Εμβρόντητη για ένα ακόμη καλοκαίρι η κοινή γνώμη στη χώρα μας, παρακολούθησε μέσα από τους τηλεοπτικούς δέκτες ή - στη χειρότερη περίπτωση - έζησε από κοντά, την καταστροφική μανία των πυρκαγιών, που με αποκορύφωμα την περιοχή της Χαλκιδικής και της Μάνης, κατέκαψαν χιλιάδες στρέμματα δασών, δασικών και αγροτικών εκτάσεων, σπίτια, αυτοκίνητα, περιουσίες, κόπους μιας ολόκληρης ζωής, ενώ το θάνατο βρήκαν και δύο άνθρωποι...

Με τη... θλίψη ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους, εμφανίστηκαν - όπως κάθε φορά άλλωστε - αρμόδιοι πολιτικοί και πολιτειακοί παράγοντες, προσκείμενοι είτε στην κυβέρνηση είτε στην αξιωματική αντιπολίτευση, για να παίξουν το γνώριμο έργο, επίρριψης των ευθυνών, οι νυν στους πρώην και τούμπαλιν... Μόνο που ή όποια θλίψη εμφανίζουν να διακατέχονται, η όποια οργή για τις «εγκληματικές ευθύνες» του ενός ή του άλλου, δεν είναι τίποτα περισσότερο παρά οι ρόλοι που από τα πριν έχουν μοιραστεί και απλώς αλλάζουν πρόσωπα με το πέρασμα των ετών και την εναλλαγή των κυβερνήσεων. Γιατί και οι δυο τους, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, φέρουν ακέραια την εγκληματική ευθύνη για την καταστροφή εδώ και δεκαετίες, του φυσικού πλούτου της χώρας.

Νόμος 3208/2003. Λέει άραγε κάτι, σε όλους αυτούς που τις τελευταίες μέρες παρελαύνουν στα τηλεοπτικά παράθυρα, μιλώντας διαρκώς χωρίς να λένε απολύτως τίποτα; Αν δε λέει στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, τους θυμίζουμε: Είναι ο νόμος - συνέχεια της αντιδασικής αναθεώρησης του άρθρου 24 του Συντάγματος - που το Νοέμβρη του 2003, το ΠΑΣΟΚ με υπουργό Γεωργίας τον Γ. Δρυ, έφερε στη Βουλή και έκανε νόμο του ελληνικού κράτους. Είναι ο νόμος αυτός που η ΝΔ τη μέρα που συζητιόταν στο ελληνικό κοινοβούλιο, με κεντρικό εισηγητή τον σημερινό υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Ευ. Μπασιάκο, καταψήφισε, αφήνοντας αιχμές ότι πρόκειται για έναν αντισυνταγματικό νόμο, ο οποίος αφήνει εκτός δασικής προστασίας, εκατομμύρια στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων. Οπως άλλωστε υποστήριζαν δεκάδες περιβαλλοντικές και οικολογικές οργανώσεις της χώρας, δασολόγοι και νομικοί. Οπως από την πρώτη στιγμή που είδε το φως της δημοσιότητας, κατήγγειλε το ΚΚΕ και αυτή εδώ η εφημερίδα.

Λίγους μήνες μετά από τότε, η ΝΔ έγινε κυβέρνηση και ενώ ακόμη δεν είχε καλά - καλά συνηθίσει στις... ανέσεις του Μαξίμου και των υπουργικών θώκων, γνώριζε πολύ καλά πώς να συνεχίσει το καταστροφικό για τη χώρα και τους πολίτες της, έργο των προκατόχων της σε κάθε επίπεδο. Ετσι έπραξε και για το θέμα των δασών. Ο αντισυνταγματικός - και γι' αυτήν ακόμη, όταν ήταν αξιωματική αντιπολίτευση - νόμος 3208/2003, έγινε ο «μπούσουλας» που θα κινούνταν στο εξής η δασική - ή καλύτερα αντιδασική - πολιτική της κυβέρνησης, αποδεικνύοντας ότι οι όποιες... οικολογικές ευαισθησίες είχε, ξεχάστηκαν και ότι αυτό που προέχει και για τα δύο μεγάλα κόμματα δεν είναι τίποτα άλλο, παρά οι «μπίζνες».

