Στη στήλη για τα «50 χρόνια από τη νόμιμη επανέκδοση του "Ριζοσπάστη"» παρουσιάζουμε σήμερα την αξιέπαινη πρωτοβουλία των ΚΟΒ Πρόνοιας και των Κομματικών Ομάδων ΑμεΑ Αττικής να διοργανώσουν εκδήλωση την Πέμπτη 31/10, στο βιβλιοπωλείο - cafe της «Σύγχρονης Εποχής» στην Αθήνα, με θέμα «Ο "Ριζοσπάστης" σταθερά στο πλευρό των αγώνων των τυφλών και των αναπήρων - Η πρώτη ηλεκτρονική εφημερίδα από τον Ιούνη του 1992».

Η εκδήλωση, στην οποία μίλησαν ο Κώστας Πασακυριάκος, εκ μέρους της Συντακτικής Επιτροπής του «Ριζοσπάστη», και η Βαγγελιώ Σεφέρη, εκ μέρους της «Σύγχρονης Εποχής», έγινε αφορμή να παρουσιαστεί αναλυτικά η πρωτοπόρα για την εποχή της δυνατότητα που έδωσε η εφημερίδα μας στους ανθρώπους με προβλήματα όρασης να «διαβάζουν» την ύλη της ηλεκτρονικά, όπως ακριβώς δημοσιεύεται στην έντυπη έκδοση.

Συγκεκριμένα, από τα τέλη Σεπτέμβρη 1995, η μέχρι τότε απρόσιτη για τους τυφλούς «ανάγνωση» μιας καθημερινής εφημερίδας, γινόταν κατορθωτή, χάρη στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, μέσω της αίσθησης της ακοής. Η ύλη του «Ριζοσπάστη» μπορούσε να «αναγνωσθεί» σελίδα σελίδα, όπως τη διαβάζουν και οι άνθρωποι που έχουν την όρασή τους.

Ο «Ριζοσπάστης» είχε ξεκινήσει την πρωτοποριακή αυτή προσπάθεια από τα τέλη του 1992, αλλά μέχρι το 1995 είχε γίνει δυνατή η κυκλοφορία σε ηλεκτρονική μορφή μόνο του κυριακάτικου φύλλου. Από τον Σεπτέμβρη του 1995 η δυνατότητα αυτή επεκτάθηκε και στο καθημερινό, καθώς ολοκληρώθηκε τότε η μηχανοργάνωση της σύνταξης του «Ριζοσπάστη».

Οι άνθρωποι με σοβαρά προβλήματα όρασης μπορούσαν να προμηθευτούν τον καθημερινό «Ριζοσπάστη» σε δισκέτα και διαθέτοντας την απαραίτητη υποδομή και εκπαίδευση στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, να «διαβάζουν» καθημερινά την εφημερίδα.

Αξιοποιώντας κάθε νέα δυνατότητα που έδινε η τεχνολογική εξέλιξη, ο «Ριζοσπάστης» σχεδόν αμέσως μετά την έναρξη διάδοσης του ίντερνετ στην Ελλάδα, το 1996, έκανε ακόμη πιο ευχερή την πρόσβαση στα δημοσιεύματά του, από τους ανθρώπους που έχουν προβλήματα όρασης.

Ηδη από τις 5 Οκτώβρη του 1997, μόλις δύο μήνες μετά την πρεμιέρα της ιστοσελίδας www.rizospastis.gr την 1 Αυγούστου του ίδιου έτους, έδωσε τη δυνατότητα περιήγησης σε όλη την ύλη της τρέχουσας έκδοσής του, με φιλικό τρόπο για το ειδικό λογισμικό αυτόματης ανάγνωσης ιστοσελίδων, δηλαδή ως «Μόνο κείμενο». Ετσι η ακρόαση των κειμένων έγινε πιο εύκολη, χωρίς παρεμβολές για τις ενσωματωμένες εικόνες, συνδέσμους και κουμπιά αλληλεπίδρασης.

Λίγα χρόνια αργότερα, στη λειτουργία αυτή προστέθηκαν σύνδεσμοι, που οδηγούν στους τίτλους των δημοσιευμάτων των ρεπορτάζ όχι μόνο της τρέχουσας αλλά και παλαιότερων εκδόσεων, έτσι που οι έχοντες προβλήματα όρασης να μη χάνουν κανένα φύλλο του «Ριζοσπάστη», επειδή ενδεχομένως δεν κατάφεραν να συνδεθούν αυθημερόν, και ταυτόχρονα να αποκτήσουν πρόσβαση και στην ύλη προηγούμενων ημερών, μηνών ή ετών.

