Κυριακή 28 Ιούλη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
«ΙΝΤΙΜΙΝΤΙΑ»
Αντρα ρεφορμισμού και ανώνυμης λασπολογίας

Τα Ιντιμίντια, που πρωτοεμφανίστηκαν στην Αμερική μετά το Σιάτλ ως ένα είδος εναλλακτικής - ως προς τα καθιερωμένα ΜΜΕ -ενημέρωσης, μέσα από το Ιντερνετ, ξεκίνησαν με πολλές υποσχέσεις. Σήμερα έχουν εξαπλωθεί παντού στο Βορρά με 50 Ιντιμίντια στη Βόρεια Αμερική και 20 στην Ευρώπη, ενώ άλλα περίπου 20 βρίσκονται στο Νότο, τα μισά από τα οποία συγκεντρώνονται στη Λατ. Αμερική. Η γεωγραφική συγκέντρωση στο Βορρά δεν είναι τυχαία και δείχνει την πρώτη θεμελιακή αδυναμία των Ιντιμίντια ως μέσου για εναλλακτική - πολλοί μάλιστα, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, μιλούν και για αντικαπιταλιστική - ενημέρωση και σχολιασμό. Η συγκέντρωση αυτή απλώς αντανακλά την πελώρια συγκέντρωση εισοδήματος και πλούτου ανάμεσα σε Βορρά και Νότο - αλλά και μέσα στο Βορρά και το Νότο - στην οποία αναπόφευκτα οδηγεί το σύστημα της οικονομίας της αγοράς. Και αυτό, διότι βέβαια η πρόσβαση στο Ιντερνετ, ή ακόμη και σε υπολογιστή, είναι αδύνατη για τα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα και σήμερα στην Ελλάδα ούτε το 10% του πληθυσμού δεν έχει αυτή τη δυνατότητα.

Εντούτοις η νεολαία, ιδιαίτερα του Βορρά, που έχει και τη μεγαλύτερη δυνατότητα πρόσβασης, αγκάλιασε την ιδέα των Ιντιμίντια με βάση αυτό που θα ονομάσω «ιδεολογία των Ιντιμίντια» για να το διακρίνω από την πράξη. Η ιδεολογία των Ιντιμίντια είναι ότι ο καθένας που έχει πρόσβαση στο Ιντερνετ μπορεί να «μπει» σε αυτά τα ηλεκτρονικά Φόρα και να δημιουργήσει είτε μια «είδηση», είτε να σχολιάσει οποιαδήποτε υπάρχουσα είδηση, με τον περιορισμό συνήθως ότι η είδηση (ή σχολιασμός) δε θα είναι υβριστική, σεξιστική, φασιστική κλπ. Η κεντρική στήλη της σελίδας αυτής (το πρωτοσέλιδο θα λέγαμε) αποτελείται από λίγες ειδήσεις (συνοδευόμενες από φωτογραφίες) που η Διαχειριστική Ομάδα του «Ιντι» κρίνει πως αντανακλούν τις ειδήσεις που δημοσιεύονται στη στήλη των ειδήσεων. Οι επισκέπτες που δημοσιεύουν ειδήσεις και σχόλια κατά κανόνα δημοσιεύουν ανώνυμα, με το δικαιολογητικό ότι έτσι προστατεύεται η ταυτότητά τους από τους καταπιεστικούς μηχανισμούς. Τέλος, οι Διαχειριστικές Ομάδες είναι αυτοδιοριζόμενες, δηλαδή κάποιοι ζητούν τη σχετική άδεια και κωδικούς αριθμούς από το κεντρικό Ιντιμίντια στην Αμερική ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν το «σήμα» και τρόπο λειτουργίας των Ιντιμίντια. Οι ομάδες λειτουργούν συνήθως με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες και έχουν σημαντικές εξουσίες. Δηλαδή πέρα από την παραπάνω διακριτική ευχέρεια να επιλέγουν τι θα αποτελέσει το πρωτοσέλιδο, έχουν την εξίσου σημαντική εξουσία να σβήνουν όποια σχόλια ή ειδήσεις θεωρούν ότι είναι υβριστικά κλπ. ή αντίστοιχα την εξουσία να επιτρέπουν κατά βούληση το μη σβήσιμο υβριστικών σχολίων.

