Καταργούνται τα Ιδρύματα Βρεφονηπιακών Σταθμών Αθήνας Θεσσαλονίκης και Λάρισας οι ειδικές εστίες του ΠΙΚΠΑ και οχτώ θεραπευτήρια χρόνιων παθήσεων, ενώ οι υπόλοιπες μονάδες μεταφέρονται στα Περιφερειακά Συστήματα Υγείας
Το σχέδιο προβλέπει τη μεταφορά των -κατά τόπους- μονάδων και των υπηρεσιών Πρόνοιας στα Περιφερειακά Συστήματα Υγείας (ΠεΣΥ) γεγονός που -εκτός από την παραπέρα κατάτμηση των μονάδων- απαλείφει διά παντός την έννοια της Πρόνοιας ή της Κοινωνικής Φροντίδας, όπως την είχε μετονομάσει η κυβέρνηση με το νόμο 2646/1998, και είχε συρρικνώσει απελπιστικά τις ήδη υπολειτουργούσες μονάδες, ενώ περιόρισε ακόμα περισσότερο τις παροχές.
Η πολιτική της ισοπέδωσης συνοδεύεται απ' την προκρούστεια λογική της κατάργησης υπηρεσιών και δομών -που υπήρχαν, έστω και ως σχεδιασμοί στα χαρτιά.
Τώρα το «Μητέρα» θα ενταχτεί όπως και άλλες μονάδες στο Γ' ΠεΣΥ Αττικής.
Οι συγχωνεύσεις και οι καταργήσεις θα συνεχιστούν και στα πλαίσια των ΠεΣΥ:
-Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι με Προεδρικά Διατάγματα μπορούν «να ιδρύονται νέες μονάδες» ή «να συγχωνεύονται ή να καταργούνται ολικά ή μερικά μονάδες κοινωνικής φροντίδας του ΠεΣΥ».
-Επίσης προβλέπει ότι το ΔΣ του ΠεΣΥ μπορεί να εισηγείται στον υπουργό Υγείας «την ίδρυση νέων μονάδων την κατάργηση ή τη συγχώνευση αυτών».
Το βασικό χαρακτηριστικό του προηγούμενου νόμου 2646/98, που ψήφισε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ήταν οι συγχωνεύσεις, ενώ δημιουργήθηκε ως κεντρικό όργανο ο Εθνικός Οργανισμός Κοινωνικής Φροντίδας (ΕΟΚΦ), στον οποίο συγχωνεύτηκαν το Κέντρο Βρεφών «Η Μητέρα», ο Εθνικός Οργανισμός Πρόνοιας (ΕΟΠ) και το ΠΙΚΠΑ.
Τώρα ο ΕΟΚΦ καταργείται μέσα σε έξι μήνες μετά τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Ετσι ο ΕΟΠ και το ΠΙΚΠΑ παύουν να υπάρχουν πια και κατ' όνομα, ενώ οι εργαζόμενοι μετατάσσονται.
Στα ΠεΣΥ μεταφέρονται τα Ιατροκοινωνικά Κέντρα και οι παιδικές πολυκλινικές του ΠΙΚΠΑ που είχαν μεταφερθεί στο ΕΣΥ, ενώ τα Κέντρα Φροντίδας Οικογένειας (ΚΕΦΟ) του ΕΟΚΦ θα μεταφερθούν στους οικείους Οργανισμούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η περιουσία, η κυριότητα και κάθε άλλο εμπράγματο δικαίωμα επί του συνόλου της κινητής και ακίνητης περιουσίας των φορέων που καταργούνται, συγχωνεύονται ή περιέρχονται αυτοδικαίως και χωρίς αντάλλαγμα, στα ΠεΣΥ στα οποία εντάσσονται ως αποκεντρωμένες μονάδες κοινωνικής φροντίδας. Το ΠεΣΥ διαθέτει τα περιουσιακά στοιχεία των αποκεντρωμένων μονάδων του, για τα οποία υπάρχει δέσμευση από τις περί κληρονομιών, κληροδοσιών και δωρεών διατάξεις, ειδικά και αποκλειστικά για το σκοπό για τον οποίο αφιερώθηκαν και με τους όρους που τέθηκαν με τις πράξεις εν ζωή ή αιτία θανάτου.
