Στα ζητήματα που σχετίζονται με το χαρακτήρα και το ρόλο του ΚΚ, αναφέρεται η συνέντευξη του Βίκτωρ Τιούλκιν, Α` Γραμματέα της ΚΕ του ΚΕΚΡ - ΚΚΡ στην εφημερίδα «ΜΙΣΛ», με αρκετά παραδείγματα από την εμπειρία και τα ζητήματα που παλεύει να λύσει το κομμουνιστικό κι εργατικό κίνημα στη Ρωσία.

E.B.

-- Ποιες λενινιστικές αρχές οικοδόμησης και δράσης του κόμματος επαναστατικού τύπου διατηρούν την επικαιρότητά τους;

-- Σωστότερα, από την άποψη της θεωρίας, είναι να μιλάμε για κόμμα νέου τύπου, τις αρχές οικοδόμησής του επεξεργάστηκε ο Λένιν, ως μια οργάνωση επαναστατών, που θα φέρει ανάποδα τον κόσμο. Μετά το θάνατο του Λένιν χρησιμοποιούμε την έκφραση κόμμα λενινιστικού τύπου.

Επαναστάτες ήταν και οι εσέροι, επαναστάτες αυτο-αποκαλούνται και οι πολύμορφες οργανώσεις των τροτσκιστών, οι κάθε είδους αριστεριστές και οι άλλες μικροαστικές συσπειρώσεις «επαναστατών». Ομως, το κόμμα λενινιστικού τύπου έχει εντελώς συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, που είναι διατυπωμένα στο Πρόγραμμά μας.

Οι λενινιστικές αρχές όχι απλώς και πλήρως διατήρησαν την επικαιρότητά τους, αλλά η ζωή έδειξε πως άλλος δρόμος για το σοσιαλισμό, εκτός της προλεταριακής επανάστασης, με επικεφαλής το κόμμα, που είναι εξοπλισμένο με τη θεωρία του επιστημονικού κομμουνισμού, δεν υπάρχει. Αλλο είναι το ότι στις νέες συνθήκες, χρησιμοποιώντας τις λενινιστικές αρχές, πρέπει να βρίσκουμε μορφές αγώνα, που να αντιστοιχούν στις καταστάσεις και στην εποχή.

-- Ακόμη δεν υπάρχει το κύριο, που είναι το στήριγμα των πλατιών μαζών των εργαζομένων, η οργάνωσή τους σε πολύμορφους αγώνες, μεταξύ των άλλων και του οικονομικού. Υπάρχουν αιτίες αντικειμενικές: Σε εξέλιξη βρίσκεται η πλατιά επίθεση της αντίδρασης. Κι εδώ πρέπει να σημειώσουμε πως η κατάσταση είναι, σε μεγάλο βαθμό, μοναδική, αφού δεν καταγράφηκε στη θεωρία και για πρώτη φορά έχουμε στην πράξη την πραγματοποίηση της αντεπανάστασης και την παλινόρθωση του καπιταλισμού. Η κατάσταση χειροτερεύει, εξαιτίας της δυσφήμισης της κομμουνιστικής ιδέας από την πρακτική του εκφυλισμένου ΚΚΣΕ, που πήρε την κατεύθυνση προς την αγορά, προς τον καπιταλισμό, κάτω από τις κόκκινες σημαίες του 28ου Συνεδρίου του κόμματος, με επικεφαλής τον Γκορμπατσόφ κ.ά.

Υπάρχουν και υποκειμενικές αιτίες: Η μη κατανόηση των καθηκόντων του κόμματος και η απροθυμία να ασχοληθούμε με την καθημερινή, φιλόπονη δουλιά της οργάνωσης και διαφώτισης των μαζών.

Αλλά υπάρχουν και παραδείγματα που δείχνουν τη σωστή γραμμή στην κομματική οικοδόμηση. Η κομματική οργάνωση στον Αρζαμάς-16, με λίγο πάνω από 30 άτομα, κατάφερε να οργανώσει και να καθοδηγήσει τη δουλιά του εργατικού συνδικάτου «Ζασίτα» με πάνω από 2 χιλιάδες μέλη. Η οργάνωση συσσώρευσε εμπειρία αγώνα, έχει κύρος στην πόλη, έχει δικό της ταμείο και κομματική σχολή.

