Το μικρό ή μεγάλο «μέγεθος», η αξία κάθε δημιουργού δε μετράται μόνο ή κυρίως όσο ζει, βάσει του βαθμού υποδοχής του έργου του. Με βεβαιότητα μετράται, μετά το θάνατό του, βάσει της αντοχής του στο χρόνο. Το μεγάλο μέγεθος, λοιπόν, του έργου του Γρηγορίου Ξενόπουλου, δεν αναγνωρίστηκε μόνο στην εποχή του. Επιβεβαιώνεται διαρκώς, καθώς απασχόλησε και εξακολουθεί να απασχολεί τους μελετητές της λογοτεχνίας μας. Απόδειξη της «αθανασίας» του έργου του Ξενόπουλου ήταν και ευάριθμες εκδόσεις που κυκλοφόρησαν με την ευκαιρία των πενήντα χρόνων από το θάνατό του (1951-2001) και κυρίως με το συνέδριο που οργάνωσε (28,29/11/2001) το Ελληνικό Λογοτεχνικό - Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ), σε συνεργασία με τις εκδόσεις Αδελφοί Βλάσση (έχουν τα δικαιώματα όλου του έργου του Ξενόπουλου). Να σημειώσουμε, με την ευκαιρία, ότι το ΕΛΙΑ διαθέτει πολύτιμα κειμήλια του μεγάλου πεζογράφου, δραματουργού και εμψυχωτή του περίφημου περιοδικού «Η Διάπλασις των Παίδων».

Πρόσφατα το ΕΛΙΑ κυκλοφόρησε τον τόμο «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ Πενήντα χρόνια από το θάνατο ενός αθάνατου». Ο τόμος, επιμελημένος από τον «χαλκέντερο» μελετητή αρχείων και συγγραφέα Κυριάκο Ντελόπολο, περιλαμβάνει τα Πρακτικά του συνεδρίου. Να σημειώσουμε ότι το ΕΛΙΑ προχώρησε και στη μικροφωτογράφηση και ψηφιοποίηση της «Διαπλάσεως των Παίδων», καθώς και στην επανέκδοση του μυθιστορήματος «Νικόλας Σιγανός» (από τα πρώτα έργα του Ξενόπουλου), ενώ επίκειται η παρουσίαση της ογκώδους βιβλιογραφίας Ξενόπουλου, την οποία εκπόνησε ο Πέτρος Μαρκάκης.

Αναφορικά με τον τόμο των Πρακτικών του συνεδρίου, επισημαίνουμε ότι οι δεκαέξι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες εισηγήσεις που έγιναν στο συνέδριο από διακεκριμένους επιστήμονες, αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη για την περαιτέρω μελέτη του έργου του Ξενόπουλου, καθώς εντοπίζουν και «φωτίζουν» άγνωστες ή μη συστηματικά ερευνημένες και μελετημένες - από τους παλιότερους μελετητές - πτυχές του ιδεολογο-αισθητικού χαρακτήρα, της θεματικής, της μορφής και του περιεχομένου του πεζογραφικού, δραματουργικού, κριτικού, μεταφραστικού έργου του.

Προϊδεάζοντας τον αναγνώστη μας για το θεματικό ενδιαφέρον και εύρος των εισηγήσεων, θα αναφέρουμε μερικούς τίτλους τους: «Οι φωνές του "εγώ" και τα μονοπάτια της μνήμης στην αυτοβιογραφία του Γρ. Ξενόπουλου» (Βίκη Πάτσιου), «Από τον ρομαντισμό στην ηθογραφία, από την ηθογραφία στον αστικό ρεαλισμό και από τον αστικό ρεαλισμό στο συναισθηματικό μυθιστόρημα» (Βαγγέλης Αθανασόπουλος), «Μερικές επισημάνσεις για την πρόσληψη του νατουραλισμού από τον Ξενόπουλο» (Αλέξης Ζήρας), «Η θεατρική προσφορά του Ξενόπουλου ή δέκα μύθοι για τον Ξενόπουλο (και μια πιθανόν κρυμμένη ιστορία)» (Γιώργος Φράγκογλου), «Γρ. Ξενόπουλου "Ο τρελός με τους κόκκινους κρίνους": Ενας διάλογος με τον Βιζυηνό και τον Εντγκαρ Αλαν Πόε» (Αντώνης Μπενέκος), «Ο Ξενόπουλος διαφωτιστής» (Εμμανουήλ Κριαράς), «Αποσπάσματα κριτικού και αυτοκριτικού λόγου στα μυθιστορήματα του Ξενόπουλου» (Ευτυχία Αμιλήτου), «Ο Ξενόπουλος κριτικός του Παπαδιαμάντη» (Γ. Φαρίνου - Μαλαματάρη).