Για το έτος που θα γίνει η μεταβίβαση ή συγχώνευση των φορέων η προκαλούμενη δαπάνη βαρύνει τους προϋπολογισμούς των ιδρυμάτων, με μεταφορά της σχετικής πίστωσης στους προϋπολογισμούς των φορέων υποδοχής. Για τα επόμενα χρόνια οι πιστώσεις θα εγγράφονται στους προϋπολογισμούς των φορέων υποδοχής.
Τα όργανα διοίκησης των αποκεντρωμένων μονάδων κοινωνικής φροντίδας των ΠεΣΥ είναι η Επιτροπή Διοίκησης και ο πρόεδρος.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει την επανασύσταση -και τη λειτουργία ως ΝΠΔΔ- του Εθνικού Κέντρου Αμεσης Κοινωνικής Βοήθειας (ΕΚΑΚΒ), που είχε συσταθεί με το νόμο 2646/98.
Το ΕΚΑΚΒ εγκαινίασε ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης στις 25.6.2002. Μάλιστα στη διάρκεια των εγκαινίων ο Κ. Σημίτης έδωσε και το στίγμα της πολιτικής που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση μετά την ισοπέδωση της Πρόνοιας. «Στο χώρο της Πρόνοιας, είπε ο πρωθυπουργός, προωθούμε την ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού και προσβάσιμου δικτύου κοινωνικών υπηρεσιών που προσφέρει βοήθεια σε όλους τους πολίτες. Και αυτό χωρίς να ακολουθείται η παραδοσιακή μορφή επιδοματικής ή ιδρυματικής φροντίδας. Γιατί αυτή η παραδοσιακή μορφή κρατάει μακριά αυτούς στους οποίους παρέχεται η βοήθεια, σε ένα περιβάλλον το οποίο δε δίνει την αίσθηση ή το κλίμα της συμπαράστασης. Στόχος μας δεν είναι η διαιώνιση των παροχών, δηλαδή να έχουμε ανθρώπους που να στηρίζονται στα ιδρύματα και τίποτε άλλο».
Σκοπός του ΕΚΑΚΒ, όπως αναφέρεται στο σχέδιο νόμου, είναι ο συντονισμός του δικτύου παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας σε άτομα ή οικογένειες που έχουν ανάγκη κοινωνικής βοήθειας. Το ΕΚΑΚΒ θα λειτουργήσει με το προσωπικό του ΕΟΚΦ που καταργείται, ενώ προβλέπεται η προκήρυξη 100 ακόμα θέσεων.
Κεντρικό ρόλο φαίνεται να ανατίθεται στο Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Φροντίδας (ΕΣΥΚΦ) -είχε συσταθεί με το νόμο 2646/98- και την επανασύστασή του προβλέπει το σχέδιο νόμου.
Το ΕΣΥΚΦ θα διοικείται από εντεκαμελές Διοικητικό Συμβούλιο, στο οποίο μετέχει και ο γενικός διευθυντής Πρόνοιας του υπουργείου Υγείας. Μεταξύ των σκοπών του ΕΣΥΚΦ η προώθηση του «δημόσιου διαλόγου», η ανάπτυξη εθνικού παρατηρητηρίου για την αναπηρία, η τήρηση Εθνικού Μητρώου Υιοθεσιών και η άσκηση των αρμοδιοτήτων που ανήκαν στον ΕΟΚΦ σχετικά με την ταπητουργία και τις υπηρεσίες οικοτεχνίας του ΕΟΠ.
