«Η Γη γυρίζει ακόμη και η επανένωση της Κύπρου ανταποκρίνεται προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ενωσης».

Με αυτή τη δήλωση ο προεδρεύων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, υπουργός Εξωτερικών της Ιρλανδίας, σκιαγράφησε την επόμενη μέρα των δημοψηφισμάτων στην Κύπρο. Ο Ιρλανδός προεδρεύων τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση σέβεται την ετυμηγορία του κυπριακού λαού, σημειώνοντας όμως ότι υπάρχει πολιτική βούληση για τη δημιουργία μιας νέας δυναμικής που θα μπορούσε να οδηγήσει στην επίλυση του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου.

Χτες, στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών της ΕΕ στο Κείμενο των Συμπερασμάτων της συζήτησής τους εξέφρασαν τη λύπη τους για την αδυναμία να ενταχθεί η Κύπρος επανενωμένη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά και την ετοιμότητά του να διαθέσει τα 259 εκατ. ευρώ που είχαν προβλεφτεί σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού.

Παράλληλα, στο Κείμενο των Συμπερασμάτων, επισημαίνεται η επιθυμία του Συμβουλίου να στείλει μήνυμα προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα ότι το μέλλον της ανήκει σε μια ενωμένη Κύπρο εντός της ΕΕ.

Στο Κείμενο των Συμπερασμάτων επισημαίνεται ακόμη ότι οι Τουρκοκύπριοι εξέφρασαν τη σαφή επιθυμία τους για ένα μέλλον εντός της ΕΕ και το Συμβούλιο δηλώνει αποφασισμένο να θέσει τέλος στην απομόνωση της τουρκοκυπριακής κοινότητας και να διευκολύνει την επανένωση της Κύπρου, ενθαρρύνοντας την οικονομική ανάπτυξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας.

Το Συμβούλιο συνιστά τα 259 εκατ. ευρώ, που είχαν ήδη προβλεφτεί για το βόρειο τμήμα της Κύπρου σε περίπτωση λύσης, να χρησιμοποιηθούν τώρα για το σκοπό αυτό. Το Συμβούλιο ζήτησε επίσης από το Συμβούλιο των Μονίμων Αντιπροσώπων να επισπεύσει τη συζήτηση για τον κανονισμό υπό το άρθρο 2 του πρωτοκόλλου 10 στην Πράξη Προσχώρησης, με σκοπό την υιοθέτησή του πριν από την 1η Μάη, λαμβάνοντας υπόψη τη βούληση του Συμβουλίου να στείλει μήνυμα ενθάρρυνσης προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα ότι το μέλλον της ανήκει σε μια ενωμένη Κύπρο εντός της ΕΕ.

Ο Γερμανός επίτροπος, αρμόδιος για τη διεύρυνση, σε συνέντευξη που παραχώρησε χτες, αφού αποσαφήνισε ότι τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων του Σαββάτου αποτελούσαν τη δημοκρατική έκφραση της βούλησης τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων, σημείωσε ότι ο ίδιος «λυπάται βαθιά γιατί χάθηκε μια μοναδική ευκαιρία».

Συνεχίζοντας, ο Γκίντερ Φερχόιγκεν τόνισε ότι «δεν είναι το τέλος του δρόμου», παράλληλα όμως σημείωσε ότι προς το παρόν δεν είναι σαφές αν και πώς θα συνεχιστούν οι προσπάθειες για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος.

Σε ό,τι αφορά το τι μέλλει γενέσθαι από δω και στο εξής, ο αρμόδιος για τη διεύρυνση επίτροπος, αφού κατέστησε σαφές πως μετά τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων του Σαββάτου το «σχέδιο Ανάν» θεωρείται άκυρο, τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιθυμεί την ενίσχυση των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι όπως χαρακτηριστικά ανέφερε δε θα πρέπει να τιμωρηθούν.

Εξειδικεύοντας το πώς θα οργανωθεί η οικονομική ενίσχυση των Τουρκοκυπρίων με κοινοτικά κονδύλια, ο Γερμανός επίτροπος σημείωσε ότι θα πρέπει να υπάρξουν δίαυλοι επικοινωνίας και επαφές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την τουρκοκυπριακή πλευρά, επισημαίνοντας ότι δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθούν σημαντικού κόστους προγράμματα, αν προηγουμένως δεν υπάρξουν αυτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας. Ο Γερμανός επίτροπος τόνισε ότι οι επαφές ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την τουρκοκυπριακή πλευρά δε συνιστούν αναγνώριση τουρκοκυπριακού κράτους, ενώ χαρακτήρισε ανοησίες τις προτάσεις που υπέβαλε ο Τουρκοκύπριος πρωθυπουργός του ψευδοκράτους Αλί Ταλάτ, ο οποίος ζήτησε το πάγωμα της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.

Ικανοποιημένος από τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, εμφανίστηκε ο υπουργός Εξωτερικών Πέτρος Μολυβιάτης. Ειδικότερα, ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι βασική επιδίωξη της ελληνικής διπλωματίας κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου ήταν να καταστεί σαφές ότι αφ' ενός μεν η ετυμηγορία των Ελληνοκυπρίων είναι σεβαστή αφ' ετέρου δε να στραφεί η Ευρωπαϊκή Ενωση προς το αύριο και όχι προς το χτες, ούτως ώστε να δημιουργηθούν νέες συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος.

Ο υπουργός Εξωτερικών, αφού σημείωσε ότι η Ελλάδα θέλει την επανένωση, εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι με τις σημερινές αποφάσεις δεν τίθεται θέμα διχοτόμησης ή αναγνώρισης τουρκοκυπριακού κράτους. Σημείωσε, επίσης, τη θετική αποδοχή που συνάντησαν οι προτάσεις της κυπριακής κυβέρνησης για την ενίσχυση των Τουρκοκυπρίων.

