IZMIT.-

Υπό καθεστώς τρόμου ήταν και πάλι οι κάτοικοι της σεισμόπληκτης ζώνης στη Βορειοδυτική Τουρκία, καθώς μια νέα δόνηση 5,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ κόστισε τη ζωή τουλάχιστον 1 ανθρώπου, τους τραυματισμούς τουλάχιστον 166 άλλων και την κατάρρευση δεκάδων κτιρίων που είχαν πληγεί από την καταστροφή της 17ης Αυγούστου. Καταστροφή που έχει γεννήσει απόγνωση για πολλούς Τούρκους, που δεν ξέρουν πότε - και πώς - θα μπορέσουν να ξαναζήσουν φυσιολογικά.

"Δεν το αντέχω άλλο", ήταν τα λόγια της 20χρονης Εσίν, που βρισκόταν στο εσωτερικό μιας τράπεζας, στο Ιζμίτ (στη Θάλασσα του Μαρμαρά) όταν ο σεισμός ήρθε. Ανθρωποι όρμηξαν στα παράθυρα και διαπέρασαν τα τζάμια, μπροστά στα μάτια της - πανικόβλητοι από το φόβο ότι το κτίριο θα κατέρρεε. "Ζούμε την ίδια φρίκη πάλι... δεν ξέρουμε τι να κάνουμε", πρόσθεσε η Χαβά.

Οι αρχές ανέφεραν ότι οι περισσότεροι τραυματισμοί συνέβησαν, όταν κάτοικοι πήδηξαν από μπαλκόνια και παράθυρα, προσπαθώντας να σωθούν από αυτό που νόμιζαν ότι ήταν το τέλος τους. Αλλοι παγιδεύτηκαν στα συντρίμμια, από τα οποία προσπαθούσαν να ανασύρουν τα υπάρχοντά τους - εκεί που δύο βδομάδες πριν βρίσκονταν τα σπίτια τους.

Νοσοκομείο στην Κωνσταντινούπολη επιβεβαίωσε το θάνατο ενός 30χρονου, μετά τον τραυματισμό του από συντρίμμια που έπεσαν επάνω του.

Σεισμολόγοι ανέφεραν από την Κωνσταντινούπολη ότι επρόκειτο για τον ισχυρότερο μετασεισμό μετά τους άμεσους, που ακολούθησαν τους δύο σεισμούς της προπερασμένης Τρίτης. Εχουν καταγραφεί πάνω από 1.000 μετασεισμοί.

Στο Ανταπαζαρί κτίρια που είχαν πληγεί άρχισαν να καταρρέουν, προκαλώντας πανικό στους κατοίκους που συνέρρευσαν στους δρόμους. Οι αρχές έβγαλαν αστυνομικές δυνάμεις στους δρόμους, οι οποίες το μόνο που μπορούσαν να κάνουν είναι να καλούν για "ηρεμία".

Ωστόσο, εκατοντάδες μάζευαν τα υπάρχοντά τους, για να φύγουν από τις πληγείσες περιοχές. "Φεύγουμε", είπε ο 23χρόνος Τσεμ, που φεύγει για τις ακτές του Αιγαίου. "Δεν μπορούμε να ζήσουμε εδώ πια".

Πάνω από 600.000 Τούρκοι έχουν μείνει άστεγοι, σύμφωνα με κυβερνητικές εκτιμήσεις - που, πάντως, θεωρούνται μάλλον "συντηρητικές". Οι περισσότεροι ζουν σε σκηνές ή στους λόφους γύρω από τις πληγείσες πόλεις.

Η κυβέρνηση υποσχέθηκε και πάλι χτες ότι δε θα αφήσει τους πολίτες "να περάσουν το χειμώνα στις σκηνές".

Ωστόσο, η οργή εναντίον των κυβερνητικών αρχών και των εργολάβων συνεχίζει να βράζει. Η κυβέρνηση χτες έστειλε 29 δικαστές εισαγγελείς στην πληγείσα από το σεισμό ζώνη, για να συγκεντρώσουν στοιχεία εναντίον εργολάβων. Στην πόλη Ντούζτσε, κοντά στο Ανταπαζαρί, εισαγγελείς εξέδωσαν εντάλματα σύλληψης κατά 33 προσώπων που θεωρούνται "υπεύθυνοι για την κατάρρευση δεκάδων κτιρίων". 16 συνελήφθησαν. Ωστόσο η "δικαιοσύνη" θα έρθει - αν έρθει - πολύ αργά για τους 14.202 νεκρούς που έχουν καταμετρηθεί επισήμως. 35.000 άνθρωποι εξακολουθούν να αγνοούνται.

