Η μεθοδολογία που ακολουθείται είναι: Υποχρηματοδότηση και απαξίωση του δημόσιου συστήματος υγείας με ταυτόχρονα χαράτσια στους χρήστες και στα ταμεία. Θα ήταν άλλωστε αφύσικο αν ένας χώρος - όπως η υγεία - που παρουσιάζει τόσο επενδυτικό ενδιαφέρον να μείνει έξω απ' τη γενικότερη πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων που προωθεί η κυβέρνηση.

Η συμμετοχή του κράτους στη χρηματοδότηση του δημόσιου συστήματος υγείας μειώνεται συνεχώς. «Οι συνολικές δαπάνες για την υγεία παρουσιάζουν αυξητική τάση με τη συμμετοχή του δημόσιου τομέα να μειώνεται. Ετσι, ενώ το 1989 οι δημόσιες δαπάνες υγείας αποτελούσαν το 63% των συνολικών δαπανών υγείας, το 2000 το αντίστοιχο ποσοστό έφτασε το 57%», αναφέρεται σε μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (Ινστιτούτου του ΣΕΒ), που δημοσιοποιήθηκε την 1.11.2001.

Σύμφωνα με στοιχεία των Κοινωνικών Προϋπολογισμών, η χρηματοδότηση των δημόσιων νοσοκομείων γίνεται σε ποσοστό 76% από τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ η κρατική επιχορήγηση έχει περιοριστεί σε 3,2%.

• Το 1999 τα έσοδα των νοσοκομείων ανήλθαν σε 463,483 δισ. δραχμές, εκ των οποίων τα 337,824 δισ. (ποσοστό 72,8%) ήταν από νοσήλια και τα 36,4 δισ. (ποσοστό 7,8%) από την κρατική επιχορήγηση.
• Το 2001 τα έσοδα των νοσοκομείων ήταν 546,915 δισ. εκ των οποίων τα 416,051 (ποσοστό 76%) ήταν από νοσήλια και 18,015 δισ. (ποσοστό 3,2%) από την κρατική επιχορήγηση.

Υπάρχει δηλαδή μια μείωση της κρατικής επιχορήγησης από 7,8% σε 3,2%.

Την ίδια στιγμή παρατηρείται μια έκρηξη των δαπανών των ασφαλιστικών ταμείων για την υγεία, που στη δεκαετία 1980-1990 παρουσίασε αύξηση κατά 336%! (Περιοδικό «Ασφαλισμένος» της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, τεύχος Μάρτης - Απρίλης 2000).

Την έκρηξη αυτή πυροδότησε η ΝΔ με την εφαρμογή του χιλιάρικου στα εξωτερικά ιατρεία και το πεντοχίλιαρο για την είσοδο στα νοσοκομεία, καθώς και τις αυξήσεις στα νοσήλια, που ακολούθησαν με ευλάβεια οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.

Ιδού ένα μικρό χρονικό:

• Τη Μεγάλη Πέμπτη του 1992 (23 του Απρίλη) η κυβέρνηση της ΝΔ προχώρησε στην πρώτη αύξηση των νοσηλίων. (Τα νοσήλια της Γ` θέσης από 2.840 έφτασαν τις 8.000 δραχμές και τα νοσήλια της Α` θέσης από 6.040 έφτασαν σε 13.800 δραχμές).

Τον Οκτώβρη του 1992 - αμέσως μετά την πρώτη αύξηση των νοσηλίων - ο κλάδος υγείας του ΙΚΑ έγινε για πρώτη φορά ελλειμματικός.

• Στις 26.1.1993, η ΝΔ προχώρησε στη δεύτερη αύξηση των νοσηλίων. (Τα νοσήλια της Γ` θέσης από 8.000 φτάνουν στις 15.500 και της Α` από 13.800 στις 26.500).
• Κι ήρθε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ (σε εφαρμογή του νόμου 2519/1997) με την κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Υγείας (3.2.1998) - που δημοσιεύτηκε στα μουλωχτά στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως - με την οποία καθιερώθηκε το ενοποιημένο κλειστό νοσήλιο, που συνοδευόταν και από τιμολόγιο με τη διατίμηση ορισμένων ιατρικών πράξεων.

