Το μέλλον της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδας (ΕΒΕ) προμηνύεται δυσοίωνο, αφού στα υπαρκτά και τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει στη λειτουργία και συντήρησή της, έρχεται να προστεθεί σχέδιο νόμου, που ετοιμάζεται να καταθέσει στη Βουλή η κυβέρνηση με τίτλο «Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, Δημόσιες Βιβλιοθήκες και άλλες διατάξεις», με το οποίο αλλάζει το θεσμικό πλαίσιο που τη διέπει και από δημόσια υπηρεσία τη μετατρέπει σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Και όλα αυτά στο όνομα του «εκσυγχρονισμού», της «ευελιξίας» και της «αυτοτέλειας», στις οποίες επιχειρηματολογούν οι συντάκτες του σχεδίου νόμου.

Η αλλαγή αυτή του θεσμικού πλαισίου όμως, όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι της ΕΒΕ, δε θα την «εκσυγχρονίσει», αλλά θα την περιπλέξει περισσότερο, ενώ αυτό που χρειάζεται είναι μέτρα για την αναβάθμισή της. Ετσι, αιτήματα των εργαζομένων είναι ένα σύγχρονο κτίριο για να στεγάσει την ΕΒΕ, επαρκές και καταρτισμένο προσωπικό, αξιοπρεπή, επαρκή και σταθερή χρηματοδότηση και την αναβάθμισή της σε γενική διεύθυνση αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας. Μάλιστα, όπως μας είπε ο πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων στην ΕΒΕ Αντώνης Μπασμπάνος, αυτή η αλλαγή θεσμικού πλαισίου αποτελεί το πρώτο βήμα για τη μετατροπή της σε ΝΠΙΔ και κατά συνέπεια πολλές υπηρεσίες της ΕΒΕ θα δοθούν σε ιδιώτες, που θέλουν να εκμεταλλευτούν το πολύτιμο μορφωτικό και πνευματικό υλικό που διαθέτει.

Το σχετικό σχέδιο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στους συναρμόδιους υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών, Παιδείας, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Δικαιοσύνης και Πολιτισμού. Ομως, ανησυχία, αλλά και προβληματισμό έχει προκαλέσει το γεγονός ότι το σχέδιο νόμου δε συνοδεύεται με εισηγητική έκθεση.

Επίσης, στο σχέδιο νόμου στο άρθρο 3, ως πόρους της ΕΒΕ αναφέρονται μεταξύ άλλων «έσοδα από εισιτήρια εισόδου σε χώρους μουσειακών συλλόγων της Βιβλιοθήκης», αλλά και «έσοδα από πώληση ή εκποίηση, σύμφωνα με το νόμο, περιουσιακών στοιχείων της Βιβλιοθήκης». Με λίγα λόγια και μέσα από αυτό το άρθρο, η κυβέρνηση προωθεί την εμπορευματοποίηση της γνώσης και στην ΕΒΕ, όπως μας σχολιάζει και ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων Μιχάλης Αδάμης.

Αρνητικές επιπτώσεις έχει το σχέδιο νόμου και για τις εργασιακές σχέσεις και τα δικαιώματα των εργαζομένων στο χώρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης, αφού ήδη δεν προβλέπεται σε αυτό η συμμετοχή εκπροσώπου των εργαζομένων στο Εφορευτικό Συμβούλιο.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Εθνική Βιβλιοθήκη στη λειτουργία και συντήρησή της είναι τεράστια: Περίεργες θερμοκρασίες στους χώρους της ΕΒΕ (-4 βαθμοί το χειμώνα και 45 βαθμοί το καλοκαίρι), υγρασία, σκόνη, το κτίριο που έχει πληγεί από τον καταστροφικό σεισμό, έλλειψη χώρων για να στεγάσει τους 2,5 εκατομμύρια περίπου τίτλους βιβλία. Μάλιστα, έχει φτάσει σε σημείο η ΕΒΕ να μην μπορεί να πάρει καινούριους τίτλους από το 1999 και από το 1985 περιοδικά. Σε ό,τι αφορά τα έργα αποκατάστασης από το σεισμό, όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, μέχρι στιγμής έχουν γίνει μόνο «πασαλείμματα και βαψίματα», ενώ οι εργασίες έχουν σταματήσει εδώ και δύο μήνες χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η αποκατάσταση.

Την αντίθεσή του στα σχέδια ιδιωτικοποίησης της ΕΒΕ έχει εκφράσει επανειλημμένα το ΚΚΕ, που έχει καταθέσει δύο Ερωτήσεις στη Βουλή και στηρίζει τον αγώνα των εργαζομένων. Το ΚΚΕ αντιτίθεται στην παράδοση της βιβλιοθήκης στην ουσία σε μεγαλοεπιχειρηματίες που θέλουν να εκμεταλλευτούν το συσσωρευμένο πνευματικό - μορφωτικό υλικό που διαθέτει. Καταγγέλλει τη γνωστή τακτική και σε άλλους τομείς -υποχρηματοδότηση, απαξίωση και τελικά επίκληση... της ελεύθερης αγοράς - και θεωρεί ότι η υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της βιβλιοθήκης χρειάζεται να γίνει λαϊκή υπόθεση.