Ο «αστυνομικός της γειτονιάς» όμως προσθέτει ένα νέο στοιχείο. Αυτό είναι η ενεργός πολιτική παρέμβαση της Αστυνομίας στα κοινωνικά δρώμενα, στις διαδικασίες που γίνονται σε κάθε γειτονιά. Ο στόχος είναι, εκτός από την καθεαυτό καταστολή, να παίζει ένα ρόλο προώθησης της κοινωνικής συναίνεσης, κοινωνικής ειρήνης, να προλαβαίνει τα ξεσπάσματα, να πνίγει τους λαϊκούς αγώνες πριν καν αυτοί εκδηλωθούν.

Οι ίδιοι ιθύνοντες της Αστυνομίας γνωρίζουν ότι ο νέος θεσμός δε θα αλλάξει ουσιαστικά τα πράγματα στον τομέα του ελαφρού εγκλήματος (κλοπές, διαρρήξεις κλπ), αφού τα αίτιά του είναι κοινωνικο-οικονομικά άρα και ο τρόπος αντιμετώπισής του κυρίως τέτοιος πρέπει να είναι. Αλλοι είναι οι αληθινοί στόχοι. Γι' αυτό, σύμφωνα με την υπ' αριθμ. 5091/35/1 αστυνομική διαταγή «παράρτημα Ι», στα κριτήρια αξιολόγησης της εργασίας του αστυνομικού της γειτονιάς «δεν είναι οι δείκτες συλλήψεων δραστών», αλλά η «μείωση ή εξάλειψη ορισμένων μορφών εγκλημάτων ή άλλων πράξεων που στρέφονται εναντίον της γειτονιάς»... Ας προσέξουμε αυτό το «ορισμένων» και «άλλων πράξεων» τι μπορεί να κρύβει. Στα ίδια κριτήρια αναφέρεται «ο αριθμός επίλυσης των προβλημάτων που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής». Ας μην ανησυχούμε πια για την ακρίβεια, την ανεργία, τη μόλυνση του περιβάλλοντος, το μπετό που πνίγει τις πόλεις, το συγκοινωνιακό, τα χάλια της παιδείας και της υγείας, την αφαίρεση των κατακτήσεων: η καλή μας Αστυνομία θα έχει λύσεις για όλα!

Ας δούμε πώς προβλέπεται να γίνονται αυτά σύμφωνα με την παραπάνω αστυνομική διαταγή. Ο αστυνομικός της γειτονιάς παρεμβαίνει για την «ευαισθητοποίηση των κατοίκων και φορέων της γειτονιάς προς την κατεύθυνση της ενεργού συμμετοχής του στη διαχείριση των προβλημάτων τους». Εδώ έχουμε προσπάθεια χειραγώγησης των ίδιων των αναζητήσεων και των συλλογικών διεκδικήσεων αφού η αστυνομία θα φροντίζει να κατευθύνει προς τα εκεί που θέλει τη συμμετοχή των κατοίκων.

Ο αστυνομικός θα «επιλαμβάνεται σε πολλά άλλα θέματα καθημερινότητας που υποβαθμίζουν τη γειτονιά προτού αυτά εξελιχθούν σε πραγματικά αστυνομικά προβλήματα». Ετσι, τα τοπικά λαϊκά προβλήματα που υποβαθμίζουν και χειροτερεύουν τη ζωή των εργαζομένων αφήνονται στα... απαλά χέρια της Αστυνομίας προτού πάρουν διαστάσεις και απαιτείται η καταστολή. Παράδειγμα: η Αστυνομία θα παρεμβαίνει για να κατευνάζει τους αγανακτισμένους γονείς που τα παιδιά τους κάνουν μάθημα σε άθλιες αίθουσες και συνθήκες και που διεκδικούν την κατασκευή ενός νέου, σύγχρονου σχολικού κτιρίου προτού αυτοί κάνουν, ας πούμε, κατάληψη στο σχολείο ως ένδειξη διαμαρτυρίας, οπότε έχουμε ένα «αστυνομικό πρόβλημα».

Ο αστυνομικός της γειτονιάς «πραγματοποιεί τακτικές επισκέψεις στα σχολεία», έχει συναντήσεις με εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές με στόχο την πρόληψη «αντικοινωνικών συμπεριφορών». Εδώ είναι ολοφάνερο ότι αποτελεί επιλεγμένο στόχο η νεολαία. Οι κρατούντες ανησυχούν από το γεγονός ότι δεν υποτάσσεται, ότι διαδηλώνει και αγωνίζεται για καλύτερη παιδεία, ενάντια στη συμμετοχή της χώρας μας στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους κλπ και θέλουν να βρουν τρόπους να κάμψουν αυτό το αγωνιστικό φρόνημα το οποίο, εκτός των άλλων εισάγει σε ένα τρόπο ζωής και σε μια αντίληψη που θωρακίζει τη νεολαία από τους κινδύνους στους οποίους το ίδιο το σύστημα τη ρίχνει.