-- Νομίζω ότι ο όρος «επαναστατική» έχει να κάνει πρώτα απ' όλα με τους στόχους του κινήματος και δευτερευόντως με τις μορφές. Γι' αυτό το κύριο, που δεν πρέπει να χάνουμε, είναι ο στόχος, η σοσιαλιστική επανάσταση, η αλλαγή του κοινωνικού συστήματος, όσο μακριά κι αν βρισκόμαστε από την επαναστατική κατάσταση. Είναι εύκολο να είσαι επαναστάτης, όταν το κίνημα είναι σε άνοδο, σε επίθεση. Ενώ όταν έχουμε υποχώρηση, όταν εξαιτίας της πίεσης της αντίδρασης τα πράγματα είναι δύσκολα κι επικίνδυνα, εκεί δοκιμάζεται ο επαναστάτης. Ο Β.Ι. Λένιν έγραφε ότι στις περιόδους της επίθεσης της αντίδρασης και της βαθιάς πτώσης του κινήματος, βασικό καθήκον του κόμματος είναι η διατήρηση της ορθοδοξίας του, του επαναστατικού του χαρακτήρα, που έχει δημιουργηθεί στα χρόνια της μεγαλύτερης ανόδου του κινήματος. Για εμάς παράδειγμα είναι οι μπολσεβίκοι, που πραγματοποίησαν την επανάσταση, που οικοδόμησαν την πρώτη στον κόσμο σοσιαλιστική χώρα, που κατατρόπωσαν το φασισμό.

Για την πραγματοποίηση της επανάστασης θα πρέπει να υπάρχουν αντικειμενικές συνθήκες, η επαναστατική κατάσταση και υποκειμενικές συνθήκες, οι έτοιμες επαναστατικές δυνάμεις με επικεφαλής το κόμμα νέου τύπου. Μάλιστα, το κόμμα θα πρέπει να είναι σε θέση να γνωρίζει το τι θα πρέπει να κάνει σε περίπτωση που θα πάρει την εξουσία. Οχι τυχαία, οι κλασικοί έλεγαν ότι η επανάσταση ωριμάζει πρώτα στα κεφάλια.

Οι επαναστάσεις δε γίνονται με παραγγελίες και την επαναστατική κατάσταση δεν μπορούμε τεχνητά να τη δημιουργήσουμε, αλλά μπορούμε να δουλέψουμε για τη φέρουμε πιο κοντά και το κύριο είναι ότι είμαστε υποχρεωμένοι να προετοιμάσουμε τον εαυτό μας για κείνη την ώρα. Αυτή η προετοιμασία είναι καθημερινή και πολύπλευρη κι εξαρτάται από τις συγκεκριμένες συνθήκες. Η ουσία της βρίσκεται και πάλι στην οργάνωση του προλεταριάτου σε τάξη, στην ανάπτυξη πλατιού κινήματος, στη διαφώτιση, στην πολιτικοποίηση των μαζών. Μεταξύ των άλλων, μια βασική κατεύθυνση είναι η ανάπτυξη του οικονομικού αγώνα στην παραγωγή, στη συνδικαλιστική δουλιά, στην υπεράσπιση αξιοπρεπών συνθηκών ζωής και κοινωνικής εξασφάλισης (Υγεία, Παιδεία, δημοτικές υπηρεσίες κλπ.). Ταυτόχρονα, το κόμμα εξηγεί παντού και πάντα πως ριζική λύση των προβλημάτων μπορεί να υπάρξει μόνο μετά τη λύση του βασικού του ζητήματος, του ζητήματος της εξουσίας, δηλαδή μέσω της επανάστασης. Ετσι, ο επαναστατικός στόχος δε χάνεται από μπροστά μας.

Εδώ βρίσκεται η διαφορά μας από ρεφορμιστές και σοσιαλδημοκράτες, οπορτουνιστές και τους άλλους «κομπογιαννίτες», που υπόσχονται μέσα από το δρόμο των συνεχών καλυτερεύσεων και κάθε είδους «κομπρέσας», χωρίς ζημιά για την ατομική ιδιοκτησία, την ήρεμη είσοδο των εργαζομένων στην κοινωνία του σοσιαλισμού. Αυτοί είναι που θεωρούν ότι «δεν υπάρχουν περιθώρια για επανάσταση». Ενώ οι κομμουνιστές, χωρίς να παραιτούνται από τη χρήση και στοιχείων μεταρρύθμισης, δουλεύουν πάντα για την προοπτική, για την επανάσταση.

