Στο βήμα η Αλ. Παπαρήγα και στο προεδρείο η Μ. Αλειφεροπούλου -Χαλβατζή και ο Ηλ. Σιώρας, μέλος του ΔΣ της ΕΙΝΑΠ

«Κατά τη γνώμη μας, είπε, μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί απάντηση για δύο λόγους: Ο πρώτος λόγος είναι γενικότερος και έχει να κάνει με τη στάθμη του κινήματος και ο δεύτερος είναι ότι στον τόπο μας οι διεκδικήσεις γύρω απ' τα ζητήματα της Υγείας περιορίζονταν κυρίως σε κινητοποιήσεις μέσα στον ίδιο το χώρο της Υγείας. Είναι κάτι που προσπαθούμε και εμείς ως κόμμα να το αντιμετωπίσουμε τα τελευταία χρόνια μέσα στις συνθήκες της μεγάλης επίθεσης. Θεωρούμε ζήτημα στρατηγικής σημασίας, η πάλη για το δημόσιο σύστημα Υγείας να γίνει υπόθεση του γενικότερου κινήματος, χωρίς να υποβαθμίζουμε το ρόλο των ανθρώπων που δουλεύουν στον τομέα της Υγείας.

Θα απαντήσουμε σε αυτή την επίθεση, οργανώνοντας έναν αγώνα για τη μείωση των συνεπειών από αυτή την επίθεση ή θα αντιτάξουμε μια ριζικά διαφορετική εναλλακτική πολιτική στον τομέα της Υγείας, που κοιτάει μπρος και απαντά στις σύγχρονες ανάγκες και γίνεται μέρος γενικότερου κινήματος βαθιάς αλλαγής στην Ελλάδα;

Εμείς απαντάμε με το δεύτερο. Αυτό δε σημαίνει ότι υποβαθμίζουμε τον αγώνα για συγκεκριμένα προβλήματα που εμφανίζονται σε κάθε χώρο. Αλλά, όταν έχεις να κάνεις με μια στρατηγική του αντίπαλου πρέπει να έχεις κίνημα, επίσης, συνολικής στρατηγικής».

Στη συνέχεια η Αλ. Παπαρήγα έθεσε τρία ζητήματα:

1. Πρέπει να αναδειχτεί ένα πλαίσιο θέσεων που να ξεκινάει όχι τι μου δίνουν και τι ζητάω αλλά τι χρειάζομαι. «Κατά τη γνώμη μας, αυτό που απαιτείται σήμερα είναι ένα δωρεάν και σύγχρονο σύστημα Υγείας για όλους. Οχι άλλο για τους δημόσιους υπάλληλους, τους αγρότες, τους ΕΒΕ κλπ.».

2. Πρέπει να είναι καθολικά δωρεάν. Να μην υπάρχουν δηλαδή εισφορές Υγείας. «Για την πρόταση αυτή ξεκινάμε απ' το σκεπτικό: Ζούμε σε εκμεταλλευτικό σύστημα. Οι αμοιβές των εργαζομένων είναι κάτω από αυτό που προσφέρουν και κάτω από αυτό που χρειάζονται. Εχουμε χίλιους δυο άλλους τρόπους που καταβάλλουμε άμεση και έμμεση φορολογία».

3. Θεωρούμε ότι δεν πρέπει να υπάρχει ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα της Υγείας. «Θα αντιτάξει κάποιος ότι είμαστε στον καπιταλισμό. Αυτό είναι γεγονός, αλλά και μέσα στις συνθήκες του καπιταλισμού πρέπει να προβάλλονται αιτήματα που έχουν μια στοιχειώδη, σύγχρονη λογική και που -για μας- ανοίγουν το δρόμο προς τα μπρος. Αυτό σημαίνει κατάργηση κάθε ιδιωτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας».