Σε αναγνώριση αυτών των προσπαθειών της εφημερίδας, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τυφλών βράβευσε τον «Ριζοσπάστη» στη διάρκεια της εκδήλωσης για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του, τον Γενάρη του 1999.

Παρότι η παραπέρα τεχνολογική εξέλιξη ίσως έχει περιορίσει τη χρησιμότητα αυτής της λειτουργικότητας, ο «Ριζοσπάστης» συνεχίζει να είναι η μόνη εφημερίδα που στην ιστοσελίδα της προσφέρει όλη την ύλη της στο διαδίκτυο, με αυτόν τον φιλικό για τους αυτόματους αναγνώστες τρόπο.

Παράλληλα, ο «Ριζοσπάστης» ξεκίνησε την ίδια εποχή να αναρτά στην ιστοσελίδα του τα ντοκουμέντα των Συνεδρίων και άλλα σημαντικά ντοκουμέντα του ΚΚΕ και σε ηχητική μορφή, δίνοντας τη δυνατότητα σε όσους έχουν προβλήματα όρασης για ακόμη πιο απροβλημάτιστη ακρόαση αυτών των μεγάλων και απαιτητικών κειμένων.

«Ποιο ήταν το κίνητρο γι' αυτήν την πρωτοποριακή δουλειά της εφημερίδας μας;» ανέφερε στην ομιλία του ο Κ. Πασακυριάκος και απάντησε: «Η παρότρυνση από τους συντρόφους που δρουν στο κίνημα των αναπήρων έπαιξε σίγουρα καταλυτικό ρόλο.

Το κύριο όμως ήταν ετούτο: Γνωρίζοντας τον αναντικατάστατο ρόλο του "Ριζοσπάστη" στην ενημέρωση, στη διαφώτιση και πάνω απ' όλα στην καθοδήγηση της καθημερινής δράσης, έγινε γρήγορα αντιληπτή από το Κόμμα μας η ανάγκη να αποκτήσουν οι άνθρωποι με προβλήματα όρασης τη δυνατότητα απευθείας ανάγνωσης του "Ριζοσπάστη". Ετσι και έγινε, με τη βοήθεια και της ανάπτυξης της τεχνολογίας, που πρόσφερε πλέον αυτήν τη δυνατότητα».

Νωρίτερα, καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους, η Βαγγελιώ Σεφέρη αναφέρθηκε στην προτεραιότητα και στην προσπάθεια που κάνει το ΚΚΕ, ώστε η εργατική τάξη, τα φτωχά λαϊκά στρώματα αλλά και τα άτομα με προβλήματα όρασης να έχουν πρόσβαση στο προοδευτικό βιβλίο.

Μετά τις ομιλίες ο Σώστης Καραγιαννόπουλος πραγματοποίησε επίδειξη χρήσης της επιλογής «Μόνο κείμενο» που εξασφαλίζει προσβασιμότητα σε όλα τα φύλλα του «Ριζοσπάστη» στους τυφλούς και σε ανθρώπους με περιορισμένη όραση. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με μουσικό πρόγραμμα με αντάρτικα και πολιτικά τραγούδια από το συγκρότημα νέων της ΣΕΑΑΝ, το οποίο καταχειροκροτήθηκε.

Πάντα ο «Ριζοσπάστης» προέβαλλε με συνέπεια τα προβλήματα, τους αγώνες και τις διεκδικήσεις των ΑμεΑ, του αναπηρικού κινήματος, ανάμεσά τους και των τυφλών. Μάλιστα έχει συρθεί και στα δικαστήρια για σχετικά δημοσιεύματα.

Ετσι προέβαλε μέσα από τις σελίδες του και τη μεγάλη κατάληψη των τυφλών στον πρώην Οίκο Τυφλών, στην Καλλιθέα (πλέον ΚΕΑΤ), την περίοδο Μάη - Οκτώβρη του 1976.

Η ιστορία έχει ως εξής: Στις 2/5/1976 οι μαθητές του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών κατέλαβαν τον χώρο της σχολής και επί 5 μήνες πραγματοποιούσαν κινητοποιήσεις, διεκδικώντας καλύτερη Εκπαίδευση.