Διαφέρουμε και από κάθε είδους αριστερίστικες και τροτσκιστικές παρεκκλίσεις υπερεπαναστατών, που υπεροπτικά αντιμετωπίζουν τον αγώνα για μεμονωμένες κατακτήσεις και αντί να ασχολούνται με τον καθημερινό αγώνα για τα καθημερινά, ζωτικά συμφέροντα των εργαζομένων, μεταξύ των άλλων και του οικονομικού αγώνα, είτε καλούν σε επανάσταση εδώ και τώρα, είτε προσπαθούν να τη σχεδιάσουν και να την υλοποιήσουν, στηριζόμενοι στον καθαρά υποκειμενικό παράγοντα, στη θερμή θέληση.

Ο ίδιος ο Λένιν προειδοποιούσε για τον κίνδυνο των πρόωρων, άσχημα προετοιμασμένων κινητοποιήσεων, π.χ. απεργιών. Ακόμη, υπογράμμιζε ότι η αστική αστυνομία χρησιμοποιεί τη μέθοδο του προβοκαρίσματος των μη προετοιμασμένων κινητοποιήσεων, ώστε στη συνέχεια να τις χτυπήσει, να τις καταστείλει, για να μην αφήσει να ωριμάσουν και να δυναμώσουν. Κι εδώ πρέπει να πούμε ότι κι εμείς έχουμε τη δική μας μικρή, αλλά πικρή πείρα από ήττες και την κακή ετοιμότητα, από τη διάθεση να ξεπεράσουμε τα γεγονότα, να δώσουμε στον οικονομικό αγώνα επιπρόσθετη ώθηση πολιτικοποίησης. Για παράδειγμα, στην οργάνωση απεργίας, εξαιτίας πολύμηνης καθυστέρησης στην καταβολή των μισθών, σε ένα εργοστάσιο κατασκευής οικοδομικών υλικών του Λένινγκραντ, οι σύντροφοί μας έβαλαν, ανάμεσα στα κύρια αιτήματα της απεργίας και το αίτημα της παραίτησης του Γιέλτσιν και της κυβέρνησής του. Αυτό το αίτημα στάθηκε αφορμή για το Ανώτατο Δικαστήριο να χαρακτηρίσει την απεργία παράνομη. Ηταν η μοναδική περίπτωση στη χώρα! Η αντίσταση καταστάλθηκε και η κολεκτίβα διαλύθηκε. Να ένα θλιβερό παράδειγμα.

Θα πρέπει να χρησιμοποιούμε τις πιο ριζοσπαστικές, τις πιο δυναμικές μορφές αγώνα, συνεχίζει ο Β. Τιούλκιν, αλλά αφού η συγκεκριμένη οργάνωση έχει ωριμάσει σε συγκεκριμένο στάδιο για να προχωρήσει σ' αυτές. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα είχαν γίνει μαζικές κινητοποιήσεις των αγροτών ενάντια στην ΕΕ. Οι αγρότες, για ολόκληρες βδομάδες, με την υποστήριξη του ΚΚΕ και άλλων δυνάμεων, έκαναν μπλόκα στους εθνικούς δρόμους, χρησιμοποιώντας τα αγροτικά τους μηχανήματα. Οι κινητοποιήσεις ήταν επιτυχημένες, από την άποψη ότι οι αγρότες πέτυχαν κάποιες ελαφρύνσεις, αλλά έως τα σήμερα τα ελληνικά δικαστήρια ασχολούνται με υποθέσεις χιλιάδων αγροτών, εξαιτίας εκείνων των γεγονότων. Δεν μπορούν να ξεμπερδέψουν γιατί τότε έδρασαν μαζί χιλιάδες άνθρωποι. Βάλτε σ' αυτούς και τους βουλευτές, άλλους ανθρώπους και γνωστές προσωπικότητες, που συμπαραστάθηκαν στον αγώνα. Αντίθετα, αν έβγαιναν στο δρόμο καμιά δεκαριά άνθρωποι, τότε γρήγορα η αστυνομία θα τους περιμάζευε για καταπάτηση της τάξης.

Από δω βγαίνει ότι άλλη είναι η τακτική σου αν είσαι έτοιμος να κατεβάσεις οργανωμένα 50 χιλιάδες ανθρώπους, άλλη αν μπορείς να κατεβάσεις περίπου χίλιους, κι άλλη αν μονάχα καμιά πενηνταριά.

Υπάρχουν περίοδοι που η συγκρότηση ενός ταξικού σωματείου είναι πολύ μεγάλη υπόθεση στην προετοιμασία της επανάστασης και από τα πιο επαναστατικά προγράμματα και καλέσματα.

