Πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο 23 και 24 Μάρτη στη Θεσσαλονίκη, η Συνδιάσκεψη της ενοποιημένης Κομματικής Οργάνωσης Περιοχής Κεντρικής Μακεδονίας. Οι αντιπρόσωποι συζήτησαν κι ενέκριναν ομόφωνα τις Θέσεις της ΚΕ (απολογισμό - νέα καθήκοντα - σχέδιο προγράμματος) καθώς και το σχέδιο καταστατικού. Η Συνδιάσκεψη εξέλεξε νέα Επιτροπή Περιοχής και Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου, καθώς και τους αντιπροσώπους της Περιοχής για το 19ο Συνέδριο. Γραμματέας της Επιτροπής Περιοχής εκλέχτηκε ο Κώστας Αβραμόπουλος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Η εισήγηση αφού αναφέρεται αναλυτικά σε ζητήματα της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος και κάνει εκτίμηση της ανάπτυξης των αγώνων στην περιοχή, της πορείας των αρχαιρεσιών κ.λπ., θέτει το ζήτημα της οργάνωσης της πάλης των ανέργων.

Στην περιοχή η ανεργία «χτύπησε» πριν την κρίση (συρρίκνωση παραδοσιακών κλάδων, μεταφορά επιχειρήσεων με υποστήριξη από την ΕΕ). Μέσα στην κρίση η κατάσταση κορυφώθηκε και θα ενταθεί περισσότερο. Η πάλη στο μέτωπο των ανέργων και της προστασίας τους είναι υπόθεση ολόκληρου του Κόμματος, της ΚΝΕ, του ΠΑΜΕ, των σωματείων.

Η ΚΟ κινήθηκε κύρια με τη δημιουργία επιτροπών αγώνα ανέργων στους κύριους κλάδους, από τα αντίστοιχα κλαδικά σωματεία (οικοδόμοι, εμπόριο - επισιτισμός, ιδιωτικοί υπάλληλοι κ.λπ.). Σημαντική εκτιμήθηκε η δράση που αναπτύχθηκε από το Εργατικό Κέντρο Νάουσας. Εγιναν πολλές συγκεντρώσεις - παρεμβάσεις από σωματεία ή ομάδες σωματείων, επιτροπές αγώνα, νεολαία, έξω από γραφεία ΟΑΕΔ ή καταλήψεις, σε όλες τις μεγάλες πόλεις. Ανάλογη δράση υπήρξε από νεολαία και κλαδικές οργανώσεις σε σχολές μαθητείας και κατάρτισης.

Σημαντική ήταν η παρέμβαση του ΠΑΜΕ και της συμμαχίας στις συνοικίες της Θεσσαλονίκης (Λαϊκές Επιτροπές) σε ζητήματα αλληλεγγύης, π.χ. για την αποκατάσταση ηλεκτρικού ρεύματος σε όλες τις πόλεις, σε νοσοκομεία για δωρεάν περίθαλψη ανέργων και ανασφάλιστων, ΟΑΣΘ, για κατάργηση δημοτικών τελών κ.λπ. Πολύς κόσμος απευθύνθηκε στο ΠΑΜΕ, οι παρεμβάσεις ήταν πολλές φορές αποτελεσματικές.

Η δουλειά με τους άνεργους φάνηκε ότι έχει μεγάλες δυσκολίες, αποδεικνύοντας ότι η εξαθλίωση από μόνη της δεν αρκεί ούτε για την κινητοποίησή τους ούτε, πολύ περισσότερο, για τον ταξικό προσανατολισμό τους. Οι άνεργοι μειώνουν την απαιτητικότητά τους, γίνονται ευάλωτοι στα επιχειρήματα του αντιπάλου. Η δράση των επιτροπών ανέργων δεν είχε πάντα συνέχεια αλλά σκαμπανεβάσματα.

