Η μορφή της ταινίας είναι μοναδική, δεν αισθάνεσαι ποτέ ότι ο μύθος συνιστά πρόσχημα για τις κωμικές καταστάσεις ή ότι τα γκαγκς αποτελούν εμβόλιμο διάκοσμο της ιστορίας. Πρόκειται για σχεδόν τέλεια ενσωμάτωση κωμικής διάστασης και δραματικής δράσης, στοιχεία που λειτουργούν τόσο ως έννοιες αλληλοεξαρτώμενες όσο και ενιαίες. «Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ» βασίζεται και αναπαριστά με θαυμαστή αυθεντικότητα ένα πραγματικό γεγονός από τον αμερικανικό εμφύλιο: Την απαγωγή μιας σιδηροδρομικής αμαξοστοιχίας από ομάδα Βορείων, ιδωμένη όμως από την οπτική ενός Νότιου. Ο Κίτον υποδύεται τον μηχανοδηγό Τζόνι Γκρέι, ο οποίος, με το που κηρύσσεται ο πόλεμος, σπεύδει να καταταγεί στον τακτικό στρατό των Νοτίων. Ομως, δε γίνεται αποδεκτός. Η Αναμπέλ Λι, αρραβωνιαστικιά του, αγνοώντας τους πραγματικούς λόγους της μη κατάταξής του στο στράτευμα, τον θεωρεί δειλό και διαλύει τον αρραβώνα. Μετά από ένα χρόνο, η Αναμπέλ ταξιδεύει με την αμαξοστοιχία «Ο Στρατηγός» πηγαίνοντας να επισκεφθεί τον τραυματία πατέρα της. Το τρένο κάνει στάση στο Μπιγκ Σάντι... όπου πράκτορες των Βορείων απάγουν συρμό και επιβάτες και κατευθύνονται προς βορρά. Ο Τζόνι καταδιώκει ηρωικά το τρένο, φθάνει μέχρι την καρδιά του εχθρικού εδάφους, μαθαίνει τα σχέδια του εχθρού, κλέβει το τρένο και κατευθύνεται πίσω προς το Νότο υποχρεώνοντας όλο το στράτευμα της Ενωσης σε ένα ξέφρενο κυνηγητό. Στην περιοχή Rock River ο Τζόνι πυρπολεί τη σιδηροδρομική γέφυρα πίσω του και τα τρένα του εχθρού κατακρημνίζονται σε μια θεαματικότατη κωμική καταστροφή: Την κατάρρευση της γέφυρας και τη βύθισή της στο ποτάμι προκαλώντας έτσι τεράστιο πίδακα καπνού και ατμού με απόλυτη, μοναδική εικονογραφική ομορφιά...