Κουβέντα λοιπόν για τη θρησκεία;
Κυριακή 25 Ιούνη 2000

Θέλετε κουβέντα, λοιπόν, για τη θρησκεία; Να κουβεντιάσουμε! Γιατί όχι! Στη σωστή της, όμως, διάσταση αυτή η κουβέντα. Οχι ψέματα και ένοχες σιωπές. Μακριά από συλλαλητήρια και ταυτότητες. Αυτά είναι στάχτη στα μάτια. Για να κρυφτεί η πραγματική φύση του ζητήματος. Για να διακινείται - και να διαιωνίζεται - «το όπιο του λαού», που έγραψε ο Μαρξ. Για να αποδεχτούμε, ασυζητητί - αν αυτό είναι δυνατόν - τη μεταφυσική σαν μέθοδο έρευνας και ερμηνείας του κόσμου. Για να μην «αλλάξει - ποτέ - τίποτα», τελικά.

Ελάτε, λοιπόν, να κουβεντιάσουμε, θρησκευόμενοι - και νεοθρησκευόμενοι - όλων των κατηγοριών, για το τι είναι, πραγματικά, η θρησκεία. Να κουβεντιάσουμε, φαρισαίοι - και νεοφαρισαίοι - ανοιχτά και, κυρίως, αποκαλυπτικά. Και όχι να κάνουμε διάφορες εμφανίσεις στα κανάλια - και συγκεντρώσεις στις πλατείες - για να αποπροσανατολίζουμε τον κόσμο. Να μιλάμε δήθεν για τις ταυτότητες, ενώ στην ουσία συζητάμε την αποδοχή της φιλοσοφίας της θρησκείας. Γιατί αυτό είναι το ζήτημα. Να αποδεχτούμε την παρουσία της ίδιας της θρησκείας στα πράγματα.

Ελάτε, λοιπόν, να το κουβεντιάσουμε ανοιχτά. Να πούμε την αλήθεια. Ολη την αλήθεια.

«Ηθρησκεία είναι μια από τις ποικιλίες των μορφών πνευματικής καταπίεσης που βαραίνει πάντα - και παντού - πάνω στις λαϊκές μάζες, που συντρίβονται κάτω από το βάρος μιας ασταμάτητης εργασίας, για λογαριασμό άλλων, κάτω από την εξαθλίωση και τη μόνωση», γράφει ο Λένιν.

«Η θρησκεία επιδιώκει με όλα τα μέσα να πείσει τους ανθρώπους πως ό,τι γίνεται στη φύση και στην κοινωνία, γίνεται με τη θέληση των θεών», γράφει ο Μαρξ.

Ποιος απ' όλους αυτούς που φωνάζουνε, με πρώτο τον αρχιεπίσκοπο - και από κοντά όλες «οι άλλες προοδευτικές δυνάμεις» - δε γνωρίζει πως «η κοινωνική καταπίεση των εργαζομένων, η απόλυτη φαινομενικά αδυναμία τους μπροστά στις τυφλές δυνάμεις που διέπουν το καπιταλιστικό σύστημα», δεν είναι το «έδαφος που πρέπει να αναζητήσουμε τις βαθύτερες ρίζες της θρησκείας» όπως τονίζει ο Λένιν;

Και ποιος επίσης δε γνωρίζει πως η θρησκεία «απορρίπτοντας την ύπαρξη αντικειμενικών νόμων, που διέπουν τα φυσικά και κοινωνικά φαινόμενα», δεν προσπαθεί και δεν αγωνίζεται με νύχια και με δόντια να «εμποδίσει τους ανθρώπους να γνωρίσουν τους νόμους της φύσης και της κοινωνίας», όπως αποκαλύπτει ο Μαρξ. Και στη συνέχεια, όπως συμπληρώνει ο Μπρεχτ, στους προβληματισμούς του για το ρόλο της τέχνης, να χρησιμοποιήσει αυτή τη γνώση (ο άνθρωπος) «για να αλλάξει τον κόσμο σύμφωνα με τις ανάγκες του και τις επιθυμίες του»;