Με το ημερήσιο ενοποιημένο νοσήλιο υπήρξαν αυξήσεις από 29 έως 64%, ανάλογα με τη θέση νοσηλείας. Π.χ., το τιμολόγιο της Γ` θέσης στον Παθολογικό Τομέα είναι 20.000 δραχμές, ενώ στο χειρουργικό είναι 25.000 δραχμές.

Επίσης, με το συνολικό ενοποιημένο νοσήλιο υπήρξε «διατίμηση» των ακριβών ιατρικών πράξεων (π.χ., το μπάι - πας χρεώνεται με 1,7 εκατ. δραχμές, η μεταμόσχευση νεφρού 2,5 εκατ. δραχμές, η μεταμόσχευση πνεύμονα 4 εκατ. δραχμές κλπ.).

• Ακόμα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με το νόμο 2737/99 έβαλε το ΙΚΑ να πληρώσει αναδρομικά 22 δισ. για ιατρικές πράξεις - πριν το 1998 - που κοστολογήθηκαν παραπάνω.

Την ίδια στιγμή ο ασφαλισμένος του ΙΚΑ αναγκάζεται να καταβάλει στο ακέραιο τις εξετάσεις, σε περίπτωση που μεταφερθεί επειγόντως σε νοσοκομείο και δε γίνει εισαγωγή. Στη συνέχεια θα τα εισπράξει απ' το ΙΚΑ.

Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής αποτυπώνεται στον Πίνακα που δημοσιεύουμε για το ΙΚΑ, το μεγαλύτερο ασφαλιστικό οργανισμό της χώρας: Οι δαπάνες για τη νοσοκομειακή περίθαλψη του ΙΚΑ εκτινάζονται μεταξύ του 1998 και 1999 λόγω της αύξησης των νοσηλίων. (Στη νοσοκομειακή περίθαλψη περιλαμβάνονται συνολικές δαπάνες του ΙΚΑ για τη λειτουργία των πέντε νοσοκομείων του, όπως είναι η ανακατασκευή των νοσοκομείων του 3ου και 6ου που γίνονται αυτή την περίοδο).

Ετσι ξετινάχτηκαν τα ασφαλιστικά ταμεία και καλούνται τώρα οι ίδιοι οι ασθενείς να πληρώσουν το μάρμαρο.

Με την ανακοίνωση της απόφασης για τα ιδιωτικά ιατρεία, ξεσηκώθηκε γενική κατακραυγή από φορείς και οργανώσεις.

Σε πολιτικό επίπεδο ξεχώρισε η κρυστάλλινη θέση του ΚΚΕ, με την ανακοίνωση (25.10.2001) του Γραφείου Τύπου της ΚΕ του Κόμματος: «Η κυβέρνηση, στα πλαίσια της πολιτικής εμπορευματοποίησης του συστήματος υγείας προχώρησε στο επόμενο βήμα με τη λειτουργία των απογευματινών ιατρείων: Στην ιδιωτικοποίηση τμημάτων της λειτουργίας των νοσοκομείων», τόνιζε στην ανακοίνωση και κατέληγε: «Το ΚΚΕ είναι αντίθετο στην ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση του συστήματος Υγείας. Καλεί την εργατική τάξη και όλα τα λαϊκά στρώματα μέσα από τα σωματεία τους, τις επιτροπές αγώνα, να αντιπαλέψουν, να εμποδίσουν την κυβέρνηση να υλοποιήσει τα αντιλαϊκά της σχέδια».

Η απόφαση της κυβέρνησης ήταν η αφορμή για να αποκαλυφθεί ο αντιπολιτευτικός βερμπαλισμός της ΝΔ και όχι η αντίθεσή της με την κυβερνητική πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων.

Στις 25.10.2001 ο βουλευτής Ν. Κακλαμάνης, συντονιστής της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της ΝΔ, σε ανακοίνωσή του, ανέφερε: «Η ΝΔ καταγγέλλει την αναλγησία της κυβέρνησης και δηλώνει ότι δεσμεύεται για την άμεση κατάργηση αυτής της ρύθμισης που μετατρέπει μεγάλη μερίδα του λαού μας "σε παιδιά ενός κατώτερου Θεού"».

Ομως, στις 28.6.2001 ο Ν. Κακλαμάνης, σε συνέντευξη Τύπου, έκανε την παρατήρηση: «Ουδεμία προετοιμασία έχει αρχίσει για την υποδομή λειτουργίας αυτών των ιατρείων».

