Η επέμβαση των «μεγάλων δυνάμεων» στην ΟΔ Γιουγκοσλαβίας δε συνεχίζεται μόνο στα πεδία της οικονομίας και της χειραγώγησης της χώρας στους μηχανισμούς που συνθέτουν το λεγόμενο «Σύμφωνο Σταθερότητας». Το πεδίο της επόμενης σύρραξης, δηλαδή η κοιλάδα του Πρέσεβο, όπου ζουν και περίπου 70.000 Αλβανοί, κοχλάζει εδώ και μέρες παίρνοντας για την ώρα τη μορφή μίας κοφτερής δαμόκλειας σπάθης πάνω από τη νέα κυβέρνηση του Γιουγκοσλάβου Προέδρου, Βόγισλαβ Κοστούνιτσα. Το πότε ακριβώς αυτή η απειλή θα μετουσιωθεί ανοιχτά σε στρατιωτική κλιμάκωση της βίας στην περιοχή, που βρίσκεται στα διοικητικά όρια της Νοτιοανατολικής Σερβίας με το Κοσσυφοπέδιο, είναι γνωστό μόνο στα ανώτατα κλιμάκια του ΝΑΤΟικού επιτελείου...

Προς το παρόν, πάντως, η δύναμη της ΚΦΟΡ, που εδρεύει στο Κοσσυφοπέδιο, επιχειρεί να παίξει το ρόλο «μεσολαβητή»-πυροσβέστη... Ο Πάτρικ Μακ Γκουάιρ, εκπρόσωπος της ΚΦΟΡ, αποκάλυψε χτες όχι μόνον πως η πολυεθνική δύναμη έφερε σε επαφή τις δυνάμεις της σερβικής αστυνομίας με την αυτονομιστική οργάνωση «Απελευθερωτικός Στρατός Πρέσεβο, Μεντβέγια, Μπουγένοβατς», αλλά και πως τους έπεισε να συμφωνήσουν εκεχειρία μέχρι την ερχόμενη Παρασκευή! Την ίδια ώρα, ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος, Βόγισλαβ Κοστούνιτσα, επιχειρεί με κάθε αφορμή να προβάλει την κρισιμότητα της κατάστασης που σοβεί στο Πρέσεβο, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου στους μέχρι χτες επιδρομείς... με το να κάνει σημειολογική αναφορά σε «βία που οδηγεί στην εθνοκάθαρση της σερβικής μειονότητας στο Πρέσεβο»... Είναι χαρακτηριστικό πως χτες, λίγο πριν διακόψει την επίσκεψή του στη Βιέννη, όπου γινόταν η σύνοδος του ΟΑΣΕ, ο Κοστούνιτσα έκανε σαφές πως το Βελιγράδι θα υπερασπιστεί την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, διαπιστώνοντας πως η τεταμένη κατάσταση και η δράση των αυτονομιστών Αλβανών στο Πρέσεβο αποδεικνύουν «ξεκάθαρα πως, αν μη τι άλλο, οι αποστολές του ΟΗΕ και της ΚΦΟΡ απέτυχαν να κάνουν τη δουλιά τους»...

«Εξακολουθούμε να ελέγχουμε την κατάσταση και να διατηρούμε την ειρήνη όσο μπορούμε... Η αποχή των δύο πλευρών (από τη βία) μας ενθαρρύνει», δήλωσε χτες ο ΝΑΤΟικός αξιωματούχος και εκπρόσωπος της ΚΦΟΡ, Αμερικανός Πάτρικ Μακ Γκουάιρ, αποκαλύπτοντας στη συνέχεια πως αξιωματούχοι της πολυεθνικής δύναμης στο Κοσσυφοπέδιο έφεραν σε επαφή τις σερβικές αστυνομικές δυνάμεις και τους αυτονομιστές αντάρτες και πως αυτές συμφώνησαν σε παύση πυρός μέχρι την ερχόμενη Παρασκευή. Ο Μακ Γκουάιρ δήλωσε αδυναμία να αναφερθεί λεπτομερώς στον τύπο και την ουσία αυτών των «συνομιλιών», αρκούμενος να διευκρινίσει πως «αυτές οι συνομιλίες συνεχίζονται»...

Η γιουγκοσλαβική πλευρά, πάντως, απέφυγε να επιβεβαιώσει την ύπαρξη ή ακόμη και τη συνέχιση τέτοιων συνομιλιών με τους Αλβανούς αυτονομιστές... προτιμώντας να δώσει έμφαση στις συναντήσεις της με τους αξιωματούχους της ΚΦΟΡ. Χτες, ένας εκ των τριών αναπληρωτών πρωθυπουργών της σερβικής μεταβατικής κυβέρνησης, ο Νεμπόιτσα Κόβιτς, δήλωσε πως οι γιουγκοσλαβικές αρχές «συμφώνησαν να δώσουν στη Συμμαχία περισσότερο χρόνο», προτού η κατάσταση επιδεινωθεί και επιχειρηθεί στρατιωτικά η απώθηση των αυτονομιστών του UCPMB όxι μόνον από την αποστρατιωτικοποιημένη ουδέτερη περιοχή αλλά και από τη ζώνη πέντε χιλιομέτρων εντός της σερβικής πόλης Μπουγένοβατς, που έχει καταληφθεί και ελέγχεται από τους αυτονομιστές από τα μέσα της περασμένης βδομάδας...

