Παπαγεωργίου Βασίλης

Τα όσα ακούστηκαν και καταγράφηκαν μεταξύ τάσεων και συνιστωσών σ' αυτήν τη σύσκεψη, αλλά και στις συνεδριάσεις των οργάνων που ακολούθησαν, επιβεβαιώνουν ότι το περιεχόμενο της «ενότητας» που επαγγέλλεται ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο δεν απαντάει στις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων και του λαού, αλλά επιπλέον είναι το περιτύλιγμα μιας επίπλαστης συμμαχίας με σοσιαλδημοκρατικό προσανατολισμό. Αυτή η συμμαχία στόχο έχει - στο μέτρο των δυνατοτήτων της - να εμποδίσει και να ενσωματώσει σε ακίνδυνες για το σύστημα αντιδράσεις τη λαϊκή δυσαρέσκεια που γεννάει η ταξική πολιτική του κεφαλαίου και των κομμάτων του.

Ακόμα και ο τρόπος με τον οποίο οι δυνάμεις του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ προσπαθούν να διαχειριστούν επικοινωνιακά αυτό που ο κόσμος έχει τούμπανο, ότι δηλαδή η «ενότητά» τους έχει άλλο περιεχόμενο και αφετηρίες που, από εκείνες που οι ίδιοι προπαγανδίζουν, δείχνουν τις διαθέσεις του σχήματος και των συνιστωσών του απέναντι στους εργαζόμενους και στο κίνημα.

Την ώρα που οι αντεγκλήσεις μεταξύ τους παίρνουν το χαρακτήρα της ανοιχτής αντιπαράθεσης, οι ίδιοι, διά στόματος του επικεφαλής του σχήματος Αλ. Τσίπρα, δηλώνουν «περήφανοι» για «την προσπάθεια ενότητας και κοινής δράσης όλων των αριστερών δυνάμεων». Ο γραμματέας της ΚΠΕ του ΣΥΝ Δ. Βίτσας συμφωνεί και επαυξάνει: «Η ενότητά μας βασίζεται στην ενιαία δράση (...) Και αυτό είναι σημαντικό στοιχείο, ώστε η ενότητα να είναι στέρεη». Αλλα στελέχη όπως ο Ν. Βούτσης το «τραβάνε» περισσότερο: «Εμείς στο μήνυμα της διάσπασης της αριστεράς αντιπαραθέτουμε μια προσπάθεια να σηκώνουμε το μήνυμα της ενότητας και μέσω του ΣΥΡΙΖΑ (...) είναι μια στρατηγική ενότητας της αριστεράς».

Η ίδια η πραγματικότητα τους διαψεύδει και αποκαλύπτει τόσο τους λόγους για τους οποίους συγκροτήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τις αιτίες της εγγενούς κρίσης που περνάει. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκροτήθηκε, επειδή ο ΣΥΝ ήθελε να επιβιώσει εκλογικά. Και συγχρόνως γιατί ήλπιζε ότι μέσω αυτού του σχήματος θα χτυπήσει το ΚΚΕ, το οποίο ευθύς εξαρχής στοχοποίησε, κατηγορώντας το για «ανθενωτική» στάση.

Οι δικές τους ομολογίες είναι αποκαλυπτικές για τα παραπάνω:

• «Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να ξεκίνησε από την αναγκαιότητα να εξασφαλίσει ο ΣΥΝ την είσοδό του στη Βουλή...», Αλ. Αλαβάνος, «Αυγή», 20/6/2009.
• «Ο χώρος μας δίνει τη δυνατότητα να συσπειρώσουμε δυνάμεις και να απομονώσουμε το ΚΚΕ» (Στ. Πιτσιόρλας, 2001). «Αν δεν υπήρχε ο ΣΥΝ, τότε υπήρχε κίνδυνος το ΚΚΕ να φτάσει το 7%» (Στ. Πιτσιόρλας, 2004).
• «Να υπενθυμίσω μόνο ότι η εκκίνηση της πρωτοβουλίας συνοδεύτηκε με τη στόχευση για την εκλογική αποτύπωση της ανατροπής του συσχετισμού εντός της αριστεράς» (Δ. Χατζησωκράτης, 2004).
• «Μπορούμε να αλλάξουμε τους συσχετισμούς στα πλαίσια της αριστεράς σε βάρος μιας σεχταριστικής, δογματικής, αντικινηματικής, ασάλευτης πτέρυγας» (Ρ. Ρινάλντι, μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, Απρίλης 2009).
• «Χάθηκε το συγκριτικό πλεονέκτημα να περιορίσουμε το ΚΚΕ να μη μονοπωλεί το χώρο της αριστεράς» (ανακοίνωση της ΚΟΕ, συνιστώσας του ΣΥΡΙΖΑ, 8/9/2009).
• «Το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν ήττα γιατί αποτύχαμε στον στόχο (...) της αλλαγής του συσχετισμού δυνάμεων εντός της αριστεράς» (Αλ. Αλαβάνος, πανελλαδική σύσκεψη ΣΥΡΙΖΑ, 11/2009).