Ο αστυνομικός της γειτονιάς «συμμετέχει σε εκδηλώσεις που διοργανώνονται από τους φορείς της γειτονιάς καθώς και σε συγκεντρώσεις ή συναντήσεις των κατοίκων στις οποίες συζητούνται προβλήματα που τους απασχολούν, αλλά και άλλα θέματα που ενδιαφέρουν την περιοχή». Εδώ λέγεται ξεκάθαρα ότι η αστυνομία θα συμμετέχει, θα παρακολουθεί και θα παρεμβαίνει σε όλες τις διαδικασίες του κινήματος!

Ακόμη, ο αστυνομικός «ενθαρρύνει πρωτοβουλίες συλλόγων γονέων και λοιπών κοινωνικών φορέων που στοχεύουν γενικά στην πρόληψη της εγκληματικότητας». Να υπενθυμίσουμε ότι η κατάληψη του σχολείου από τους αγωνιζόμενους για μια καλύτερη παιδεία μαθητές ή απλά η αποχή από τα μαθήματα, αποτελεί ποινικό αδίκημα, έγκλημα δηλαδή, και τιμωρείται ως τέτοιο σύμφωνα με το Ν. 2811/2000. Να προς ποια κατεύθυνση θα ενθαρρύνει η Αστυνομία.

Για να μπορέσει να διαδραματίσει αυτό το ρόλο, ο αστυνομικός πρέπει να οικοδομήσει ένα κοινωνικό προφίλ, να υποκριθεί ότι είναι ένα είδος κοινωνικού λειτουργού, έτσι ώστε να αποκτήσει την εμπιστοσύνη του κόσμου και να νομιμοποιήσει την παρουσία του. Για το σκοπό αυτό προωθεί την «προσωπική γνωριμία με τους κατοίκους», αναπτύσσει πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη δημιουργία φιλικών σχέσεων Αστυνομίας - μαθητών και δασκάλων», «έχει ως πρώτη προτεραιότητα τη συνεχή ανάπτυξη υπηρεσιών εξυπηρέτησης». Δημιουργεί έτσι παράλληλα, προσωπικές σχέσεις, εξαρτήσεις και, γιατί όχι, δίκτυο πληροφοριοδοτών και μάλιστα ακούσιων. Διακηρυγμένοι εξάλλου στόχοι είναι η «αύξηση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς την Αστυνομία και η εγκυρότητα και η αξιοπιστία των πληροφοριών».

Είναι φανερό ότι ο θεσμός αυτός, αν εφαρμοστεί στην πλήρη λογική του, πράγμα βέβαια που εξαρτάται και από το συσχετισμό των δυνάμεων, δημιουργεί συνθήκες αφόρητης αστυνομοκρατίας. Αυτό έχει συνέπειες όχι μόνο στο κλίμα αλλά και στα καταχτημένα δημοκρατικά δικαιώματα. Για παράδειγμα, με βάση το ισχύον Σύνταγμα απαγορεύεται η οποιαδήποτε αστυνομική παρουσία στις λαϊκές συγκεντρώσεις που γίνονται σε κλειστό χώρο, ενώ στις συγκεντρώσεις που γίνονται σε ανοιχτό χώρο επιτρέπεται μόνο η παρουσία ένστολης αστυνομικής δύναμης και μάλιστα όχι δυσανάλογα μεγάλης προς το πλήθος των διαδηλωτών. Είναι προφανές ότι ο αστυνομικός της γειτονιάς, με το πρόσχημα της καταπολέμησης του εγκλήματος θα μπορεί να παραβιάζει τις συνταγματικές αυτές επιταγές, αφού επιβάλλεται να συμμετέχει ακόμη και σε συνεδριάσεις μαζικών φορέων!

Το «μυστικό» αυτής της μορφής αστυνομικής παρέμβασης είναι ο καλύτερος συνδυασμός καταστολής και ιδεολογικοπολιτικής παρέμβασης. Οι κατασταλτικές δυνάμεις διά του αστυνομικού της γειτονιάς προσπαθούν να προλάβουν το ξέσπασμα λαϊκών αγώνων ή να τους αποπροσανατολίσουν και μόνο αν οι προσπάθειες αυτές δεν αποδώσουν, να υπεισέρχεται η καταστολή. Ωστόσο, η παρέμβαση του αστυνομικού στη λογική του κοινωνικού διαλόγου και της συναίνεσης - υποταγής έχει, υπολογίζουν οι ιθύνοντες, περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας, γιατί με την παρουσία και μόνο του αστυνομικού θα υποβόσκει ο φόβος και η υπόνοια της καταστολής.

