Ασήμαντες και άνευ ουσίας, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οι προτεινόμενες - με το κυβερνητικό σχέδιο νόμου - φορολογικές ρυθμίσεις που αφορούν τα λαϊκά εισοδήματα και τις μικρές επιχειρήσεις σε σχέση με τις ρυθμίσεις που αφορούν τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων και των μεγαλοεισοδηματιών. Ιδού και τα τεκμήρια, όπως τα εντοπίσαμε από μια πρώτη ανάγνωση του κειμένου του σχεδίου νόμου και της εισηγητικής έκθεσης, που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Παπαντωνίου, που εμφάνισε τις σχετικές ρυθμίσεις σαν γενναίες φορολογικές ελαφρύνσεις υπέρ των... οικονομικά ασθενέστερων.

Οι σημαντικότερες από τις προτεινόμενες αλλαγές στο ισχύον φορολογικό σύστημα, που εντοπίσαμε διαβάζοντας το περιεχόμενο του νέου σχεδίου νόμου, με τον τίτλο «Φορολογικές ελαφρύνσεις, απλουστεύσεις και άλλες διατάξεις», είναι αυτές που παραθέτουμε στη συνέχεια.

Για τα εισοδήματα των αγροτών, προτείνεται η διεύρυνση των παρεχόμενων φορολογικών ελαφρύνσεων (αφορολόγητο όριο, αφορολόγητο ποσό ανά στρέμμα, ανώτατο όριο απαλλαγών) σε όλους τους αγρότες και στους νέους αγρότες κατά τη μεταβίβαση αγροτικών εκτάσεων με κληρονομιά, δωρεά ή γονική παροχή, εφόσον οι εκτάσεις αυτές αξιοποιηθούν για αγροτική χρήση. Στόχος των παραπάνω ρυθμίσεων, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, είναι «η δημιουργία μεγάλων γεωργικών κλήρων και ισχυρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων, αλλά και η είσοδος νέων αγροτών στη γεωργία».

Οσον αφορά στο επίμαχο θέμα, δηλαδή τη μείωση της φορολογίας του πετρελαίου που χρησιμοποιούν οι αγρότες - και αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες αιτίες των μεγάλων αγροτικών κινητοποιήσεων τα τελευταία χρόνια - στο σχέδιο νόμου δεν υπάρχει καμιά σχετική πρόβλεψη. Αυτό σημαίνει ότι το θέμα φτηνότερο πετρέλαιο για τους αγρότες παραπέμπεται στις... ελληνικές καλένδες.

Περιορισμένης εμβέλειας είναι και οι προτεινόμενες ρυθμίσεις στη φορολογία απόκτησης οικίας, διαμερίσματος ή οικοπέδου, που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως πρώτη κατοικία. Κι αυτό γιατί οι προτεινόμενες αυξήσεις των αφορολόγητων ορίων υπολείπονται σημαντικά τόσο των υπέρογκων αυξήσεων που επέβαλε η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ τα τελευταία χρόνια στις αντικειμενικές αξίες ακινήτων όσο και των ανατιμήσεων που επιβλήθηκαν στα πωλούμενα διαμερίσματα και οικίες από τους εργολάβους και ιδιοκτήτες κατοικιών και διαμερισμάτων.

Συγκεκριμένα, το αφορολόγητο όριο για μεταβιβάσεις ακινήτων που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σαν πρώτη κατοικία::

• παραμένει αμετάβλητο στις 17.250.000 δραχμές (ή 35 τ.μ.) για τον άγαμο και στις 27.600.000 δραχμές (ή 70 τ.μ.) για τον έγγαμο.
• Αυξάνεται, μόλις κατά 750.000 δραχμές για τα καθένα από τα πρώτα δύο παιδιά, στις 5.750.000 δραχμές ή κατά 20 τ.μ. (από 5.000.000 σήμερα ή 15 τ.μ. σήμερα).
• καθιερώνεται επιπλέον αφορολόγητο ποσό 10.000.000 δραχμές ή 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα παιδιά.