Είναι λοιπόν φανερό ότι τα Ιντιμίντια παρέχουν αρκετά κίνητρα όχι μόνο σε ακτιβιστές, οι οποίοι έτσι αποκτούν τη δυνατότητα να διαφημίζουν τις δραστηριότητες τους που τα έντυπα ΜΜΕ συνήθως αποσιωπούν, αλλά και σε οποιοδήποτε άλλο άτομο, ομάδα, πολιτικό γκρουπούσκουλο κλπ. να έχει βήμα για να εκθέτει τις απόψεις του. Γι' αυτό και ιδιαίτερα στην Ελλάδα τα Ιντιμίντια αγκαλιάστηκαν στην αρχή από αρκετά γκρουπούσκουλα και οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, αλλά και από πολλούς «ανένταχτους» συνήθως του «ελευθεριακού» χώρου - μέχρι τουλάχιστον να αρχίσουν να καταλαβαίνουν τον πραγματικό ρόλο τους.

Εχω παρακολουθήσει για αρκετούς μήνες (από την αρχή του χρόνου) το Ιντιμίντια της Αθήνας και τελευταία και αυτό της Θεσσαλονίκης και νομίζω ότι μπορώ να εκφέρω μια υπεύθυνη γνώμη για το πώς λειτουργούν στην πράξη τα ελληνικά Ιντιμίντια, πέρα από την ιδεολογία τους. Η συντριπτική λοιπόν πλειοψηφία των νέων «ειδήσεων» που δημοσιεύονται, ιδιαίτερα στην Αθήνα, εκφράζουν τις απόψεις και περιγράφουν τις δραστηριότητες της ρεφορμιστικής Αριστεράς. Δηλαδή όλης αυτής της Αριστεράς, η οποία όχι μόνο δε θέτει θέμα αντικατάστασης του σημερινού θεσμικού πλαισίου (οικονομία της αγοράς και αντιπροσωπευτική «δημοκρατία») για τη διέξοδο από την πολυδιάστατη κρίση (οικονομική, πολιτική, οικολογική, κοινωνική), αλλά ούτε καν θέμα εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, δηλαδή την Ευρώπη των αγορών και του κεφαλαίου, που ελέγχουν οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ. Είναι η ίδια Αριστερά που στο κρίσιμο θέμα της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης δε θέτει θέμα ανατροπής της οικονομίας της αγοράς για να δημιουργηθεί μια παγκοσμιοποίηση των λαών, αλλά απλώς μιλά για μεταρρυθμίσεις μέσα στο σύστημα της αγοράς (φόρος Τόμπιν, μείωση των Χρεών του Τρίτου Κόσμου, κάποιοι έλεγχοι στις πολυεθνικές κλπ.) ώστε να οδηγηθούμε σε μια «ανθρώπινη» καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση που θα ελέγχουν οι σοσιαλ-φιλελεύθεροι της κεντροαριστεράς μαζί με τους συνοδοιπόρους τους στη ρεφορμιστική Αριστερά. Αυτή η Αριστερά μετά το Πόρτο Αλέγκρε, που οργανώθηκε και χρηματοδοτήθηκε με τη μαζική βοήθεια των ελίτ («Le Monde Diplomatique», Ιδρυμα Φορντ κλπ.) σήμερα ελέγχει το «κίνημα» της αντιπαγκοσμιοποίησης μέσω των Κοινωνικών Φόρουμ, που ιδρύει σε όλον τον κόσμο η ATTAC («παιδί» της «Le Monde Diplomatique») και παρόμοιες οργανώσεις, περιθωριοποιώντας κάθε ριζοσπαστικό αντικαπιταλιστικό ρεύμα μέσα στο «κίνημα» αυτό.

