Μηνυτήρια αναφορά κατά των πρώην υπουργών Μεταφορών Κώστα Αχ. Καραμανλή και Χρήστου Σπίρτζη κατέθεσαν, την περασμένη Πέμπτη, στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Λάρισας, οι συνήγοροι του Γιώργου Τσακλίδη, της Ελένης Βασάρα (γονιών της Αγάπης) και άλλων οικογενειών θυμάτων του εγκλήματος των Τεμπών. Σε αυτή στοιχειοθετούν την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο σιδηρόδρομος που οδήγησε στην εγκληματική σύγκρουση των Τεμπών, με προεξάρχουσα την ευθύνη των μηνυόμενων και των πολιτικών που εφάρμοσαν, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την ανυπαρξία των απαραίτητων αυτοματοποιημένων συστημάτων ασφαλείας επί χρόνια, καθώς και τη ραγδαία μείωση του προσωπικού στον σιδηρόδρομο εκείνο το διάστημα με την ταυτόχρονα ανεπαρκή εκπαίδευσή του. Με αφορμή τη μήνυση, ο «Ριζοσπάστης» συνομίλησε με τον Δαμιανό Μπαλασούλη, συνήγορο οικογένειας θύματος στο έγκλημα των Τεμπών.

- Την Πέμπτη 13 Μάρτη καταθέσατε μήνυση εκ μέρους συγγενών των θυμάτων για το έγκλημα στα Τέμπη σε βάρος των πρώην υπουργών Μεταφορών Σπίρτζη και Καραμανλή. Γιατί πήρατε αυτή την πρωτοβουλία, αφού η υπόθεση βρίσκεται ήδη ενώπιον της Δικαιοσύνης;

Και με τη συγκεκριμένη μήνυση επιδιώκουμε να αποκαλύψουμε τις ευθύνες όχι μόνο της σημερινής κυβέρνησης αλλά και των προηγούμενων, που με τις πολιτικές τους επέτρεψαν στην ουσία την πορεία των δύο τρένων προς τη μετωπική σύγκρουση!

Στη μήνυσή μας επικεντρωθήκαμε στην περίοδο 2015-2023, προσπαθώντας να στοιχειοθετήσουμε, παρουσιάζοντας αναλυτικά στοιχεία, την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει το σιδηροδρομικό δίκτυο και που αιτιακά οδήγησε στο κύριο έγκλημα, στη μετωπική σύγκρουση.

Οπως αναλύεται στη μήνυσή μας, μετά την τραγική εγκληματική σύγκρουση αποκαλύφθηκε σε όλους ότι το σιδηροδρομικό δίκτυο λειτουργούσε χωρίς συστήματα ασφαλείας, αν και με αυξημένες ταχύτητες, υποστελεχωμένο, χωρίς επαρκώς ειδικευμένο προσωπικό, με φθαρμένη και επικίνδυνη υποδομή, προβλήματα σε βαγόνια και μηχανές, εν μέσω συνεχών, ατέρμονων καθυστερήσεων, συνεπεία μεταξύ άλλων και των αλλεπάλληλων παρατάσεων της σύμβασης 717/2014 περί ανάταξης του δικτύου και συνεπεία συνολικά της υποχρηματοδότησης εκ μέρους του εποπτευόμενου υπουργείου. Υπό αυτές τις συνθήκες η κυκλοφορία στον κεντρικό σιδηροδρομικό άξονα της χώρας γινόταν, για πολλά χρόνια, χωρίς καμιά ασφάλεια, θέτοντας παρατεταμένα στον χρόνο σε υψηλό κίνδυνο ζωής απροσδιόριστο αριθμό επιβατών. Το δε έγκλημα της 28ης Φεβρουαρίου του έτους 2023 στα Τέμπη θα μπορούσε να είχε επέλθει οποτεδήποτε.

Οι δύο μηνυόμενοι ήταν αρμόδιοι υπουργοί το κρίσιμο χρονικό διάστημα από το 2015 έως και τις 28.02.2023 και, παρόλο που ως εποπτεύουσα αρχή και έχοντας συνείδηση των αρμοδιοτήτων τους, ήταν σε πλήρη γνώση για την υψηλή επικινδυνότητα του δικτύου, παραβίασαν τη νομική τους υποχρέωση για την εποπτεία της ασφαλούς λειτουργίας του σιδηρόδρομου και του έργου των σχετικών φορέων (ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΡΑΣ, «Hellenic Train»), όχι μόνο επιτρέποντας την επικίνδυνη κυκλοφορία αλλά δημιουργώντας μας την πεποίθηση ότι το μέσο είναι το ασφαλέστερο. Διαφημίζοντας ο μεν Χρήστος Σπίρτζης την αύξηση της ταχύτητας που νομοθέτησε εν γνώσει της απουσίας συστημάτων ασφαλείας, ο δε Κων/νος Καραμανλής υποστήριζε ψευδώς ότι το υπουργείο «διασφαλίζει την ασφάλεια».