Αν και δικαίως χρεώνεται στον ΣΥΝ η πρώτη ευθύνη για την επιδίωξη μιας συμμαχίας με τους παραπάνω στόχους, ο αντιΚΚΕ προσανατολισμός των συνιστωσών και ο σοσιαλδημοκρατικός χαρακτήρας των προτάσεών τους με «επαναστατικό» περιτύλιγμα, ήταν το ενοποιητικό στοιχείο. Κι αυτό ισχύει παρά το γεγονός ότι σήμερα οι διάφορες συνιστώσες οδύρονται για τη «διαχείριση του ΣΥΡΙΖΑ ως η "παράταξη του ΣΥΝ", ως η εκλογική ομπρέλα του (για να μην πούμε ως ιδιοκτησία και τσιφλίκι του)».

Η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ άλλο να είναι και σαν άλλο να θέλει να φαίνεται, ήταν ζήτημα χρόνου να βγάλει στην επιφάνεια την κρίση και να αποκαλύψει τα όσα συμβαίνουν στο εσωτερικό του. Οι χαρακτηρισμοί που ακολουθούν αφορούν στο σχήμα και ανήκουν στις συνιστώσες του:

«Διαγκωνισμούς για θέσεις εξουσίας, διαμεσολάβηση, ηγεμονισμούς, συμμαχίες χωρίς αρχές», «κλειστά διευθυντήρια και αρχηγικά/ προσωποκεντρικά σχήματα», «διαπαραταξιακή (ή, ακόμα χειρότερα) ηγεμονική αντίληψη», «κομπρεμί και εναγκαλισμοί πτερύγων και τάσεων που μοιάζουν να κονταροχτυπιούνται», «αίσθηση μιας ανελέητης μάχης για την καρέκλα», «ηγετικά στελέχη που πρωταγωνιστούν στην απαράδεκτη αυτή, άνευ αρχών, άνευ κατανοητού πολιτικού διακυβεύματος, φραξιονιστική σύγκρουση για την εξουσία και τους μηχανισμούς», «πολιτική τελεσιγράφων και δορυφοροποίησης των συνεργαζομένων»...

Δε χωρά καμιά αμφιβολία πως η «καρδιά» του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ «χτυπά» σοσιαλδημοκρατικά. Για όποιον αμφιβάλλει, αρκεί μια ματιά στις προτάσεις και τις θέσεις του, στο γεγονός ότι μόνιμα απλώνει χέρι βοηθείας στο ΠΑΣΟΚ και μάλιστα σε κρίσιμες στιγμές. Αλλωστε, ο ΣΥΝ έχει παράδοση συνεργασιών με το ΠΑΣΟΚ, ενώ μόλις τη Δευτέρα, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και στέλεχος του ΣΥΝ Φ. Κουβέλης καλούσε σε γενικευμένη «προγραμματική» συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ και τους Οικολόγους Πράσινους στις επερχόμενες εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Η «Ανανεωτική Πτέρυγα» που εκπροσωπεί το 1/3 περίπου της δύναμής του, πιέζει χρόνια τώρα για την επίτευξη συνεργασίας σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο με το ΠΑΣΟΚ, στο οποίο διαμηνύει: «Εχουμε διεύθυνση, έχουμε τηλέφωνα». Τα υπόλοιπα 2/3 εκφράζουν την ευχή να στρέψει το ΠΑΣΟΚ το βλέμμα του προς τον ΣΥΡΙΖΑ, καλλιεργώντας ψευδαισθήσεις πως είναι δυνατόν να αλλάξει πολιτική αν νιώσει την πίεση ενός πιο δυνατού ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή, άλλωστε, ήταν και η κεντρική ιδέα της προεκλογικής εκστρατείας του, όταν τα στελέχη του ζητούσαν ψήφο για να αποτελέσουν «δύναμη ελέγχου» και «πίεσης» του ΠΑΣΟΚ για την εφαρμογή των «θετικών του εξαγγελιών»!

Βουλευτής του (Ψαριανός) είναι αυτός που όπου βρεθεί και όπου σταθεί δηλώνει: «Η Αριστερά πρέπει να είναι και διαρθρωτική και διαχειριστική και μεταρρυθμιστική (...) Η Αριστερά οφείλει να είναι ανοιχτή και οφείλει να συνεργάζεται» και «Αν το ΠΑΣΟΚ δεσμευτεί σε 3 - 4 μεγάλα θέματα με τα οποία συμφωνούμε προγραμματικά δεν έχω κανένα πρόβλημα να παράσχω εγώ προσωπικά ψήφο ανοχής».