Σημαντικά κομμάτια του παζλ είναι η προετοιμαζόμενη συνταγματική αναθεώρηση, που περιλαμβάνει και πάλι το άρθρο 24, και φυσικά το πρόσφατο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών που νομιμοποιεί κάπου 3.000.000 στρέμματα καταπατημένων εκτάσεων! Αλλά είπαμε, πάνω απ' όλα είναι οι μπίζνες, σε βάρος των δασών, σε βάρος των πολιτών, σε βάρος της ίδιας της χώρας μας συνολικά.

Μια βόλτα σε μια καμένη έκταση λίγους μήνες μετά την καταστροφή, αρκεί για να δείξει του λόγου το αληθές. Το παράδειγμα της Πεντέλης μετά τη φωτιά του 1995, είναι χαρακτηριστικό. Πρώτα εμφανίζεται μια περιφραγμένη έκταση, στη συνέχεια μπαίνουν τα θεμέλια, και στο τέλος οι «αγροικίες» που μετατρέπονται σε... βιλίτσες, με φως - νερό - τηλέφωνο, είναι πραγματικότητα. Αλλωστε, η ανυπαρξία δασικού κτηματολογίου, η δασική νομοθεσία - κυριολεκτικά νομικίστικο κουβάρι - αυτό ακριβώς επιδιώκουν: Την εξυπηρέτηση μικρών και κυρίως μεγάλων οικοδομικών συμφερόντων, που σαν κοράκια πέφτουν πάνω στις δημόσιες δασικές εκτάσεις έτοιμα να τις κατασπαράξουν εκτινάσσοντας τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς στα ύψη.

Οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα δεν μπορούν να μένουν παθητικοί παρατηρητές της κατάστασης. Περισσότερο από ποτέ προβάλλει σήμερα η ανάγκη να αγωνιστούν για την προστασία των δασών και του περιβάλλοντος ακόμα και της ίδιας τους της ζωής. Επιβάλλεται να διεκδικήσουν Δασικό Κτηματολόγιο με κριτήριο ότι το Δημόσιο έχει την κυριότητα των δασών και δασικών εκτάσεων, να δοθεί βάρος στην πρόληψη με την ενίσχυση των υποδομών αντιπυρικής προστασίας, να υπάρξει σχεδιασμός των χρήσεων γης και να μη γίνει καμία παραχώρηση δασών και δασικών εκτάσεων σε ιδιωτικά συμφέροντα. Επιβάλλεται να συνδέσουν τις διεκδικήσεις τους για μέτρα προστασίας, με την πάλη για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής που μετατρέπει τη γη σε εμπόρευμα. Για να σταματήσει οριστικά η γη να είναι πηγή κερδών για τους λίγους, αλλά πηγή ζωής για τους πολλούς.

Το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ με ανακοίνωσή του με αφορμή τις πρόσφατες πυρκαγιές, ανέφερε μεταξύ άλλων: «η ανυπαρξία μέτρων προστασίας των δασών και ουσιαστικής πρόληψης των πυρκαγιών, δεν είναι ζήτημα ανικανότητας ή κακού σχεδιασμού. Είναι αποτέλεσμα της πολιτικής των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που εμπορευματοποιούν τα δάση και τα παραδίδουν στην κερδοσκοπία των καταπατητών και των μεγάλων επιχειρηματιών. Ηταν συνειδητή επιλογή τους, τονίζει η ανακοίνωση, να διασπάσουν την ενιαία δομή της δασοπροστασίας και δασοπυρόσβεσης. Η κατάσταση επιδεινώνεται από τις μεγάλες ελλείψεις που υπάρχουν σε μέσα και προσωπικό.

Τις πυρκαγιές τις πυροδοτούν οι διακηρυγμένες θέσεις της κυβέρνησης για αλλαγές προς το χειρότερο, του νομικού πλαισίου που αποχαρακτηρίζει τεράστιες δασικές εκτάσεις και τις χαρίζει στους καταπατητές και στους κερδοσκόπους. Μεγάλες ευθύνες γι' αυτή την κατάσταση φέρουν και οι νομάρχες και οι δήμαρχοι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που υπηρετούν αυτήν την αντιδασική - αντιλαϊκή πολιτική.

Επιβάλλεται, όσο ποτέ άλλοτε, σήμερα, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα, για να προστατέψουν τα δάση και το περιβάλλον, να συνδέσουν τις διεκδικήσεις τους για μέτρα προστασίας, με την πάλη για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής, που εμπορευματοποιεί τα δάση και συνολικά τη γη».