Στη βάση των παραπάνω και των πραγματικών περιστατικών που επικαλούμαστε, θεωρούμε ότι συντρέχει στο πρόσωπο των δύο μηνυόμενων πρώην υπουργών η αντικειμενική υπόσταση των αδικημάτων της διατάραξης της ασφάλειας της συγκοινωνίας μέσων σταθερής τροχιάς, με αποτέλεσμα τον θάνατο, τις βαριές σωματικές βλάβες και τον κίνδυνο σε ξένα πράγματα (291 ΠΚ), της ανθρωποκτονίας με δόλο (299 ΠΚ) και της έκθεσης (306 ΠΚ) και μάλιστα εκ δόλου, καθώς από πλήθος στοιχείων που προσκομίσαμε αποδεικνύεται ότι γνώριζαν τη μεγάλη πιθανότητα επέλευσης ενός θανατηφόρου δυστυχήματος. Παρ' όλα αυτά συνέχιζαν είτε με τις αποφάσεις τους είτε με την εγκληματική μη ενασχόλησή τους με ζητήματα που άπτονται της αρμοδιότητας και της ευθύνης τους, να επιτρέπουν τη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου παρά τις ελλείψεις ασφαλείας.

Επιδιώκουμε επομένως να αποκαλυφθεί ο μεγάλος ένοχος για τη φονική σύγκρουση, γιατί χωρίς σύγκρουση δεν θα είχε συμβεί ούτε η έκρηξη ούτε η προφανής προσπάθεια συγκάλυψης.

- Εφόσον η μήνυση όμως αφορά πολιτικά πρόσωπα και μάλιστα πρώην υπουργούς, σημαίνει ότι η Δικαιοσύνη οφείλει μόνο να τη διαβιβάσει στη Βουλή για περαιτέρω ενέργειες και, σε κάθε περίπτωση, ότι ισχύει το άρθρο 86 του Συντάγματος και ο νόμος περί ευθύνης υπουργών που επιφυλάσσει ιδιαίτερα ευνοϊκή μεταχείριση για τα μέλη της κυβέρνησης. Επομένως, μπορεί πραγματικά να αποδοθούν ευθύνες;

Με την κατάθεση της μήνυσης οι οικογένειες και οι συνήγοροί τους αναδεικνύουν και τις ειδικότερες ευθύνες όσων στηρίζουν το απαράδεκτο προστατευτικό πλαίσιο για τα μέλη της κυβέρνησης. Πόσο μάλλον που, και την τελευταία συνταγματική αναθεώρηση τροποποιήθηκε το συγκεκριμένο άρθρο μόνο ως προς την κατεύθυνση της κατάργησης της αποσβεστικής προθεσμίας, δηλαδή της σύντομης παραγραφής των ευθυνών.

Θεωρούμε ότι υπάρχει ευθύνη και για όσους διαχρονικά υπερασπίζονται το συγκεκριμένο πλαίσιο, το οποίο φυσικά θα πρέπει να καταργηθεί.

Με τη μήνυση μπορούν να φωτιστούν οι ευθύνες όχι μόνο των υπουργών αλλά και των προϊσταμένων τους, η συνολική πολιτική που οδήγησε στο έγκλημα στα Τέμπη.

Γι' αυτό και στη μήνυση ζητάμε την ποινική δίωξη και παντός υπευθύνου για τα παραπάνω αδικήματα, όπως και την περαιτέρω διερεύνηση της τέλεσης των αδικημάτων που περιγράφονται στη μήνυση και την απόδοση των αντίστοιχων ποινικών ευθυνών, όπως για παράδειγμα στους επικεφαλής των αντίστοιχων κυβερνήσεων αλλά και τους μετέπειτα υπουργούς Μεταφορών και Υποδομών.

- Τις προηγούμενες μέρες ο «Ριζοσπάστης» αποκάλυψε ντοκουμέντα που επιβεβαιώνουν ότι ΝΑΤΟικά φορτία κινούνται συνεχώς στον ελληνικό σιδηρόδρομο, με άγνωστο περιεχόμενο, και πολλές φορές χωρίς χαρτιά. Πώς το σχολιάζετε;

Οι αποκαλύψεις αυτές έχουν μεγάλη σημασία και για τη δική μας προσπάθεια να στοιχειοθετηθούν όσο το δυνατόν καλύτερα οι ευθύνες για τους τεράστιους κινδύνους που υπάρχουν στις σιδηροδρομικές μεταφορές για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα.