«Αναμφισβήτητα, συνέχισε η Αλ. Παπαρήγα, υπάρχουν οι ελευθεροεπαγγελματίες γιατροί και μάλιστα στον τομέα της πρωτοβάθμιας υπάρχουν αρκετοί, ορισμένοι οδοντίατροι κλπ. Σ' αυτή την περίπτωση ακολουθούμε την πολιτική συμμαχιών, που υιοθετούμε απέναντι σε αυτά τα στρώματα. Κατά τη γνώμη μας, ένα διευρυμένο δημόσιο σύστημα καθολικής ασφάλισης, μπορεί να απορροφήσει όλο το ανθρώπινο δυναμικό. Αν ήμασταν εμείς στην εξουσία θα είχαμε μια πολιτική ένταξης και απορρόφησης αυτού του δυναμικού. Θέλουμε συμμάχους και όχι αντίπαλους και δεν ταυτίζουμε, βεβαίως, έναν ελευθεροεπαγγελματία γιατρό με τον Αποστολόπουλο κλπ.

Αυτές είναι οι θεμελιακές μας θέσεις για τον τομέα της Υγείας».

Η αίθουσα ήταν κατάμεστη

Μ' αυτήν την επισήμανση άρχισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα, την παρουσίαση των θέσεων του Κόμματος για την Υγεία σε συγκέντρωση που οργάνωσε το Τμήμα Υγείας της ΚΕ του Κόμματος στις 26.3.2003 σε αίθουσα του ξενοδοχείου «Τιτάνια». Θέμα της συγκέντρωσης ήταν: «Ο πόλεμος και η πρόταση συσπείρωσης και συνεργασίας του ΚΚΕ».

Τις εργασίες της εκδήλωσης άνοιξε σε μια γεμάτη από επιστήμονες και εργαζόμενους στο χώρο της Υγείας αίθουσα η Μ. Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή, μέλος του Τμήματος Υγείας και του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Αθήνας, υπογραμμίζοντας ότι τέτοιες εκδηλώσεις δίνουν δύναμη και κουράγιο τούτες τις μέρες, με τις φρικτές εικόνες απ' την τρομοκρατική δράση των ιμπεριαλιστών.

Στην αρχή της ομιλίας της η Αλ. Παπαρήγα αναφέρθηκε εκτενώς στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο ενάντια στο Ιράκ, υπογραμμίζοντας ότι η επίθεση που δέχεται ο λαός μας στον οικονομικό τομέα, στα δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα - όπως και οι άλλοι λαοί - δεν είναι κάτι ξεχωριστό από τον πόλεμο που γίνεται σήμερα.

«Αν, είπε η Αλ. Παπαρήγα, είχες να κάνεις με μία τρέχουσα πολιτική με τη συνηθισμένη τακτική που "απ' τη μια μεριά παραχωρώ κάποιες κατακτήσεις κάτω από ορισμένες πιέσεις και απ' την άλλη τις παίρνω πάλι πίσω", αρκετά πράγματα θα μπορούσαν να αμβλυνθούν ή να μετριαστούν. Δυστυχώς, έχουμε μια ολοκληρωμένη στρατηγική του καπιταλιστικού συστήματος, που περνάει σε μια φάση ολομέτωπης επίθεσης και, εδώ που τα λέμε, δεν μπορεί να κάνει και διαφορετικά. Χωρίς αυτό να θεωρηθεί δικαιολογία. Το κύριο και βασικό στοιχείο που υπάρχει είναι ότι το καπιταλιστικό σύστημα από τη δεκαετία του '70 και κυρίως την τελευταία δεκαετία, παρά το γεγονός ότι απέκτησε καινούρια δύναμη μετά τις ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες και κυριαρχεί παγκόσμια, και παρά το γεγονός ότι οι αντιστάσεις των λαών δεν είναι σε τέτοια θέση που να μπορούν να το βάλουν άμεσα σε κίνδυνο και να το αμφισβητήσουν, παρ' όλα αυτά περνάει μια βαθιά κρίση που συνοψίζεται στο εξής: Δεν μπορεί να αναπαράγεται με τον ίδιο τρόπο που αναπαραγόταν μεταπολεμικά.