Στην Ελλάδα, η ρεφορμιστική Αριστερά εκφράζεται κατ' εξοχήν από το Συνασπισμό, αλλά και από τα διάφορα άμεσα ή έμμεσα παρακλάδια του, δηλαδή τα Κοινωνικά Φόρουμ που σκαρώνονται σήμερα και στη χώρα μας, τα διάφορα Δίκτυα για τα δικαιώματα, όπως το Δίκτυο για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα (του οποίου μέλος, ο Αριστος Γιαννόπουλος, παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη Διαχ. Ομάδα του Ιντι Αθηνών), την εφημερίδα «Εποχή» κλπ. Είναι λοιπόν αξιοπερίεργο από πρώτη ματιά ότι η ρεφορμιστική αυτή Αριστερά, που έχει σχεδόν μηδαμινή απήχηση στη νεολαία (όπως δείχνουν οι φοιτητικές εκλογές, οι συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις κλπ.) κυριαρχεί στις ειδήσεις και τα σχόλια του Ιντιμίντια, δημιουργώντας ουσιαστικά μια ύπουλη ιδεολογική ηγεμονία μέσα στη νεολαία, που, αν συνεχιστεί, κινδυνεύει να έχει σοβαρές συνέπειες για το αντικαπιταλιστικό κίνημα στην Ελλάδα. Και αυτό, διότι είναι βέβαια φυσικό στη σημερινή εποχή του άκρατου καπιταλισμού, που επιβάλλει ένα συνεχή αγώνα επιβίωσης, οι νέοι, ιδιαίτερα αυτοί που είναι κάπως «βολεμένοι», να στραφούν στις ρεφορμιστικές ιδέες που προσφέρουν κάποια ψευτοδράση (συμμετοχή σε πορείες, φεστιβάλ κλπ. για δικαιώματα, μεταρρυθμίσεις και παρόμοια) χωρίς τους προσωπικούς κινδύνους που συνεπάγεται η πολιτική δράση μέσα από κάποιο κίνημα που στοχεύει στην ανατροπή του σημερινού συστήματος. Ιδιαίτερα μάλιστα όταν οι περισσότεροι νέοι σήμερα, όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις, είναι πολιτικά ανώριμοι και διαβάζουν λίγο, καταφεύγοντας στην τηλεόραση και κάποιοι στο Ιντερνετ για να «ενημερωθούν».

Ο τρόπος που επέτυχε η ρεφορμιστική Αριστερά τον ιδεολογικό έλεγχο του αθηναϊκού Ιντιμίντια είναι γνωστός. Μερικά, βασικά ανώνυμα, στελέχη της (που έχουν όμως ομολογήσει τους σχετικούς δεσμούς τους με τον ΣΥΝ, τις κρατικοδίαιτες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις - ΜΚΟ - κλπ.) απλώς ανήκαν στην ιδρυτική Ομάδα, η οποία (ως άτομα, υποτίθεται αδέσμευτα) έκανε αίτηση στο κεντρικό Ιντιμίντια. Η ιδρυτική Ομάδα κατόπιν άρχισε να ελέγχει ποια νέα μέλη μπαίνουν στη Διαχ. Ομάδα, σύμφωνα βέβαια με τη «συνεργασιμότητά» τους. Αυτοί, σε συνεργασία με μερικούς ανώριμους πολιτικά «αναρχικούς» που δεν είναι σε θέση να διακρίνουν το ρεφορμισμό από τη συνεπή αντικαπιταλιστική αντίληψη - στους οποίους οι ρεφορμιστές παραχώρησαν βήμα για να εκθέτουν τις απόψεις τους με ενδόμυχο στόχο να εκθέτουν τους εαυτούς τους ώστε να επιπλέουν ως «σοβαρές» οι ρεφορμιστικές απόψεις - ελέγχουν το αθηναϊκό Ιντιμίντια. Στη Θεσσαλονίκη οι «αναρχικοί» φαίνεται αποτελούν την πλειοψηφία, αλλά το τελικό αποτέλεσμα είναι περίπου το ίδιο άθλιο με το αθηναϊκό και βασιλεύει και εκεί η ασύδοτη λασπολογία και βωμολοχία, με την ανοχή της Διαχ. Ομάδας.