Είχε, επίσης, προηγηθεί Ερώτηση του Ν. Κακλαμάνη για τον υπουργό Υγείας Αλ. Παπαδόπουλο (2.5.2001) για την «Εφαρμογή του Νόμου 2889/2001 τουλάχιστον σε εκείνα τα σημεία, που υποτίθεται όλα ήταν "έτοιμα"». Και ερωτούσε τον υπουργό, μεταξύ των άλλων, τα εξής: «Πότε πρόκειται να βγάλετε την Απόφαση σχετικά με το ποσό που θα πληρώνει ο πολίτης στα απογευματινά ιατρεία μέσα στα νοσοκομεία; Ποιο το ύψος αυτού του ποσού; Πότε θα αρχίσουν οι νοσοκομειακοί ιατροί να κάνουν ιδιωτικά ιατρεία μέσα στα νοσοκομεία και ποια ακριβώς προετοιμασία έχει γίνει γι' αυτό;».

Το ότι η αντιπολίτευση της ΝΔ έχει δημαγωγικό χαρακτήρα φαίνεται και απ' την ανακοίνωση που εξέδωσε στις 29.10.2001 και ο βουλευτής Θ. Γιαννόπουλος, υπεύθυνος του Τομέα Υγείας - Πρόνοιας της ΝΔ: «Οσο για την υποδομή των απογευματινών ιατρείων δεν έχουμε να προσθέσουμε τίποτε. Απλώς περιμένουμε να αρχίσει το νωρίτερο δυνατόν η λειτουργία τους για να φανεί η έλλειψη κάθε κατάλληλου χώρου στα νοσοκομεία...».

Ο ΣΥΝ, με ανακοίνωσή του (29.10.2001), παρότι αναγνωρίζει ότι με την απόφαση αυτή η κυβέρνηση «εισάγει την "αγορά" στο δημόσιο σύστημα, τις πελατειακές σχέσεις και τα ρουσφέτια, η δε υγεία, από κοινωνικό αγαθό, μετατρέπεται σε εμπόρευμα», εντούτοις υιοθετεί το βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης περί «ολοήμερης λειτουργίας του νοσοκομείου» για «τακτικά περιστατικά, αλλά με διαφορετικούς όρους και προϋποθέσεις», ενώ προσπαθεί να διευκρινίσει ότι η «θέση αυτή δεν έχει καμία σχέση με τη λειτουργία ιδιωτικών ιατρείων μέσα στο δημόσιο νοσοκομείο».

Το Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα (ΔΗΚΚΙ) με ανακοίνωσή του (29.10.2001) τονίζει ότι η απόφαση της κυβέρνησης οδηγεί «στην κομμάτι - κομμάτι ιδιωτικοποίηση της δημόσιας και δωρεάν Υγείας και στη μετατροπή των νοσοκομείων, από δημόσια ιδρύματα, σε ιδιωτικά ιατρεία και καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συγκροτήσουν ένα μέτωπο με στόχο την ισότητα των υπηρεσιών υγείας, ώστε να ανατραπεί η αντιλαϊκή νεοφιλελεύθερη απορύθμιση στο χώρο της Υγείας.

Με τα μέτρα αυτά, η προστασία της υγείας όλο και περισσότερο εξαρτάται από την οικονομική κατάσταση των εργαζομένων και των οικογενειών τους. Επιδίωξη της κυβέρνησης είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης των δημόσιων υπηρεσιών υγείας και η μεταφορά αυτής της ευθύνης στους ίδιους τους εργαζόμενους. Αυτό είναι το «δημόσιο σύστημα υγείας», που στοχεύει η κυβέρνηση να φτιάξει, με τις αναδιαρθρώσεις που προωθεί και μέσα από την ανατροπή του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος.