Από τις 27 Ιούλη η «Νομαρχιακή Αγωνιστική Συνεργασία» (ΝΑΣ) με υποψήφιο για την υπερνομαρχία Αθήνας - Πειραιά τον Γιώργο Μαυρίκο και η «Συμπαράταξη για την Αθήνα» με υποψήφιο δήμαρχο τον Σπύρο Χαλβατζή, είχαν τονίσει τις ελλείψεις στην αντιπυρική θωράκιση.

Με σχετικό υπόμνημα που κατατέθηκε στον γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Παναγιώτη Φούρλα, είχαν καταγγείλει τις πολιτικές των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που ευθύνονται για την κατάσταση. Παράλληλα, είχαν προτείνει δέσμη μέτρων για να προστατευτούν τα δάση από τις πυρκαγιές. Σήμερα, μετά τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν τεράστιες εκτάσεις αλλά και κόστισαν ανθρώπινες ζωές, αποδεικνύεται για πολλοστή φορά η δασοκτόνα πολιτική του δικομματισμού.

Στο υπόμνημα που κατέθεσαν τόνιζαν πως «οι ελλείψεις στην αντιπυρική θωράκιση του Λεκανοπεδίου γίνονται χρόνο με το χρόνο όλο και πιο εμφανείς. Είναι ζήτημα που μαζί με την καταστροφή του περιβάλλοντος, των ελεύθερων χώρων, έχουν σχέση με την ποιότητα ζωής των εργαζομένων. Η καταστροφή των δασών στους ορεινούς όγκους του Λεκανοπεδίου επιδεινώνει τα προβλήματα με τις πλημμύρες και συμβάλλει στη χειροτέρευση των κλιματολογικών συνθηκών (άνοδος της θερμοκρασίας και της υγρασίας)».

Υπογράμμιζαν πως «το όλο και αυξανόμενο κύμα των πυρκαγιών οφείλεται στην προσπάθεια μετατροπής της γης σε εμπόρευμα, καθώς δημιουργεί προϋποθέσεις για οικοπεδοποίηση και τσιμεντοποίηση των δασικών εκτάσεων, πάντα βέβαια με τη βοήθεια ενός ευνοϊκού νομικού και θεσμικού πλαισίου για τον αποχαρακτηρισμό τους. Οι περσινές πυρκαγιές στη Ραφήνα, το Νέο Βουτσά και την Καλλιτεχνούπολη έδειξαν ότι το δίκτυο πυρασφάλειας που υπάρχει δεν μπορεί να υλοποιήσει κανέναν αντιπυρικό σχεδιασμό τη στιγμή που τα οργανωμένα συμφέροντα αποφασίσουν να χτυπήσουν».

Στη συνέχεια διαπιστώνονταν ότι «ο αντιπυρικός σχεδιασμός είναι ουσιαστικά ίδιος τα 20 τελευταία χρόνια. Τα εναέρια μέσα παρά το ότι βοηθούν, δεν μπορεί να αποτελούν το κύριο μέσο καταστολής των πυρκαγιών. Η πολιτική, που ακολουθήθηκε και συνεχίζεται και σήμερα, για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών δεν αντιμετωπίζει τις αιτίες που γενούν και αξιοποιούν τους εμπρησμούς. Δε δίνει βάρος στην πρόληψη και την προκαταστολή. Τα όποια ελλειμματικά προγράμματα αντιπυρικής προστασίας υπάρχουν, δεν έχουν υλοποιηθεί πλήρως».

Για τη ΝΑΣ και τη «Συμπαράταξη για την Αθήνα», αγωνιστικούς δημοτικούς συνδυασμούς, η αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών είναι «πολιτικό ζήτημα, αφού το 60% των πυρκαγιών οφείλονται σε εμπρησμούς και αξιοποιούνται από επιχειρηματικά συμφέροντα. Μετά την πυρκαγιά οι εκτάσεις που έχουν οικονομική αξία αρκετές φορές δεν κηρύσσονται αναδασωτέες». Επίσης, τονίζεται πως «αντί να ενισχυθεί η διαχείριση και η προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, με απόφαση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, την οποία υλοποιεί και η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, διασπάστηκαν η πρόληψη - προκαταστολή από την καταστολή με τη μεταφορά της στην πυροσβεστική υπηρεσία».

