Στην κορυφή της ατζέντας βρίσκεται η διαμόρφωση του νέου πτωχευτικού κώδικα και γενικότερα η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων αλλά και άλλων ανείσπρακτων «οφειλών» της λαϊκής οικογένειας, ζήτημα που κατέχει κομβικό ρόλο στις αναδιαρθρώσεις που απαιτεί το κεφάλαιο προκειμένου να θωρακίσει την κερδοφορία του, στέλνοντας στα λαϊκά στρώματα το λογαριασμό της νέας καπιταλιστικής κρίσης, αλλά και πέραν αυτής.

Η κυβέρνηση έχει διαβιβάσει στους «θεσμούς» τις διατάξεις του πτωχευτικού κώδικα, τα παζάρια επί του οποίου με την εμπλοκή και των εγχώριων τραπεζικών ομίλων βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, με στόχο το αντιλαϊκό νομοθέτημα να κατατεθεί στη Βουλή μέχρι το τέλος Ιούλη και να εφαρμοστεί από την 1η Γενάρη 2021, ενώ οι διατάξεις του διαμορφώνονται με βάση τις προδιαγραφές της Οδηγίας της ΕΕ 1023/2019 σχετικά με την «προληπτική αναδιάρθρωση, την απαλλαγή από τα χρέη και τις ανικανότητες ή την έκπτωση οφειλετών» και το «κάλεσμα» του πρόσφατου Γιούρογκρουπ στις ελληνικές αρχές «να προχωρήσουν αποφασιστικά (...) στη νομοθέτηση ενός αποτελεσματικού νέου πτωχευτικού κώδικα, στη διασφάλιση μίας κατάλληλης επιβολής των ενεχύρων και στην κατάργηση του τρέχοντος πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας στο τέλος Ιουλίου του 2020».

Με τον νέο πτωχευτικό κώδικα, τα φυσικά πρόσωπα αποκτούν για πρώτη φορά την «πτωχευτική δυνατότητα», τη δυνατότητα δηλαδή να... κηρύσσουν χρεοκοπία, ώστε να διευκολύνονται τράπεζες και κράτος να βάζουν στο χέρι την πρώτη κατοικία αλλά και κάθε είδους περιουσία της λαϊκής οικογένειας.

Αλλωστε, στον κώδικα θα προβλέπεται η δυνατότητα πλήρους ρευστοποίησης της περιουσίας του «οφειλέτη» προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των τραπεζών και άλλων πιστωτών, σε συνδυασμό με σειρά από διατάξεις με στόχο τη δραστική μείωση του ιδιωτικού χρέους και το «ξεσκαρτάρισμα» του επιχειρηματικού πεδίου.

Σε αυτήν τη βάση και κάτω από τους λεόντειους όρους των τραπεζών και άλλων πιστωτών θα καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη λεγόμενη «δεύτερη ευκαιρία» σε μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Οπως λένε, ο οφειλέτης ...«απαλλαγμένος» από χρέη - λόγω πλειστηριασμών και τυχόν «κουρέματος» - θα έχει τη δυνατότητα επανόδου στην επιχειρηματική δραστηριότητα.

Μετά την κήρυξη της πτώχευσης και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας ο οφειλέτης θα μπορεί να έχει πρόσβαση μόνο σε τυχόν ποσά του εισοδήματός του, που καλύπτουν τις λεγόμενες «εύλογες δαπάνες διαβίωσης», κάποια ψίχουλα δηλαδή ίσα για τα εντελώς στοιχειώδη, ενώ τυχόν άλλα εισοδήματα περιέρχονται στη λεγόμενη πτωχευτική περιουσία και βέβαια προορίζονται προς διανομή στους πιστωτές με βάση την κλίμακα κατάταξής τους.

Παράλληλα, σε διάταξη του υπό διαμόρφωση πτωχευτικού κώδικα αναφορικά με τους μισθούς εργαζομένων και άλλες υποχρεώσεις των εργοδοτών σε επιχειρήσεις που έχουν κηρύξει πτώχευση, θα προβλέπεται ότι οι απαιτήσεις των μισθωτών από μισθούς και λοιπές παροχές που γεννήθηκαν πριν από την κήρυξη της πτώχευσης, καθώς και κάθε συναρτώμενη απαίτησή τους, όπως η αποζημίωση, αποτελούν πτωχευτικές απαιτήσεις για τις οποίες οι μισθωτοί ικανοποιούνται ως «πτωχευτικοί πιστωτές», «κατά τις ειδικότερες περί κατατάξεως των πιστωτών διατάξεις».

Οσο για την... κατάταξη, αυτή είναι γνωστή αφού σε ισχύ βρίσκεται η σχετική μνημονιακή διάταξη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - τελευταία χρησιμοποιήθηκε από τις τράπεζες και ενάντια στους 850 πρώην εργαζόμενους της «Ελευθεροτυπίας» - σύμφωνα με την οποία τράπεζες και λοιποί προηγούνται των εργαζομένων στο μοίρασμα ρευστοποιημένων στοιχείων πτωχευμένων εταιρειών, διάταξη την οποία το ΚΚΕ ζητά να καταργηθεί με τροπολογία που κατέθεσε (βλέπε σελ. 31).