Ετσι η Διαχ. Ομάδα στο αθηναϊκό Ιντι όχι μόνο κατακλύζει τη στήλη των ειδήσεων με νέα για ρεφορμιστικές δραστηριότητες (Κοινωνικά Φόρα, δραστηριότητες των ΜΚΟ - ακόμη και του ίδιου του ΣΥΝ - αναδημοσίευση άρθρων στελεχών της ρεφορμιστικής Αριστεράς κλπ.) αλλά και επιτίθεται με ανώνυμα χυδαιολογικά σχόλια (μέλη της, όπως ο Γιαννόπουλος, αναγκάστηκαν να ομολογήσουν ότι χρησιμοποιούν ακόμη και πολλαπλά ψευδώνυμα!) εναντίον κάθε αντικαπιταλιστικής είδησης ή σχολίου που υποστηρίζεται από υποστηρικτές του ΚΚΕ, των αντικαπιταλιστικών εξωκοινοβουλευτικών οργανώσεων και έντυπων, ή από «ανέντακτους». Η μήνις τους προπαντός συγκεντρώνεται εναντίον οποιουδήποτε ασκήσει κριτική στις ρεφορμιστικού περιεχομένου ειδήσεις και σχόλια. Φυσικά, για να γίνεται πιστευτή η ιδεολογία του Ιντιμίντια επιτρέπεται η δημοσίευση και αντικαπιταλιστικών σχολίων και ειδήσεων, τα οποία όμως έχουν εντελώς διαφορετική μεταχείριση από αυτά που ευνοεί η Διαχ. Ομάδα. Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι όταν προ μηνών δημοσίευσα (ενυπόγραφα) στο Ιντι μια πρόταση - για να γίνει πραγματικά αντιπροσωπευτικό του εναλλακτικού χώρου - δέχτηκα μια προσωπική φασιστική επίθεση από ανώνυμους λασπολόγους και χυδαιολόγους, που σαφώς ενορχηστρώθηκε από την Ομάδα (μέλη της οποίας συμμετείχαν φανερά στην επίθεση) η οποία πήρε τη μορφή λιντσαρίσματος. Τα σχόλια αυτά, αν δημοσιεύονταν σε οποιοδήποτε έντυπο ΜΜΕ, σίγουρα θα προκαλούσαν την κίνηση της πειθαρχικής διαδικασίας της ΕΣΗΕΑ, αν όχι της ποινικής δίωξης.

Σήμερα, το αθηναϊκό Ιντιμίντια είναι καθαρό άντρο του ρεφορμισμού, παίζοντας το ρόλο του Δούρειου Ιππου της ρεφορμιστικής Αριστεράς στη νεολαία. Είναι φανερό ότι μερικοί από τους ακτιβιστές στον εναλλακτικό χώρο παγιδεύονται σήμερα από τον ψευτοπλουραλισμό του «Athens IMC» του οποίου η Διαχειριστική Ομάδα, όπως και οι ιδιοκτήτες πολλών αστικών ΜΜΕ, επιτρέπει μεν τη δημοσίευση αντισυστημικών κινηματικών απόψεων, αλλά, χειρότερα από αυτούς, φροντίζει συγχρόνως με μύριους άμεσους ή έμμεσους τρόπους να τις διαστρεβλώνει ή να τις διασύρει. Οι πολιτικά ώριμοι επομένως νέοι και νέες που δεν ανήκουν στη ρεφορμιστική Αριστερά θα πρέπει να δημιουργήσουν εναλλακτικά ηλεκτρονικά Φόρα, όπου θα γίνεται πραγματικά εποικοδομητικός διάλογος και ενημέρωση, με στόχο μια νέα πραγματικά δημοκρατική κοινωνία. Ετσι μόνο θα μπορούσε να αποδειχθεί στην πράξη ο σκοτεινός ρόλος που παίζει το αθηναϊκό Ιντιμίντια και ο γενικά αποπροσανατολιστικός ρόλος που παίζουν τα Ιντιμίντια. Σήμερα, τα Ιντιμίντια αποτελούν κάτι σαν τις ΜΚΟ των ΜΜΕ. Αύριο μπορεί να χρηματοδοτούνται κιόλας, όπως και οι ΜΚΟ, από τις ίδιες τις ελίτ για να αποπροσανατολίζουν τη νεολαία, προσφέροντας μια ψευτοπλουραλιστική «ελευθερία» αντίστοιχη αυτής που προσφέρει η οικονομία της αγοράς και η αντιπροσωπευτική «δημοκρατία».


