Το Ηράκλειο είναι ο πιο πυκνοκατοικημένος νομός ανάμεσα στον Ψηλορείτη και στα λασιθιώτικα όρη, ο νομός που ανέπτυξε σημαντικότερα κέντρα του μινωικού πολιτισμού και συγκεντρώνει τους περισσότερους επισκέπτες, είναι ο πλουσιότερος και ο μεγαλύτερος και χωρίζεται σε επτά επαρχίες.

Η ιστορία του Ηρακλείου καθρεφτίζεται στις αλλαγές του ονόματός του στη διάρκεια των αιώνων. Μα τι να πρωτοπεί και τι να πρωτοθαυμάσει. Τα τείχη; Τα τείχη που είναι από τα σημαντικότερα μνημεία της Βενετοκρατίας, που πρωτοχτίστηκαν το 15ο αιώνα με σχεδιαστή τον Μικέλε Σανμικέλι από τη Βερόνα. Ο περίβολος των τοίχων - σε σχήμα τριγώνου - είχε μήκος τρία ολόκληρα χιλιόμετρα και διέθετε τέσσερις πόρτες, την πόρτα του Μόλου, στο λιμάνι την πόρτα του Αγιού Γεωργίου ή Λαζαρέτο, την πόρτα του Παντοκράτορα, τη γνωστή στις μέρες μας ως πόρτα των Χανίων και στη νότια πλευρά την πόρτα του Ιησού ή Καινούρια Πόρτα. Στη συνέχεια του περιβόλου - και στο νοτιότερο σημείο - είναι ο προμαχώνας Μαρτινέγκο, που ήταν ο ψηλότερος και ο πιο απόρθητος. Εδώ βρίσκεται και ο τάφος του Νίκου Καζαντζάκη (1883-1957). Δυστυχώς, για τη γράφουσα δεν μπορεί να επαναλάβει τα λόγια του μεγάλου πεζογράφου, αλλά μόνο να τα παραφράσει. Διότι αυτή ακόμη «Ελπίζει, ακόμη φοβάται και κατά συνέπεια δεν είναι ελεύθερη».

Είναι τόσα και τόσα που έχει να δει και να κάνει ο επισκέπτης στο Ηράκλειο που ο χρόνος ποτέ δε φτάνει. Τι να πούμε για το Λιμάνι, για το Κάστρο, για το Ναό του Αγιου Τίτου, ή του Αγίου Μάρκου, την Κρήνη του Μοροζίνι που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης που εγκαινιάστηκε από Βενετό διοικητή Φραγκίσκο Μοροζίνι το 1628, την Κρήνη Μπέμπο που χρονολογείται από το 1588, για το μεσαιωνικό μοναστήρι Αγκαράθου, που θεωρείται από τα παλαιότερα της Κρήτης, αφού αναφέρεται σε χειρόγραφο του 16 αιώνα που φυλάσσεται στο Βρετανικό Μουσείο, για το αρχαιολογικό μουσείο, το ιστορικό και εθνογραφικό, για τι; Ιδιωτικές συλλογές Καστρινογγιάννη, για το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη; Ο,τι και να πούμε είναι λίγο. Γι' αυτό απλώς θα ρίξουμε μια ματιά στην...

του τόπου. Οι πρώτοι οικισμοί της περιοχής του Ηρακλείου τοποθετούνται στη Νεολιθική εποχή. Περίπου το 2.700 χρόνια π.Χ. ξένοι από την ανατολή ή την Αφρική εισέβαλαν στο νησί και αφομοιώθηκαν με τους πρώτους κατοίκους. Από τότε αρχίζει να αναπτύσσεται ένας αξιόλογος πολιτισμός, ο πρώτος στον ευρωπαϊκό χώρο, που έμεινε γνωστός ως Μινωικός πολιτισμός, το 2000 π.Χ. - πάντα - χτίζονται τα ανάκτορα στην Κνωσό, στη Φαιστό και τα Μάλια που θα καταστραφούν από τους σεισμούς για να ξαναχτιστούν με μεγαλύτερη μεγαλοπρέπεια. Τον 16ο αιώνα οι πόλεις κυριεύονται από τους Αχαιούς και το 1400 π.Χ. ο σεισμός που προκάλεσε η έκρηξη του Ηφαιστείου της Θήρας καταστρέφει τα πάντα. Αλλά και πάλι ανοικοδομούνται. Στη συνέχεια η περιοχή θα κατακλυστεί από τους Δωριείς μέχρι τον 6 αιώνα και διατηρεί τη ναυτική της υπεροχή. Το Μεσαίωνα, φυσικά ανήκει στους Βυζαντινούς, ένα διάστημα μεσολαβεί, δηλαδή από το 823-961 που το κυριεύουν οι Αραβες και μετά πάλι στους Βυζαντινούς, ενώ από το 1210 ως το 1669 το κατέχουν οι Ενετοί. Το 1898 μαζί με την υπόλοιπη Κρήτη, το Ηράκλειο κατακτά την αυτονομία και τέλος το 1913 ενσωματώνεται με την υπόλοιπη Ελλάδα. Σε πενήντα πέντε λεπτά με αεροπλάνο και 12 ώρες με το πλοίο μπορούμε να φτάσουμε εκεί. Τι περιμένουμε και καθυστερούμε λοιπόν; Περνά ο καιρός και εμείς χαμπάρι δεν παίρνουμε. Αντε φύγαμε.