Η οργάνωση της διακίνησης της κομματικής εφημερίδας, (π.χ. η περιφερειακή εφημερίδα μας «Εργαζόμενη Τιουμέν», που δίνει 25 χιλιάδες αντίτυπα σε μια περιοχή με πληθυσμό 3 εκατομμύρια), είναι ένα πολύ πιο μεγάλο επαναστατικό βήμα από το να κάνεις μια συγκέντρωση που θα είμαστε μεταξύ μας, με αίτημα «κάτω το αντιλαϊκό καθεστώς». Ενας εκλεγμένος βουλευτής στην τοπική Βουλή έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από την αποχή, που δεν έχει κανένα αποτέλεσμα πέρα από το μοίρασμα ενός ασήμαντου αριθμού προκηρύξεων.

Και βέβαια όταν η κατάσταση ωριμάσει για αποφασιστικές ενέργειες, δεν πρέπει να δειλιάσουμε. Αυτό μας το έδειξαν οι σύντροφοί μας στο εργοστάσιο του Βίμπορσκ, όπου, για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της Ρωσίας, πυροβόλησαν τους εργάτες. Μας το έδειξαν στην Τιουμέν, όπου έκλεισαν τις σιδηροδρομικές γραμμές με επικεφαλής τον Α. Τσερεπάνοφ, βουλευτή στην τοπική Βουλή και Γραμματέα Περιοχής του κόμματός μας. Για όλα αυτά πρέπει να προετοιμαστούμε νωρίτερα και θεωρητικά και πρακτικά, εξοπλίζοντας τον κόσμο με ανάλογες γνώσεις και εμπειρίες.

Εμείς δε νιώθουμε κανένα σεβασμό ή υπόκλιση απέναντι στη νομιμότητα, τη μη βία και μη αιματοχυσία. Η αστική τάξη είναι αυτή που με τους νόμους της δολοφονεί, κλέβει, χύνει αίμα.

-- Πού, κατά τη γνώμη σας, πρέπει να βρίσκεται ο προσανατολισμός στην επανάσταση;

-- Εμείς, σε αντίθεση με άλλες εργατικές οργανώσεις, παντού και πάντα έχουμε υπόψη μας τον τελικό στόχο του κινήματος, την επανάσταση και την οικοδόμηση της αταξικής κοινωνίας.

Κι εδώ το καθήκον της διαφώτισης είναι ένα από τα σημαντικότερα. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να υπάρχει υποτιμητική στάση απέναντι σε αυτήν την κατεύθυνση, όπως κάνουν ορισμένοι σύντροφοί μας.

Η πολιτική ξεκινά εκεί που αρχίζει η επιρροή στα εκατομμύρια των ανθρώπων. Εχοντας σήμερα τιράζ του κεντρικού οργάνου του κόμματος, της εφημερίδας «Εργαζόμενη Ρωσία», 30 χιλιάδες μια φορά στις 2 εβδομάδες, δεν μπορούμε να μιλάμε για σταθερή επιρροή στα εκατομμύρια των ανθρώπων. Γι' αυτό το συνέδριο του κόμματος έθεσε ως στόχο την αύξηση της κυκλοφορίας στα 100 χιλιάδες φύλλα τη βδομάδα. Θα είναι ένα βήμα εκατό και χίλιες φορές σημαντικότερο από κάποια συμπαθητική ενέργεια ριξίματος ντομάτας σε κάποιον υπουργό ή από την ανατίναξη κάποιου κάδου σκουπιδιών έξω από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών.

Μια από τις αρχές κομματικής οικοδόμησης στο κόμμα νέου τύπου είναι οι συγκεκριμένες χρεώσεις, που θα πρέπει να υλοποιούνται, η εξειδίκευση των κομματικών δομών σε συγκεκριμένες λειτουργίες. Πάρτε τη δομή της κομματικής οργάνωσης των μπολσεβίκων το 1907 στο παράδειγμα της Επιτροπής Πόλης της Πετρούπολης. Θα δούμε πως σ' εκείνη τη δομή, εκτός από τους γραμμικούς κρίκους (συνοικιακές, εργοστασιακές κομματικές οργανώσεις), υπήρχαν φοιτητικοί και στρατιωτικοί πυρήνες, ομάδες διαφωτιστών και προπαγανδιστών, νομική υποστήριξη και δικηγορικό γραφείο, συνδικαλιστική ομάδα και κοινοβουλευτική ομάδα, ταμείο εργατικής αλληλεγγύης και συνεταιρισμός συλλογής τροφίμων, εργατικές λέσχες, φανερό και μυστικό τυπογραφείο, εφημερίδες, ενδιάμεσες αποθήκες και διαμερίσματα - γιάφκες, απεργιακό ταμείο, ομάδες εργατικής περιφρούρησης κλπ. Δηλαδή υπήρχε συγκεκριμένη δομή, καλά οργανωμένη, με σχεδιασμένο σύστημα εξειδίκευσης της οργάνωσης πόλης. Και η οργάνωση είχε πρώτα απ' όλα επιρροή στις φάμπρικες, στα εργοστάσια, στους στρατώνες.

