Φιλοδοξούμε μέσα από τις εκδηλώσεις του 10ήμερου σε ολόκληρη τη χώρα, να εκφραστεί η θέληση των φιλειρηνικών ανθρώπων και του λαού γενικότερα για καταδίκη και αντίσταση στη "Νέα Τάξη Πραγμάτων". Μπορεί και πρέπει να αποτελέσει μια νέα εξόρμηση προς το λαό, για να ενημερωθεί και να κινητοποιηθεί για τους κινδύνους που διατρέχει η ειρήνη στη χώρα μας και στην περιοχή μας γενικότερα από τη νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ και τη συμμετοχή της στα σχέδια που εξυφαίνονται για τα Βαλκάνια και την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Τα γεγονότα που μεσολάβησαν σ' αυτόν το χρόνο διέλυσαν τις όποιες αυταπάτες καλλιεργούνταν για το ρόλο των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Η ΝΑΤΟική επέμβαση στη Βοσνία, η επιβολή μιας άδικης ειρηνευτικής συμφωνίας με την τρομοκρατία των όπλων, η πρόσφατη κρίση στο Αιγαίο, οι δολοφονικοί βομβαρδισμοί του Ισραήλ στο Λίβανο, η γενοκτονία των Κούρδων, η ανακίνηση μειονοτικών θεμάτων στο Κόσσοβο, η συγκρότηση δυνάμεων ταχείας επέμβασης από το ΝΑΤΟ σημαδεύουν και το περιεχόμενο της δράσης του φιλειρηνικού κινήματος.

Να, γιατί έχει ξεχωριστή σημασία το 18ο Δεκαήμερο Ειρήνης. Στην αντίπερα όχθη αυτής της κατάστασης, είχαμε σοβαρές κινητοποιήσεις αυτόν τον χρόνο από την ΕΕΔΥΕ. Περισσότερο από κάθε άλλη φορά τα τελευταία χρόνια ακούστηκε η φωνή του κινήματος ειρήνης. Σταθμός και πρωτοποριακό γεγονός αποτέλεσε το Α Βαλκανικό Συνέδριο Κινημάτων Ειρήνης στη Θεσσαλονίκη και η συγκρότηση Βαλκανικού Συντονιστικού Γραφείου.

Ετσι, στα πολεμικά σχέδια της "Νέας Τάξης", στην ένταση και στην προσπάθεια υποδαύλισης εθνικών, θρησκευτικών, πολιτιστικών διαφορών στη στρατηγική των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, να ορθωθούν τείχη ανάμεσα στους λαούς, ενωμένα τα κινήματα ειρήνης απάντησαν με τη Διακήρυξη Ειρήνης, Φιλίας, με το αίτημα της απομάκρυνσης του ΝΑΤΟ από τα Βαλκάνια, με τη θέλησή τους για ενιαία αντίσταση στον ιμπεριαλισμό. Ηδη, με ανακοίνωση του Βαλκανικού Γραφείου, καταγγέλθηκαν οι σχεδιαζόμενες 9 ΝΑΤΟικές ασκήσεις με τον ονομαζόμενο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη. Πρώτο σημαντικό βήμα και κορύφωση της δραστηριότητας αυτής αποτελεί η Βαλκανική Πορεία Ειρήνης Ελλάδα - Γιουγκοσλαβία στις 21 - 22 - 23 Ιούνη. Σε αυτή την πορεία εντάσσουμε όλες τις εκδηλώσεις του δεκαήμερου από την Κρήτη μέχρι τη Μακεδονία και τη Θράκη.

Αρχίζουμε φέτος το 10ήμερο με εκδήλωση μνήμης στον πρωτομάρτυρα της ειρήνης Νίκο Νικηφορίδη, που εκτελέστηκε πριν από 45 χρόνια με την "κατηγορία" ότι συγκέντρωνε υπογραφές για την ειρήνη και την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων. Θέλουμε, έτσι, να αναδείξουμε στο λαό και τη νεολαία ότι ο αγώνας για την ειρήνη και την κοινωνική δικαιοσύνη ήταν αυτός, που έδωσε έμπνευση, οράματα, αλλά και περιεχόμενο ζωής και σε άλλες πιο δύσκολες εποχές. Με αυτά τα ιδανικά, δε δίστασαν άνθρωποι να δώσουν και τη ζωή τους για ένα καλύτερο αύριο.