«Προς το παρόν όλα αναβάλλονται», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Νεμπόιτσα Κόβιτς, λίγο μετά την επίσκεψή του στο χωριό Λουκάνε της κοιλάδας του Πρέσεβο και ώρες πριν την προγραμματισμένη για χτες βράδυ μετάβαση του Γιουγκοσλάβου Προέδρου Β. Κοστούνιτσα στην περιοχή... Και ο Ν. Κόβιτς κατέληξε σημειώνοντας πως αυτό ήταν αποτέλεσμα των πιέσεων που δέχτηκε η γιουγκοσλαβική πλευρά από την ΚΦΟΡ, «η οποία απαίτησε να μη χρησιμοποιούμε τη γλώσσα των τελεσιγράφων και των ανακοινωθέντων αλλά εκείνην της διπλωματίας και των συμφωνιών»!

Ομως, την ίδια ώρα στη Βιέννη και στο πλαίσιο συνόδου του ΟΑΣΕ, ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος επέλεξε μία πιο ωμή φρασεολογία αναφερόμενος στην εντεινόμενη κατάσταση στο Πρέσεβο. Εκφωνώντας ομιλία στη σύνοδο του ΟΑΣΕ, ο Κοστούνιτσα επισήμανε πως η δράση των Αλβανών εξτρεμιστών έχει στόχο τον εκφοβισμό του σερβικού και αλβανικού πληθυσμού της περιοχής. «Είναι κρυστάλλινα καθαρό πως το ΝΑΤΟ και τα Ηνωμένα Εθνη απέτυχαν να κάνουν καλά τη δουλιά τους, μη σταματώντας τους Κοσσοβάρους Αλβανούς εξτρεμιστές», είπε χαρακτηριστικά ο Κοστούνιτσα. Ομως, ο ίδιος ήταν στη συνέχεια που ζήτησε την αρωγή αυτών των οργανισμών προκειμένου να «σταματήσουν οι δολοφονίες Σέρβων αστυνομικών από Αλβανούς τρομοκράτες... Ο Κοστούνιτσα διευκρίνισε μάλιστα πως έχει ήδη αποστείλει σχετικές επιστολές στους γγ του ΝΑΤΟ και ΟΗΕ, Τζορτζ Ρόμπερτσον και Κόφι Ανάν, αντιστοίχως, ζητώντας τους να αναλάβουν δράση μιας που οι σερβικές αστυνομικές δυνάμεις οφείλουν να περιπολούν ελαφρά εξοπλισμένες, δεσμευμένες γαρ από τη στρατιωτική συμφωνία του '99 ανάμεσα σε Γιουγκοσλαβία και ΝΑΤΟ, «την ίδια ώρα που η σερβική μειονότητα στην κοιλάδα του Πρέσεβο πέφτει θύμα «εθνικών εκκαθαρίσεων από βαριά εξοπλισμένες ομάδες»...

Νωρίτερα, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας, στρατηγός Νεμπόιτσα Πάβλοβιτς, δήλωσε δίχως περιστροφές στο πρακτορείο «ΜΠΕΤΑ»: «Εάν δεν υπάρξει καλή θέληση από τη διεθνή κοινότητα για ειρηνική επίλυση του προβλήματος, τότε η Γιουγκοσλαβία θα αποφασίσει να απωθήσει τους Αλβανούς τρομοκράτες από την περιοχή και την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη... Ο,τι συνέβη τις προηγούμενες μέρες στο Μπουγένοβατς δεν έγινε διόλου αυθόρμητα. Νομίζουμε πως πρόκειται για οργανωμένες προβοκάτσιες από τρομοκρατικές δυνάμεις Αλβανών με στόχο την αποσταθεροποίηση και την ένωση αυτού του μέρους της χώρας μας με το Κοσσυφοπέδιο».

Πέρα από τις δηλώσεις και αντιδηλώσεις Σέρβων και ΝΑΤΟικών αξιωματούχων περί εκεχειρίας στην κοιλάδα του Πρέσεβο, τα μηνύματα από την περιοχή είναι ανησυχητικά, ενώ οι εξελίξεις μοιάζουν σαν τραγική επανάληψη των όσων οδήγησαν πριν από ενάμιση χρόνο στις ΝΑΤΟικές επιδρομές...

Ανταποκριτής του BBC μετέδωσε πως οι σερβικές δυνάμεις ασφαλείας στην περιοχή έχουν πάρει θέσεις ετοιμότητας κοντά στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, που αποτελεί διοικητικά το όριο ανάμεσα σε Νότια Σερβία και Κοσσυφοπέδιο, πραγματοποιώντας προχτές στρατιωτικές ασκήσεις. Εκπρόσωπος της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες δήλωσε χτες πως από τις αρχές της περασμένης βδομάδας έχουν περάσει τα σύνορα με την ΠΓΔΜ πάνω από 2.000 Αλβανοί κάτοικοι του Μπουγένοβατς και άλλων περιοχών της Νοτιοανατολικής Σερβίας... Η δε ΠΓΔΜ ανακοίνωσε την Κυριακή πως έθεσε τις μεθοριακές στρατιωτικές δυνάμεις της σε κατάσταση ετοιμότητας, αυξάνοντας παράλληλα τους ελέγχους στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο.