Απέναντι στις ανάγκες των πολλών, η κυβέρνηση, προσανατολισμένη στα συμφέροντα των λίγων, θέτει σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Ενα σχέδιο που, παρά τις διακηρύξεις που το συνοδεύουν, δείχνει και από το περιεχόμενό του πως στόχος είναι το άνοιγμα επιχειρηματικών πεδίων και η περαιτέρω εμπορευματοποίηση του δημόσιου πανεπιστημίου.

Αυτό φάνηκε και από τη χτεσινή παρουσίαση του νομοσχεδίου στο υπουργείο Παιδείας από τον Κ. Πιερρακάκη. Η ίδια η επιχειρηματολογία που ανέπτυξε δείχνει ότι δεν αποτελεί μια φυσική εξέλιξη προς τα μπρος, αλλά εμβάθυνση των αναδιαρθρώσεων που έχουν επιβάλει η ΕΕ και οι κυβερνήσεις στην κατεύθυνση της επιχειρηματικής λειτουργίας και στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Ο υπουργός επιχείρησε να πείσει πως τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα έχουν θετική συνεισφορά με τον περιορισμό της φυγής Ελλήνων στο εξωτερικό, την προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών, την «αναβάθμιση της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος λόγω συνεργιών», τη δημιουργία θέσεων εργασίας και βέβαια την «προσέλκυση επενδύσεων» και την προώθηση διασύνδεσης πανεπιστημίων - αγοράς εργασίας.

Επιχειρώντας να αμβλυνθούν οι εντυπώσεις και με το επιχείρημα της εξασφάλισης της ισονομίας, αλλά διατηρώντας στον πυρήνα της την ξεκάθαρη αδικία να συνδέεται η πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση με το πορτοφόλι κάθε οικογένειας, ο υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε πως δικαίωμα εγγραφής στα «μη κρατικά» πανεπιστήμια θα έχουν οι κάτοχοι απολυτηρίου ΓΕΛ ή ΕΠΑΛ με συμμετοχή στις πανελλαδικές εξετάσεις. Για τα ιδιωτικά, θα υπάρχει μια Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) που θα προκύπτει από τον χαμηλότερο μέσο όρο ΕΒΕ των επιστημονικών πεδίων πολλαπλασιαζόμενο με τον συντελεστή 0,8. Δεν πρόκειται για την ξεχωριστή ΕΒΕ με τους διαφορετικούς συντελεστές βαρύτητας για κάθε σχολή δημόσιου πανεπιστημίου, αλλά για την ΕΒΕ του πεδίου. Παράλληλα, δικαίωμα επιλογής για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα έχουν οι κάτοχοι Διεθνούς Απολυτηρίου ή αντίστοιχου τίτλου και οι κάτοχοι απολυτήριου τίτλου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του εξωτερικού, χωρίς συμμετοχή σε πανελλαδικές.

Ετσι, διαμορφώνονται διαφορετικές κατηγορίες μαθητών και αποφοίτων Λυκείου, ενώ σταθερά παραμένει στον μελλοντικό σχεδιασμό του υπουργείου η θεσμοθέτηση εθνικού απολυτηρίου.

Με την κυβέρνηση της ΝΔ να έχει δηλωμένη αντίθεση με την ύπαρξη του άρθρου 16 του Συντάγματος, ο Κ. Πιερρακάκης αναπαρήγαγε την επιχειρηματολογία με την οποία προσπαθεί να προωθήσει μια «συναινετική σχέση» ανάμεσα στο ευρωενωσιακό δίκαιο και το Σύνταγμα, θέτοντας τελικά τις επιταγές της ΕΕ πάνω από την προστασία του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, για να παρακάμψει οποιοδήποτε εμπόδιο στην επιχειρηματική λειτουργία και στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η επιλογή να λειτουργήσουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια ως εγκατεστημένα παραρτήματα ξένων ιδρυμάτων κρατικών ή ιδιωτικών, να έχουν τη μορφή «Νομικού Προσώπου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης», ένας νέος όρος που εισάγεται επί τούτου και περιγράφει ένα «Νομικό πρόσωπο ειδικού σκοπού μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με αποκλειστικό στόχο την παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης».

Η δημιουργία του μη κρατικού πανεπιστημίου προβλέπεται να γίνεται με απόφαση του υπουργού Παιδείας κατόπιν έγκρισης της ΕΘΑΕ και γνώμης του ΕΟΠΠΕΠ και οι τίτλοι σπουδών σφραγίζονται από το υπουργείο Παιδείας και αποκτούν χαρακτήρα εκτελεστικής διοικητικής πράξης και δεν απαιτείται αναγνώρισή τους από τον ΔΟΑΤΑΠ.

Παράλληλα, όπως ανακοίνωσε χτες ο υπουργός Παιδείας, εντός των επόμενων εβδομάδων θα υπάρξει η κύρωση της Σύμβασης της Λισαβόνας, με την οποία αναγνωρίζονται ακαδημαϊκά οι τίτλοι σπουδών αλλοδαπής, που σηματοδοτεί και την ακαδημαϊκή αναγνώριση των πτυχίων των κολεγίων.

Στο νομοσχέδιο περιγράφονται μια σειρά όροι και προϋποθέσεις για την ίδρυση ενός ΝΠΠΕ, που αφορούν τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό, το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό, τα ακαδημαϊκά κριτήρια, όσα θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στον φάκελλο προκειμένου να υποβληθεί για έγκριση η δημιουργία του παραρτήματος. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται και η διεξαγωγή έρευνας.

Επιχειρώντας να εμφανίσει ως... ευεργετικές τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για το δημόσιο πανεπιστήμιο, ο υπουργός Παιδείας εισαγωγικά παρουσίασε την πορεία (υπο)χρηματοδότησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης από τον κρατικό προϋπολογισμό και από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, μεταξύ των οποίων το Πρόγραμμα Ανάκαμψης μέσω του οποίου επιλέγονται συγκεκριμένες δράσεις ενίσχυσης της επιχειρηματικής λειτουργίας τους, τις συνέργειες με πανεπιστήμια του εξωτερικού. Επιβεβαιώνοντας την κατεύθυνση που διέπει την περίφημη «διεθνοποίηση» των ελληνικών πανεπιστημίων, θεσμοθετείται «δυνατότητα εγγραφής αλλοδαπών φοιτητών στα ελληνόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα με δίδακτρα με μαθήματα ελληνικής γλώσσας τον πρώτο χρόνο». Εισάγονται έτσι τα δίδακτρα και σε ελληνόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα (μέχρι σήμερα ίσχυε για τα ξενόγλωσσα προπτυχιακά), ανοίγοντας νέους δρόμους εμπορευματοποίησης του ίδιου του δημόσιου πανεπιστημίου και για γενίκευση των διδάκτρων.

Εξάλλου, ακόμα και αυτή η κρατική χρηματοδότηση υπάγεται στους κανόνες και δείκτες που αποτυπώνουν, αλλά και καθορίζουν την υπαγωγή τους σε συγκριμένη κατεύθυνση, συμβατή με τις πολιτικές της ΕΕ και τα συμφέροντα των επιχειρήσεων. Ετσι προβλέπεται αλλαγή του τρόπου κρατικής χρηματοδότησης των ΑΕΙ με αύξηση του ποσοστού που κατανέμεται με βάση τα κριτήρια αξιολόγησής τους, τα οποία πλέον θα μετρούν κατά 30% (από 20%) έναντι 70% (από 80%) των αντικειμενικών κριτηρίων.

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ακόμα ρυθμίσεις για το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, που εισάγονται «για λόγους εκπαιδευτικούς και εθνικούς», όπως ειπώθηκε, με ίδρυση νέων τμημάτων, ενσωμάτωση όλων των τμημάτων της περιφέρειας, συγχώνευση τμημάτων. Ανάμεσα στις ρυθμίσεις περιλαμβάνεται η αυτονόμηση του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου, που αποκτά σύστημα διακυβέρνησης και όργανα διοίκησης των υπόλοιπων πανεπιστημίων.

Τα παραπάνω συνοδεύτηκαν από δηλώσεις εκ μέρους του υπουργού Παιδείας για «σημαντικό, ιστορικό βήμα προς τα εμπρός για την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση και συνολικότερα για τη χώρα», που λύνει «εκκρεμότητες δεκαετιών». Σταθερός στην τακτική της κυβέρνησης, που δεν τολμά να αντιπαρατεθεί με το περιεχόμενο των αντιδράσεων που έχει ξεσηκώσει το αντιδραστικό και οπισθοδρομικό νομοθέτημα, ο Κ. Πιερρακάκης αναφέρθηκε στις αποφασισμένες μέσα από μαζικές Γενικές Συνελεύσεις καταλήψεις, λέγοντας πως «σέβομαι τον διάλογο, αλλά οι καταλήψεις, η βία και οι καταστροφές υπονομεύουν τα ΑΕΙ». Αλλωστε, αντίστοιχο κλίμα αναπαράγεται από την κυβέρνηση, για να δικαιολογήσει τον αυταρχικό κατήφορό της απέναντι στους αγωνιζόμενους φοιτητές. Ομως το περιεχόμενο του ίδιου του νομοσχεδίου επιβεβαιώνει το δίκιο του αγώνα τους, το οποίο επανέλαβαν και χτες, την ώρα που ο υπουργός παρουσίαζε το νομοσχέδιο, διεκδικώντας αποκλειστικά δημόσιες και δωρεάν σπουδές, πτυχία με αξία, δουλειά με δικαιώματα (βλ. διπλανή σελ).