Κι αν αυτά ορισμένοι στον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ σπεύδουν να τα αποδώσουν στους «δεξιούς» του σχήματος, ορίστε και η ομολογία συνιστώσας που εντός του ΣΥΡΙΖΑ αυτοπροσδιορίζεται σαν «αριστερή», της ΚΟΕ: «Να μιλήσουμε συγκεκριμένα (...) θα τροποποιηθεί στο πλαίσιο άσκησης της οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα ή μπορεί να πάρει κεϋνσιανά μέτρα το ΠΑΣΟΚ για την κρίση; Ενα απλό πράγμα που είναι μέσα στα πλαίσια της σοσιαλδημοκρατίας. Αν το ΠΑΣΟΚ έρθει και πει "ναι", είμαι σ' αυτή τη ρότα, για την αντιμετώπιση της κρίσης, ας αφήσουμε τους υπεύθυνους, ας πάμε στο συγκεκριμένο (...) δεν ζητάμε τίποτα επαναστάσεις, συγκεκριμένα μέτρα μιλάμε (...) η αριστερά έχει πάντα ανοιχτά τα αυτιά και τα μάτια της, ιστορικά έχει συμμαχήσει και με το διάολο αν είναι να σώσει τον ελληνικό λαό, τι να πούμε για το ΕΑΜ, την ΕΔΑ; Εχει συνεργαστεί με τους πάντες στη λογική της υπηρέτησης των αναγκών του λαού».

Οι εξελίξεις στον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ αν μη τι άλλο δικαιώνουν απόλυτα τις θέσεις του ΚΚΕ και για τη φύση και το ρόλο αυτού του μορφώματος, όσο και την εκτίμησή του πως πρόκειται για δύναμη αφερέγγυα και αναξιόπιστη. Και συγχρόνως δικαιώνουν τη θέση του Κόμματος για τις συμμαχίες, που σε ό,τι το αφορά είναι πολύ σοβαρή, στρατηγικής σημασίας, υπόθεση, για να γίνεται έρμαιο όποιων σκοπιμοτήτων.

Για το ΚΚΕ, η συμμαχία δεν μπορεί να είναι άθροισμα κορυφών, δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός, ούτε να στηρίζεται σε ευκαιριακά ζητήματα, αφού τότε όχι μόνο δε θα αποτελέσει κάποιο αντίβαρο, αλλά θα φέρει πίσω το λαϊκό κίνημα. Η πολεμική που ασκήθηκε εναντίον του Κόμματος, απ' τον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και τα κέντρα που τον πριμοδοτούσαν, και που στο επίκεντρό της είχε την πολιτική συμμαχιών του, δεν ήταν παρά προσπάθεια για άσκηση πίεσης, ώστε να παραιτηθεί απ' το πρόγραμμά του, απ' τη γραμμή εναντίωσης στα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό με κατεύθυνση τη λαϊκή εξουσία.

Είναι αυτή η γραμμή, πάνω στην οποία μπορεί να οικοδομηθεί στις σημερινές συνθήκες μια στέρεη πολιτική συμμαχία, που θα αντανακλά στο πολιτικό επίπεδο την ενότητα της εργατικής τάξης και των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων στη βάση των αντικειμενικών τους συμφερόντων, θα αντανακλά δηλαδή την κοινωνική συμμαχία.

Το ΚΚΕ δεν το ενδιαφέρει μια συμμαχία άρπα - κόλλα που θα στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στο να καρπωθεί λίγη απ' τη δύναμη του ΠΑΣΟΚ ή της ΝΔ, ώστε να διεκδικήσει με αξιώσεις να πάρει μέρος στη διαχείριση του συστήματος. Το ενδιαφέρει μια συμμαχία που θα αντιπαλεύει τα μονοπώλια και την εξουσία τους με στόχο την ανατροπή της. Στην κατεύθυνση αυτή εργάζεται για τη συγκέντρωση δυνάμεων που με αφετηρία τη συσπείρωση πάνω σε προβλήματα και στόχους πάλης, για την ικανοποίηση όλων των σύγχρονων αναγκών της λαϊκής οικογένειας, με αφετηρία την κοινή δράση, κοινές διεκδικήσεις, κοινή ταξική πάλη, θα οργανώσουν την αντεπίθεσή τους, θα συγκροτήσουν τη συμμαχία που θα συγκρουστεί με τον ταξικό τους αντίπαλο.

Μια τέτοιου περιεχομένου συμμαχία θα είναι κάτι το πραγματικά νέο και ελπιδοφόρο για το παρόν και το μέλλον του λαού.