Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για τα ανθρώπινα θύματα! Που έχουμε αριθμούς! Ας μιλήσουμε γι' αυτό το άγριο και πολύ παραγωγικό σφαγείο που έρχεται να προσθέσει νέο ύψος στα Ιμαλάια των σκοτωμένων του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, του Βιετνάμ, των αποικιοκρατικών πολέμων στην Αφρική. Πάντα ο ίδιος ο εχθρός! Το κέρδος, η εκμετάλλευση, οι πρώτες ύλες, ο φασισμός, ο ιμπεριαλισμός.

Πάνω από 40.000 είναι οι σκοτωμένοι άμαχοι πολίτες, λένε οι «επίσημες» στατιστικές. Η πραγματικότητα, όμως, τους ανεβάζει στις 100.000. Ακόμα και το πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς μιλάει για 100.000 σκοτωμένους. Από τις βόμβες, φυσικά, δε γλίτωσαν ούτε τα ζώα! Από τα 800 που υπήρχαν στον ζωολογικό κήπο της Βαγδάτης, για παράδειγμα, σώθηκαν μόνον - για την ώρα - 80! Αυτά, αλήθεια, σε τι φταίγανε; Στήριζαν και αυτά το καθεστώς του Σαντάμ; Ηταν και αυτά μέλη της «Αλ Κάντια»; Φανατικοί μουσουλμάνοι, ίσως; Δε μιλάω για τα παιδιά. Ακόμα και για τα μωρά παιδιά. Αυτά φταίνε! Γιατί δυνητικά, και λογικά, κάποια μέρα και αυτά θα πιάσουν τα όπλα. Πάρ' τους, λοιπόν, το κεφάλι! Κόψ' τους τα χέρια! Τα πόδια! Δηλητηρίασέ τα με τα χημικά. Κάν' τα ανάπηρα, για να μην μπορούν να αντισταθούν.

Στην ίδια «ούγια», όμως, γράφονται, με τα ίδια μελανά γράμματα, και οι συμπαραστάτες! Η άλλη όψη του ιδίου νομίσματος. Ανάμεσά τους, δυστυχώς, και η χώρα μας! Χωρίς τη δική τους βοήθεια, τις δικές τους διευκολύνσεις, δε θα μπορούσε να συντελεστεί το έγκλημα. Αυτές οι χώρες που προσφέρουν διευκολύνσεις, με επικεφαλής την ΕΕ πάντα - και η χώρας μας, δυστυχώς, στην πρώτη γραμμή - οπλίζουν τη σκανδάλη. Προσφέρουν τα αεροδρόμια, τα λιμάνια. Και με όλα τα μέσα που διαθέτουν, εφημερίδες, ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, διεθνή φόρουμ, ανέλαβαν να μαλακώσουν τους κραδασμούς της διαμαρτυρίας και της οργής!

Αλλά στο Ιράκ δεν έχασαν τη ζωή τους μόνον Ιρακινοί. Πολίτες τρίτης κατηγορίας, σύμφωνα με τη φασιστική άποψη των Αρίων! Πλησιάζουν τις 3.000, σύμφωνα με «επίσημες» πηγές, και πάνω από 8.000, σύμφωνα με άλλες, πιο αξιόπιστες πηγές, οι Αμερικάνοι φαντάροι και οι φαντάροι των 26 «συμμάχων» που άφησαν εκεί την τελευταία πνοή τους. Μαζί τους χάθηκαν περίπου και 100 δημοσιογράφοι. Δημοσιογράφοι σε εισαγωγικά και δημοσιογράφοι χωρίς εισαγωγικά. Αλλά και 350 πολίτες. Πολίτες σε εισαγωγικά και πολίτες χωρίς εισαγωγικά! Ολα τα θύματα, χωρίς, βέβαια, να εξομοιώνονται, μετράνε στη γενική ντροπή!

