δυνάμεις, για να μην πεθάνουν μέσα στην πολιτική του συστήματος, αλλά για να 'ναι ρεαλιστική η πρότασή τους, δεν πρέπει να προτείνουν δρόμο ανάπτυξης έξω από τη λογική του συστήματος.

Ας γίνουμε ένα, αφεντικά και δούλοι, λέει ο σ. Θεωνάς, για να 'μαστε πολλοί απ' την αρχή και δεν αναρωτήθηκε, αν είναι δυνατόν, ακόμα και αυτοί που σήμερα ζητάνε διέξοδο, αν αύριο θα θελήσουν να οικοδομήσουν τη νέα κοινωνία.

Αγνοεί, δηλαδή, ο σ. Θεωνάς ότι ακόμα και στα πλαίσια μιας λαϊκής οικονομίας, μιας λαϊκής εξουσίας, όπου αυτή θα απεμπλακεί απ' τον ιμπεριαλισμό και τα μονοπώλια, μπορεί να οδηγήσει σε ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης, αυτή η πλειοψηφία μπορεί να στηρίζεται μόνο σ' αυτό, στην αντίθεσή της δηλαδή με τον ιμπεριαλισμό και τα μονοπώλια; Δεν τα αγνοεί και όμως επιμένει... Γιατί όμως δεν προτείνει ευθέως να καταργήσουμε με διάταγμα το ρόλο και την αποστολή της εργατικής τάξης και να ενταχθούμε όλοι μαζί (δούλοι και αφεντάδες) στο δικό του «μέτωπο» αντιμετώπισης των προβλημάτων.

Και τέλος. Γράφει ο σ. Θεωνάς «είναι η Ελλάδα αδύνατος κρίκος στο σύστημα του ιμπεριαλισμού και αν δεν είναι, μήπως η καλύτερη ομάδα χωρών που θα μπορούσε να επιδιώξει τη σοσιαλιστική επανάσταση είναι οι χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης;».

Ευθεία γραμμή...

Δηλαδή σήμερα που (αυτό εννοεί) «ωρίμασε η ιδέα της επανάστασης» αλλά η Ελλάδα δεν προσφέρεται σαν μόνη χώρα (ο αδύνατος κρίκος στο σύστημα του ιμπεριαλισμού), καλό θα 'ναι να την αναβάλουμε (γιατί δε μας παίρνει ως κρίκος της αλυσίδας) και να την προωθήσουμε μέσα από την ΕΕ.

Με δύο λόγια, ας αφήσουμε στην άκρη τα περί αποδέσμευσης και να 'στε σίγουροι ότι ο καπιταλισμός θα πέσει από μόνος του, αρκεί να αποδεχτούμε το ιδεολόγημα ότι η τάση αυτή, όπως εκφράζεται από το Μάαστριχτ και το Αμστερνταμ, οδηγεί σε αδιέξοδο...

Δε μας είπε μόνο να ετοιμάσουμε νεκρόκασες για να θάψουμε τον σάπιο (μετά την ωρίμανσή του) καπιταλισμό.

Ευθέως, σύντροφοι.

Ο αντίπαλος εδώ και καιρό έχει «κλειδώσει» το στόχο.

Τον Απρίλη θυσίασε τα αναχώματά του (ΣΥΝ και ΔΗΚΚΙ) με την προοπτική να πάρει και εμάς η μπάλα.

Αντέξαμε...

Τώρα προχωράει στο επόμενο στάδιο. Χτίζει αναχώματα στο μαζικό συνδικαλιστικό κίνημα (υπάρχουν ενδείξεις), με στόχο να ορθώσει αναχώματα και σε πολιτικό επίπεδο. Προσπαθεί να χτίσει το άλλο «μέτωπο». Αυτό της διαχείρισης των κρίσεων, της αντιμετώπισης των αντιθέσεων και των αντιφάσεων του συστήματος, ώστε να υπάρξει προοπτική και πολιτικού αναχώματος.

Και σ' αυτό το σημείο χρειάζεται άλλοθι, κολυμπήθρα.

Αυτό μας προτείνει ο σ. Θεωνάς σήμερα, ο Κωστόπουλος χτες. Να 'μαστε το άλλοθι...

Εγώ τουλάχιστον αρνούμαι! Αν εκείνος θέλει ας γίνει.

ΚΟΒ Αμαρουσίου