Πρέπει να πούμε πως για να φτάσουμε σ' εκείνο το επίπεδο οργάνωσης έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, κι εδώ πρέπει να πάρουμε υπόψη μας πως σήμερα τα αστικά ΜΜΕ κάνουν πλύση εγκεφάλου πιο εκλεπτυσμένα και πλατιά από τότε.

Βρίσκονται όμως σύντροφοι που κοιτούν υπεροπτικά τη συγκρότηση μιας τέτοιας οργάνωσης και την απραξία τους ή τη μη κατανόηση την καλύπτουν με απέραντους συλλογισμούς για την ανάγκη να «προσθέσουμε επαναστατικότητα». Συχνά οι ίδιοι δεν είναι σε θέση να εξηγήσουν τι εννοούν.

-- Υπάρχει η γνώμη πως το κόμμα μας δεν πρέπει να κάνει συμμαχίες με τέτοιες οργανώσεις, που έχουν απομακρυνθεί από τον επαναστατικό μαρξισμό και βρίσκονται σε θέσεις ενσωμάτωσης στο σύστημα, όπως το ΚΚΡΟ.

-- Οπως μας συμβούλευσε ο Λένιν, σε συγκεκριμένα ζητήματα και σε συγκεκριμένα στάδια του αγώνα μπορούν να υπάρξουν συμμαχίες ακόμη και με ασταθείς ανθρώπους.

-- Προϋποθέτουν τέτοιες συμμαχίες την απαγόρευση της κριτικής και πώς διαμορφώνονται οι σχέσεις στην κοινοβουλευτική ομάδα με τους συντρόφους του ΚΚΡΟ;

-- Οι συμμαχικές σχέσεις, αντίθετα, προϋποθέτουν την ελεύθερη κριτική, ακόμη και την αναγκαιότητα του να πεις την αλήθεια κατάματα. Οι διαφορές μας δεν εξαφανίστηκαν, αλλά είναι άλλη υπόθεση η τακτική της συμπεριφοράς μας στην Κρατική Δούμα, όταν η κοινοβουλευτική ομάδα βρίσκεται στη θέση της αντιπολίτευσης και της μειοψηφίας.

-- Σ' ό,τι αφορά τις θεωρητικές διαφορές ανάμεσα στα δύο κόμματα, μεταξύ των άλλων, και κάτω από το φως του τελευταίου συνεδρίου του ΚΚΡΟ;

-- Σήμερα στο εσωτερικό του ΚΚΡΟ είναι περισσότερες, απ' ό,τι μεταξύ των δύο κομμάτων. Η μεταφορά της σύγκρουσης στο εσωτερικό του ΚΚΡΟ στη γραμμή αντιπαράθεσης «Ζιουγκάνοφ ή Σεμίγκιν» αποσπά την προσοχή από βασικά ζητήματα. Μη ορθόδοξο και μη επαναστατικό ΚΚ δεν μπορεί να υπάρξει.

-- Σ' ό,τι αφορά την προετοιμασία της επανάστασης, ορισμένοι θεωρούν πως πρέπει να προετοιμαστούμε μόνο όταν ωριμάσει η επαναστατική κατάσταση. Αλλοι ότι πρέπει να προετοιμαστούμε ανεξάρτητα από την ύπαρξη επαναστατικής κατάστασης. Ποια, κατά τη γνώμη σας, είναι η σωστή άποψη;

-- Η προετοιμασία έπρεπε να ξεκινήσει από χτες. Κι αν δεν ξεκίνησε πρέπει άμεσα να ξεκινήσει.... Ομως δεν πρέπει να επιτρέψουμε να κατανοείται η προετοιμασία της επανάστασης πρωτόγονα, του είδους «φασαρίες - καπνοί» και «μπαμ-μπουμ». Η προετοιμασία είναι μια ευρύτερη έννοια, που ξεκινά από τα μυαλά και τα στελέχη και φτάνει έως το αναγκαίο, αλλά ακόμη ανεπαρκή όρο, που είναι η οργάνωση των πλατιών μαζών, η διαφώτιση και πολιτικοποίησή τους.