Τάκης ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
Καθηγητής σε βρετανικό πανεπιστήμιο

Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Ζήτω η Δημοκρατία!

«

Γιατί χαίρεται ο κόσμος και γιατί χαμογελά, πατέρα»;

«Γιατί η μονομαχία γιγάντων τελείωσε, παιδί μου! Και γιατί νικητής βγήκε η δημοκρατία! Η τρομοκρατία, πέρασε - οριστικά, πια - στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Από εδώ και στο εξής, μόνον ο γαλατάς θα χτυπάει την πόρτα μας. Κανένας - και για κανέναν - δε θα χρειάζεται να παίρνει έκτακτα μέτρα. Ελεύθερη, πια, και η Αναγνωστοπούλου. Η Εκάλη θα ανασάνει. Οι βιομήχανοι και οι εφοπλιστές θα κυκλοφορούν χωρίς μπράβους. Η αμερικάνικη Πρεσβεία θα ενωθεί με το γειτονικό Μέγαρο Μουσικής και θα μετατραπεί σε ανοιχτό - και ελεύθερο σε όλους - χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων. Η Scotland Yard θα μοιράζει κόκκινα γαρίφαλα στους δρόμους.

»Τα ειδικά σώματα ασφαλείας θα κάψουν τις περιττές, πια, στολές. Αυτά τα καταπληκτικά συνολάκια που χαρήκαμε στους δρόμους και στις τηλεοράσεις. Τα αλεξίσφαιρα γιλέκα θα πεταχτούν στον κάλαθο των αχρήστων. Η αστυνομία, γενικά, θα λιώσει τα όπλα, τις ασπίδες και τις χειροπέδες στη χαλυβουργική και τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν θα δοθούν στους πληροφοριοδότες του αντιτρομοκρατικού αγώνα. Τα αστυνομικά τμήματα θα γίνουνε παιδικοί σταθμοί. Οι φυλακές, κλειστά γυμναστήρια. Τα κρατητήρια, χώροι υποδοχής μεταναστών...».

«

Πατέρα, με τρελαίνεις»!

«Ζούμε κοσμογονικές αλλαγές, γιε μου! Η δημοκρατία απέδειξε, για μια ακόμα φορά, πως μπορεί από μόνη της να καθαρίσει τα σκατά που η ίδια δημιουργεί. Απέδειξε πως, έστω και αργά, μπορεί να συλλάβει τα απροσάρμοστα άτομα, τα λούμπεν στοιχεία, που της χαλάνε τη μόστρα. Η άρχουσα τάξη, επιτέλους, ελεύθερη και ασφαλής, θα χαρεί τους καρπούς της, θα αυξηθούν οι δεξιώσεις, τα gala, τα τραπέζια με τις γαρίδες και τους φασιανούς. Παράδεισος θα γίνει η χώρα μας...».

«Πατέρα με τρελαίνεις»!