Απέναντι σε όλα αυτά προτάθηκε «σύνολο μέτρων τα οποία πρέπει να παρθούν για να οδηγήσουν σε ανοδική πορεία τη Δασοπονία στη χώρα μας και να προστατευτούν τα δάση από τις πυρκαγιές:

• Επίλυση του ιδιοκτησιακού προβλήματος. Καμιά παραχώρηση σε ιδιώτες των δασών και δασικών εκτάσεων.
• Εκτέλεση και εφαρμογή του δασικού κτηματολογίου με κριτήριο το τεκμήριο κυριότητας του δημοσίου στα δάση και δασικές εκτάσεις, από τη Δασική Υπηρεσία.
• Ριζική αλλαγή, κωδικοποίηση και εκσυγχρονισμός της δασικής νομοθεσίας.
• Ριζική αλλαγή στο μέχρι σήμερα ασκούμενο αντιπυρικό σχεδιασμό με κύριο βάρος στην πρόληψη, την ενίσχυση των υποδομών αντιπυρικής προστασίας των δασών και την ενίσχυση και οργάνωση των επίγειων δυνάμεων.
• Σύγχρονος αντιπυρικός σχεδιασμός στα πλαίσια συνολικής διαχείρισης και προστασίας.
• Αύξηση της χρηματοδότησης για τα Δασικά Οικοσυστήματα (επενδύσεις 1% του κρατικού προϋπολογισμού).
• Ενίσχυση των δυνάμεων πυροπροστασίας με πλήρη κάλυψη σε προσωπικό και μέσα.
• Αναδασώσεις σε όλες τις εκτάσεις ανεξάρτητα του ιδιοκτησιακού χαρακτήρα.
• Απαλλοτρίωση υπέρ του δημοσίου δασικών εκτάσεων και δασών οι οποίες κατέχονται, λυμαίνονται, καταπατούνται ή διεκδικούνται από ιδιώτες και επιχειρηματίες.
• Αξιοποίηση υπέρ του δημοσίου των αποτελεσμάτων και των επιτευγμάτων της επιστήμης και της τεχνικής στα Δασικά Οικοσυστήματα. Ολοκλήρωση των έργων προεπενδυσιακού χαρακτήρα.
• Απαγόρευση εγκατάστασης οικοδομικών συνεταιρισμών και οικιστικής ανάπτυξης σε όλα τα δάση.
• Σχεδιασμός χρήσεων γης».

Τέλος, στο υπόμνημα υπογραμμίζεται ότι «η προστασία, η οικολογική ανόρθωση των Δασικών Οικοσυστημάτων είναι και πάλη για την απόσυρση του Δασοκτόνου Νομοσχεδίου. Η ΝΑΣ προβάλλει την ανάγκη μιας άλλης, λαϊκής δασικής πολιτικής, που θα εξασφαλίσει τη δασική προστασία, διαχείριση, και τη συνολική επίλυση των προβλημάτων και της αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, με μέσο-μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, κοινωνικά κριτήρια και κοινωνική - λαϊκή ιδιοκτησία στα δασικά οικοσυστήματα».

Τα προβλήματα στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών έχουν να κάνουν και με τις τεράστιες ελλείψεις στην επάνδρωση του Πυροσβεστικού Σώματος. Πέρσι, ο τότε υπαρχηγός και νυν αρχηγός του Σώματος, Α. Κόης... ευχόταν την αποφυγή πολλών μετώπων πυρκαγιάς ταυτόχρονα σε διάφορες περιοχές της χώρας. Φέτος, ο ίδιος τόνιζε πως η Πυροσβεστική είναι έτοιμη. Η πραγματικότητα όμως ανέδειξε το τεράστιο κενό σε ανθρώπινο και τεχνολογικό εξοπλισμό όταν ξέσπασαν δύο φωτιές, την ίδια στιγμή, σε Χαλκιδική και Μάνη. Παράλληλα, φάνηκε η ανάγκη για πρόληψη (καθαρισμοί, συντήρηση δασικών δρόμων κ.ά.) που τα τελευταία χρόνια έχει παραμεληθεί. Μάλιστα, τα ποσά για στοιχειώδη νέα έργα έχουν υποδεκαπλασιαστεί ενώ συνεχίζεται η μείωση του προσωπικού της Δασικής Υπηρεσίας.