Πόροι του ΕΚΑΚΒ και του ΕΣΥΚΦ είναι: Επιχορηγήσεις από τον Τακτικό Κρατικό Προϋπολογισμό και τον προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων. Δωρεές, κληροδοτήματα και άλλες παροχές τρίτων. Εσοδα από την εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων. Κάθε άλλο έσοδο που προκύπτει από τη δραστηριότητά τους. Εσοδα από συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή άλλων ελληνικών, διεθνών ή μη κερδοσκοπικών Οργανισμών και άλλες ερευνητικές δραστηριότητες.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει την ίδρυση Εθνικού Παρατηρητηρίου με αναπηρίες που θα διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο και θα έχει ως σκοπό τη συστηματική έρευνα, ανάλυση και παρουσίαση των εξελίξεων σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες στην Ελλάδα και διεθνώς.
Οι οργανικές θέσεις των καταργούμενων φορέων μεταφέρονται στο ΠεΣΥ, στην περιφέρεια του οποίου κάθε φορέας υπάγεται και κατανέμονται με απόφαση του υπουργού Υγείας και Πρόνοιας μετά από πρόταση του ΔΣ στις αποκεντρωμένες μονάδες κοινωνικής φροντίδας του ΠεΣΥ.
Οι εργαζόμενοι των φορέων που μεταφέρονται ή συγχωνεύονται διατηρούν τους κλάδους και τις θέσεις που κατέχει. Οι θέσεις αυτές μετατρέπονται αυτοδίκαια σε οργανικές θέσεις αντίστοιχου κλάδου στο οικείο ΠεΣΥ με την ίδια σχέση εργασίας. Ο συνολικός χρόνος υπηρεσίας του υπαλλήλου, που έχει αναγνωριστεί ή διανυθεί στο φορέα από τον οποίο αυτός προέρχεται, λαμβάνεται υπόψη για τη μισθολογική του εξέλιξη.
Ομως, οι επιπλέον τακτικές αποδοχές που έπαιρνε ο εργαζόμενος από το προγενέστερο εργοδοτικό του φορέα, πριν την ανωτέρω ένταξη, διατηρούνται ως προσωπική διαφορά, η οποία μειώνεται με οποιαδήποτε αύξηση των αποδοχών ή απολαβών, από οποιαδήποτε αιτία και αν προέρχεται, μέχρι πλήρους εξισώσεως με τις αποδοχές και τις απολαβές της νέας θέσης. Ο συνολικός χρόνος υπηρεσίας, που έχει αναγνωριστεί ή διανυθεί στο νομικό πρόσωπο από το οποίο προέρχεται ο υπάλληλος, θεωρείται ως πραγματική υπηρεσία για όλα τα θέματα της υπηρεσιακής του κατάστασης.
Με το σχέδιο νόμου γίνονται πιο έντονα τα χαρακτηριστικά της εμπορευματοποίησης και των υπηρεσιών πρόνοιας, καθώς καθιερώνεται πλέον η ισότιμη μεταχείριση του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στο χώρο της Πρόνοιας.
Ετσι, λοιπόν, σε κάθε ΠεΣΥ θα συσταθεί αυτοτελές τμήμα Κοινωνικών Υπηρεσιών, το οποίο θα υπάγεται απ' ευθείας στον πρόεδρο του ΠεΣΥ. Στις αρμοδιότητες του τμήματος ανήκουν η διερεύνηση των κοινωνικών αναγκών και των κοινωνικών προβλημάτων σε επίπεδο Περιφέρειας, ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και εφαρμογή προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας, η επιστημονική εποπτεία, ο συντονισμός και η παρακολούθηση εφαρμογής των προγραμμάτων των αποκεντρωμένων μονάδων, η διοικητική ευθύνη για την κατάρτιση του Χάρτη Πρόνοιας της Περιφέρειας και την αξιολόγηση των ιδιωτικών και δημόσιων φορέων παροχής κοινωνικής φροντίδας της Περιφέρειας.
Το σχέδιο αναφέρει καθαρά ότι «ο πρόεδρος του ΠεΣΥ συντονίζει τη δράση όλων των μονάδων παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας, που ανήκουν στο ΠεΣΥ της περιφέρειάς του».