Στη γενική ντροπή μετράει και η δική μας σιωπή! Η σιωπή όσων σιωπούν. Κορυφαίων των Γραμμάτων, της Επιστήμης, της Τέχνης. Αλλά και η σιωπή των απλών ανθρώπων. Ο πόλεμος στο Ιράκ δεν έχει, πια, καμία δικαιολογία. Εχει μαθευτεί ολόκληρη η αλήθεια. Είναι ένας χυδαίος, επιθετικός, φασιστικός πόλεμος!

Εξήντα τρία χρόνια από την ίδρυση της ΕΠΟΝ και η Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών και Φίλων της ΕΠΟΝ (ΠΕΑΦΕ) δεν παρέλειψε να τιμήσει τις ΕΠΟΝίτισσες που χρειάστηκε στη μεταβαρκιζιανή περίοδο να βγουν στο βουνό με το όπλο στο χέρι. Ιδιαίτερη μνεία έγινε ανάμεσα σε άλλες αναφορές, απαγγελίες και αντιστασιακά τραγούδια σε πέντε ηρωίδες αντάρτισσες που έπεσαν πολεμώντας με το ΔΣΕ στην Πελοπόννησο. Δεν ήταν τυχαία αυτή η επιλογή, αφού φέτος η ΠΕΑΕΑ αφιερώνει τη χρονιά στα 60χρονα της ίδρυσης του ΔΣΕ.

«Και οι απόγονοι στις συγκεντρώσεις το όνομά τους θα διαλαλούν». Αυτό το παλιό αγωνιστικό τραγούδι, μας θύμισε ο Γιώργος Μαντάς, ΕΠΟΝίτης τότε και μαχητής του ΔΣΕ, που όχι μόνο αναφέρθηκε με βιογραφικά στοιχεία στις πέντε αγωνίστριες (τις περισσότερες από τις οποίες είχε γνωρίσει) αλλά έγραψε και στίχους για να υμνήσει τη χαμένη λεβεντιά τους. Να λοιπόν κάποιες πινελιές από τη δεκαετία 1940-1950, που την ιστορία της χρειάζεται να γνωρίσουν οι νέοι:

Για την Αθηνά Μπενέκου ακούσαμε πρώτα, την «κόκκινη δασκάλα». Ηταν η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε στην Πελοπόννησο, στις 8 Δεκέμβρη του 1947. Παπαδοπούλα, από το χωριό Ζούπενα, μορφώθηκε, έγινε δασκάλα, μόνη της έμαθε γαλλικά και αγγλικά. Δεν πρόλαβε να διδάξει: στα χρόνια της κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση σαν ΕΠΟΝίτισσα και το 1944 έγινε μέλος του ΚΚΕ. Συμμετέχοντας στην περιφερειακή Επιτροπή Λακωνίας έστησαν μαζί με το Ρογκάκο και δέκα άλλους, το αντάρτικο της Πελοποννήσου. Ηταν η πρώτη πολιτική επίτροπος στη Λακωνία και αναλάμβανε επικίνδυνες αποστολές. Μετά από ενάμιση χρόνο στο βουνό, πήγε για πολιτική δουλιά στην Τρίπολη. Τη συλλάβανε και την καταδίκασαν έξι φορές σε θάνατο...