Παραπέρα, η σχετική διάταξη που βρίσκεται στα σκαριά δίνει στο σύνδικο της πτώχευσης, στις επιχειρήσεις δηλαδή, τη δυνατότητα να λύνουν τις συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου, με καταγγελία, ανοίγοντας δηλαδή διάπλατα το δρόμο, σε συνδυασμό βέβαια και με όλες τις υπόλοιπες αντεργατικές διατάξεις, σε μαζικές απολύσεις, χωρίς η μεγαλοεργοδοσία να δίνει τον παραμικρό λογαριασμό.

Το προσχέδιο προβλέπει ακόμη «εναλλακτικές» δυνατότητες για διμερείς συμφωνίες αναδιάρθρωσης δανείων με τις τράπεζες, με στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών και την προσπάθεια να «βγει και από τη μύγα ξίγκι» για τις τράπεζες και λοιπά κοράκια.

Ετσι μεταξύ άλλων:

-- Προβλέπεται η πώληση και ενοικίαση του ακινήτου (sale and lease back) και μάλιστα με την ενεργοποίηση της σχετικής διαδικασίας από την τράπεζα, τα funds και άλλους πιστωτές. Σε αυτήν την περίπτωση, ο δανειολήπτης θα μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στον ειδικό φορέα που θα συσταθεί για το σκοπό αυτό και στη συνέχεια μπορεί να έχει το δικαίωμα της διαμονής στην κατοικία του έναντι ενοικίου, θα γίνεται δηλαδή νοικάρης στο σπίτι του, με ενοίκιο που θα προσδιορίζεται με βάση την απόδοση που αντιστοιχεί προς το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο.

Μετά την πάροδο 3ετίας, ο μισθωτής θα μπορεί να ζητήσει τη μετατροπή της σύμβασης με την τράπεζα σε μίσθωση με δικαίωμα επαναγοράς και 20ετή διάρκεια, ενώ η τράπεζα θα έχει το ελεύθερο να καταγγείλει τη σύμβαση και βέβαια να προχωρήσει άμεσα σε πλειστηριασμό, σε περίπτωση που ο μισθωτής - πρώην ιδιοκτήτης δεν καταβάλει έγκαιρα 3 στη σειρά μηνιαία μισθώματα. Μετά από σχετική ειδοποίηση και με καταληκτική διορία ενός μήνα, η καταγγελία επέρχεται αυτοδίκαια, σύμφωνα με τη σχετική διάταξη.

-- Παράλληλα, προβλέπεται η επιτάχυνση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Σε περίπτωση που κηρυχτεί άγονος, η διαδικασία επαναλαμβάνεται το αργότερο μετά 10 εργάσιμες μέρες, ενώ η τιμή πρώτης προσφοράς μειώνεται στο 1/2 της αρχικής τιμής και στο 1/3 σε περίπτωση και νέας επανάληψης.

Παραπέρα, σε περίπτωση που δεν υπάρξει αποτέλεσμα, ο επόμενος πλειστηριασμός θα έχει τιμή εκκίνησης στο 1 ευρώ, κάτι βέβαια που μπορεί να συμβεί σε περίπτωση περιουσίας που βαρύνεται με αντίστοιχης αξίας ή και με πολλαπλάσια ποσά «κόκκινων» δανείων και άλλων υποχρεώσεων που μεταφέρονται στον νέο ιδιοκτήτη.

Εάν και αυτός ο πλειστηριασμός αποβεί άγονος, επαναλαμβάνεται ακόμη μία φορά με την ίδια τιμή πρώτης προσφοράς (1 ευρώ) και αν αποβεί εκ νέου άγονος, η κυριότητα περιέρχεται στο Δημόσιο.

Σε κάθε περίπτωση, τα παζάρια και γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα συνεχίζονται ενόψει της τελικής διαμόρφωσης των διατάξεων.

Στο ίδιο νομοθέτημα περιέχονται και οι διατάξεις που αφορούν τον νέο εξωδικαστικό μηχανισμό, στον οποίο πέρα από τα επιχειρηματικά χρέη εντάσσονται και οι οφειλές φυσικών προσώπων, σε τράπεζες, στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό και τα ασφαλιστικά ταμεία. Το Ελληνικό Δημόσιο, οι φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και οι τράπεζες θα μπορούν ως πιστωτές να κινήσουν τη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών και μάλιστα με προθεσμία αποδοχής από τους οφειλέτες μέχρι 30 μέρες, ενώ ο οφειλέτης θα υποβάλλει αναλυτική λίστα με όλα τα φυσικά πρόσωπα και φορείς που έχουν απαιτήσεις, τον πλήρη κατάλογο με τα περιουσιακά στοιχεία στην εκτιμώμενη εμπορική αξία τους, έτσι ώστε να προσδιοριστεί η αξία ρευστοποίησης κ.ά.

Τα σχετικά παζάρια περιλαμβάνουν και το ζήτημα της κρατικής επιδότησης δόσεων για «κόκκινα» δάνεια, καθώς και για εξυπηρετούμενα δάνεια πρώτης κατοικίας, με στόχο να μπει ανάχωμα στη διόγκωση της μάζας με τα «κόκκινα» δάνεια, που αναμένεται την επόμενη περίοδο. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, το μεταβατικό καθεστώς κρατικής επιδότησης θα συνδυάζεται με σειρά από κριτήρια και προϋποθέσεις.

Παραπέρα, σε περίπτωση καταβολής επιδόματος στέγασης, ο δικαιούχος παραιτείται από το τραπεζικό και φορολογικό απόρρητο, προκειμένου να διαπιστώνεται ότι διατηρούνται οι προϋποθέσεις καταβολής του (εισοδηματικά, περιουσιακά κριτήρια κ.ά.).