Ας σκεφτούμε το παράδειγμα ενός συλλόγου γονέων που συζητά σε συνέλευσή του τα καυτά προβλήματα της παιδείας. Η πολιτική παρέμβαση των κομμάτων του δικομματισμού ή των άλλων κρατικών μηχανισμών (εκπαιδευτικών κλπ) μπορεί να χρεοκοπήσει σχετικά εύκολα στη συνείδηση των εργαζομένων. Πόσο εύκολα όμως μπορεί να πάνε οι γονείς της συνέλευσης του παραδείγματος κόντρα στη «λύση» που υποδεικνύει - επιβάλλει το αστυνομικό όργανο;

Γιατί όμως η εξουσία της ολιγαρχίας, το αστικό κράτος, έχει ανάγκη μιας τέτοιας παρέμβασης; Επειδή διαισθάνεται ότι οι παραδοσιακές μέθοδοι χειραγώγησης του λαού και καταστολής των αντιδράσεών του σε λίγο ενδέχεται να πάψουν να είναι αποτελεσματικές. Ο συνδυασμός του φόβου με την εκμαίευση της «κοινωνικής ειρήνης» στο πρόσωπο των ίδιων των δυνάμεων καταστολής φανερώνει την ανησυχία και συνάμα την αδυναμία της πλουτοκρατίας να ελέγξει τις μελλοντικές λαϊκές αντιδράσεις. Γνωρίζουν πως «θα θερίσουν θύελλες». Μένει να αποδειχθεί ότι τα σχέδια αυτά θα μείνουν στα χαρτιά. Από εμάς όλους εξαρτάται.

Η Κύπρος, όπως είναι σήμερα, θυμίζει τράπουλα. Μια τράπουλα, που χέρια την ανακάτεψαν με τέτοιον τρόπο, ώστε όσες φορές κι αν τη στρώσεις στο τραπέζι, αδύνατον, δεν πρόκειται να βγει η πασιέντζα. Η Κύπρος είναι ο πιο ογκώδης φάκελος των Ηνωμένων Εθνών, πιο παχύς κι απ' αυτόν της Παλαιστίνης που τόσο αίμα έχει χυθεί και χύνεται στα εδάφη της. Την Κύπρο μπορείς ανεπιφύλακτα να την παρομοιάσεις με «κατά παρεξήγηση» βεντέτα, με φόνο που έκανε ξένος στο παρελθόν και καταλογίστηκε σε συγγενή, αφήνοντας δυο σόγια να σφαχτούν, να μισηθούν, να μη θέλει ο ένας να ζήσει με τον άλλον. Μάλιστα, αυτός ο ξένος μετά το φόνο χρίστηκε διαιτητής, οικειοποιήθηκε και των δύο την περιουσία και κατέλαβε τα σημεία εκείνα της έκτασης που διαθέτουν φυσικούς όρμους - λιμάνια, για να μπορεί να βολεύει και κανένα καραβάκι εκτός απ' τα αεροπλανάκια του. Η Κύπρος την άνοιξη μυρίζει ακόμα έλατο, μάραθο και θυμάρι κι η αλμύρα απ' το δάκρυ της σ' αγκαλιάζει απ' άκρο σ' άκρο. Στο μαρτυρικό νησί της ευημερίας, όσα χιλιόμετρά του κι αν διανύσεις δεν πρόκειται να βρεις άνθρωπο να σου απλώσει το χέρι για φιλανθρωπία, όπως δεν υπάρχει περίπτωση να μην πέσεις πάνω σε φυλάκια και φαντάρους της Εθνικής Φρουράς, σε βάσεις και πάνοπλους Βρετανούς έμμισθους στρατιώτες, που προσδίδουν στον τόπο άρωμα ευνουχισμού και αποικιοκρατίας...

Οι κάτοικοι στη Λάρνακα βλέπουν καθημερινά, από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στο Ιράκ, δεκάδες αεροπλάνα να προσγειώνονται στο αεροδρόμιό τους κι απορούν: «Μα καλά, πού είναι οι τουρίστες; Αδεια έρχονται;». Τα μαγαζιά τους ίσα που κινούνται, οι καφετερίες με ηλικιωμένους πελάτες, κυρίως Αγγλοσάξονες, διανύουν τη χειρότερη ίσως περίοδό τους και τα μεγάλα ξενοδοχεία ήδη απειλούν το προσωπικό με απολύσεις, αφού φέτος «ο πόλεμος φαίνεται πως θα μας καταστρέψει». Τα αεροπλάνα, ωστόσο, προσγειώνονται και ξαναφεύγουν και ξανάρχονται. Κι όλοι απορούν, ασχέτως αν οι ψίθυροι στο νησί αποκτούν πλέον χρειά βεβαιότητας: Το αεροδρόμιό τους, το Διεθνές Αεροδρόμιο της Λάρνακας, χρησιμοποιείται κι αυτό για τις ανάγκες του άδικου πολέμου στο Ιράκ...

