«Αγαπημένε μας Χαρίλαε,

Από την οικογένειά σου που έχει μείνει, έλαχε σε μένα να πω δυο λόγια αποχαιρετισμού...

Για την πολιτεία σου σαν δημοσίου άνδρα, οι σύντροφοί σου, το Κόμμα σου τα 'παν...

Εμείς να προσθέσουμε 2 - 3 πινελιές, θα έλεγα οικογενειακές που σκιαγραφούν τον άνδρα σε προσωπικό επίπεδο και που χαράχτηκαν στη μνήμη μας...

Το '54, όταν είχες έρθει παράνομα, είχες να δεις τη μάνα σου 12 χρόνια!!!

Ναι, τη γιαγιά μας τη Στυλιανή, τη μάνα σου που όταν τη ρώτησαν τι ευχή έδωσε σε σένα είπε απλά, δωρικά, ελληνικά: Να γίνεις καλός άνθρωπος... Ολοι ξέρουμε ότι έπιασε η ευχή της μάνας... Αυτή λοιπόν τη μάνα που τόσο αγαπούσες, τους μήνες πριν σε πιάσουν, πώς άντεχες να μην τη δεις; Οπως σε ξέρουμε δεν ήταν ο φόβος για σένα αλλά για τους συντρόφους σου... Γι' αυτό, όπως μου είπες πολύ αργότερα, περνούσες μόνο απ' έξω από το πατρικό σου στη Δηλιγιάννη 11, στο Μεταξουργείο... Κρυφά τη νύχτα...

Το '66 όταν βγήκες επιτέλους, μετά από 12 χρόνια από τα κάτεργα, αφού πήρες τα κλειδιά όπως έλεγες, βρήκαμε εκείνο το διαμερισματάκι ενός δωματίου στην Αχαρνών και Μακεδονίας. Μετά από 25 χρόνια βουνά, διώξεις, φυλακές κλπ., άρχισε δειλά δειλά να μπαίνει στη ζωή σου ένα πρωτόγνωρο είδος "φυσιολογικής" ζωής... ένα ταβερνάκι με συντρόφους σου όσο η κομματική δουλιά σού το επέτρεπε, είδες τη μάνα σου, τις αδελφές σου, εμάς, ελεύθερος για μια φορά!!! Και το κυριότερο, μπόρεσες να χαρείς και τον έρωτά σου με τη γλυκιά και άξια συντρόφισσά σου, την αξέχαστη Μάγδα. Σε μερικούς μήνες, στις 3 το πρωί μιας 21ης Απρίλη πάλι τα χτυπήματα στην πόρτα... Πάλι μέσα, πάλι διώξεις... Πώς ήταν δυνατόν και άντεχες; Αυτή τη φορά, το νιώθαμε ήταν η πιο σκληρή, γιατί ακριβώς νόμισες για μερικούς μήνες ότι μπορούσε να σου χαμογελάσει λίγο και σένα η προσωπική σου ζωή... ΑΛΛΑ ΟΠΩΣ ΟΛΟΙ ΞΕΡΟΥΜΕ ΟΧΙ μόνο άντεξες αλλά η φλόγα που έκαιγε πάντα μέσα σου σε ατσάλωσε περισσότερο...

Το '48, στα βουνά της Ρούμελης, σου ήρθε ένα 20χρονο ανταρτόπουλο να ενταχθεί στη μεραρχία σου... Τον 'λεγαν Ζήση... τον δέχτηκες, του μίλησες για τον αγώνα και τη νύχτα τον κάλεσες στην καλύβα που είχες για κατάλυμα με το ράντζο που κοιμόσουνα... Του είπες εσύ θα κοιμηθείς στο ράντζο... Εστρωσες μια κουβέρτα και ο μέραρχος κοιμήθηκε στο χώμα για να κοιμηθεί το ανταρτόπουλο στο ράντζο σου... Αυτά φυσικά δεν τα διδάσκουν στις στρατιωτικές σχολές ούτε γράφονται στα εγχειρίδια πολεμικής τέχνης... Αυτές οι πράξεις όμως γίνονται από τους πραγματικά μεγάλους ηγέτες, που με ένστικτο, πηγαίο ταλέντο, κάνουν τους συναγωνιστές τους να μάχονται, να αντικρίζουν κατάφατσα όρθιοι τον θάνατο, όχι μόνο για τον σκοπό που τάχθηκαν αλλά και για σένα προσωπικά ...τον ηγέτη τους.