Αφορμή για εκείνον τον πολύμηνο αγώνα ήταν η αποβολή 4 συμμαθητών τους, όμως οι αιτίες ήταν βαθύτερες: Είχαν να κάνουν με τις ελλείψεις στην υποδομή και με την αυταρχική συμπεριφορά των διοικούντων τη σχολή. Το αίτημα ήταν η βελτίωση της Εκπαίδευσης και κατ' επέκταση των συνθηκών διαβίωσης, μακριά από τις κάθε είδους φιλανθρωπίες και τα γκέτο.

Από τις πρώτες μέρες η εφημερίδα συνέβαλε στη γνωστοποίηση της κινητοποίησης. Στο φύλλο της Τρίτης 4/5 διαβάζουμε, με τίτλο «Εκοψαν το φαγητό από τους μικρούς τυφλούς»:«Δεκαεξαμελής Επιτροπή Τυφλών ανέλαβε από το βράδυ της Κυριακής τον Οίκο Τυφλών. Λίγο νωρίτερα δημιουργήθηκαν επεισόδια μεταξύ των μαθητών και της διοίκησης του Ιδρύματος, μετά την επίμονη άρνησή της να δεχτεί 4 μαθητές που είχε αποβάλει πριν το Πάσχα». Στη συνέχεια το δημοσίευμα αναφέρει ότι το Διοικητικό Συμβούλιο κάλεσε εισαγγελέα.

Τις επόμενες μέρες ο αγώνας στον Οίκο Τυφλών έχει μόνιμη θέση στον «Ριζοσπάστη». Στο φύλλο της 7/5/1976 αναφέρεται πως «δικάζονται σήμερα στο Ειρηνοδικείο Καλλιθέας 6 τυφλοί μαθητές, ανάμεσά τους 2 ανήλικοι», μετά από αγωγές της διοίκησης. Η ακροαματική διαδικασία και η απάντηση που πήρε η προσπάθεια συκοφάντησης του αγώνα καλύφθηκαν τις επόμενες μέρες από την εφημερίδα.

Στις 13/5/1976 ο «Ριζοσπάστης» παρουσιάζει μεγάλο ρεπορτάζ - έρευνα για τους τυφλούς, με τίτλο «Αυτοί που ζουν στα σκοτάδια βλέπουν τις αδικίες σε βάρος τους. Ζητούν δουλειά και μόρφωση».

Εν μέσω των κινητοποιήσεων ο «Ριζοσπάστης» σέρνεται σε δίκη στις 19/5/1976, για παλιότερο δημοσίευμά του που αφορά πάλι τον Οίκο Τυφλών.

Μεγάλο ήταν το κύμα αλληλεγγύης προς τους αγωνιζόμενους τυφλούς, όπως μεταφέρεται επίσης στα ρεπορτάζ της εφημερίδας.

Στο φύλλο της 22/5/1976 γίνεται αναφορά στη 48ωρη απεργία πείνας που έκανε κλιμάκιο τυφλών στο Σύνταγμα, ενώ οι υπόλοιποι μαθητές παρέμεναν στο κτίριο στην Καλλιθέα. Σημειώνεται επίσης ότι μαθητές Γυμνασίου από τα Πατήσια «συγκέντρωσαν με πρωτοβουλία των Μαθητικών Κοινοτήτων Δ΄ και ΣΤ' τάξης 1.350 δρχ. που παραδώσανε στους τυφλούς».

Ετσι φτάνουμε μέχρι και τον Οκτώβρη, όπου στις 2 του μήνα η εφημερίδα αναφέρεται στη συγκέντρωση τυφλών έξω από την Αρχιεπισκοπή Αθήνας, με αίτημα: «Να λειτουργήσει η Σχολή Οίκου Τυφλών, που παραμένει κλειστή αν και έχουν έρθει από τα χωριά τους οι άποροι μικροί τυφλοί μαθητές. Να δοθεί τροφή στους τυφλούς του Ιδρύματος, που εξαιτίας της στάσης του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος και της Αρχιεπισκοπής έχει διακοπεί η παροχή της εδώ και δυο βδομάδες»...

Τρία χρόνια μετά η Εκκλησία αποχώρησε τελικά από το Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ ο σπόρος που έριξε η κατάληψη κάρπισε, με νέους αγώνες.