Ομως εκεί που φαίνεται καθαρά ότι η ισότιμη αντιμετώπιση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα είναι τα άρθρα και οι διατάξεις που αναφέρονται στις προγραμματικές συμβάσεις και τα ειδικά προγράμματα: Για τον καλύτερο συντονισμό δράσης -αναφέρεται- και την αποτελεσματικότερη παρέμβαση σε κοινούς τομείς αρμοδιοτήτων, ιδίως όσον αφορά την κοινωνική επανένταξη και ενσωμάτωση ατόμων και ομάδων, ως και τη μελέτη και εκτέλεση προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας επιτρέπεται να συνάπτονται προγραμματικές συμβάσεις μεταξύ του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, των λοιπών υπουργείων, των ΠεΣΥ, του ΕΚΑΚΒ και των ΟΤΑ α' και β' βαθμού μεταξύ τους ή με οποιοδήποτε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που έχει ειδικώς πιστοποιηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν. 2646/1998.
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης ότι κοινωφελή ιδρύματα, καθώς και λοιπά νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, μετά από άδεια της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, να ιδρύουν και λειτουργούν «Ξενώνες Νοσηλευτικής Φροντίδας και Ανακουφιστικής Αγωγής Ασθενών», με σκοπό τη φροντίδα ασθενών που έχουν εξαντλήσει κάθε θεραπευτικό χειρισμό στο νοσοκομείο και χρειάζονται μόνο ανακουφιστική αγωγή και νοσηλευτική φροντίδα.
Με κοινές αποφάσεις των υπουργών Υγείας και Πρόνοιας και των κατά περίπτωση αρμοδίων υπουργών, όπως προβλέπει το σχέδιο, ρυθμίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις έκδοσης αδειών «Ερανικών Συστημάτων Μακράς Διαρκείας» (ΕΣΜΔ), που είναι κάθε μορφή ανάπτυξης δικτύων συλλογής χρημάτων, μέσω της εγκατάστασης ή περιόδευσης συσκευών ή αντικειμένων για χρονικό διάστημα από μια βδομάδα μέχρι έξι μήνες.
Τα ΕΣΜΔ μπορούν να γίνονται:
Στο σχέδιο νόμου για την Αναδιοργάνωση του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας υπάρχει διάταξη που μεταφέρει στο ΠεΣΥ τις εισφορές για το εφάπαξ μιας κατηγορίας εργαζομένων στις μονάδες που συγχωνεύονται μεταφέρονται ή καταργούνται.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει: «Οι κρατήσεις επί των αποδοχών του προσωπικού των μετατρεπόμενων σε αποκεντρωμένες μονάδες των ΠεΣΥ Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) και υπηρεσιακών μονάδων του ΕΟΚΦ για σχηματισμό κεφαλαίων εφάπαξ χρηματικού βοηθήματος, κατά το άρθρο 2 του Ν. 103/1975, αποτελούν έσοδο του οικείου ΠεΣΥ, στον προϋπολογισμό του οποίου εγγράφονται πιστώσεις για την καταβολή εφάπαξ χρηματικού βοηθήματος στους υπαλλήλους που αποχωρούν από την υπηρεσία. Τα κεφάλαια που έχουν σχηματιστεί στα παραπάνω ΝΠΔΔ, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του Ν. 103/1975, μεταφέρονται στους αντίστοιχους λογαριασμούς των οικείων ΠεΣΥ. Τα κεφάλαια που έχουν σχηματιστεί στον ΕΟΚΦ μεταφέρονται στα ΠεΣΥ, το ΕΚΑΚΒ και το ΕΣΥΚΦ ανάλογα με τον αριθμό του μεταφερόμενου σε αυτά προσωπικού. Ο χρόνος υπηρεσίας που διανύθηκε στα παραπάνω ΝΠΔΔ και στους φορείς που συγχωνεύτηκαν στον ΕΟΚΦ με τις διατάξεις του άρθρου 7 του Ν. 2646/1998 αναγνωρίζεται, χωρίς δαπάνη, μετά από αίτηση του υπαλλήλου, για την καταβολή εφάπαξ χρηματικού βοηθήματος σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 103/1975».