Απολύτως εξακριβωμένη πηγή μάς διαβεβαίωσε ότι τα τσάρτερ της αμερικανικής αεροπορικής εταιρίας «ΑΤΑ», μεταφέρουν Αμερικανούς στρατιώτες στη Μεσοποταμία και ανεφοδιάζονται με τρόφιμα και καύσιμα στο αεροδρόμιο της Λάρνακας. Είναι κάτι που το γνωρίζουν οι εργαζόμενοι του συγκεκριμένου αεροδρομίου - και πολλοί άλλοι φυσικά - κανείς ωστόσο δε θέλει να το επιβεβαιώσει επίσημα. Πάντως, οι πτήσεις - αφίξεις κι αναχωρήσεις - των επιβατηγών αεροσκαφών απ' το αεροδρόμιο της Λάρνακας τουλάχιστον τις πρώτες δέκα μέρες του πολέμου συρρικνώθηκαν στο μίνιμουμ, για να μπορούν οι αεροδιάδρομοι να 'ναι ελεύθεροι για τους Αμερικάνους!

Την ίδια ώρα, ανοιχτά της Δεκέλειας (βορειοανατολικά της Λάρνακας) - εκεί που υπάρχει μια απ' τις μεγαλύτερες βάσεις των Βρετανών στο νησί - τρία με τέσσερα πολεμικά πλοία των συμμάχων βρίσκονται καθημερινά σε... θέση μάχης. Οσο για την άλλη βρετανική βάση στο Ακρωτήρι, είναι κάτι παραπάνω από πασιφανές ότι χρησιμοποιείται με όποιον τρόπο μπορεί κανείς να φανταστεί. Μάλιστα, τις πρώτες μέρες, μετά την έναρξη του πολέμου στο Ιράκ, δύο βρετανικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη απογειώθηκαν από κει για να επιστρέψουν λίγες ώρες αργότερα, λόγω μηχανικής βλάβης που παρουσίασαν. Επειδή, όμως, η προσγείωση αυτών των αεροσκαφών απαιτεί να έχουν απαλλαγεί απ' τα «βάρη» τους, στη χερσόνησο του Ακρωτηρίου συντελέστηκε αυτό που έγινε και στα ανοιχτά της Κέρκυρας κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία. Τα δύο συγκεκριμένα αεροσκάφη άδειασαν στον κόλπο της Μεσογείου τις βόμβες τους και μετά προσγειώθηκαν! Οι περισσότεροι ζωντανοί οργανισμοί στην περιοχή πιθανόν να είναι ήδη νεκροί, ενώ η απειλή μιας τρομακτικής οικολογικής καταστροφής για το νησί είναι κάτι παραπάνω από ορατή. Στην Κύπρο, βέβαια, ελάχιστοι είναι αυτοί που πλέον ζουν απ' το ψάρεμα. Στην Κέρκυρα, ωστόσο, και δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό, οι ψαράδες ακόμα φωνάζουν με απόγνωση για τα ψάρια που χάθηκαν ως διά μαγείας απ' τις πεντακάθαρες άλλοτε θάλασσές τους, μετά τις βόμβες που άδειασε τότε το ΝΑΤΟ εκεί.

Οι δύο αυτές κυρίαρχες βρετανικές βάσεις χρονολογούνται απ' το τέλος της εποχής της αποικιοκρατίας στο νησί, δηλαδή απ' το 1960. Θεωρούνται βρετανικό έδαφος και δεν αποτελούν μέρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα όριά τους λέγεται ότι χαράχτηκαν, ώστε να βρίσκονται όσο πιο μακριά γίνεται από κέντρα με κυπριακό πληθυσμό, κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν ισχύει σε καμιά περίπτωση, τουλάχιστον για τη βάση της Δεκέλειας. Εξάλλου, το 57% των 250 τετραγωνικών χιλιομέτρων που καταλαμβάνουν οι βάσεις της Δεκέλειας και του Ακρωτηρίου ήταν κάποτε ιδιωτική ιδιοκτησία.

Εκτός απ' αυτές τις βάσεις, η Βρετανία διαθέτει ακόμα 15 «μισθωμένες περιοχές», στις οποίες περιλαμβάνεται κι ένας σταθμός ραντάρ στην κορυφή του όρους Ολυμπος (το πιο υψηλό σημείο του νησιού με 1.952 μέτρα). Πρόκειται για έναν τεράστιο λευκό θόλο που ανήκει σε μια βρετανική στρατιωτική εγκατάσταση ραντάρ, η οποία περιβάλλεται από περίφραξη ασφαλείας. Πιο κάτω ένα οχυρό της Κυπριακής Εθνοφρουράς, ένα πυροσβεστικό παρατηρητήριο και οι ερυθρόλευκες κεραίες ενός τηλεοπτικού αναμεταδότη, συμπληρώνουν μια ζοφερή εικόνα που καταστρέφει την άλλοτε γραφική όψη της κορυφής του βουνού. Στην πραγματικότητα, αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει περιοχή στην «ελεύθερη» Κύπρο, που να μη συναντάς την ασφυξία που προκαλεί στο νησί η βρετανική μπότα.