Ενα σύστημα, που ελάχιστα θα χρηματοδοτείται από το κράτος για τη λειτουργία μερικών και υποβαθμισμένων υπηρεσιών υγείας, για τα πιο εξαθλιωμένα στρώματα, και το υπόλοιπο, μεγαλύτερο, μέρος του θα χρηματοδοτείται από τους ίδιους τους εργαζόμενους. Αυτόν το στόχο υπηρετεί η σταδιακή ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση που προωθεί η κυβέρνηση, σε πρώτη φάση, με τις ανώνυμες εταιρίες και τα ιδιωτικά απογευματινά ιατρεία. Αύξηση των ιδιωτικών δαπανών, στηρίζοντας τον πόλο της ιδιωτικής επιχειρηματικής δράσης και, ταυτόχρονα, μείωση της κρατικής χρηματοδότησης και περιορισμός και υποβάθμιση του πόλου των δημόσιων υπηρεσιών υγείας.

Πρώτον, γιατί με τις ελλείψεις σε υπηρεσίες, προσωπικό και τεχνολογικό εξοπλισμό, λόγω της κρατικής υποχρηματοδότησης που υπάρχει σήμερα, τα τακτικά και έκτακτα περιστατικά ήδη δεν μπορούν να καλυφθούν. Γι' αυτό υπάρχουν οι μεγάλες λίστες αναμονής, τα φαινόμενα διαφθοράς, η μεταφορά ασθενών στα μεγάλα αστικά κέντρα και η αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών υγείας από τον ιδιωτικό τομέα.

Η κυβερνητική πολιτική χειροτερεύει αυτήν την ήδη απαράδεκτη κατάσταση. Οι δημόσιες υπηρεσίες υγείας θα μειωθούν παραπέρα. Για το λόγο αυτό, για να προλάβει η κυβέρνηση και να εκτονώσει λαϊκές αντιδράσεις, προσπαθεί να εξαπατήσει τους εργαζόμενους, παρουσιάζοντας τα ιδιωτικά απογευματινά ιατρεία ως διέξοδο.

Δεύτερον, γιατί η επιπλέον υπηρεσία που προστέθηκε είναι και επιπλέον πληρωμή από τους εργαζόμενους. Αν ήθελαν και είχαν την οικονομική δυνατότητα να επισκεφθούν οι εργαζόμενοι τα ιδιωτικά ιατρεία, δε θα περίμεναν στις λίστες αναμονής, ούτε θα περίμεναν την κυβέρνηση να τους ανοίξει την πόρτα των απογευματινών ιατρείων και, μάλιστα, μέσα στο υποτιθέμενο δημόσιο νοσοκομείο.

Το επιχείρημα της κυβέρνησης, ότι έτσι εξασφαλίζεται η ολοήμερη λειτουργία του νοσοκομείου, είναι σαθρό.

Πρώτον, γιατί και σήμερα υπάρχει 24ωρη λειτουργία των νοσοκομείων για τους νοσηλευόμενους ασθενείς. Επίσης τα τμήματα επειγόντων περιστατικών λειτουργούν και αυτά σε 24ωρη βάση, σε κάθε εφημερία των νοσοκομείων.

Δεύτερον, γιατί τα τακτικά ιατρεία των νοσοκομείων έχουν αυξημένη ζήτηση, όχι για προβλήματα υγείας που απαιτούν αντιμετώπιση σε ένα δευτεροβάθμιο νοσοκομειακό επίπεδο, αλλά λόγω ανεπάρκειας κρατικών υπηρεσιών υγείας και μεγάλης έλλειψης παρόμοιων υπηρεσιών από τα ασφαλιστικά ταμεία σε πρωτοβάθμιο επίπεδο και παντελούς έλλειψης υπηρεσιών πρόληψης και υγιεινής.

Αρα, η ανάγκη δεν είναι για ολοήμερη λειτουργία τακτικών εξωτερικών ιατρείων των νοσοκομείων και μάλιστα επί πληρωμή, αλλά για ανάπτυξη ενός πλήρους δικτύου δημόσιων και δωρεάν υπηρεσιών πρόληψης, υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους δουλιάς και υγείας σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Ανάπτυξη Κέντρων Υγείας αστικού και αγροτικού τύπου, που θα βρίσκονται κοντά στον άνθρωπο, εκεί όπου ζει, εργάζεται, μορφώνεται, που θα παρέχει όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες για τη διατήρηση της υγείας, την προστασία από τις ασθένειες και τη θεραπεία του σε πρωτοβάθμιο επίπεδο απ' αυτές. Με όλες τις βασικές ιατρικές ειδικότητες και την τεχνολογική υποδομή για τις εξετάσεις που απαιτούνται.