Μικρό χρονικό των υποσχέσεων της τελευταίας πενταετίας
Οι νέες μονάδες λειτουργούν μόνο στα χαρτιά. Αποκαλυπτική είναι η περίπτωση των Κέντρων Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης των ΑμΕΑ (ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ), που εξαγγέλθηκαν πριν μια πενταετία, αλλά η κυβέρνηση τα παρουσιάζει κάθε λίγο και λιγάκι ως επίδειξη του έργου της.
Ιδού -με δικές μας υπογραμμίσεις- ένα μικρό χρονικό της κοροϊδίας:
Ο 2646/98 προέβλεπε επίσης τη λειτουργία Δικτύου Κέντρων Στήριξης Αυτιστικών Ατόμων
Και στο μήνυμά του ο Κ. Σημίτης έλεγε: «Δημιουργείται δίκτυο φορέων προστασίας εθνικής εμβέλειας, στο οποίο υπάγονται νέες δομές: 23 Κέντρα Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης ΑμΕΑ (ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ) σε ισάριθμους νομούς της χώρας, το πρώτο Κέντρο Αυτιστικών Ατόμων, καθώς και το Εθνικό Κέντρο Αμεσης Κοινωνικής Βοήθειας, το οποίο θα εξυπηρετεί και ΑμΕΑ. Η πλειοψηφία των υποδομών θα είναι έτοιμη μέσα στο 2000. Στη νέα προγραμματική περίοδο 2000 - 2006 έχουν προταθεί για ένταξη στο Γ' ΚΠΣ η συμπλήρωση του δικτύου ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ όπου απαιτείται, καθώς και άλλα 3 Κέντρα Αυτιστικών Ατόμων».
Στην απάντηση αναφέρεται ότι προσλήφθηκαν οχτώ άτομα σε 17 ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ! Δηλαδή με οχτώ άτομα λειτουργούν 12 κέντρα και μάλιστα πρότυπα!!
Καταπληκτική είναι η απάντηση στο ερώτημα για τις υπηρεσίες των ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ και τον αριθμό των εξυπηρετούμενων ΑμΕΑ: «Το προσωπικό, αναφέρεται στην απάντηση, ασχολείται με την κοινωνική έρευνα και την καταγραφή των ατόμων με αναπηρίες και σταδιακά έχει ξεκινήσει η ένταξη των περιστατικών στο πρόγραμμα. Κατά συνέπεια δεν είναι επί του παρόντος διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των ατόμων που εξυπηρετούνται ημερησίως καθώς και τις υπηρεσίες που διαθέτει κάθε ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ ξεχωριστά».
Το κέντρο όπως αναφέρουν οι βουλευτές του ΚΚΕ ξεκίνησε το 1982 αλλά κινείται με πάρα πολύ αργούς ρυθμούς με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να το θεωρούν «φάντασμα» και να ανησυχούν έντονα για τη συνέχειά του. «Οι φόβοι τους, συνεχίζουν οι βουλευτές, φαίνεται να είναι δικαιολογημένοι, αφού ο εξοπλισμός του Κέντρου γίνεται με το σταγονόμετρο, ο Οργανισμός του δεν έχει εγκριθεί ακόμη και, συνεπώς, δε γίνονται οι προσλήψεις του αναγκαίου ιατρικού, νοσηλευτικού, τεχνικού και διοικητικού προσωπικού. Η ανησυχία των κατοίκων εντείνεται από τις πληροφορίες ότι τόσο ο εξοπλισμός, όσο και το προσωπικό που τελικά θα διατεθεί από την κυβέρνηση θα είναι εντελώς ανεπαρκή».
Τώρα στο σχέδιο νόμου προβλέπεται η σύσταση 200 θέσεων για τη στελέχωση δέκα ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ (Νιγρίτας Σερρών, Αργους Ορεστικού Καστοριάς, Φλώρινας -σ.σ. δεν είναι το Κέντρο στο Αμύνταιο- Αμφιλοχίας, Ηπείρου, Αιγίου, Φιλιατρών και Ρόδου, καθώς και του κέντρου «Περσεύς»).