Παρά τη σημαντική βελτίωση του προσανατολισμού των δυνάμεων της ΚΟ, εκτιμήθηκε ότι η δουλειά για τους ανέργους δεν είναι ενταγμένη στη δουλειά των συνδικάτων με μόνιμο τρόπο, με καλό οργανωτικό σχεδιασμό, με κατάλληλη επεξεργασία επιχειρημάτων, ενώ ένα μεγάλο μέρος των μελών τους είναι άνεργα, σε κάποια είναι η πλειοψηφία (π.χ. οικοδόμοι). Η κατάσταση δυσκολεύει από τη μεγάλη κινητικότητα των εργαζομένων μεταξύ κλάδων, μεταξύ περιόδων ανεργίας και ελαστικής εργασίας.

Εγιναν βήματα στη δουλειά με τους άνεργους οικοδόμους με βάση τον τόπο κατοικίας, με εξορμήσεις σπίτι σπίτι. Υπήρξαν αποτελέσματα, όχι όμως ανάλογα με το πρόβλημα και τις δυνατότητες. Τονίστηκε πως πρέπει να ενταθεί απ' όλα τα σωματεία, που χρειάζεται να οπλιστούν με υπομονή και επιμονή.

Σημειώθηκε ότι δεν είναι δυνατόν να κρατηθεί σταθερή μαζική επαφή με τους περισσότερους ανέργους, ακόμα και μ' αυτούς που έχουν συμμετάσχει μαζί μας σε αγώνες. Το περιεχόμενο της δουλειάς των συνδικάτων, όλων των δυνάμεων του Κόμματος, για όλα τα προβλήματα των οικογενειών των ανέργων, ο συνδυασμός με την ιδεολογικοπολιτική δουλειά, είναι ο μόνος δρόμος.

Σημαντική πείρα έχει συγκεντρωθεί από τη δράση της ΚΟ για την κοινωνική συμμαχία. Εισηγητικά επισημάνθηκε ότι το αποφασιστικό βήμα, στην κατεύθυνση οικοδόμησης της κοινωνικής συμμαχίας θα γίνει αν η ΚΟ δουλέψει στο επίπεδο των κλάδων και τομέων οικονομίας. Το πρόβλημα της κοινωνικής συμμαχίας αφορά και την εργατική τάξη στα πλαίσια του ίδιου κλάδου και σε σχέση με τους αυτοαπασχολούμενους ΕΒΕ, επιστήμονες και αγρότες, που δραστηριοποιούνται ή συνδέονται με κάθε κλάδο.

Εγιναν κάποια βήματα που αναδεικνύουν δυνατότητες, κυρίως εκεί όπου υπάρχουν υπολογίσιμες δυνάμεις και δράση: Στο εμπόριο με εμποροϋπαλλήλους και αυτοαπασχολούμενους (όχι μόνο αλλά ιδιαίτερα με το θέμα της κατάργησης της κυριακάτικης αργίας). Στις κατασκευές για πιο μόνιμη συσπείρωση και κοινή δράση των φορέων των κατασκευών (οικοδόμοι, μηχανικοί, αυτοαπασχολούμενοι). Σημειώθηκε πως πρέπει να παρθούν μέτρα για συνέχειά της.

Στα τρόφιμα, ιδιαίτερα στο γάλα, απ' αφορμή τα προβλήματα εργαζομένων - αγροτών στη γαλακτοβιομηχανία - γαλακτοπαραγωγή, με αναφορά στους κατοίκους των περιοχών γαλακτοκομίας και εγκατάστασης των κύριων γαλακτοβιομηχανιών (π.χ. Λαϊκή συνέλευση από τη Λαϊκή Επιτροπή Λαγκαδά με το θέμα αυτό, προσπάθεια δημιουργίας κοινής επιτροπής εργαζομένων ΑΓΝΟ - κτηνοτρόφων - κατοίκων - αυτοαπασχολούμενων κ.λπ. Χαρακτηριστικό της δυναμικής που μπορεί να έχει αυτή η δράση είναι η έντονη προσπάθεια της επιχείρησης ΑΓΝΟ να ξεχωρίσουν εργαζόμενοι και κτηνοτρόφοι, να έρθουν σε αντίθεση μεταξύ τους, να μην έχουν ενιαίο μέτωπο).