Η πιο προκλητική απ' όλες είναι η περίπτωση της χερσονήσου του Ακάμαντα (βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Κύπρου) και τα όσα συμβαίνουν εκεί επί δεκαετίες. Συγκεκριμένα, στο δυτικό μισό της χερσονήσου το πυροβολικό των βρετανικών στρατευμάτων πραγματοποιεί ασκήσεις με πραγματικά πυρά! Υπήρξαν αντιδράσεις, με αποτέλεσμα το 2000 να γίνει μια συμφωνία μεταξύ της Κύπρου και της Βρετανίας, η οποία και προέβλεπε το τέλος των ασκήσεων, υπό τον όρο ότι θα εξασφαλιστούν ικανοποιητικές εναλλακτικές λύσεις στα ελληνοκυπριακά πεδία βολής. Η κατάσταση, τρία χρόνια μετά απ' αυτή τη συμφωνία, δεν έχει ακόμα ξεκαθαριστεί, με αποτέλεσμα στη χερσόνησο να ανεμίζουν κόκκινες σημαίες (που σημαίνει «μην πλησιάζετε»). Επίσης, επικίνδυνο θεωρείται για όσους κάνουν εκεί κοντά τουρισμό να αγγίζουν τα πυρομαχικά, που είναι διάσπαρτα, γιατί υπάρχει η πιθανότητα να εκραγούν. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη χερσόνησο ζουν γύρω στα 530 είδη φυτών - το 1/3 δηλαδή του συνόλου των φυτών του νησιού - καθώς και 168 είδη πουλιών και διάφορα είδη πεταλούδας. Πολλοί Κύπριοι μιλούν για οικολογική καταστροφή που έχει ήδη προξενηθεί απ' τις βρετανικές ασκήσεις...

Εκτός απ' τις βάσεις, τις μισθωμένες περιοχές κι ό,τι τέλος πάντων φαίνεται με το μάτι, κανείς εδώ δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά πως οι Βρετανοί δεν έχουν σκάψει την Κύπρο, για να δημιουργήσουν κι άλλους, «κρυφούς» στρατιωτικούς χώρους. Αλλωστε, κανείς στο νησί δεν μπορεί να ξεχάσει πως τα περίτεχνα ψηφιδωτά της Πάφου ανακαλύφθηκαν το 1942 από Βρετανούς στρατιώτες, που έσκαβαν για να κατασκευάσουν αντιαεροπορικά καταφύγια! Κι αν τότε συνέβαιναν αυτά, μπορεί να φανταστεί κανείς τι έχει συμβεί μέχρι σήμερα, τι συμβαίνει τώρα.

Εξάλλου, οι Βρετανοί εδώ είναι κυρίαρχοι και δεν μπορεί ουδείς να το αμφισβητήσει. Ακόμα και τα σπίτια των Βρετανών αξιωματικών βρίσκονται σε μια απ' τις πιο προνομιούχες περιοχές του νησιού, στην Επισκοπή. Πρόκειται για ένα «κρυμμένο» σχετικά καταυλισμό - στον παλιό δρόμο Λεμεσού - Πάφου - όπου αποτελεί τον κύριο συνοικισμό όσων «εργάζονται» στις βρετανικές βάσεις. Θυμίζει σαφώς αγγλικό προάστιο και εκεί το στρατιωτικό προσωπικό και οι οικογένειές τους έχουν, εκτός από πολυτελή σπίτια, δικά τους καταστήματα, εκκλησίες, τράπεζες, αθλητικές εγκαταστάσεις, ακόμα και δικό τους νοσοκομείο! Η είσοδος ακόμα και στη γειτονιά τους είναι δύσκολη (υπάρχουν αστυνομικά σημεία ελέγχου στις εισόδους), ενώ ολόκληρο το προάστιο περιβάλλεται από καμουφλαρισμένα συρματοπλέγματα, αγγλικά φυλάκια και η φωτογράφιση (και εδώ) απαγορεύεται αυστηρά.

Πολύ κοντά στο συγκεκριμένο συνοικισμό βρίσκεται το Ιερό του Απόλλωνα Υλάτη, ένα μνημείο μοναδικό στη Μεσόγειο, σ' έναν πραγματικά κατάλληλο τόπο, αφού ο θεός λατρευόταν εδώ ως προστάτης των δασών. Τις μέρες που βρεθήκαμε εκεί τα παιδιά των Αγγλων στρατιωτικών, με τις κολεγιακές ενδυμασίες και τους δασκάλους τους, έβγαζαν τις αναμνηστικές φωτογραφίες της χρονιάς. Τραγική ειρωνεία ή η γυμνή αλήθεια των νιάτων, ακόμα και τα παιδιά των στρατιωτικών σχημάτισαν, εκεί στα θεμέλια του Ιερού, με πετρούλες το σύμβολο της ειρήνης. Μια βαθιά ανάσα σε έναν τόπο, που όσο τον γυρίζεις, όσο τον γνωρίζεις, όλο και πιο πολύ τον αγαπάς, όλο και περισσότερο σε πονά και σε «πνίγει»...