Ερωτηθείς ο Π. Μολυβιάτης αν οι σημερινές αποφάσεις της ΕΕ που αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο της επανένωσης της Κύπρου έρχονται σε αντίθεση με τη στάση του ΟΗΕ, που δε φαίνεται να θέτει προς το παρόν θέμα επανένωσης, απάντησε ότι δε νομίζει πως υπάρχει αντίθεση και σημείωσε παράλληλα ότι θα πρέπει να αναμένουμε τις αποχαιρετιστήριες επισκέψεις που θα πραγματοποιήσει στη Λευκωσία και στην Αθήνα ο αντιπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ Αλβάρο ντε Σότο. Ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια αυτών των επισκέψεων είναι πιθανό να αποσαφηνιστούν ακόμη περισσότερο οι θέσεις του ΟΗΕ. Τέλος, ερωτηθείς ο υπουργός Εξωτερικών αν θεωρεί πιθανή την έγκριση εντός της εβδομάδας του κοινοτικού κανονισμού για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, χωρίς την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, απάντησε θετικά, αφήνοντας όμως να εννοηθεί ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις προτάσεις που θα υποβληθούν τις επόμενες ημέρες.

Αρση των «περιορισμών της ΤΔΒΚ» και πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές βελτιώσεις ζητεί το τουρκικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, το οποίο συνεδρίασε χτες. Η ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά την έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας μεταξύ άλλων αναφέρει:

«(...) Το Συμβούλιο κρίνει ότι δημιουργεί αντιφατική και άδικη κατάσταση το γεγονός ότι η ελληνική πλευρά, που απέρριψε με μεγάλη πλειοψηφία το περιεκτικό σχέδιο το οποίο οι ΗΠΑ και η ΕΕ χαρακτήρισαν ισορροπημένο και βιώσιμο, την 1η Μαΐου 2004 θα ενταχθεί στην ΕΕ, ενώ η τουρκοκυπριακή πλευρά, που αντέδρασε θετικά στο σχέδιο, θα μείνει έξω.

Υπογραμμίστηκε η ανάγκη, οι διεθνείς οργανισμοί και τα κράτη να λάβουν υπόψη τους τη βούληση που έδειξαν με τον τρόπο αυτό η Τουρκία και ο τουρκοκυπριακός λαός και να τηρηθούν οι υποσχέσεις που δόθηκαν πριν από το δημοψήφισμα για την περίπτωση που θα προέκυπτε το δεδομένο αποτέλεσμα, για άρση των περιορισμών που εφαρμόζονται εναντίον της ΤΔΒΚ και πραγματοποίηση βελτιώσεων πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής μορφής».

Η Μόσχα εξέφρασε τη λύπη της για το γεγονός ότι το σχέδιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν για την επανένωση της Κύπρου δεν έλαβε υπόψη τις απόψεις των δύο πλευρών, δήλωσε χτες ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.

«Το δημοψήφισμα στην Κύπρο αντικατόπτρισε τη βούληση του λαού της Κύπρου. Το σχέδιο Ανάν δεν πέρασε. Εκφράζουμε τη λύπη μας για το γεγονός ότι το σχέδιο εκπονήθηκε χωρίς να ληφθούν υπόψη οι απόψεις αμφοτέρων των πλευρών», δήλωσε ο Σ. Λαβρόφ. «Γι' αυτό το λόγο θεωρήσαμε αδικαιολόγητες τις απόπειρες να εγκριθεί το σχέδιο αυτό στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ», πρόσθεσε.

Θυμίζουμε πως η Ρωσία άσκησε την Τετάρτη βέτο σ' ένα αμερικανοβρετανικό σχέδιο απόφασης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ που ζητούσε από τα μέρη να αποδεχτούν τις προτάσεις του Ανάν.

«Η Μόσχα ελπίζει πως όλα τα θετικά σημεία του σχεδίου θα παραμείνουν σε ισχύ», υπογράμμισε πάντως ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας.

Ο Σ. Λαβρόφ εξέφρασε την επιθυμία «η αποστολή καλών υπηρεσιών» του Ανάν να συνεχιστεί «ώστε να επιτραπεί η εξεύρεση μιας νέας λύσης».

Στο μεταξύ, η φιλελεύθερη ρωσική εφημερίδα «Κομερσάντ» αναφέρει σε χτεσινό δημοσίευμά της πως τα αποτελέσματα του κυπριακού δημοψηφίσματος είναι «θετικά» για τη Ρωσία.

Αν το σχέδιο Ανάν είχε υποστηριχτεί τόσο από τους Ελληνοκύπριους όσο και από τους Τουρκοκύπριους, «θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πρότυπο διευθέτησης» ζητημάτων στην πρώην ΕΣΣΔ, στην Υπερδνειστερία, στο Καραμπάχ ή στην Αμπχαζία, όπου «σε κανέναν δεν αρέσει αυτό το σχέδιο».

«Μετά την αποτυχία του δημοψηφίσματος, οι φιλοδοξίες της Ευρώπης να διαδραματίσει ρόλο ειρηνοποιού στην πρώην ΕΣΣΔ έχασαν σε κύρος», υπογραμμίζει η εφημερίδα. «Αυτό είναι θετικό για τη Ρωσία, η οποία ζήλευε οποιαδήποτε απόπειρα της ΕΕ να κάνει τον διαιτητή για να διευθετήσει διενέξεις στον πρώην σοβιετικό χώρο», καταλήγει η «Κομερσάντ».