«Οι Αμερικάνοι γονάτισαν. Ο κόσμος ολόκληρος γονάτισε και, υποκλινόμενος, μας έβγαλε το καπέλο. Η χώρα μας καθάρισε οριστικά από τη βία. Η Ελλάδα πέρασε στο πάνθεον των δημοκρατιών του πλανήτη μας. Στο μέλλον, οι διαφορές μας θα λύνονται με διάλογο. Κανένας Ξηρός δε θα εκβιάζει τις εξελίξεις. Γίναμε Αγγλία, Γερμανία, Αμερική, εκεί που δεν κουνιέται φύλλο...».

«Πατέρα με τρελαίνεις»!

«

Η τάξις και η ασφάλεια έχει επιβληθεί σε ολόκληρη τη χώρα. Καινούριος πολιτισμός ανατέλλει, παιδί μου. Στο μέλλον οι άνεργοι, οι απεργοί, οι διαμαρτυρόμενοι, γενικά, θα ξέρουν τι τους περιμένει. Η δημοκρατία έχει όρια, δεν είναι ξέφραγο αμπέλι. Εχει και όργανα, που μπορεί να καθυστερούν, αλλά τελικά φτάνουν - με τη βοήθεια πάντοτε των συμμάχων - στον «Λάμπρο». Κανένας δεν έχει δικαίωμα να παίζει με τις ελευθερίες μας. Δεν μπορούν μια σταλιά άνεργοι να κλείνουν τους δρόμους, μια χούφτα τσογλάνια να κάνουν καταλήψεις στα σχολεία, μια αρμαθιά αγρότες να φτιάχνουν οδοφράγματα με τρακτέρ».

«Πατέρα με τρελαίνεις»!

«Το χτύπημα της τρομοκρατίας θα φτάσει στη ρίζα του. Στη μήτρα που γεννάει τους τρομοκράτες, θα φτάσει σε όλους τους δήθεν αδικημένους, τους δήθεν πεινασμένους, τους μετανάστες, τους συνταξιούχους, τους απελπισμένους. Ολους αυτούς τους τεμπέληδες, που θέλουν να αλλάξουν το σύστημα από τα καφενεία. Ολους αυτούς τους αριστερούς χαραμοφάηδες. Ολα αυτά τα κόκκινα σκουλήκια. Η δημοκρατία είναι ταμπού, γιε μου. Είναι ιδέα. Είναι αέρας. Είναι οξυγόνο. Είναι...

«Πατέρα τρελάθηκες»!


Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ

Σε λεύκωμα τα τραγούδια του αγώνα

Ενα όνειρο των αντιστασιακών γίνεται σήμερα πραγματικότητα: Τα τραγούδια της Αντίστασης, που στήριξαν τους αγώνες του ελληνικού λαού και εξέφρασαν, με την έξαρση που ενέπνεαν, την ίδια την ψυχή του, κυκλοφορούν πια σε ένα μουσικό λεύκωμα με τον τίτλο «Πολεμάμε και τραγουδάμε», που περιλαμβάνει όχι μόνο τους στίχους, αλλά και τη μουσική τους. Την έκδοση πραγματοποίησε η Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ).

Ξεφυλλίζοντας το λεύκωμα, ο αναγνώστης διαπιστώνει ότι δημιουργοί πολλών από τα γνωστότερα τραγούδια ήταν γυναίκες αγωνίστριες που έγραψαν τους στίχους, όπως η Ναυσικά Φλέγγα - Παπαδάκη και η Σοφία Μαυροειδή - Παπαδάκη, η αξέχαστη ποιήτρια, που είχε επισημάνει: «Τα τραγούδια αυτά... που φλογίζονταν από την άμεση συγκίνηση, δεν αξιοποιούσαν τότε την Αντίσταση, έκαναν αντίσταση! Δεν ήταν στίχοι και μουσική, ήταν όπλο και αγωνιστική πράξη»!

Τραγούδια απαγορευμένα

Την πρωτοβουλία για την έκδοση του λευκώματος - έργου ζωής - είχε η πρώην διευθύντρια της χορωδίας της ΠΕΑΕΑ Μάρα Δημητριάδου, διπλωματούχος του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης και την είχε εγκρίνει η διοίκηση της ΠΕΑΕΑ.

