ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (της ανταποκρίτριάς μας ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΦΩΤΑΚΗ).--

Σε «αγώνα σκληρών διαπραγματεύσεων» εξελίχθηκε η συζήτηση πάνω στο δεύτερο Σχέδιο Συμπερασμάτων της ολλανδικής προεδρίας για την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής, που τέθηκε υπό διαπραγμάτευση χτες, σε επίπεδο πρεσβευτών (Coreper), με αιχμή του δόρατος την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Τουρκία.

Το δεύτερο προσχέδιο της ολλανδικής προεδρίας, που διέρρευσε τη Δευτέρα, αποφεύγει να θίξει αποφασιστικά το θέμα της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Αγκυρα, κάνοντας ακόμα μία φορά χρήση διφορούμενων όρων και αγκύλων που δημιουργούν προϋποθέσεις για ερμηνεία κατά το δοκούν...

Με βάση τη νέα πρόταση της ολλανδικής προεδρίας η Τουρκία εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται με κάποια καχυποψία από την Ευρώπη και σκληραίνει κάπως το πλαίσιο για να πάρει τελικά ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Οπως αναφέρεται στην παράγραφο 18 του νέου σχεδίου συμπερασμάτων, η Τουρκία θα βρίσκεται υπό τη στενή παρακολούθηση της Επιτροπής, με τακτικές αναφορές σε περίπτωση ανησυχίας για την πολιτική μεταρρύθμιση της χώρας, όσον αφορά στην εφαρμογή των αρχών για σεβασμό των ελευθεριών και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στην παράγραφο 19, όπου εκφραζόταν η ελπίδα για υπογραφή από την Τουρκία πρωτοκόλλου, με το οποίο θα υιοθετεί τη Συμφωνία της Αγκυρας, προστέθηκε ότι θα πρέπει να αναγνωρίσει (τελωνειακά) και τις δέκα νέες χώρες, επομένως και την Κύπρο. Κάτι που δεν προϋποθέτει επ' ουδενί και διπλωματική αναγνώριση, αντίθετα η τελωνειακή αναγνώριση της Νότιας Κύπρου ανοίγει δρόμο για την οριστική διχοτόμηση του νησιού.

Διπλωματικές πηγές θέλουν την κυπριακή πλευρά έντονα δυσαρεστημένη επειδή δεν αναφέρεται ρητά το θέμα της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Αγκυρα ως προϋπόθεση και να προειδοποιεί ότι αν δε ληφθούν ουσιαστικά μέτρα, ενδέχεται να ακολουθήσει άλλους δρόμους, εννοώντας την άσκηση «βέτο», που δεν της είναι καθόλου ευχάριστοι, χρησιμοποιώντας χαρακτηριστικά τη φράση, «είναι παράδοξο η Τουρκία να χτυπά την πόρτα της ΕΕ και να μην αναγνωρίζει έναν από τους οικοδεσπότες»...

Υποστήριξη στις κυπριακές θέσεις φέρονται να εξέφρασαν η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Αυστρία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ολλανδός εκπρόσωπος χαρακτήρισε το θέμα της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας ιδιαίτερα σοβαρό και ευαίσθητο, για το οποίο αρμόζει να παρθεί απόφαση σε επίπεδο αρχηγών κρατών, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο της Συνόδου.

Τέλος, σε σχέση με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αργά χτες το βράδυ, μετά την ολοκλήρωση της επικύρωσης του Σχεδίου Συμπερασμάτων της ολλανδικής προεδρίας για την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής, κυκλοφόρησε και η αναθεώρηση της 20ής παραγράφου που αναφέρεται επίσης στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, γεγονός που θεωρήθηκε ως θετική εξέλιξη από την ελληνική πλευρά.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη για απόλυτη δέσμευση της Τουρκίας για σχέσεις καλής γειτονίας, καλωσορίζοντας τη βελτίωση των σχέσεων με τους γείτονές της, συστήνοντας επίλυση των συνοριακών διαφορών σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ. Επικύρωσε δε σύμφωνα και με τα προηγούμενα συμπεράσματά του, ιδιαίτερα όσον αφορά στο Ελσίνκι, ότι ανεπίλυτες συνοριακές διαφορές, οι οποίες επιδρούν στην προσχώρησή της στην ΕΕ θα πρέπει εάν θεωρηθεί απαραίτητο να παραπεμφθούν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα παρακολουθεί στενά την εκάστοτε πρόοδο και θα επανέρχεται σε εξέταση του θέματος αν παραστεί ανάγκη.

Αυτή η εξέλιξη οδήγησε την κυπριακή πλευρά να ζητήσει μεγαλύτερη πίεση από την ελληνική πλευρά, δεδομένου ότι «έκλεισε γι' αυτήν το ένα μέτωπο»...

Η ελληνική πλευρά αναφερόμενη στο χτεσινό συμβούλιο, υποστήριξε ότι πραγματοποιήθηκε μία εποικοδομητική συζήτηση...