Εν τω μεταξύ, οξύνονται οι αντιθέσεις του, ενώ διαγράφεται η ανοδική πορεία του κινήματος. Η παρουσία του σοσιαλιστικού συστήματος απαιτούσε, κατά κάποιο τρόπο, μεγαλύτερη ενότητα του καπιταλισμού, ενώ σήμερα είναι απελευθερωμένες οι αντιθέσεις του. Δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά από το να πάρει μέτρα που μειώνουν όλο και πιο πολύ την τιμή της εργατικής δύναμης. Σήμερα το κόστος της αναπαραγωγής σε σχέση με τις νέες τεχνολογίες μεγαλώνει. Η τάση είναι να πέφτει το μέσο ποσοστό κέρδους παρότι η μάζα των κερδών ανεβαίνει. Οι ανταγωνισμοί ανεβάζουν το κόστος. Επομένως, έχουμε να κάνουμε με μία στρατηγική και όχι απλά με την πολιτική του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ ή την πολιτική του Ζοσπέν ή την πολιτική του Σιράκ. Η ίδια η καπιταλιστική διεθνοποίηση της ζωής τούς φέρνει και διάφορα εμπόδια. Παλιότερα υπήρχε μεγάλη συσσώρευση του κεφαλαίου - και σήμερα υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη. Ομως, η συσσώρευση των κεφαλαίων εύρισκε διέξοδο σε επενδύσεις προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, το λεγόμενο Τρίτο Κόσμο κλπ. Σήμερα σ' αυτές τις χώρες δεν μπορούν να κάνουν εύκολα επενδύσεις. Υπάρχουν μια σειρά από ασταθείς παράγοντες, τις δέρνει η κρίση, δεν μπορούν να σταθεροποιήσουν τις επενδύσεις. Η κρίση που πλήττει τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες δυσκολεύει τις επενδύσεις μεταξύ τους...».

«Ετσι, λοιπόν, συνέχισε η Αλ. Παπαρήγα, και στους τομείς της Υγείας και γενικότερα της κοινωνικής πολιτικής η λύση είναι το γκρέμισμα των κατακτήσεων και η διαμόρφωση ενός νέου πακέτου αναδιαρθρώσεων, το οποίο θα βοηθήσει και στην επένδυση κεφαλαίων και στη συσσώρευση κερδών. Η αγορά Υγείας, κατά κάποιο τρόπο, έχει διευρυνθεί. Παλιότερα το κεφάλαιο δεν έδειχνε ενδιαφέρον να κάνει επενδύσεις στην Υγεία, εκτός ορισμένων τομέων, όπως η υψηλή βιοτεχνολογία και το φάρμακο. Ετσι, άφησε ελεύθερο το πεδίο να διαμορφωθεί μεταπολεμικά ένα διευρυμένο δημόσιο σύστημα Υγείας, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, όπου ένα σημαντικό μέρος, όπως τα νοσοκομεία και οι υπηρεσίες Υγείας μέσω των ασφαλιστικών ταμείων, ανήκαν στο δημόσιο.

Ο τομέας Υγείας ήταν δημόσιος αλλά δεν ήταν κοινωνικός και λαϊκός, διότι ο δημόσιος χαρακτήρας στηρίζεται σε μεγάλο μέρος στις εισφορές των εργαζομένων. Το σύστημα δεν ήταν καθολικό καθώς δεν απευθυνόταν σε όλους. Ηταν στενά συνδεμένο με την εργασία και όχι με το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου στην πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας. Παρ' όλα αυτά πρέπει να αναγνωρίζουμε ότι σε σχέση με τις αρχές του 20ού αιώνα είχε ορισμένα χαρακτηριστικά πιο προωθημένα. Υπήρχε η συλλογική προστασία κατά κλάδο ή τομέα κλπ. Επίσης, υπήρχε, παρότι στηριζόταν στις πλάτες των εργαζομένων, η κρατική χρηματοδότηση, που βεβαίως γίνεται προσπάθεια να μειώνεται. Παρ' όλα αυτά, κόστιζε λιγότερο η Υγεία από όσο κοστίζει σήμερα.

Ολα αυτά παίρνονται πίσω. Χάρη στις νέες τεχνολογίες και στην καλλιέργεια του κόσμου ώστε να αναζητά πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας και στην πρόληψη άνοιξε το ενδιαφέρον για επενδύσεις. Ετσι, βλέπουμε τη μετατροπή των νοσοκομείων σε ΑΕ, την προώθηση της ιδιωτικής ασφάλισης με την κατάργηση της συλλογικότητας και της εξατομίκευσης της ευθύνης κλπ.