Κατά τη φετινή αντιπυρική περίοδο λοιπόν, το Πυροσβεστικό Σώμα είχε να αντιμετωπίσει - μέσα από τις πυρκαγιές - τα τεράστια οργανικά κενά που φτάνουν ακόμα και το 30%! Ενώ έπρεπε δηλαδή να υπηρετούν 12.765 ένστολοι, σήμερα υπάρχουν 9.235, εκ των οποίων οι 7.916 είναι υπαξιωματικοί και πυροσβέστες.

Οπως αναφέρουν τα στοιχεία της «Ενωτικής Αγωνιστικής Κίνησης Πυροσβεστών», οι οργανικές θέσεις από το 1983 έως και το 1998, καλύφθηκαν κατά 17% (857 θέσεις). Ολα αυτά, όταν τη συγκεκριμένη 15ετία, τα γενικά συμβάντα είχαν παρουσιάσει αύξηση της τάξης του 135,54% και οι πυρκαγιές κατά 142%. Προσλήψεις στην Πυροσβεστική έχουν να γίνουν από το 2000 ενώ από την αρχή του νέου έτους θα ριχθούν στις... μάχες της κατάσβεσης συνολικά 540 νεοπροσληφθέντες πυροσβέστες.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ότι στη φωτιά της Μάνης, οι Πυροσβεστικές Υπηρεσίες Αρεόπολης και Γυθείου έχουν 55 οργανικές θέσεις εκ των οποίων οι 22 είναι κενές. Αντίστοιχα, στη Χαλκιδική, οι Πυροσβεστικές Υπηρεσίες Πολυγύρου και Ιερισσού έχουν 55 οργανικές θέσεις αλλά οι 18 είναι κενές. Τα κλιμάκια Μαρμαρά, Κασσάνδρας, Αρναίας και Αγ. Ορους έχουν 75 οργανικές θέσεις, αλλά η πραγματική δύναμη είναι 59 άνδρες. Εκτός όλων αυτών, τα 12 από τα συνολικά 22 καναντέρ, καθηλώθηκαν στα αεροδρόμια λόγω βλαβών, λόγω αναγκαίων συντηρήσεων και υψηλών θερμοκρασιών, τη στιγμή που είχαν εκδηλωθεί, στην επικράτεια, 78 πυρκαγιές.

Από τις συζητήσεις που έχουν γίνει τόσο στις 9 Δεκέμβρη 2005 όσο και στις 12 Μάη 2006 στη Βουλή, μετά από Επίκαιρες Ερωτήσεις του βουλευτή του ΚΚΕ Αντ. Σκυλλάκου σχετικά με τον κίνδυνο των πυρκαγιών και τα προβλήματα των εργαζομένων στο Πυροσβεστικό Σώμα, φάνηκε η πρόθεση της κυβέρνησης να αφεθεί η υπηρεσία αυτή στην τύχη της και στο... φιλότιμο του προσωπικού. Στην πρώτη, ο τότε υφυπουργός Δημόσιας Τάξης Χ. Μαρκογιαννάκης, σε ό,τι αφορά τους περίπου 5.500 εποχικούς πυροσβέστες και το δίκαιο αίτημα να αποκτήσουν μόνιμη και σταθερή δουλιά, είχε ξεκαθαρίσει πως με «τις παρούσες δημοσιονομικές συνθήκες είναι αδύνατη η πρόσληψη με συμβάσεις αορίστου χρόνου των 5.500 περίπου εποχικών δασοπυροσβεστών». Ωστόσο, είχε ομολογήσει πως οι ελλείψεις σε μόνιμο προσωπικό στην Πυροσβεστική ξεπερνούν το 25%.

Τον περασμένο Μάη, ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Β. Πολύδωρας, ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνηση έχει λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, λέγοντας ότι το υπουργείο είναι έτοιμο από πλευράς τεχνικών μέσων. Ο Αντ. Σκυλλάκος είχε τονίσει ότι με παρεμβάσεις της κυβέρνησης (νομιμοποίηση καταπατημένων και αναθεώρηση του Συντάγματος) έχει ανοίξει η όρεξη των καταπατητών και την ίδια στιγμή τα κενά στην Πυροσβεστική Υπηρεσία φτάνουν στις 4.000 θέσεις.