Ο στόχος της κυβέρνησης δεν είναι να λύσει το πρόβλημα της πρωτοβάθμιας φροντίδας και περίθαλψης της υγείας που καρκινοβατεί, προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων. Στα άμεσα σχέδιά της, που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, είναι να υποβαθμίσει παραπέρα την πρωτοβάθμια περίθαλψη και να βάλει και πάλι τους εργαζόμενους να πληρώνουν.

Το επιχείρημα αυτό θέλει να κρύψει το πιο βασικό, ότι για την επίσκεψη σε γιατρό καθηγητή, δεν υπάρχει μόνον ο δρόμος της αδράς πληρωμής από τους εργαζόμενους. Υπάρχει και άλλος δρόμος που να μην επιβαρύνονται οι εργαζόμενοι, αλλά και να μπορούν να δέχονται τις υπηρεσίες υγείας και των καθηγητών γιατρών, όποτε τους χρειάζονται. Μπορεί και πρέπει και αυτοί οι γιατροί να αποτελούν μέρος του ιατρικού προσωπικού των δημοσίων νοσοκομείων, να είναι μόνιμης και αποκλειστικής απασχόλησης, καλά αμειβόμενοι, υπολογίζοντας και το ιδιαίτερο έργο τους στην εκπαίδευση και στην έρευνα. Θα πρέπει η εμπειρία και η γνώση τους να μπουν στην υπηρεσία του λαού, μέσα σ' ένα δημόσιο δωρεάν σύστημα υγείας.

Η κυβέρνηση με την επιπλέον αμοιβή όλων των υγειονομικών που συμμετέχουν στη λειτουργία των απογευματινών ιατρείων από τις ιδιωτικές πληρωμές, επιδιώκει τη συναίνεση και τη στήριξη αυτής της πολιτικής, που έρχεται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των πλατιών λαϊκών μαζών. Με τον τρόπο αυτό, προσπαθεί να διασπάσει την επιβεβλημένη συμμαχία, τη συντονισμένη δράση μεταξύ του κινήματος των υγειονομικών και των άλλων τμημάτων του εργατικού λαϊκού κινήματος. Σήμερα, η κυβέρνηση θέλει τους υγειονομικούς συνοδοιπόρους της στην εφαρμογή αυτού του αντιλαϊκού μέτρου, αύριο, όμως, σε διεκδίκηση δίκαιων αιτημάτων τους, δε θα διστάσει να τους συκοφαντήσει, κατά την προσφιλή τακτική της. Οι υγειονομικοί έχουν συμφέρον και υποχρέωση να αντιταχθούν στα αντιλαϊκά σχέδια, να συμβάλουν στην ανάπτυξη του εργατικού, λαϊκού κινήματος για να τα αποτρέψουν. Να διεκδικήσουν ουσιαστικές αυξήσεις στους πενιχρούς βασικούς τους μισθούς και να μη δεχτούν τα ψευτοεπιδόματα, που με το ένα χέρι τους δίνει η κυβέρνηση και με το άλλο τους τα παίρνει. Να πουν όχι στην εξαγορά και τη χειραγώγηση από την κυβέρνηση.

Οι εξελίξεις στον τομέα της υγείας φέρνουν στο προσκήνιο τη σύγκρουση δύο διαφορετικών, αντίθετων πολιτικών. Από τη μια, η πολιτική που θέλει την υγεία εμπόρευμα και από την άλλη, αυτή που την αντιμετωπίζει ως κοινωνικό αγαθό και λαϊκό δικαίωμα.

Οι εργαζόμενοι έχουν πλούσια πείρα, μπορούν να βγάλουν συγκεκριμένα συμπεράσματα.

Να καταδικάσουν την αντιλαϊκή πολιτική που θυσιάζει την υγεία και τη ζωή τους στο βωμό των κερδών του μεγάλου κεφαλαίου.

Μέσα από τον αγώνα για την υπεράσπιση και διεύρυνση των δικαιωμάτων τους, μέσα από στόχους πάλης που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες, θα προσανατολίζεται το κίνημα και θα παλεύει για ριζικές κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, για τη λαϊκή εξουσία και τη λαϊκή οικονομία, ώστε τα βασικά, συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, οι τομείς στρατηγικής σημασίας και κοινωνικών υπηρεσιών να είναι λαϊκή περιουσία.