Είναι η απάντηση σ' αυτούς, που καμώνονται πως δεν υπάρχουν ιδέες και ιδανικά να συσπειρώσουν τη νεολαία και να κινήσουν το λαό.

Μέσα από τις εκδηλώσεις και τις κινητοποιήσεις ενάντια στον πόλεμο, οι αγωνιστές της ειρήνης θα προβάλουν για μια φορά ακόμα τη θέση τους ότι ο αγώνας, η λαϊκή κινητοποίηση είναι υποχρεωτικός δρόμος για τη χώρα μας και την ανθρωπότητα. Ο δρόμος της αντίστασης δεν αποτελεί κάποιο ιδεολογικό εφεύρημα. Δεν επιβάλλεται μόνο από την ιστορία, αλλά από την ίδια την πραγματικότητα. Η τακτική του ονομαζόμενου "ρεαλισμού" που οδηγεί στην υποταγή έχει σαν αποτέλεσμα να οδηγούνται οι λαοί στο σφαγείο της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων. Οσοι αυτό το καταλαβαίνουν είναι μια ευκαιρία να συσπειρωθούν στο κίνημα ειρήνης και στην ΕΕΔΥΕ. Σε ένα μαχητικό αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, που δε θα σιωπά, που θα κατονομάζει τους ενόχους, θα αποκαλύπτει την υποκρισία των ονομαζόμενων ειρηνευτών, θα κινητοποιεί το λαό και δε θα τον κάνει απαθή θεατή διάφορων "αναλυτών", ένα κίνημα, που μπορεί και πρέπει να συσπειρώσει τις ζωντανές και υγιείς δυνάμεις του λαού μας, για να υπερασπιστεί το δικαίωμα στη ζωή και την προκοπή.

* Ο Θ. Παφίλης είναι γραμματέας της ΕΕΔΥΕ

Για 18η χρονιά φέτος, το κίνημα ειρήνης προχωρά στην κορυφαία εκδήλωση της δράσης του. Το 10ήμερο Ειρήνης, φέτος έχει οριστεί για τις 10-20 Μάη.Κατάληξη του δεκαήμερου, όπως έχει καθιερωθεί, είναι η Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης που θα γίνει στις 19 Μάη.

Το 10ήμερο Ειρήνης καθιερώθηκε το 1979 κι έκτοτε γίνεται χωρίς διακοπή κάθε χρόνο. Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας οι Επιτροπές Ειρήνης διοργανώνουν εκδηλώσεις, πορείες, διάφορες άλλες πρωτοβουλίες, προκειμένου να εκφραστούν οι φιλειρηνικές διαθέσεις και το κίνημα ειρήνης να έρθει σε επαφή με ακόμα περισσότερο κόσμο, να ευαισθητοποιήσει.

Τριάντα τρία χρόνια, έχουν περάσει από τις 21 Απρίλη του 1963, οπότε έγινε η πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης, η πορεία που σημαδεύτηκε από τη σύλληψη του Γρηγόρη Λαμπράκη, που μαζί με τρεις ακόμα συνοδοιπόρους του αψήφησε τη βία και τις απαγορευτικές διατάξεις της τότε κυβέρνησης Καραμανλή και πραγματοποίησε την Πορεία Ειρήνης. Αξίζει - με αφορμή το γεγονός ότι βρισκόμαστε λίγες μέρες πριν τη φετινή Μαραθώνια Πορεία στα πλαίσια του 10ήμερου Ειρήνης που διοργανώνει η ΕΕΔΥΕ - να θυμηθούμε τα γεγονότα εκείνης της μέρας.

Χαρακτηριστικές είναι οι μαρτυρίες των συνοδοιπόρων του Γρ. Λαμπράκη για την πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης, όπως αυτές δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό της ΕΕΔΥΕ, "Δρόμοι της Ειρήνης", πριν από 10 χρόνια, το 1986.

