Οι μαθητές έφτασαν στην πλατεία του Λιτόχωρου, όπου έγινε ξενάγηση για τη δράση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, καθώς στο Λιτόχωρο δόθηκε η πρώτη μάχη του ΔΣΕ το Μάρτη του 1946, στο επιταγμένο κτίριο της χωροφυλακής.

Αρχικά, έγινε αναφορά στις συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια από το 1940 μέχρι το 1945 και τη δράση του ΚΚΕ σε αυτές τις συνθήκες. Συζητήθηκαν η ίδρυση του ΕΑΜ, το 1941, με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, και το μεγάλο έργο που ανέλαβε τα χρόνια της Κατοχής για τη σίτιση του λαού, τη μόρφωση των παιδιών, την ιατρική περίθαλψη, τον αγώνα ενάντια στους κατακτητές, ενάντια στο φασισμό. Κατόπιν η ίδρυση του ΕΛΑΣ το 1942, του ένοπλου τμήματος του ΕΑΜ και η ίδρυση της νεολαίας του, της ΕΠΟΝ, το 1943, στην οποία συμμετείχαν παιδιά από 12 και 13 χρόνων, που στο πλευρό του λαού έδιναν τη μάχη ενάντια στους κατακτητές.

Συνεχίζοντας τον ιστορικό περίπατο, παρατέθηκαν στοιχεία για το όργιο βίας και τρομοκρατίας που εξαπέλυσε το αστικό κράτος ενάντια στους κομμουνιστές και τους λαϊκούς αγωνιστές μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, το 1945, και πού αποσκοπούσε.

Φτάνοντας στο σημείο όπου υπήρχε το κτίριο της χωροφυλακής, κοντά στο οποίο βρίσκεται και το μνημείο του ΚΚΕ προς τιμήν των εκτελεσμένων του ΕΑΜ, ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ, αναλύθηκαν οι συνθήκες βίας, διώξεων και βασανισμών που επικρατούσαν το διάστημα εκείνο και στο Λιτόχωρο, και οδήγησαν την Κομματική Οργάνωση Πιερίας στην απόφαση για ένοπλο χτύπημα στο κτίριο της χωροφυλακής του Λιτόχωρου το βράδυ της 30ής Μάρτη.

Στη συνέχεια αναφέρθηκαν όλο το χρονικό και οι λεπτομέρειες της μάχης, που η επιτυχία της σήμανε την έναρξη της ένοπλης πάλης σε όλη την Ελλάδα, το μήνυμα της συγκρότησης του ΔΣΕ.

Ξεχωριστή στιγμή στον ιστορικό περίπατο ήταν η παρουσία μαχήτριας του ΔΣΕ που διηγήθηκε τη δική της ιστορία. Ακολούθησαν, στο χώρο του μνημείου, αφηγηματικό αφιέρωμα από τη μαθητική ΟΒ Λιτόχωρου καθώς και ανάγνωση των ονομάτων πεσόντων κατά τις περιόδους 1940 - 1945 και 1946 - 1949.

Στη συνέχεια, εξελίχθηκε παιχνίδι κρυμμένου θησαυρού με τίτλο «Ψάχνοντας το μυστικό της Ιστορίας της ΚΝΕ», στο οποίο οι μαθητές πήραν μέρος ανά ομάδες, βροντοφωνάζοντας στο τέλος το σύνθημα «Αγώνας, γνώση, τόλμη κι αντοχή, εμπρός για ΚΝΕ γερή και μαζική!».

Επόμενος σταθμός της εκδρομής ήταν στην παραλία Λιτόχωρου Γρίτσα, όπου αποβιβάστηκαν τα ΝΑΤΟικά στρατεύματα το 1999 για να κατευθυνθούν στη Γιουγκοσλαβία με σκοπό να μακελέψουν το λαό της, όπου έγινε συζήτηση για εκείνη την περίοδο και τις μεγάλες αντιιμπεριαλιστικές διαδηλώσεις. Η εκδρομή ολοκληρώθηκε με μπάνιο στη θάλασσα, παιχνίδια και σπορ.