Η Ολγα Πρεκεζέ ήταν συγγενής δοξασμένων μαχητών του ΔΣΕ. «Με την Ολγα υπηρετήσαμε μαζί στο τέλος του φθινοπώρου του 1948 στη διμοιρία που στρατιωτικός ήταν ο Σαράντος Τράκας», είπε ο Γιώργος Μαντάς. Ομορφη, μαχητική, γλυκομίλητη, βρισκόταν πάντα στις πρώτες σειρές και δεν έλεγε ποτέ «όχι» - εκτός από μια φορά που ο διμοιρίτης Σαράντος της επέβαλε να μπει μαζί με άλλες αντάρτισσες στο ιερό μιας μικρής εκκλησίας (είχε χιονοθύελλα και φυσούσε ξεροβόρι). Η Ολγα έγινε έξαλλη και αρνιόταν για θρησκευτικούς λόγους. Τελικά πέρασε του Σαράντου και η Ολγα μπήκε με το ζόρι στο ιερό, είπε όμως ότι θα τον βγάλει στην αναφορά για «βιασμό συνειδήσεως». Δεν πρόλαβε: Σε τρεις μέρες σκοτώθηκε απέναντι στο χωριό Γεράκι, καθώς ένα βλήμα όλμου εξερράγη στην πλάτη της και τη χώρισε στα δυο, συνθλίβοντας τη μέση της. Με διαταγή του λοχαγού ήταν ο Γ. Μαντάς που πήγε και τη βρήκε ανάμεσα σ' έναν μαύρο κύκλο από αίμα, καπνιά και χώμα. «Το πάνω μέρος του κορμιού, συνέχιζε να πολεμά,/ το μέτωπο είχε στον εχθρό, το χέρι στη σκανδάλη/ τ' απομεινάρια τ' όπλου της πήρα και γύρισα ξανά/ μα από τότε η φρίκη αυτή, δε φεύγει από το κεφάλι...».

Η Πιπίτσα Παπαμιχαήλ ήταν αρραβωνιαστικιά του Θόδωρου Πρεκεζέ και η ίδια ανθυπολοχαγός του ΔΣΕ, υπεύθυνη για την εκγύμναση των νεοσύλλεκτων ανταρτών.

«Φλεβάρη του σαράντα εννιά, λαβώθη ο Πρεκεζές βαριά/

σε μια σπηλιά του Πάρνωνα, τον κρύψαν να νοσηλευτεί/

και η Πιπίτσα μ' άλλους τρεις αποτελούσαν τη φρουρά...».

Μετά από τέσσερις μήνες, τους κύκλωσαν ύστερα από προδοσία. Σκότωσαν τον Θ. Πρεκεζέ και τον γιατρό Μάστορη, έκοψαν τα κεφάλια τους, τα έβαλαν σ' ένα ταγάρι, τα φόρτωσαν στο γερο - Πρεκεζέ και περιόδευαν τα χωριά επιδεικνύοντάς τα.

Η Πιπίτσα κατόρθωσε να διαφύγει, αλλά σε δυο μέρες πιάστηκε, πάλι από προδοσία. Το Στρατοδικείο την καταδίκασε σε θάνατο και εκτελέστηκε στις 21 Αυγούστου του 1949. Ο Γ. Μαντάς άκουσε την ομοβροντία τα χαράματα και το πρωί την είδε να κείτεται στο χώμα μαζί με άλλους τρεις συντρόφους...

Η Αργύρω Σταυροπούλου γεννήθηκε στο χωριό Βασάρα Λακωνίας. Οταν τέλειωσε το Δημοτικό ζήτησε από τον πατέρα της να πάει στο Γυμνάσιο, αλλά εκείνος το αρνήθηκε και δεν υποχώρησε ούτε όταν η κόρη του έκανε απεργία πείνας. Από τις πρώτες ΕΠΟΝίτισσες στην Κατοχή, η Αργύρω, κατέφυγε στο αντάρτικο του Πάρνωνα για να γλιτώσει τη σφαγή καθώς στη Λακωνία αλώνιζε ο χιτοφασίστας Γ. Παυλάκος που είχε διαπράξει εκατοντάδες (ίσως και χιλιάδες) φόνους αγωνιστών. Στον Πάρνωνα, επικεφαλής της γυναικείας αντάρτικης ομάδας ήταν η Αθηνά Μπενέκου και η Αργύρω Σταυροπούλου. Από το 1947 και μετά το γυναικείο ξεχωριστό σώμα έπαψε να υπάρχει και οι γυναίκες αντάρτισσες ενσωματώθηκαν σε κοινές ομάδες με τους άντρες αντάρτες.

