Ο μυθικός Απολλώνιος ο Τυανεύς
Σάββατο 14 Απρίλη 2001 - Κυριακή 15 Απρίλη 2001

Πάσχα σήμερα. Ημέρα που ο Χριστός ανέστη, κατά τη χριστιανική γραπτή και προφορική παράδοση. Η στήλη, θεωρώντας ότι δεν «ιεροσυλεί», αναφέρεται στο βιβλίο της Πολωνίδας καθηγήτριας της Αρχαίας Ιστορίας και ακαδημαϊκού Μαρία Τζιέλσκα «Απολλώνιος ο Τυανεύς (Στον μύθο και την ιστορία)» (μετάφραση Γιώργος Κουσουνέλος, εκδόσεις «Ενάλιος»), το οποίο αφορά σε μιαν άλλη, «αντίπαλη» της χριστιανικής, αρχαία γραπτή και προφορική παράδοση. Μια μακραίωνη αρχαιολογική, μυθολογική και λογοτεχνική παράδοση, η οποία σε ορισμένες περιοχές και περιόδους «υιοθετήθηκε» από τους χριστιανούς, αν και επρόκειτο περί του «ανταγωνιστή» του Χριστού. Του μάγου, προφήτη, θαυματοποιού, φιλοσόφου, διδασκάλου, και συγγραφέα Απολλώνιου Τυανέα, ο οποίος φέρεται και ως συγγραφέας του έργου «Πυθαγόρου Βίος», λατρευόταν στα Ασκληπιεία, μνημειώθηκε με ανδριάντες, ιερά και περίαπτα (τα περισσότερα καταστράφηκαν από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο), υμνήθηκε, αλλά και πολεμήθηκε με κείμενα ουκ ολίγων συγγραφέων. Από τον Λουκιανό, μέχρι και από συγγραφείς του Υστερου Βυζαντίου, ακόμα και από την Εκκλησία του 19ου αιώνα. Σ' αυτή την πολεμική ίσως οφείλεται όχι μόνο η καταστροφή μνημείων και άλλων «πηγών» για τον Απολλώνιο, αλλά και το γεγονός ότι παραμένει περιορισμένη η σχετική επιστημονική (αρχαιολογική, ιστορική, φιλολογική) έρευνα.

Το βιβλίο της Μ. Τζιέλσκα ανατρέχει σε όλες τις υπάρχουσες αρχαίες «πηγές» (φιλολογικές αναφορές, μνημεία κ.ά.), καθώς και σε παλαιότερες μελέτες ιστορικών και αρχαιολόγων και συμβάλλει στην προώθηση της έρευνας γύρω από το μυθικό και ιστορικό πρόσωπο του Απολλώνιου. Του «Σωτήρα που εστάλη από τους ουρανούς να σώσει την ανθρωπότητα», όπως τον θεωρούσαν οι οπαδοί του. Του «διδασκάλου της αλχημείας, της φιλοσοφίας και κοσμογονίας», κατά τους Αραβες λάτρεις του. Τον «θεοίς κεχαρισμένον άνδρα», κατά τον Ιεροκλή. Τον «υιό του Διός», του οποίου την - πυθαγόρειας καταγωγής - φιλοσοφία φοβήθηκαν και δίωξαν ο Νέρων και άλλοι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, σύμφωνα με τον φανατικό θαυμαστή και βιογράφο του Απολλώνιου, τον Φιλόστρατο. Ο Πορφύριος έγραφε πως ο Απολλώνιος ήταν «ανήρ φιλοσοφία πάση κεκοσμημένος» και ισχυριζόταν ότι «τα θαύματα του Χριστού δεν ήταν και τίποτα εξαιρετικό». Ο επίσκοπος Μαγνησίας Μακάριος, μάλιστα, στο απολογητικό έργο του «Υποκριτική», βασιζόμενος στις ιστορίες του Πορφύριου, έβαζε έναν ειδωλολάτρη να απορεί: Πώς ο Χριστός, αν και θεός, άφησε να τον σταυρώσουν, ενώ ο Απολλώνιος, αν και ήταν άνθρωπος, δεν άφησε τον Δομιτιανό που τον δίκαζε να τον ταπεινώσει; Πώς; «Χάθηκε από μπροστά του και εμφανίστηκε στη Δικαιάρχεια την ίδια ημέρα».


Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
«Η αληθινή απολογία του Σωκράτη» με τον Χρίστο Καλαβρούζο (2019-08-03 00:00:00.0)
ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ (2012-05-19 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ (2008-04-30 00:00:00.0)
Πασχαλιάτικες ραδιοφωνικές διαδρομές (2007-04-06 00:00:00.0)
Καθ' οδόν: στα 2.500 χρόνια αθηναϊκής ιστορίας (2004-06-06 00:00:00.0)
ΒΙΒΛΙΟ (1998-05-17 00:00:00.0)