Το χτύπημα του δημόσιου χαρακτήρα της Υγείας έρχεται απ' την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και την ιδιωτικοποίηση του τομέα της Κοινωνικής Ασφάλισης».

«Για εμάς το κυρίως πρόβλημα είναι αυτό της στρατηγικής», υπογράμμισε η Αλ. Παπαρήγα για να διευκρινίσει: «Δηλαδή ο χαρακτήρας του συστήματος Υγείας. Να είναι καθολικός, αποδεσμευμένος απ' το δικαίωμα στην εργασία. Είναι άλλο πράγμα η πάλη για τη δουλιά για όλους και άλλο οι παροχές Υγείας που πρέπει να είναι ανεξάρτητες. Πρέπει να είναι πραγματικός ο δημόσιος χαρακτήρας. Να καταργηθεί ο ιδιωτικός επιχειρηματικός τομέας. Η δουλιά στο δημόσιο τομέα Υγείας πρέπει να είναι με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση».

«Αναμφισβήτητα, συνέχισε, ο τομέας της Υγείας αναδιοργανώνεται και απ' το επίπεδο των πανεπιστημίων και της πανεπιστημιακής έρευνας. Με τους τελευταίους νόμους της κυβέρνησης η έρευνα φεύγει απ' τα πανεπιστήμια και πηγαίνει σε ιδιωτικά ερευνητικά κέντρα υπό την εποπτεία του υπουργείου Παιδείας. Εμείς θεωρούμε ότι τα πανεπιστήμια είναι για τη βασική έρευνα για τους πολλούς και όχι βέβαια για την έρευνα για τους λίγους. Υπάρχει ζήτημα αναδιοργάνωσης και των ίδιων των σπουδών, της διάχυσης της ιατρικής γνώσης και επιτευγμάτων παντού.

Θεωρούμε ότι μπαίνουμε σε περίοδο που η ταξικότητα στον τομέα της Υγείας θα περάσει και στην ταξικότητα των ίδιων των νοσοκομείων μεταξύ τους. Δηλαδή, όπως θα γίνει και με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, θα έχουμε κάποια πολύ καλά νοσοκομεία για τους λίγους και υποβαθμισμένα για τους πολλούς. Θα περάσουμε στην κατά μονάδα λειτουργία του νοσοκομείου μέσω της αξιολόγησής τους. Πάντως, οι αξιολογήσεις των εκπαιδευτικών και νοσηλευτικών ιδρυμάτων θα γίνεται με επιχειρηματικά κριτήρια και όχι επιστημονικά και κοινωνικά. Επιπλέον, η αξιολόγηση δε θα χρησιμοποιείται ως μέσον αναβάθμισης, αλλά ως μέσον επιβολής ποινών με την υποχρηματοδότηση στα νοσοκομεία μέχρι και το κλείσιμο. Δηλαδή, η αξιολόγηση θα είναι για τη συγκέντρωση και την ταξική επιλογή.

Ο αγώνας για την Υγεία έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, αλλά εμείς εντάσσουμε αυτόν τον αγώνα μέσα στη γενικότερη στρατηγική που έχει διαγράψει το ΚΚΕ: Οι άξονες των αγώνων των προηγούμενων χρόνων έχουν ξεπεραστεί. Η λογική της ελάσσονος αντίστασης και της άμβλυνσης των συνεπειών και της πάλης κατά των συνεπειών της συντηρητικής πολιτικής έχει ξεπεραστεί. Χωρίς να υποτιμούμε τις δραστηριότητες του μαζικού κινήματος, θεωρούμε ότι εκείνο που πρέπει να προτάξουμε στην ελληνική κοινωνία είναι η συγκέντρωση και η συσπείρωση δυνάμεων γύρω από μια πολιτική αμφισβήτησης της συνολικής πολιτικής και στρατηγικής που ακολουθείται σήμερα στον τόπο μας. Αυτό μπορεί να γίνει με τη στρατηγική συσπείρωσης που δεν περιορίζεται μόνο στη διεκδίκηση μιας άλλης πολιτικής σε κάθε τομέα, αλλά διεκδικεί τις ίδιες τις αλλαγές στο επίπεδο της εξουσίας.