Θαρραλέα και παράτολμη η Αργύρω σε μάχη που έγινε κοντά στο χωριό Βουτιανοί, όρμησε πρώτη, ανέβηκε πάνω σ' ένα θωρακισμένο όχημα και του έβαλε φωτιά, ξεσηκώνοντας και τους άλλους αντάρτες. Από τότε για τον λαό της Πελοποννήσου έγινε η «Καπετάν Αργύρω». Ονομάστηκε ανθυπολοχαγός και ήταν για μεγάλο χρονικό διάστημα διμοιρίτης. Το φθινόπωρο του 1948 εντάχτηκε στη δύναμη της σχολής αξιωματικών.

Τον Μάρτη του 1949 όταν το αντάρτικο διαλυότανε, είδε να σκοτώνεται μπροστά της ο αρραβωνιαστικός της, λοχαγός του ΔΣ Νίκος Πανούσης. Αυτοκτόνησαν μαζί με την Πηνελόπη Λεβεντάκη για να μην πιαστούν όταν τους τελείωσαν οι σφαίρες, γύρω στις 10 Απρίλη του 1949.

«Λίγο πιο έξω απ' τον Κοσμά ήτανε που τις είδα./

(η Πηνελόπη δίπλα της) κοιτούσαν που περνούσαμε/

μ' ένα πικρό χαμόγελο (έλειπε πια η ελπίδα)

στεκόντουσαν αμίλητες, μας αποχαιρετούσανε.

Ηταν στα είκοσι τρία της σαν έφυγε η Αργύρω...».

Δεν παραδόθηκαν...

Οι τελευταίοι στίχοι που ακούστηκαν ήταν αφιερωμένοι στην Ασπασία Δασκαλοπούλου, που ο νεαρός τότε ΕΠΟΝίτης είχε την τύχη να τη γνωρίσει κι αυτή προσωπικά. Από το 1948 και μετά είχε γίνει πασίγνωση σ' όλη την Πελοπόννησο για τη λεβεντιά της.

Με πατέρα δάσκαλο και άξια μητέρα, ακολούθησε τα βήματα του αδελφού της Θανάση που οι φασίστες είχαν σκοτώσει με άλλους δεκαεφτά. Δυναμικό στέλεχος της ΕΠΟΝ, συνάντησε αργότερα στο βουνό και τ' άλλα τέσσερα αδέλφια της. Η ίδια έγινε πολιτικός επίτροπος και οι μαχητές τη λάτρευαν. Μα έφτασε η ώρα που ο αγώνας χανόταν. Η πείνα, η ξυπολυσιά και το χιόνι μαζί με τους αντίπαλους θέριζαν τους αντάρτες...

«Την Ασπασία κύκλωσαν μαζί με άλλους τρεις/ σ' ένα μαντρί ξενύχταγαν

μα κάποιοι τους πρόδωσαν/ πέντε Φλεβάρη ήταν στο φως μιας χαραυγής/

να βγουν και να παραδοθούν (μια προσταγή τους δώσαν).

Βγήκανε και οι τρεις στητοί, στο πρώτο φως της μέρας/

αλλά δεν παραδόθηκαν, δε θέλανε να ατιμαστούν,/

πρώτη η Ασπασία φύτεψε στον κρόταφο μια σφαίρα/

κι άλλοι δυο ακολούθησαν, χωρίς να φοβηθούν.

» Την Ασπασία τρέμανε, ακόμα και νεκρή,/

γι' αυτό και την ξεθάψανε για να τη φαν τα όρνια,

μα ηρωίδες σαν κι αυτή, δεν τη σπιλώνουν ποταποί/

έγινε θρύλος κι ο λαός θα τη θυμάται αιώνια...».

... Ναι, κάποτε η νέα γενιά πρέπει να γνωρίσει την ιστορία μας όχι μόνο μέσα από τα βιβλία αλλά και μέσα από την τέχνη...