Ελα, λοιπόν, να συμφωνήσουμε. Οχι στα συνθήματα που δεν κοστίζουν. Ναι στην πράξη που θέλει συνέπεια. Ετούτος ο κόσμος πρέπει να αλλάξει και πρέπει να τον αλλάξουμε εμείς. Εγώ και εσύ. Και πρέπει να τον αλλάξουμε προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Προς τα εκεί που θα δικαιωθεί οριστικά το νόημα της Πρωτομαγιάς. Και το νόημα είναι συγκεκριμένο. Πέρασμα της εξουσίας στα χέρια των εργαζομένων.

Ξέρεις τι γέννησε το μυαλό και τα χέρια μας. Ποιήματα και ψωμί! Μουσική και αλάτι. Χορό και μικροχειρουργική. Ζωγραφική και τη διάσπαση του ατόμου. Μια ματιά γύρω σου βλέπεις εκατομμύρια αποδείξεις για την κοσμογονία που συντελέστηκε και την κοσμογονία που συνεχίζει. Βλέπεις πολιτείες και πολιτισμούς. Κάμπους σπαρμένους και εργοστάσια που παράγουν. Βλέπεις πανεπιστήμια, γιαπιά, ακαδημίες, αξίνες και ανθρώπους να σκάβουν. Ολα ετούτα δικό σου και δικό μου έργο είναι. Εγώ και εσύ τα γεννήσαμε. Εγώ και εσύ τα τρέφουμε. Αυτά ποιον τρέφουν;

Σε ποια βάση θα στηρίξουμε την ενότητα, ψεύτικε επικριτή; Μιλάμε, δυστυχώς, άλλη γλώσσα. Ο πόλεμος, η εκμετάλλευση, τα εκατομμύρια των ανέργων, των άστεγων, τα παιδάκια που γεννιούνται και πεθαίνουν πριν ακόμα πουν καλημέρα, οι αρρώστιες, η πείνα, η βία, τα ναρκωτικά, ο ρατσισμός, ο αναλφαβητισμός, τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων που υποφέρουν, οι φυλακές, οι εξορίες, οι δημιουργοί που δεν τους επιτρέπεται να δημιουργήσουν, οι γυναίκες που γεννάνε μωρά πεθαμένα από λειψές βιταμίνες, όλα αυτά δεν προέκυψαν απ' το ...φεγγάρι. Και το ξέρεις. Ολα αυτά τα δημιούργησε το σύστημα που εσύ θέλεις να ανοίξεις «κοινωνικό διάλογο» μαζί του. Το σύστημα με το οποίο αναζητείς «κοινωνικές συναινέσεις».

Ματοβαμμένες οι πρώτες - κι όχι μόνον - Πρωτομαγιές του εργατικού κινήματος. Οι περισσότεροι γνωρίζουν για την πρώτη αιματηρή εργατική Πρωτομαγιά στο Σικάγο, το 1886.

Πόσοι, όμως, γνωρίζουν τη δεύτερη Πρωτομαγιά, όταν αιματοκύλησαν τους απεργούς υφαντουργούς στο Φουρμί της Βόρειας Γαλλίας το 1891; Πόσοι - και πόσες - ξέρουν ότι ανάμεσα στους εννέα νεκρούς και τους εβδομήντα τραυματίες, πρωταγωνιστούσαν νέες κοπέλες και παιδιά;

Ακριβώς ένα χρόνο πριν από τους τουφεκισμούς στο Φουρμί, οι εργατικές κινητοποιήσεις για την Πρωτομαγιά του 1890 είχαν τρομάξει τόσο την αστική τάξη, ώστε είχαν θέσει κυριολεκτικά το Παρίσι σε κατάσταση πολιορκίας. Ολόκληρα συντάγματα είχαν συγκεντρωθεί στην πρωτεύουσα. Πραγματική επιστράτευση!

Στο Φουρμί, ένα χρόνο μετά, είχε οργανωθεί εκ των προτέρων μια στρατιωτική επιχείρηση εναντίον των πιθανών απεργών. Ο δήμαρχος Ογκιστ Μπερνιέ και ο πρόεδρος της Ενωσης των Βιομηχάνων, Σαρλ Μπελέν, είχαν ανάμειξη στην παρουσία του στρατού. Από το πρωί, όταν οι εργάτες συγκεντρώθηκαν μπροστά στο υφαντουργείο «Το Απαράμιλλο», για να παρακινήσουν αυτούς που βρίσκονταν μέσα να ενωθούν μαζί τους στη διαδήλωση, μια ομάδα στρατιωτών υπό τις διαταγές ενός υπολοχαγού συνέλαβε πολλούς άντρες. Οταν οι γυναίκες τους και οι σύντροφοί τους διαμαρτυρήθηκαν, τους διαβεβαίωσαν ότι θα τους άφηναν ελεύθερους το μεσημέρι. Ψεύτικες υποσχέσεις! Η οργή των εργατών άρχισε να φουντώνει. Το απόγευμα, η οργή αυτή εκφράστηκε σε διαδήλωση...