Υπήρξαν ατελείς προσπάθειες και σε άλλους κλάδους (π.χ. δέρμα, μέταλλο με αφορμή τη συρρίκνωση της ΕΛΒΟ).

Παλιότερες προσπάθειες για ανάλογη δράση στις εμπορικές μεταφορές με αφορμή την ιδιωτικοποίηση του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης (εργαζόμενοι λιμανιού - επαγγελματίες οδηγοί - ιδιώτες μικρομεταφορείς) συναντούν δυσκολίες λόγω των μικρών κομματικών δυνάμεων στο χώρο αυτό και στους κλάδους, αλλά, όπως τονίστηκε, πρέπει να συνεχιστούν.

Σημειώθηκε ότι παρά το γεγονός ότι πιο συστηματικά η ΚΟ έστρεψε την προσοχή της στην κατεύθυνση αυτή, μπορούσε να αξιοποιήσει σχετικές επεξεργασίες του Κόμματος, βρίσκεται ακόμα πίσω στον προσανατολισμό, στο σχεδιασμό, στην αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων, από το να είναι μόνιμο μέλημα των συνδικάτων, του ΠΑΜΕ και των άλλων συσπειρώσεων, των ΚΟΒ.

Αναδείχτηκε η καθυστέρηση στη μελέτη της ιδιαίτερης έκφρασης κοινών προβλημάτων ανάλογα με τον κοινωνικό χώρο της συμμαχίας, των διαφοροποιήσεων επιμέρους συμφερόντων και τρόπων προσέγγισης με σκοπό να ουδετεροποιηθούν ή να περάσουν σε δεύτερο πλάνο δευτερεύουσες διαφορές, να αναδειχτούν κοινοί στόχοι πάλης, να αναδειχτεί η ανάγκη ενιαίας αντιμετώπισης και της προοπτικής της συμμαχίας, να αντιμετωπιστεί η προσπάθεια του αντιπάλου να οξύνει διαφορές, να εμποδίσει την κοινή δράση, να καλλιεργήσει τον «κοινωνικό αυτοματισμό».

Τονίστηκε πως πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η κοινή δράση με τα σύμμαχα στρώματα στον κλάδο δεν είναι ένα πρόσθετο καθήκον, ξεκομμένο από τις διεκδικήσεις του σωματείου που στο απώτερο μέλλον μπορεί να βοηθήσει στη συγκρότηση λαϊκής συμμαχίας αλλά η τελευταία γεννιέται μέσα από τη σημερινή δράση, μπορεί να ενισχύσει τον επιμέρους αγώνα ενός συμμάχου. Π.χ., ο αγώνας των εμποροϋπαλλήλων θα είχε καλύτερα αποτελέσματα αν είχε πιο μόνιμο συντονισμό με την ΠΑΣΕΒΕ, αν πιο συστηματικά οργανωνόταν από κοινού δράση στις συνοικιακές αγορές, θα βοηθούνταν ο απεγκλωβισμός αυτοαπασχολούμενων από τις συνδικαλιστικές ηγεσίες του εμπορίου.

Υπογραμμίστηκε η ανάγκη για μόνιμο προσανατολισμό ΚΟΒ και κομματικών ομάδων, μελέτη εξελίξεων στους κλάδους, καθορισμό ενιαίων στόχων πάλης και πλαισίου, με τη χρέωση συγκεκριμένων συντρόφων ή κομματικών ομάδων, σταθερή επαφή των συνδικάτων με τους φορείς αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, κοινές επιτροπές αγώνα για οξυμένα προβλήματα στην προοπτική πιο μόνιμου συντονισμού με την καλλιέργεια συνείδησης λαϊκής συμμαχίας σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση.

