Εδώ και δύο χρόνια, οπότε και άλλαξε άρδην το θεσμικό πλαίσιο της ακτοπλοΐας, εκατομμύρια άνθρωποι που διακινούνται με τα πλοία της ακτοπλοΐας, αλλά και οι ναυτεργάτες των ακτοπλοϊκών πλοίων, έχουν μετατραπεί σε «μάρτυρες». Ειδικά το καλοκαίρι τα προβλήματα «χτυπάνε κόκκινο». Πλοία παλιά, υποσυντήρητα, που αποτελούν και τη συντριπτική πλειοψηφία των ακτοπλοϊκού στόλου, βγάζουν την ψυχή των ναυτεργατών για να τα έχουν εν κινήσει και τρομοκρατούν τους επιβάτες. Αλλωστε, οι καθημερινές βλάβες αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα.
Τα πρωτόκολλα του αριθμού των επιβατών έχουν γίνει «λάστιχο». Ο όρος «υπεράριθμοι» έχει τεθεί πλέον υπό αμφισβήτηση. Η κάθε εταιρία, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, με την ανοχή των λιμενικών αρχών και βέβαια του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, «φορτώνει» όσο πάει!
Ταυτόχρονα, ένα ακτοπλοϊκό ταξίδι έχει μετατραπεί σε οδύσσεια, καθώς κάθε πλοίο προσεγγίζει πάνω από 5 με 6 λιμάνια, προκειμένου να καλυφθούν όπως - όπως οι τεράστιες ανάγκες των νησιών, χωρίς βέβαια ουσιαστικό αποτέλεσμα, αφού ήδη λόγω παλαιότητας έχουν αποσυρθεί 30 ακτοπλοϊκά πλοία, χωρίς να έχουν αντικατασταθεί. Που σημαίνει μείωση της συχνότητας των προσεγγίσεων.
Και βέβαια όλα αυτά οι επιβάτες καλούνται να τα χρυσοπληρώνουν και από πάνω με τα πανάκριβα ακτοπλοϊκά εισιτήρια που από τις επόμενες μέρες θα γίνουν ακόμα πιο δυσπρόσιτα.
Οσον αφορά τους ναυτεργάτες της ακτοπλοΐας, το πλήγμα που έχουν δεχτεί στα μισθολογικά και εργασιακά τους δικαιώματα είναι ιδιαίτερα επώδυνο. Η παραβίαση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, και της νομοθεσίας, η εντατικοποίηση της δουλιάς με 16 έως 18 ώρες το 24ωρο στο πόδι, οι απολύσεις και πάει λέγοντας, αποτελούν ένα μικρό δείγμα από την άγρια εκμετάλλευση που βιώνουν.
Η εικόνα αυτή είναι απλώς ο πρώτος απολογισμός, κοινώς η αρχή της ...«απελευθέρωσης». Δηλαδή τα χειρότερα δεν τα έχουμε δει ακόμα. Οι ακτοπλόοι εφοπλιστές ήδη έχουν επανέλθει δριμύτεροι, ξεδιπλώνοντας μια πρωτοφανή επίθεση. Αξιώνουν να καθορίζουν πλέον αυτοί από τις τιμές των εισιτηρίων τις δρομολογήσεις των πλοίων, μέχρι τον αριθμό των πληρωμάτων.
Το θράσος για αυτού του είδους τις απαιτήσεις δεν το βρήκαν από μόνοι τους. Το τροφοδότησε τόσο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ όσο και η σημερινή της ΝΔ. Το «κακό» ξεκίνησε το 1992 οπότε η Ευρωπαϊκή Ενωση διαμόρφωσε με τη συνδρομή και του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κ. Μητσοτάκη, τον κανονισμό 3577 που προέβλεπε την κατάργηση του καμποτάζ, δηλαδή του δικαιώματος της εκμετάλλευσης της ακτοπλοΐας από πλοία με ελληνική σημαία και ελληνικά πληρώματα και με τον οποίο συντάχθηκαν τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και ο ΣΥΝ.
Η κατάργηση του καμποτάζ, δηλαδή η απελευθέρωση των εσωτερικών θαλάσσιων συγκοινωνιών, κινείται στην κατεύθυνση της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίου, υπηρεσιών, εμπορευμάτων και εργαζομένων, που αποτελούν τις θεμελιακές αρχές της Συνθήκης του Μάαστριχτ, της καπιταλιστικής ενοποίησης και εκφράζει τη στρατηγική του μεγάλου κεφαλαίου, του οποίου ο σκληρός πυρήνας είναι οι εφοπλιστές.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, το 2001, ψήφισε το νόμο 2932 «Ελεύθερη παροχή Υπηρεσιών στις θαλάσσιες ενδομεταφορές», καθιστώντας τον κανονισμό 3577 Εθνικό Δίκαιο και αλλάζοντας πλήρως το μέχρι τότε ισχύον θεσμικό ακτοπλοϊκό πλαίσιο, αφήνοντας μόνο κάποιες αχνούς περιορισμούς, που, όπως είναι φυσικό, και αυτοί, αμφισβητούνται από τους εφοπλιστές.
Στα πλαίσια αυτά, ήδη η Ενωση Εφοπλιστών Ακτοπλοΐας έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, απαιτώντας την πλήρη εφαρμογή του Κανονισμού και προσφέροντας το κατάλληλο άλλοθι στην κυβέρνηση, για να τον εφαρμόσει.
Ο νόμος 2932 τέθηκε σε πλήρη ισχύ την 1.11.2002. Τον Ιούνη το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας εξέδωσε σχετικό ενημερωτικό έντυπο, το οποίο υπέγραφε ο τότε υπουργός Γ. Ανωμερίτης. Στον επίλογο του εντύπου ανέγραφε ο υπουργός, για να... πείσει πόσο καλός είναι αυτός ο νόμος: «Κύριοι στόχοι του ΥΕΝ είναι α) η δημιουργία θαλάσσιων λεωφόρων, οι οποίες να εξυπηρετούν νησιώτες, πολίτες και τουρίστες με ασφάλεια, ποιότητα και συχνότητα β) η δημιουργία συστήματος δρομολογίων, τα οποία θα ενισχύουν την περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή της νησιωτικής χώρας γ) η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της επιχειρηματικότητας των ακτοπλοϊκών εταιριών και δ) η διατήρηση μέσα από διάλογο ενός ναυλολογίου, το οποίο θα διατηρεί για την οικονομική θέση ένα προσιτό ναύλο»... Βέβαια, από όλους αυτούς τους στόχους μόνο ο ένας... επιτεύχτηκε, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ακτοπλοϊκών εταιριών. Τα κέρδη που είδαν οι εφοπλιστές τα δύο τελευταία χρόνια ξεπερνούν τα όρια της φαντασίας. Χαρακτηριστική περίπτωση οι Επιχειρήσεις Αττικής (σημερινή Attica) του Π. Παναγόπουλου που κατέγραψαν αύξηση κερδών το 2003 κατά 300%!