Εξι σχεδόν χρόνια κράτησε η έρευνα, που κατέληξε υστέρα από πολλές δυσκολίες και αντιξοότητες στην καταγραφή ενενήντα πέντε τραγουδιών, σε μια καλαίσθητη και προσεγμένη έκδοση, με φωτογραφίες, παραπομπές και τα βιογραφικά στιχουργών και συνθετών (όσων βέβαια βρέθηκαν τα στοιχεία) αφού δημιουργός πολλών τραγουδιών ήταν ο ίδιος ο λαός που αγωνιζόταν. Πόσοι αγωνιστές, αλλά και αγωνίστριες όρμησαν στη μάχη, αλλά άφησαν και την τελευταία τους πνοή τραγουδώντας τα! Τραγούδια που μετά την κατοχή και τον εμφύλιο απαγορεύτηκαν και οι κρατούντες προσπάθησαν να τα ξεριζώσουν από τη μνήμη του ελληνικού λαού - γιατί ακριβούς εξέφραζαν διαχρονικά το αντιστασιακό πνεύμα...

Στα αρχεία της ΠΕΑΕΑ βρισκόταν για χρόνια αποθηκευμένο ένα πολύτιμο υλικό που κινδύνευε από το χρόνο. Παλιοί αγωνιστές, επίσης, φρόντισαν να δημοσιευτούν οι στίχοι των αντιστασιακών τραγουδιών, για παράδειγμα στο βιβλίο που εξέδωσε το 1964 ο αξέχαστος Τάκης Αδάμος. Τα περισσότερα όμως βιβλία δεν είχαν τη μουσική. Πριν λίγα χρόνια έστειλε το βιβλίο του από την Αμερική ο Παναγιώτης Τζίβας, αετόπουλο στη διάρκεια της κατοχής, που είχε γράψει ιδιόχειρα τα εθνικοαπελευθερωτικά τραγούδια, όπως τα θυμόταν μαζί με τις νότες - μια αξιόλογη προσπάθεια που συμπεριλάμβανε εξήντα τραγούδια. Μια πρώτη απόπειρα είχε ξεκινήσει ο συνθέτης και αγωνιστής Ακης Σμυρναίος, γνωστός σαν Αστραπόγιαννος. Την προσπάθεια συνέχισε ο Ανδρόνικος Κουρούκλης που τον διαδέχτηκε σαν διευθυντής της χορωδίας, παλιός αγωνιστής. Μετά το θάνατο του Ανδρόνικου Κουρούκλη, τη διεύθυνση της Χορωδίας ανέλαβε η Μάρα Δημητριάδου.

Αναζητώντας τις μελωδίες που χάθηκαν

Η ίδια παραδέχεται ότι δε θα μπορούσε να ολοκληρώσει αυτή την τόσο υπεύθυνη δουλιά, αν δεν είχε γνώσεις μουσικής, που τη βοήθησαν στην έρευνα και στην καταγραφή: Αναζήτησε πηγές, ερεύνησε σε βιβλιοθήκες, βρήκε τους ίδιους τους δημιουργούς ή τους συγγενείς τους π.χ. επικοινώνησε με τη Ναυσικά Φλέγγα και τη σύζυγο του Ωρίωνα (Γιάννη Μιχαλόπουλου). Ο ίδιος ο Νίκος Τσάκωνας είχε διηγηθεί πώς έγραψε τη μουσική για τους στίχους της Σοφίας Μαυροειδή - Παπαδάκη στον «ύμνο του ΕΛΑΣ». Είχε πάρει, είπε, εντολή από το ΕΑΜ να γράψει τη μουσική και η Ελλη Αλεξίου τον πήγε να συναντήσει την Παπαδάκη. Αλλά και οι αφηγήσεις της ίδιας της ποιήτριας που περιέχονται στο λεύκωμα είναι συγκινητικές.