Σημειώθηκε ότι η απόφαση του Κόμματος για τις λαϊκές επιτροπές στις συνοικίες, στις κωμοπόλεις και στα χωριά δεν ήταν ευκαιριακή, κάτω από την πίεση οξυμένων λαϊκών προβλημάτων, όπως π.χ. τα χαράτσια, αλλά εντάσσεται στην υλοποίηση της στρατηγικής του Κόμματος για τη λαϊκή συμμαχία, το περιεχόμενο και τους φορείς της.

Η εμπειρία από την ανάπτυξη και βελτίωση της δουλειάς στη Θεσσαλονίκη τονίστηκε ότι επιβάλλεται να μεταφερθεί οργανωμένα στους υπόλοιπους νομούς, όπου υπάρχει καθυστέρηση.

Οργανώθηκαν πολλές λαϊκές συνελεύσεις σε όλες τις συνοικίες της πόλης και σε μικρότερες εδαφικές ενότητες (γειτονιές). Συμμετείχε χιλιάδες κόσμος, εκτός κομματικής επιρροής, που για πρώτη φορά ήρθαν σε επαφή με το κίνημα, το ΠΑΜΕ, το Κόμμα, πήρε το λόγο, απαιτούσε δράση. Εγιναν πολλές μικρότερες συσκέψεις σε δρόμους, πολυκατοικίες. Δημιουργήθηκαν Λαϊκές Επιτροπές στις συνοικίες και Επιτροπές Ανέργων σε Πολίχνη, Τούμπα, Κέντρο πόλης. Συζήτησαν για τα χαράτσια, τις ελλείψεις στα σχολεία και τους παιδικούς σταθμούς, περιβαλλοντικά θέματα, τη δημοτική φορολογία, την οργάνωση τοπικής λαϊκής δράσης για την οργάνωση γενικών απεργιών.

Πολύς κόσμος, πέρα από τις κομματικές δυνάμεις, πήρε το λόγο, μπήκε στη λογική της ανυπακοής, της οργανωμένης άρνησης πληρωμής των χαρατσιών.

Πολλοί εργαζόμενοι, μέσα από τις Λαϊκές Επιτροπές, ήρθαν σε επαφή και εγγράφηκαν στα σωματεία τους, πήραν μέρος στις απεργίες και στην περιφρούρησή τους.

Στον τομέα της αλληλεγγύης αναπτύχθηκε δράση κόντρα στις δράσεις φιλανθρωπίας του κράτους και των δομών του, επιχειρήσεων, ΜΚΟ, κομμάτων, δήμων και Εκκλησίας. Οι δράσεις για την αποκατάσταση ηλεκτρικού, για περίθαλψη ανασφάλιστων και άνεργων ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της. Επίσης οργανώθηκαν βοηθητικά μαθήματα - φροντιστήρια για παιδιά ανέργων στις συνοικίες της Τούμπας και Καλαμαριάς. Ωστόσο αναδείχτηκε και το πρόβλημα με την οργάνωση άλλων μορφών αλληλεγγύης, όπως π.χ. με τη σίτιση ανήμπορων ή μαθητών.

Σ' αυτήν την προσπάθεια σημαντική εκτιμήθηκε ότι ήταν η εμπλοκή και βοήθεια των εκλεγμένων στο Περιφερειακό και στα Δημοτικά Συμβούλια. Π.χ. θετική ήταν η εμπειρία από τη συγκέντρωση του ΠΑΜΕ στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης, όταν συζητούνταν η ιδιωτικοποίηση μέρους της υπηρεσίας της καθαριότητας, οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει σε μια σειρά δήμους σε συνεργασία με το ΠΑΜΕ και τις Λαϊκές Επιτροπές για ζητήματα όπως ο ΣΜΑ Ευκαρπίας, οι παιδικοί σταθμοί, οι άνεργοι κ.λπ.