Κακά τα ψέματα. Οσο δεν αμφισβητείται η εξουσία του κεφαλαίου δεν μπορεί να διεκδικήσεις και μια άλλη ζωή. Είναι άλλο πράγμα ότι αυτός ο αγώνας θα είναι μακροχρόνιος. Οτι μέσα σε αυτόν θα έχεις κάποιες νίκες ή και προσωρινά πισωγυρίσματα. Οτι σε κάθε φάση τα αιτήματα κρίκοι μπορεί να διαφοροποιούνται, να αναπροσαρμόζονται...

Η στρατηγική πρέπει να είναι ενιαία: Σύγκρουση με αυτή την πολιτική και διαμόρφωση προϋποθέσεων επίτευξης μιας λαϊκής πλειοψηφίας που θα δημιουργήσει ουσιαστικές και ριζικές ανατροπές στο επίπεδο εξουσίας της Ελλάδας. Εχουμε προβάλλει την ανάγκη συγκρότησης ενός σύγχρονου λαϊκού μετώπου, που θα συγκρούεται με αυτή την πολιτική των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού.

Ξέρουμε ότι σήμερα και μετά από αυτό το φοβερό πόλεμο που γίνεται, όπου φαίνεται η παντοδυναμία μιας δύναμης, το να μιλάς για ανατροπές σε επίπεδο εξουσίας μιας χώρας φαντάζει ουτοπικό και ριψοκίνδυνο. Εχουμε επίγνωση ότι ο αγώνας για την αλλαγή στο επίπεδο της εξουσίας δε θα είναι εύκολος. Και ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι αυτός ο αγώνας θα επιφέρει και την επέμβαση του ιμπεριαλισμού. Δεν πρόκειται να αφήσουν να γίνει καμιά αλλαγή σε μια χώρα και η διεθνοποίηση είναι τέτοια που δημιουργούνται περισσότερες προσβάσεις και ερείσματα προς το εσωτερικό κάθε χώρας».

«Αφού εκτιμάμε ότι βρισκόμαστε σε μια περίοδο, όπου δημιουργείται παγκόσμια κρίση, πόλεμοι, διαδοχικές αναμετρήσεις, αν οι λαοί δε διεκδικήσουν αλλαγές, ο ιμπεριαλισμός θα εξανθρωπιστεί;» έθεσε το ερώτημα η Αλ. Παπαρήγα και έδωσε την απάντηση: «Λέμε ΟΧΙ, διότι είναι μέσα στη στρατηγική του η επίθεση. Ετσι κι αλλιώς έχεις να αντιμετωπίσεις μια σύγκρουση. Υπάρχει η δυνατότητα αντιμετώπισης των μεγάλων προβλημάτων χωρίς σύγκρουση; Αμα υπάρχει εμείς θα την ακολουθήσουμε. Αρκετό τίμημα έχουν καταβάλει οι κομμουνιστές και γενικότερα ο λαός».

Και κατέληξε: «Θεωρούμε όμως ότι ωριμάζει η συζήτηση για τη γενικότερη στρατηγική του κινήματος και αυτό πρέπει να είναι στο επίκεντρο του λαού και από εκεί και πέρα η πάλη των λαών θα φέρει τη λύση, αλλά εξαρτάται με μια ποια στρατηγική. Γιατί, μπορεί να παλεύουν οι λαοί και να μην έχουν αποτελέσματα. Σημασία έχει η πάλη των λαών να φέρνει αποτελέσματα. Και όταν ένα λαϊκό κίνημα δεν έχει σωστή στρατηγική τότε δε θα έχει και τα απαιτούμενα αποτελέσματα. Δεν πρόκειται να τιθασευτεί ο ιμπεριαλισμός γιατί κάποιοι σκύβουν το κεφάλι ή έχουν περιορισμένες απαιτήσεις».