Αναφερόμενος στο καθεστώς τρομοκρατίας που θέλησαν τότε να επιβάλλουν οι κυβερνώντες, προκειμένου να καταστείλουν αυτή την εκδήλωση ειρήνης, ο Παντελής Γούτης έλεγε: "Εφθασα στο τέρμα της Αγίας Παρασκευής, εκεί επικρατούσε ζούγκλα. Αγριοι ξυλοδαρμοί και φοβερή τρομοκρατία. Ισχυρές δυνάμεις χωροφυλακής, εξοπλισμένοι με μακριά γκλομπ, κράνη κλπ. - ήταν η πρώτη εμφάνιση των ΜΑΤ - πέφτανε σαν λυσσασμένοι πάνω στους ειρηνικούς ανθρώπους, που η επιθυμία τους ήταν να φθάσουν στο Μαραθώνα, για να πραγματοποιήσουν την προγραμματισμένη πορεία, στην οποία θα λάβαιναν μέρος και αντιπροσωπείες από όλον τον κόσμο. Το θέαμα ήταν φοβερό και αποτρόπαιο, χτυπούσαν με μίσος κάθε άνθρωπο που έβρισκαν μπροστά τους, ακόμη και μέσα στα καφενεία και σπίτια, όπου προσπαθούσαν να βρουν καταφύγιο οι αιφνιδιασμένοι ανύποπτοι ειρηνικοί άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και πολλοί κορυφαίοι επιστήμονες, άνθρωποι των Γραμμάτων, καθώς και ηθοποιοί και άλλοι καλλιτέχνες".

Το στιγμιότυπο της σύλληψης του Γρηγόρη Λαμπράκη περιγράφει ένας άλλος συνοδοιπόρος του αγωνιστή της Ειρήνης, ο Μπάμπης Παπαδόπουλος,στους "Δρόμους της Ειρήνης", της ίδιας περιόδου: "Φτάσαμε στο Πικέρμι, στο Σταυρό, των εκτελεσθέντων πατριωτών. Ο Γρηγόρης κατέθεσε λίγα άνθη στη μνήμη των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, ένας χωροφύλακας τα κλότσησε. Μετά από λίγο θέλαμε 500 μέτρα να φτάσουμε στο Σταυρό, δυο αυτοκίνητα της Χωροφυλακής μάς κλείνουν το δρόμο και 5-6 χωροφύλακες πιάνουν τον Γρηγόρη και φεύγουν. Θυμάμαι πήγαμε στην Αγ. Παρασκευή στη Χωροφυλακή να μάθουμε για την τύχη του Γρηγόρη Λαμπράκη. Μας κουνούσαν τους ώμους. "Δεν ξέρουμε τίποτα"... ".

"Η αρχή έγινε κι η 1η Μαραθώνια Πορεία ξεκινάει", έγραφε στο ίδιο φύλλο, ένας ακόμα συνοδοιπόρος, ο Ανδρέας Μαμωνάς."Και τι δεν επιστράτευσε η αντίδραση για τη ματαίωσή της: Τρομοκρατία, ξύλο, συλλήψεις εκβιασμούς, όμως καμία επιτυχία. Η πρώτη πορεία έγινε όχι μόνο από εμάς τους 4 που μπορέσαμε να φτάσουμε, αλλά και από πολλούς άλλους, που δεν μπόρεσαν να φτάσουν στο Μαραθώνα. Η πορεία συνεχιζόταν, οι υπηρέτες των πολεμοκάπηλων μας χλεύαζαν. Τόση μεγάλη τρομοκρατία, που και τα πουλιά ακόμα έπαψαν να κελαηδούν. Το μαγιάτικο χρώμα των λουλουδιών καλύφθηκε από το πολύ χακί. Παρ' όλα αυτά δεν μπόρεσαν να ματαιώσουν την αποστολή τους να δολοφονήσουν τον Γρηγόρη Λαμπράκη εκείνη τη μέρα. Στους Αμπελόκηπους, στην Αγ. Παρασκευή και στους άλλους τόπους συγκέντρωσης εκατοντάδες ειρηνιστές χτυπιούνται βάρβαρα από την Αστυνομία, που προσπαθούσε να υλοποιήσει τη διαταγή του τότε πρωθυπουργού να μη γίνει η Μαραθώνια Πορεία. Αποκορύφωμα του μένους τους ήταν η απαγόρευση και της λέξης "Ειρήνη". Είχε βγει κι αυτή στην παρανομία... ".