Παράλληλα, στις Βρυξέλλες βρίσκεται και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αμπντουλάχ Γκιουλ, ο οποίος συναντήθηκε, κατά το δείπνο μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, με τον Ολι Ρεν, αρμόδιο επίτροπο για τη διεύρυνση. Ενώ σήμερα εκκρεμεί η θέση που θα πάρει ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Τζακ Στρο, χώρας υποστηρικτή των τουρκικών θέσεων, που θεωρεί το Κυπριακό εκτός των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, ο οποίος συναντάται με τον Κύπριο ομόλογό του, Γιώργο Ιακώβου. Αναμένεται δε και αποψινή συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με τον Ολλανδό ομόλογό του, και Γ. Π. Μπαλγκενέντε...

Δυσαρεστημένη παρουσιάζεται η Κυπριακή Δημοκρατία από τις μεθοδεύσεις των Βρυξελλών για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, ακόμα κι αν η Αγκυρα δεν αναγνωρίζει την Κύπρο επίσημα, ως κράτος - μέλος της ΕΕ. Πάντως ακόμα δε δείχνει να έχει ξεκαθαρίσει αν η Λευκωσία ασκήσει βέτο στην όλη διαδικασία, διεκδικώντας τα αυτονόητα.

Χτες συνεδρίασε το Εθνικό Συμβούλιο, σχετικά με τη στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 17 Δεκέμβρη. Τότε οι αρχηγοί των κρατών και των κυβερνήσεων της ΕΕ, στη σύνοδο κορυφής, αναμένεται να δώσουν το «πράσινο φως» για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, θέτοντας - τουλάχιστον στα λόγια - κάποιους όρους. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από το προσχέδιο Συμπερασμάτων της ολλανδικής προεδρίας, το οποίο θα παρουσιαστεί στη σύνοδο, έτσι τουλάχιστον όπως διέρρευσε στον Τύπο.

«Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος, στη χτεσινή (σσ: προχτεσινή) συνάντησή του με τον Ολλανδό πρωθυπουργό και πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε, παρουσίασε με σαφήνεια τις θέσεις του στο θέμα της παραχώρησης ημερομηνίας ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην Τουρκία και εξέφρασε την απογοήτευσή του για τις αναφορές, που γίνονται στο δεύτερο προσχέδιο της ολλανδικής προεδρίας». Αυτό δήλωσε σε δημοσιογράφους ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κύπρος Χρυσοστομίδης.

Πάντως απέφυγε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει πληροφορίες, που φέρουν τον Μπαλκενέντε να υποστηρίζει πως η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας καλύπτεται από την τελωνειακή ένωση της Τουρκίας με την ΕΕ και ότι δε χρειάζεται να γίνει ονομαστική αναφορά στην Κύπρο. Ο Κ. Χρυσοστομίδης πρόσθεσε πως μπορούν να γίνουν βελτιώσεις στο προσχέδιο της ολλανδικής προεδρίας, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί - όπως είπε - από τη στάση της Τουρκίας και από το κατά πόσο θα συμμορφωθεί προς τις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Στη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου ο πρόεδρος Παπαδόπουλος ενημέρωσε το Σώμα για τα έως τώρα δεδομένα και για τις επαφές που είχε ενόψει της συνόδου κορυφής της ΕΕ. Πληροφορίες, σχετικά με το συζητήθηκε πίσω από τις πόρτες, αναφέρουν ότι δεν πάρθηκε καμιά απόφαση. Οι εκπρόσωποι των κομμάτων εξέθεσαν τις απόψεις τους, χωρίς όμως να ανοίξουν όλοι τα χαρτιά τους, ενώ και ο πρόεδρος Παπαδόπουλος περιορίστηκε να ακούσει απόψεις χωρίς να παραθέσει τις προθέσεις του.

Πάντως από τις δημόσιες τοποθετήσεις των κομμάτων προκύπτει ότι υποστηρίχτηκαν διαφορετικές απόψεις περί του πρακτέου, που κυμαίνονταν από την άσκηση βέτο αν η Τουρκία δεν αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία (ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, Νέοι Ορίζοντες, ΑΔΗΚ, Οικολόγοι), μέχρι την πρόταξη άλλων προτεραιοτήτων, όπως είναι η δέσμευση της Τουρκίας να εργαστεί ειλικρινά για λύση του Κυπριακού, θέση την οποία εκπροσωπεί ο ΔΗΣΥ. Το ΑΚΕΛ φέρεται να υποστηρίζει ότι πρέπει να εκτιμηθούν όλα τα ενδεχόμενα και όλες οι επιπτώσεις από οποιαδήποτε απόφαση.

Για το θέμα αυτό ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι νέα συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου πριν από τις 17 Δεκέμβρη θα γίνει αν χρειαστεί.