«Ομως, γράφει ο Ροζέ Μπορντιέ σε άρθρο του με τίτλο "Πυροβολήστε, δεν είναι παρά εργάτες", η διαδήλωση αυτή δεν ήταν πυκνή και δεν έδειχνε ιδιαίτερα απειλητική - υπήρχαν μάλιστα και μερικές εκδηλώσεις χαράς. Και η χαρά όμως δεν είναι αποδεκτή. Πυρ!».

Να πώς περιγράφει ο ίδιος συγγραφέας τη συγκλονιστική σκηνή του φονικού στο βιβλίο «Η Μαύρη Βίβλος του Καπιταλισμού» (εκδόσεις «Λιβάνης»): «Μια εικοσάχρονη νεαρή κοπέλα, η Μαρί Μπολντό, βάδιζε επικεφαλής της πορείας, κρατώντας ένα κλαδί με λευκάνθεμα. Πυρ!

Καθώς οι σφαίρες τη βρήκαν στο πρόσωπο, τα μαλλιά της Μαρί κυριολεκτικά αποκολλήθηκαν από το κεφάλι της, τα μακριά πυρρόξανθα μαλλιά της πετούσαν στον αέρα μαζί με τα λευκάνθεμα κάτω από το όμορφο φως του ήλιου του Βορρά και - αντέχετε να ακούσετε αυτήν τη λεπτομέρεια; - τα μαλλιά της δε βρέθηκαν ποτέ. Το μόνο που βρέθηκε στη γωνιά του πεζοδρομίου ήταν κομμάτια από μυαλά και οστά...».

«Φτάνει! Φτάνει, θα πείτε εσείς με τις ευαίσθητες ψυχές, που γνωρίζετε τόσο καλά να προσεύχεστε για τη σωτηρία της ψυχής και για την άνοδο του Χρηματιστηρίου. Φτάνει! Μα τι νομίζετε! Αυτές οι λεπτομέρειες μάς προκαλούν την ίδια απέχθεια που προκαλούν και σ' εσάς. Ποιος, όμως, είναι υπεύθυνος γι' αυτές; Οι νεκροί ήταν εννιά»...

Ο ταγματάρχης Σαπίς, που έδωσε δυο φορές το παράγγελμα στους στρατιώτες να ανοίξουν πυρ, παρασημοφορήθηκε αργότερα από το στρατηγό Γκαλιφέ. Αυτός ήταν επικεφαλής των δυνάμεων που κατέστειλαν την Κομμούνα του Παρισιού.

Τα ονόματα των νεκρών της Πρωτομαγιάς είναι γραμμένα σε μια στήλη στο Φουρμί - και η Μαρί δεν ήταν η μόνη που δολοφονήθηκε: Ηταν οι: Λουίζ Ιμπλέ, είκοσι χρόνων, Σαρλ Λερουά, είκοσι ενός, Γκιστάβ Πέστιο, δεκάξι χρόνων, Εμίλ Σεγκό, τριάντα, Φελίσι Τονελιέ δεκαεφτά χρόνων, Μαρί Μπλοντό είκοσι, Εμιλ Κορνάιγ δέκα χρόνων, Ματί Ντιό δεκαεφτά και Κλεμπέρ Ζιλοτό δεκαεννέα χρόνων. Οταν τον χτύπησαν, κουνούσε πάνω από το κεφάλι του τη γαλλική σημαία... Και ο δεκάχρονος Εμίλ Κορνάιγ; Ο μικρός με το αδύναμο κορμάκι του, διάτρητο από σφαίρες, άφησε την τελευταία του πνοή μπροστά στο καφενείο «Χρυσό δαχτυλίδι», όπου προσπάθησε να βρει καταφύγιο...

Δεν ήταν ο μόνος ανήλικος μάρτυρας... Στη διάρκεια της αιματοβαμμένης εβδομάδας της Κομμούνας, το Μάη του 1871, όταν ο λαός είχε πια ηττηθεί, σε μερικές συνοικίες του Παρισιού γινόταν πραγματικό κυνήγι με θηράματα, όχι μόνο γυναίκες (τις διάσημες «Πυρπολήτριες», που άναβαν πυρκαγιές με πετρέλαιο), αλλά και παιδιά. Οι αστοί ήταν βέβαιοι ότι οι νέοι αυτοί γαβριάδες, ικανοί να χώνονται παντού, θ' άναβαν πολλές πυρκαγιές. Ηταν αυτά τα ίδια παιδιά, που στα δέκα και δώδεκα χρόνια τους εργάζονταν τη νύχτα, δούλευαν σε ορυχεία και σε εργοστάσια, ήταν αυτά που μαζί με το γυναικείο εργατικό δυναμικό συνέβαλαν στα κέρδη των βιομηχάνων (καθώς τόσο τα παιδιά, όσο και οι γυναίκες αμείβονταν με μικρότερους μισθούς).