Καλό κατευόδιο καπετάνιε, εκεί ψηλά που πας... Ψηλά στις κορυφές που πάντα αγαπούσες και ένιωθες ελεύθερος και αν βρεις τον Λεωνίδα, τον Μακρυγιάννη, τον Τσε, είμαι σίγουρος ότι θα έχετε πολλά να πείτε για τα πάθη αλλά και τις μεγαλοσύνες αυτού του κόσμου».

Σαστίζει για λίγο η καρδιά. Τα χείλια δαγκώνονται. «Σφίγγουν» το λυγμό. Λένε μερικοί πως «οι δυνατοί δεν κλαίνε». Κι ας είναι η ώρα που περνά ο Καπετάνιος από μπροστά μας. Κι όμως. «Η λογική θρέφει το συναίσθημα», που είπε και μια συντρόφισσα. Επειτα, η ψυχή αναθαρρεύει. Κι αρχίζει ο κόσμος να κουβεντιάζει μαζί σου. Ομορφα, όμορφα κι απλά. Αργά τα βήματα των συντρόφων που σε κρατούν. Στεντόρειες οι φωνές του κόσμου. «Ούτε σε ξερονήσια, ούτε σε φυλακές, ποτέ τους δε λυγίσανε οι κομμουνιστές».

Λίγα λεπτά όλα κι όλα διήρκεσαν οι λέξεις του αποχαιρετισμού. Εμείς δε «μιλάμε» με ομιλίες επίσημες και λόγους δεκάδων σελίδων. Κι εσύ το ξέρεις καλά αυτό. Και δεν προσδοκάς από μας να γεμίσουμε σελίδες με επαίνους. Προσδοκάς να σου μιλήσουμε από σήμερα κιόλας. Στην πύλη του εργοστασίου. Στην εξόρμηση για την επόμενη Μαραθώνια. Στα αμφιθέατρα, στις γειτονιές που θα μοιράζουμε τις προκηρύξεις.

Η Διεθνής. Η φωνή σου τραγουδά με τα δικά μας χείλη. Ολοι δείχνουν τη δύναμή τους: την υψωμένη τους γροθιά. Και γεμίζει με γροθιές παντού. Κι η πλατεία πίσω από την έδρα της ΚΕ. Και τριγύρω από τα πλατάνια και τ' άλλα δέντρα. Δίπλα στα παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Στο δρόμο. Ολοι σηκώνουν τη γροθιά τους. Κι εκείνος που έχει το νου του στο μικρό παιδί που τρέχει, κι αυτός που περιμένει για να κρατήσει μια φωτογραφία από την τελευταία σου «διαδήλωση», κι αυτός που βαστιέται απ' τα κάγκελα γιατί, τα χρόνια του μαζεύτηκαν πολλά πια.

Φωνάζουν για το ΚΚΕ. Το «Κόμμα σου λαέ!» λένε. Για τις εννιά δεκαετίες που υπάρχει, λένε. Μιλάνε δηλαδή για σένα. Γιατί ο Χαρίλαος και το Κόμμα είναι το ίδιο. Γιατί ο Χαρίλαος ο δικός μας, είναι από αυτούς τους λεβέντες που γαλουχεί το ΚΚΕ. Να. Οπως το είπε η ΚΕ στο μήνυμά της. Ησουν τέτοιος λαϊκός ηγέτης, γιατί ήσουν κομμουνιστής. Κι ανάμεσα στους νέους, ένας μεσόκοπος καρφώνει στην κορυφή της σημαίας του ένα κόκκινο λουλούδι. Να τα όπλα μας σύντροφε: το σφυρί και το δρεπάνι. Σε ευχαριστούμε που μας τα εμπιστεύτηκες.