Σε ποίησή της ο Τσάκωνας έγραψε ακόμα τις «Ανταρτοπούλες», τις νότες τους όμως δεν μπορέσαμε ακόμα να βρούμε... Η αγωνίστρια Ναυσικά Φλέγγα - Παπαδάκη καταγόταν από το Μικρό Χωριό Ευρυτανίας και μετά τη μάχη που έγινε εκεί έγραψε το κοσμαγάπητο τραγούδι του Αρη, «για να εμψυχώσω - όπως λέει η ίδια - τους συγχωριανούς μου».

Να τα γνωρίσουν οι νέοι

-- Η νεολαία μας σήμερα δε γνωρίζει - στο μεγαλύτερο τμήμα της - τα τραγούδια της Αντίστασης, ούτε τα τραγουδάει, ούτε ακούγονται στις εκδηλώσεις. Πού οφείλεται αυτό;.

-- Οφείλεται στο γενικότερο κλίμα που καλλιέργησαν οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις. Χρειάζεται σήμερα πολλή δουλιά για να γνωρίσουν οι νέοι το τραγούδι του αγώνα, αλλά και προσπάθεια προβολής του, διάδοση του πνεύματος της Αντίστασης. Ενας τρόπος θα ήταν να γίνει αυτό μέσα από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση του «902». Πριν λ.χ. από το κεντρικό δελτίο ειδήσεων ή ανάμεσα σε άλλες εκπομπές να γίνεται αναδρομή σε κάποιο γεγονός της Αντίστασης που συνέβη «σαν σήμερα» και να ακούγεται ένα αντιστασιακό τραγούδι. Οπως ακούμε διαφημίσεις, ας αφιερωθούν και λίγα λεπτά σ' αυτό...

Η συνομιλήτριά μας πιστεύει ότι πρέπει να ενδιαφερθούν για το αντιστασιακό τραγούδι η νεολαία και τα εργατικά σωματεία: Οταν διηύθυνε τη χορωδία είχε ετοιμάσει 10-12 άλλα αντιστασιακά τραγούδια για να βγουν από τη χορωδία της ΠΕΑΕΑ σε κασέτα. Χρειαζόταν όμως χορωδία τετράφωνη για να γίνει αυτό. Ζήτησε να σταλεί έγγραφο ώστε να υπάρξει κάποια βοήθεια από τους νέους που έχουν διάθεση και ενδιαφέρονται για το κίνημα και την Αντίσταση, ιδιαίτερα από την ΚΝΕ αλλά και συλλόγους π,χ. τους οικοδόμους, ακόμα και από οργανώσεις κομματικές, τα μέλη των οποίων βρίσκονται κοντά στην Ομόνοια όπου γίνονται οι πρόβες της χορωδίας. «Ενας δυο από κάθε σύλλογο να ερχόταν, θα μπορούσαμε να ολοκληρώσουμε αυτή την προσπάθεια, που και σήμερα μπορεί να πραγματοποιηθεί, υποστηρίζει. Μπορούμε ακόμα να απευθυνθούμε σε μαθητές που ασχολούνται με τη μουσική π.χ. στο Λύκειο Παλλήνης. Είναι πιο δύσκολο να καθίσει ν' ανοίξει το παιδί, ο νέος ένα βιβλίο για να διαβάσει το ποίημα, παρά να ακούσει το αντιστασιακό τραγούδι.

Τα αντιστασιακά τραγούδια θα έπρεπε να μπουν στα σχολεία και μάλιστα από το δημοτικό βλέπουμε τους νέους να βομβαρδίζονται με ταινίες για τον πόλεμο των άστρων, για... εξωγήινους με θέματα ανύπαρκτα και δε δημιουργούν ταινίες για την αντίσταση του λαού μας, που ήταν από τις πιο ζωντανές στον κόσμο - ταινίες γι' αυτό τον αγώνα, την προσπάθεια του ανθρώπου. Και τα τραγούδια, ο πολιτισμός ήταν η ψυχή αυτής της αντίστασης»!


Αλίκη ΞΕΝΟΥ - ΒΕΝΑΡΔΟΥ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