Τώρα, μετά την πτώση της Κομμούνας, είχαν τεθεί σε διωγμό: Στο ίδιο άρθρο του Μπορντιέ διαβάζουμε ότι ο αντιδραστικός ιστορικός Ντόμπαν προσπάθησε μάταια στην οδό Ντε λα Πε να γλιτώσει από το θάνατο ένα πεντάχρονο κοριτσάκι! Ενας άλλος αυτόπτης μάρτυρας θα εξιστορούσε αργότερα ότι είχε δει να οδηγούν μερικά πάμφτωχα παιδάκια σ' ένα στρατώνα για να τα εκτελέσουν. Είχε προσέξει ότι ένα από αυτά, που έκλαιγε, φορούσε ξύλινα τσόκαρα χωρίς κάλτσες. Επειτα, οι βαριές πόρτες έκλεισαν. Και ενώ αυτός φώναζε στους στρατιώτες «είναι ντροπή να σκοτώνετε παιδιά!», κάποιοι καλοί αστοί που βρίσκονταν γύρω του άρχισαν να βρυχώνται: «Καλά κάνουν. Ας μας απαλλάξουν από τη σπορά του όχλου!».

(Κάπως έτσι θα πρέπει να έβλεπαν και οι χασάπηδες του Μπους τα παιδάκια στο Ιράκ και πιο πριν στη Γιουγκοσλαβία!)

Τα παιδιά των εργατών, αλλά και οι εργάτριες δεν ήταν τίποτα μπροστά στα κέρδη που έπρεπε να διασφαλιστούν. Το ίδιο ίσχυε παντού και πάντα - και βέβαια δε θα ήταν εξαίρεση οι Ελληνες κεφαλαιοκράτες: Ηδη, από τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα, αναφέρονται τρεις εργάτριες νεκρές από σφαίρες σε εργατικά συλλαλητήρια. Η Μαρία Χουσιάδου (1924), η Βασιλική Γεωργαντέλλη (1926) και η Κωνσταντέλλη, επίσης καπνεργάτρια από το Αγρίνιο (1927). Ο φόνος της Βασιλικής Γεωργαντέλλη ήταν διπλός: Εγκυος, και στη φωτογραφία της κηδείας της φαίνεται ότι σύντομα περίμενε να γεννήσει...

Ετσι, με αγώνα και αίμα, κερδήθηκαν οι εργατικές νίκες. Ομως, οι κατακτήσεις αυτές παίρνονται σήμερα μία μία πίσω. Αν δε βάλουμε κι εμείς πλάτη και δεν αντισταθούμε, θα ξαναβρεθούμε εκεί απ' όπου ξεκίνησαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας...

Στην Ελλάδα, η πρώτη εργατική Πρωτομαγιά γιορτάστηκε το 1894. Ομως, μόνον ύστερα από την ίδρυση του ΚΚΕ, το 1918, η γιορτή πήρε μαζικό και επιβλητικό χαρακτήρα. Το 1924, ο τσαγκάρης Παρασκευαΐδης πέφτει - πρώτος νεκρός - στην εργατική συγκέντρωση από σφαίρα αστυνομικού μπροστά στο Εργατικό Κέντρο της Αθήνας, στην πλατεία Λουδοβίκου. Την Πρωτομαγιά του 1936 κηρύχτηκε γενική πανελλαδική απεργία. Στην Αθήνα συγκεντρώθηκαν 15.000 εργάτες των ενωτικών συνδικάτων, στην Αγία Ελεούσα. Στις 9 Μάη στη Θεσσαλονίκη χτυπάει η αστυνομία τους εργάτες και σκοτώνει είκοσι. Γνωστή είναι και η ματοβαμμένη Πρωτομαγιά του 1944, όπου οι Γερμανοί εκτέλεσαν στην Καισαριανή διακόσιους κομμουνιστές που πήραν από το Χαϊδάρι. Ανάμεσά τους και ο λεβέντης Ναπολέοντας Σουκατζίδης, που αρνήθηκε να σωθεί, όπως του πρότειναν οι ναζί, αν εκτελούσαν κάποιον άλλο στη θέση του. Λιγότερο γνωστό είναι ότι οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν και τις επόμενες μέρες του φοβερού εκείνου Μάη: Οπως διαβάζουμε στα «Χρονικά» της Μέλπως Αξιώτη (εκδόσεις «Κέδρος»), στις 3 του Μάη, πήραν τις πέντε πρώτες γυναίκες για εκτέλεση: Φρόσω Χατζηδάκη 73 χρόνων, μαζί με την κόρη της Μαρία 35 χρόνων, Ντέρη 22 χρόνων, είχαν εκτελεστεί κι άλλα δύο αδέλφια της, Ανισίου 35 χρόνων είχε εκτελεστεί κι ο αρραβωνιαστικός της, ανάπηρος του αλβανικού πολέμου. Χωραφά, 45 χρόνων, είχε εκτελεστεί και ο άντρας της. Από τότε εκτέλεσαν κι άλλες, πολλές γυναίκες... Πόσες άγνωστες σελίδες από τις ελληνικές Πρωτομαγιές - και όχι μόνο! Κάποτε η ελληνική νεολαία χρειάζεται να τις διαβάσει...