Επίσης, με τη βοήθεια του κοινοβουλευτικού τμήματος η ΚΟ αξιοποίησε κάθε δυνατότητα να αναδειχτούν τα προβλήματα του λαού της περιοχής μέσα και έξω από το Κοινοβούλιο (185 Ερωτήσεις, Επερωτήσεις, Αναφορές) και με την παρουσία των βουλευτών σε χώρους δουλειάς, στις γειτονιές κ.α.

Ωστόσο, εκτιμήθηκε πως παρά τη μαζικότητα των συνελεύσεων και την απαιτητικότητα του κόσμου, τη συμφωνία του στη δράση, η πλειοψηφία δεν συμμετείχε στην πρακτική δράση. Αναζητείται αντίδραση χωρίς όμως συνέπειες. Η λογική της ανάθεσης συνεχίζει να υπάρχει, πολλές φορές η Λαϊκή Επιτροπή θεωρήθηκε σαν «διαμεσολαβητής» για ρυθμίσεις οφειλών ή αποκατάσταση ηλεκτρικού ρεύματος. Το κίνητρο συμμετοχής είναι σχεδόν πάντα το άμεσο πρόβλημα και μόνο. Αναζητείται αποκούμπι στα προβλήματα. Επιδεικνύεται εμπιστοσύνη στο Κόμμα και στο ΠΑΜΕ.

Επιδίωξη της ΚΟ είναι η σταθεροποίηση και διεύρυνση της παρέμβασής τους σε περισσότερο κόσμο, σε περισσότερα θέματα. Οι Λαϊκές Επιτροπές δεν είναι μόνο για ένα πρόβλημα αλλά για όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα λαϊκά στρώματα. Π.χ., παρεμβαίνει σε εργοστάσιο με οξυμένα προβλήματα εργαζομένων (π.χ. Λαγκαδάς - ΑΓΝΟ, Αρβανιτίδης - εγγραφές στο σωματείο, περιφρούρηση απεργίας). Παρεμβαίνει όπου προσελκύονται λαϊκές δυνάμεις.

Τονίστηκε ότι στις Λαϊκές Επιτροπές δεν ισχύει το «όλοι για όλα». Κάθε φορέας ή συνιστώσα έχει το δικό της πρόγραμμα διεκδικήσεων ή δράσης και το υλοποιεί. Οι φορείς συναντιούνται στη διεκδίκηση κοινών προβλημάτων και σε σχέση αλληλεγγύης μεταξύ τους. Οι Λαϊκές Επιτροπές έχουν επαφές και συνεργάζονται με άλλους φορείς (π.χ. συλλόγους γονέων ή συντονιστικά μαθητών κ.λπ.) που δεν είναι μέλη τους. Ωστόσο, μέλη τους μπορεί να είναι εκλεγμένοι απ' αυτούς τους φορείς. Υπάρχει θετική εμπειρία σ' αυτό από τις Λαϊκές Επιτροπές Πολίχνης και Ευόσμου.

Θετική εμπειρία αναδείχτηκε και από το Νοσοκομείο ΠΑΝΑΓΙΑ για το θέμα της δωρεάν περίθαλψης ανασφάλιστων και ανέργων, σε συνεργασία σωματείων και επιτροπών ανέργων με το σωματείο του νοσοκομείου. Η επέκταση αυτής της δράσης θα μπορούσε να μαζικοποιήσει την απειθαρχία ενάντια στις εντολές του κράτους, να δώσει ένα δείγμα των δυνατοτήτων του κινήματος.

Η εισήγηση, τέλος, αναφέρθηκε αναλυτικά στην κομματική οικοδόμηση στη βιομηχανία, στους τόπους δουλειάς και στους κλάδους, στη δουλειά στη νεολαία, στις γυναίκες, στους φτωχούς αυτοαπασχολούμενους της πόλης και στους αγρότες.