Είναι δεδομένη η ομολογία της κυβέρνησης ότι δεν μπορεί να υπάρχει ασφάλεια στον σιδηρόδρομο μέχρι το 2027 και παρ' όλα αυτά συνεχίζει να επιτρέπει την κίνηση επικίνδυνων φορτίων και μάλιστα μέσα από κατοικημένες περιοχές.

Είναι δεδομένο ότι ήδη υπήρξαν δημοσιεύματα για εκτροχιασμό αμαξοστοιχιών με ΝΑΤΟικό φορτίο στην Αλεξανδρούπολη, όπως και ότι παραμένει άγνωστο πώς τροφοδοτούνται και τι μέτρα ασφαλείας λαμβάνονται για τη μεταφορά των καυσίμων των μη επανδρωμένων αεροσκαφών των ΗΠΑ που σταθμεύουν στην 110 Πτέρυγα Μάχης στη Λάρισα και εφάπτεται με τον οικιστικό ιστό της πόλης.

Τα παραπάνω ενισχύονται και από το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν έχει απαντήσει ούτε στα εύλογα ερωτήματα σχετικά με την κίνηση των ΝΑΤΟικών φορτίων, το περιεχόμενό τους, όπως αντίστοιχα και για την παρουσία ανώτατων αξιωματικών στον τόπο του εγκλήματος σχεδόν από την πρώτη στιγμή και για μέρες, με βάση και σχετικά δημοσιεύματα.

- Ομως, με βάση τους ειδικούς νόμους για τα κυβερνητικά στελέχη, αλλά και το γεγονός ότι πιθανότατα σημαντικά αποδεικτικά στοιχεία έχουν χαθεί, θεωρείτε ότι πραγματικά μπορεί να αποκαλυφθεί η αλήθεια και να αποδοθούν οι ευθύνες;

Από την πρώτη στιγμή αυτού του τραγικού εγκλήματος έγινε φανερό ότι η μάχη για την αποκάλυψη της αλήθειας δίνεται παντού, σε όλα τα μέτωπα.

Η συνεχής παρέμβαση των σωματείων, των φοιτητικών συλλόγων, οι μεγάλοι απεργιακοί αγώνες που δίνονται δυο χρόνια τώρα για να μην υπάρξουν άλλα Τέμπη, είναι που εμπόδισαν τόσο την προσπάθεια συγκάλυψης από πλευράς της κυβέρνησης όσο και την προσπάθεια αποπροσανατολισμού από όσους φέρουν διαχρονικές ευθύνες για το έγκλημα. Αφενός από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και τα στελέχη τους, το κράτος και τους φορείς του όπως ο ΟΣΕ και οι διάφορες ανεξάρτητες αρχές, αφετέρου από την ίδια την ΕΕ με βάση τις κατευθύνσεις της οποίας γινόταν νόμιμα το διαρκές έγκλημα στον σιδηρόδρομο. Πρόκειται για την επιχειρηματική λειτουργία με γνώμονα το κέρδος, την κατάτμηση των σιδηροδρομικών υπηρεσιών και την τραγική υποστελέχωση, μέχρι την ιδιωτικοποίησή του και την περαιτέρω υποβάθμιση σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό, την έλλειψη ακόμα και στοιχειωδών μέτρων ασφαλείας, όπως το ECTS, που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη μετωπική σύγκρουση.

Θα επαναλάβω μια φράση της εντολέα μας, της Ελένης Βασάρα, με την οποία έκλεισε τον χαιρετισμό στη συναυλία των φοιτητικών συλλόγων την Πέμπτη 13 Μάρτη στο Σύνταγμα:

«Γιατί μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό, αν επιλέξει να συγκρουστεί με τους πραγματικούς ενόχους, το σύστημα που θυσιάζει τις ανθρώπινες ζωές μας για τα κέρδη του. Εχουμε εμπιστοσύνη στη δύναμη του λαού, στη δύναμη της νεολαίας. Προχωράμε όλοι μαζί και θα τα καταφέρουμε! Θα φτάσουμε στο τέρμα!».

Συνεχίζουμε τον αγώνα, παίρνοντας δύναμη και από τις συγκλονιστικές απεργιακές συγκεντρώσεις στις 28 Φλεβάρη, τις μεγάλες κινητοποιήσεις που συνεχίζονται και αναδεικνύουν ότι αποτελεί λαϊκή απαίτηση να πληρώσουν οι ένοχοι και να μην υπάρξουν νέα Τέμπη. Σε αυτή την κατεύθυνση προσπαθούμε να συμβάλλουμε κι εμείς ως συνήγοροι. Αυτή είναι και η πραγματική δικαίωση για τα θύματα και τις οικογένειές τους.