Στο μεταξύ χτες ανακοινώθηκε από το γραφείο του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Μπουλέντ Ετσεβίτ, ότι ο επικεφαλής της κυβέρνησης θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες από την 26η Σεπτεμβρίου ως την 1η Οκτωβρίου.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός αναμένεται να γίνει δεκτός από τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον στις 28 Σεπτεμβρίου στον Λευκό Οίκο.

Ο Ετσεβίτ είχε δηλώσει το περασμένο Σάββατο ότι μία βοήθεια εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών για την ανοικοδόμηση της περιοχής που επλήγη από τον καταστρεπτικό σεισμό της 17ης Αυγούστου, θα "συμβάλει στις προσπάθειες αντιμετώπισης των οικονομικών προβλημάτων" της Τουρκίας.

Η Μαντλίν Ολμπράιτ, παράλληλα, αναμένεται στην Αγκυρα την Κυριακή. Η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών θα κάνει μια "σύντομη" επίσκεψη, για να εκδηλώσει "τη συμπαράσταση" των ΗΠΑ στην "πολύτιμη σύμμαχο" των ΗΠΑ.

Από το Παρίσι έγινε γνωστό ότι ο Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ δήλωσε στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Ισμαήλ Τσεμ, που επισκέπτεται τη Γαλλία, ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να προσφέρει στην Τουρκία "σημαντική και γενναία βοήθεια" και ότι η τραγωδία του σεισμού θα μπορούσε να φέρει την Αγκυρα πλησιέστερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ο Τσεμ υπογράμμισε "την ετοιμότητα της Αθήνας να βοηθήσει τη χώρα του και την επιθυμία του ελληνικού λαού για βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών".

"Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να συνεργαστούν η Τουρκία και η Ευρωπαϊική Ενωση. Αυτή η τραγωδία μπορεί τελικά να γίνει αιτία να προχωρήσουν τα πράγματα", δήλωσε ο Σιράκ στον Τσεμ, σύμφωνα με την εκπρόσωπο των Ηλυσίων Κατρίν Κολονά.

Ο Γάλλος Πρόεδρος εξέφρασε την ελπίδα στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (το Σαββατοκύριακο) να συμφωνήσουν στην παροχή σημαντικής και γενναίας βοήθειας στην Αγκυρα.

Ο Σιράκ είπε ακόμη ότι πιέζει για μια χρηματοοικονομική συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.

Ελπίδα για καλύτερη κατανόηση μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ εξέφρασε και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών μετά τη συνάντηση με τον Σιράκ.

Ο Σιράκ τόνισε ακόμη στον Τσεμ ότι "η μετατροπή και μη εκτέλεση της θανατικής ποινής εναντίον του Κούρδου ηγέτη Αμπντουλάχ Οτσαλάν" θα ενισχύσει τη θέση της Τουρκίας στην Ευρώπη.

Η Βαγδάτη ανακοίνωσε ότι θα παράσχει βοήθεια με τη μορφή πετρελαίου, αξίας 10 εκατ. δολαρίων, στην Τουρκία, ωστόσο ο ΟΗΕ εμφανίστηκε να "επιφυλάσσεται", μελετώντας το "ενδεχόμενο" η κίνηση να συνιστά παραβίαση των οικονομικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στο Ιράκ από τον πόλεμο του Κόλπου (1991). Οπως δήλωσε ο Ολλανδός Πέτερ Μολέμα, που προεδρεύει της επιτροπής ελέγχου των κυρώσεων στο Ιράκ, το Συμβούλιο Ασφαλείας κάλεσε τους ειδικούς της επιτροπής σε έκτακτη σύνοδο, για να εξεταστούν οι προεκτάσεις της δωρεάς αυτής.

Εν τω μεταξύ, ο ΟΗΕ θα προσμετρήσει την προσφορά του Ιράκ ως τμήμα της επιτρεπόμενης από τον Οργανισμό παραγωγής πετρελαίου προς εξαγωγή, βάσει του προγράμματος "πετρέλαιο έναντι τροφίμων" (oil-for-food), που επιτρέπει στη Βαγδάτη την πώληση πετρελαίου αξίας 5,26 δισ. δολαρίων για την αγορά χρειωδών τροφίμων και φαρμάκων για την ανακούφιση του χειμαζόμενου από τις διεθνείς κυρώσεις λαού της χώρας.