Απλόχερες και γενναιόδωρες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οι φορολογικές ρυθμίσεις που προτίθεται να θεσμοθετήσει η κυβέρνηση με το νέο σχέδιο νόμου για τα εισοδήματα και τα κέρδη των μεγαλοεπιχειρηματιών και των μεγάλων επιχειρήσεων. Αντίθετα, δεν προβλέπεται καμιά ρύθμιση που να ανακουφίζει τα εισοδήματα των αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων και γενικότερα των «επιτηδευματιών». Στα πλαίσια αυτά, με εξαίρεση την κατάργηση του ΕΦΤΕ (Ειδικός Φόρος Τραπεζικών Εργασιών) που αφορά τους πάντες (και τους ιδιώτες δανειολήπτες και τους τους επιτηδευματίες και τις μεγάλες επιχειρήσεις), με το σχέδιο νόμου προτείνεται παραπέρα μείωση της φορολογίας των κερδών των μεγάλων επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, προτείνεται:

• Η μείωση του ανώτατου συντελεστή φορολογίας των κερδών των Ανώνυμων Εταιριών, που δεν έχουν εισαγάγει τις μετοχές τους στο Χρηματιστήριο και ΟΛΩΝ ανεξαιρέτως των τραπεζών που λειτουργούν στην Ελλάδα και των εγκαταστημένων στη χώρα μας υποκαταστημάτων αλλοδαπών επιχειρήσεων, κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες στην επόμενη διετία. Για την ακρίβεια, προτείνεται η μείωση του ανώτατου συντελεστή φορολογίας κερδών από 40% που ισχύει σήμερα, σε 37,5% για τα εισοδήματα της χρήσης του έτους 2001 και σε 35% για τα εισοδήματα χρήσης του έτους 2002.
• Η μείωση του συντελεστή παρακράτησης φόρου κατά 5 μονάδες στην επόμενη διετία (από 40% σήμερα σε 37,5% το 2001 και σε 35% το 2002) που γίνεται στους τόκους που αποκτούν οι αλλοδαπές επιχειρήσεις που αποκτούν εισοδήματα από πηγή κείμενη στην Ελλάδα ή έχουν μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα μας.
• Η μείωση του συντελεστή παρακράτησης του φόρου εισοδήματος που αποκτούν στην Ελλάδα οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με την κατασκευή δημόσιων ή ιδιωτικών τεχνικών έργων από 0,5 μέχρι και 1,25 ποσοστιαίες μονάδες.
• Η μείωση του ανώτατου συντελεστή παρακράτησης φόρου κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες (2,5 μονάδες το 2001 και 2,5 μονάδες το 2002) των εισοδημάτων (μισθοί και αμοιβές μελών Διοικητικού Συμβουλίου κλπ.) που προκύπτουν από Ανώνυμες Εταιρίες με μετοχές μη εισηγμένες στο Χρηματιστήριο.
• Να δοθεί δυνατότητα στις μεγάλες εταιρίες (ΑΕ και ΕΠΕ) που διανέμουν ή κεφαλαιοποιούν αποθεματικά - τα οποία έχουν σχηματιστεί κατά ειδικό τρόπο - να εκπίπτουν από τον οφειλόμενο φόρο εισοδήματος, το ποσό του φόρου που έχει καταβάλει το νομικό πρόσωπο κατά την αυτοτελή φορολόγηση των εν λόγω εισοδημάτων. Στην ουσία, δηλαδή, καταργείται για τις ΑΕ και ΕΠΕ η υποχρέωση καταβολής του φόρου 5% επί της αξίας των μεταβιβαζόμενων μετοχών μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο, ο φόρος 30% από την παραχώρηση χρήσης εμπορικού σήματος κλπ.
• Να παραταθεί μέχρι και το τέλος του έτους 2002, η ισχύς των διατάξεων που προβλέπουν προνόμια και φοροαπαλλαγές για τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου με τις εξαγορές και συγχωνεύσεις μεγάλων επιχειρήσεων, προκειμένου - όπως αναφέρεται - «να δημιουργηθούν μεγάλες οικονομικές μονάδες οι οποίες θα έχουν τη δυνατότητα να αντεπεξέλθουν στο διεθνή επιχειρηματικό ανταγωνισμό».

Στο ίδιο σχέδιο νόμου, εντοπίσαμε και άλλες ρυθμίσεις, όπως:

• Η δυνατότητα ρύθμισης οφειλών από δάνεια σεισμοπλήκτων περιοχών όλης της επικράτειας, σε οφειλές που για διάφορους λόγους δεν πρόλαβαν να υπαχθούν στις ευεργετικές ρυθμίσεις του άρθρου 50 του νόμου 2778/99.
• Η δυνατότητα διαγραφής, από τον προϊστάμενο της ΔΟΥ, βεβαιωμένων ληξιπρόθεσμων οφειλών στο δημόσιο από στεγαστικά δάνεια της Εργατικής Κατοικίας που είχαν χορηγηθεί στο παρελθόν από την Εθνική Τράπεζα.
• Η μείωση κατά 40% των οφειλών από στεγαστικά δάνεια για πρώτη κατοικία που είχαν χορηγηθεί με βάση τις διατάξεις των νόμων 1138/72 και 1641/84 και με τον όρο ότι θα εξοφληθούν ολοσχερώς, χωρίς τις αναλογούσες προσαυξήσεις.