Η 5η Μάρτη 1943 είναι η μέρα που ο λαός της Αθήνας ματαίωσε την πολιτική επιστράτευση, που είχαν δρομολογήσει οι Γερμανοί κατακτητές. Είναι μια από τις λαμπρότερες σελίδες της Εθνικής μας Αντίστασης. Αυτή τη μέρα, και με την καθοδήγηση του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές προτάξανε τα σκελετωμένα κορμιά τους, που, όμως, μέσα τους φώλιαζε μια λιονταρίσια καρδιά και νίκησαν τους πάνοπλους Γερμανοϊταλούς. Χάρη σ' αυτούς κανείς Ελληνας δεν πήγε στα γερμανικά εργοστάσια ή στο ανατολικό μέτωπο.

Χιόνιζε στις 5 του Μάρτη. Η απεργία ήταν γενική. Η προσυγκέντρωση ήταν στην οδό Θεμιστοκλέους κοντά στα Εξάρχεια, για πολλούς κλάδους εργαζομένων. Ο δρόμος γύρω στις 10 το πρωί ήταν "τίγκα" από αγόρια, κορίτσια και ηλικιωμένους. Ολοι κινούνταν ζωηρά και άκουγαν με προσοχή τους ομιλητές. Προκηρύξεις πετιόνταν ψηλά και κάλυπταν το δρόμο, όταν δόθηκε το σύνθημα "Εμπρός για το Σύνταγμα". Και τα πλήθη του κόσμου από όλους τους γύρω δρόμους, με θούρια, με ζητωκραυγές και με βήμα ταχύ, ξεχύθηκαν στην Πανεπιστημίου για να αποτελέσουν ένα τεράστιο ανθρώπινο ποτάμι. Συνθήματα ακούγονταν ενάντια στην κυβέρνηση του Λογοθετόπουλου, των Γερμανών και της πολιτικής επιστράτευσης. Μπροστάρηδες οι ανάπηροι του Αλβανικού Μετώπου στα καροτσάκια τους, που τους έσπρωχναν οι νοσοκόμες, κράδαιναν τις πατερίτσες τους στον αέρα. Και το ποτάμι των διαδηλωτών συνέχιζε την πορεία του προς το Σύνταγμα.

Τα οπλοπολυβόλα των Ιταλών ήταν στημένα στη μαρκίζα του "Τσίτα", άρχισαν να ξερνούν το θάνατο. Το αίμα των νεκρών και των τραυματιών έβαφε κόκκινο το χιόνι, που το 'χε στρώσει. Ορμησαν και οι έφιπποι καραμπινιέροι που περίμεναν μπροστά στον Αγνωστο Στρατιώτη, ρίχνοντας τις κόκκινες χειροβομβίδες. Οι διαδηλωτές σκόρπισαν και έτρεχαν προς τις παρόδους. Μακελειό έγινε στην πλατεία Κλαυθμώνος και στην Ομόνοια. Κάτω στον ηλεκτρικό έγιναν συλλήψεις από τους Ιταλούς. Οπότε ακούγεται καινούριο σύνθημα "Στο υπουργείο Εργασίας". Τρέχουμε τότε προς την Μπουμπουλίνας, που ήταν το υπουργείο, και προσπαθούμε οι διάφορες ομάδες να μπούμε μέσα. Το φρουρούσαν αστυφύλακες με μακρύκαννα όπλα, δεν έφεραν όμως μεγάλη αντίσταση. Δεν πέρασε πολύ ώρα και κατέφθασαν και οι Γερμανοί. Οι πυροβολισμοί ήταν πυκνοί. Δίπλα μου ένας νέος κτυπιέται στο πρόσωπο με διαμπερές τραύμα και το αίμα τρέχει πολύ. Κοντά μας βρισκόταν ένα φαρμακείο και τον πάμε, όμως, ο φαρμακοποιός που ήταν μέσα δε μας ανοίγει. Με την απειλή του όπλου μπάσαμε μέσα τον τραυματία. Οι Γερμανοί είχαν αρχίσει το κυνηγητό, μας πλησίαζαν. Το βάλαμε στα πόδια. Στην οδό Ζαϊμη χωθήκαμε σ' ένα υπόγειο, αλλά οι Γερμανοί πας πιάσανε και μας πήγαν στις φυλακές Αβέρωφ. Εκεί, σε άθλιες συνθήκες, χωρίς ρούχα και κουβέρτες, προσπαθούσαμε ο ένας δίπλα στον άλλο να ζεσταθούμε. Μετά περάσαμε στρατοδικείο όπου μας καταδικάσανε τρία χρόνια φυλακή.

Ομως, η επιστράτευση είχε ματαιωθεί!

ΣΠΥΡΟΣ ΔΙΛΙΝΤΑΣ