Σε επιστολή του προς τις πετρελαϊκές εταιρίες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα στο όνομα του ΟΗΕ, το Ιράκ ειδοποιεί πως θα αρχίσει την άντληση 100.000 βαρελιών πετρελαίου για πέντε ημέρες, αρχής γενομένης από την Κυριακή, ως προσφορά προς τις οικογένειες που επλήγησαν από τον καταστροφικότατο σεισμό της 17ης Αυγούστου στην Τουρκία. Η ποσότητα αυτή θα πρέπει να διανεμηθεί από τον Οργανισμό της Ερυθράς Ημισελήνου, αντίστοιχο του Ερυθρού Σταυρού στις μουσουλμανικές χώρες.

Στην επιστολή του προς τους αντιπροσώπους των εταιριών το Ιράκ, η ποσότητα των 500.000 βαρελιών, εφόσον πρόκειται για δωρεά, θα πρέπει να υπολογιστεί εκτός της ποσότητας που προβλέπεται από το πρόγραμμα των εξαγωγών αξίας 5,26 δισ. δολαρίων.

Οπως, όμως, δήλωσε και εκπρόσωπος της ολλανδικής εταιρίας Σάιμπολτ Οϊλ, έως ότου να βγει η απόφαση της επιτροπής του ΟΗΕ, η εταιρία του θα υπολογίζει την αντληθείσα ποσότητα υπέρ της Τουρκίας ως τμήμα της ποσότητας προς εξαγωγή βάσει του προγράμματος.

Εκπρόσωπος του ΟΗΕ πρόσθεσε επίσης πως οι κυρώσεις του Οργανισμού προς το Ιράκ αφορούν όλων των ειδών τις εξαγωγές του ιρακινού πετρελαίου, όχι αποκλειστικώς και μόνον των πωλήσεων, (άρα) η απόφαση της δωρεάς στην Τουρκία πρέπει να εξεταστεί από την ειδική επιτροπή.

Ο Βασίλης Εφραιμίδης προσφέρει, αντί για στεφάνι, στη μνήμη του φίλου του και συντρόφου Σάββα Σταματιάδη που γεννήθηκε στο Ασεχίρ, το ποσό των 50.000 δραχμών, μέσω του "Ριζοσπάστη", για να διατεθεί στη βοήθεια προς το δοκιμαζόμενο λαό της γειτονικής Τουρκίας.

Ο "Ριζοσπάστης" και ο ραδιοτηλεοπτικός σταθμός "902", μπροστά στο δράμα του τουρκικού λαού από τον καταστροφικό σεισμό, πήραν την πρωτοβουλία να συγκεντρώσουν χρήματα ανοίγοντας στην Εθνική Τράπεζα το λογαριασμό 150/470425-83.

Ο λογαριασμός εμφανίζεται στη "Ραδιοτηλεοπτική ΑΕ",που είναι η εταιρική επωνυμία του "902". Τούτη τη δύσκολη ώρα για το γειτονικό λαό, η με κάθε μορφή εκδήλωσης αλληλεγγύης όλων μας είναι υπόθεση ζωής. Πιστεύουμε ότι σ' αυτή την πρωτοβουλία, όλοι οι αναγνώστες του "Ρ" και οι ακροατές και τηλεθεατές του "902", όπως άλλωστε και σε άλλες περιπτώσεις, θα ανταποκριθούν. Τους καλούμε όλους, όπως και κάθε απλό άνθρωπο του μόχθου, να συνεισφέρουν, εκδηλώνοντας έτσι έμπρακτα τη συμπαράσταση του λαού μας, προς το δοκιμαζόμενο γειτονικό τουρκικό λαό.

Μια γυναίκα, τραυματισμένη από το χτεσινό μετασεισμό, περιμένει να την εξετάσουν γιατροί, ενώ εθελοντές πολίτες, που δουλεύουν στο νοσοκομείο του Ιζμίτ, την παρηγορούν - είναι το μόνο που μπορούν να κάνουν

Μια μητέρα με το παιδί της, σ' ένα δρόμο του Ιζμίτ. Ο ισχυρός χθεσινός μετασεισμός έστειλε τους κατοίκους και πάλι σε αναζήτηση ανοιχτών χώρων, αφού "πολυάριθμα" κτίρια κατέρρευσαν και ένας άνθρωπος σκοτώθηκε