Εχει κανείς αμφιβολίες ότι η θρησκεία δεν είναι «ένα από τα ισχυρότερα όπλα στα χέρια του καπιταλισμού» και δε χρησιμοποιείται αυτό το όπλο, «κηρύσσοντας την υποταγή και την εγκαρτέρηση», για να «πειστούν οι εργαζόμενοι και να εναποθέσουν "στο θεό" τη λύση των προβλημάτων τους» και όχι στο δικό τους αγώνα; Εχει κανείς αμφιβολία ότι θρησκεία και πολιτικός αγώνας δεν πάνε μαζί; Οπως δεν πάνε μαζί θρησκεία και επιστήμη; Αγνοια και γνώση; Υπάρχει κανείς απ' αυτούς που θεοσυζητάνε - φωνάζοντας και φωνασκώντας - να μη γνωρίζει πως έπεσε άπλετο, πια, επιστημονικό φως στη θεωρία των «ειδώλων» του Επίκουρου; Και να μην ξέρει - μαζί με εμάς - πως «κανένας θεός δεν επεισέρχεται στις υποθέσεις του κόσμου» και ότι είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο, πια, σήμερα, ότι η «ύλη είναι προικισμένη με μια εσωτερική κίνηση», όπως έλεγε ο ίδιος φιλόσοφος και αυτή είναι «υπεύθυνη» για τα πάντα; Και επομένως, μας είναι άχρηστη η πρωτόγονη αντίληψη για τη θεογέννηση του κόσμου. Ιδιαίτερα μετά το - βίαιο - τράβηγμα της κουρτίνας από τον Δαρβίνο, για την καταγωγή και την εξέλιξη των ειδών...

Αυτή η θεοκουβέντα, που φαίνεται ότι έπεσε λες από τον ουρανό και στον τόπο μας, δεν έχει να κάνει σε τίποτα με τις ταυτότητες και τα άλλα ιλαρά. Ολοι ξέρουμε - και ας μην το ομολογούμε όλοι - πως είναι μια παγκόσμια προσπάθεια να ξαναμπεί σε συζήτηση η αναγκαιότητα της ίδιας της θρησκείας. Να ξαναρχίσει ο άνθρωπος να σκέφτεται μπουσουλώντας. Να ξανααποδεχτεί η κοινωνία την «Ιδέα» σαν κινητήρια δύναμη στις υποθέσεις της. Να μπει στην άκρη η υλιστική αντίληψη για τη φύση και τον κόσμο.

Και συμμετέχουν, σε αυτή την παραπλανητική κουβέντα - συνειδητά και ασυνείδητα - πέρα από τα θρησκευτικά ιερατεία, δυστυχώς, και «διανοούμενοι της αριστεράς» και «Μαρξιστές» και «προοδευτικοί» γενικά... Ολος αυτός ο κόσμος, που αντί να καταγγείλει, όπως έχει υποχρέωση, κάνει πως δεν καταλαβαίνει και «συζητάει» - θεωρητικά - το ζήτημα. Και συζητώντας κάνουν πως καταλαβαίνουν ότι το ξαναφέρνουν στην επικαιρότητα. Του ξαναδίνουν υπόσταση. Το ξαναβάζουν, αργά, βασανιστικά, στις συνειδήσεις των ανθρώπων.

Και θυμίζουν όλοι αυτοί οι «προοδευτικοί» θρησκευτολόγοι τους Θεοαναζητητές και τους Θεοπλάστες του 1905 της Ρωσίας, που έκαναν τον Λένιν να φωνάξει: «Ωραιοποιήσατε και συγκαλύψατε τις ιδέες για τον κλήρο, για τους Νικόλαους Β`... και με την πράξη σας αυτή τους βοηθήσατε να κρατήσουν το λαό στη σκλαβιά. Γιατί αυτό κάνουν - στην πραγματικότητα - οι ιδέες σας για το θεό και τη θρησκεία. Κρατάνε το λαό σκλαβωμένο. Επιχρυσώνοντας την ιδέα του θεού, επιχρυσώνετε τις αλυσίδες που αλυσοδένουν τους αμαθείς εργάτες και τους αγρότες».


Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Και η φιλοσοφία; (2013-02-02 00:00:00.0)
Η Διαλεκτική της Φύσης (2005-08-14 00:00:00.0)
Το όπιο του λαού (2005-02-13 00:00:00.0)
«…δε μ’ αφήνουν να κοιμηθώ τ’ αηδόνια στις Πλάτρες» (2004-04-25 00:00:00.0)
Μάθημα τελευταίο: Ανθρωπος και Ιδεολογία (2002-07-28 00:00:00.0)
Η συμβολή του στη Φιλοσοφία (2000-12-17 00:00:00.0)