Από τις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα» κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες το νέο βιβλίο του Τάκη Φωτόπουλου με τον παραπάνω τίτλο. Μετά το βιβλίο του «Περιεκτική Δημοκρατία» (εκδ. «Καστανιώτη»), ο Τ. Φ. έρχεται ξανά τα ταράξει τα λιμνάζοντα νερά της ελληνικής διανόησης, που «μαγεμένη» από την Κίρκη του εκσυγχρονισμού (και των ευρωπαϊκών προγραμμάτων) έχει στην πλειοψηφία της σιωπήσει με όσα συμβαίνουν εντός και εκτός Ελλάδας, αρκούμενη στο ρόλο του χειροκροτητή της σοσιαλφιλελεύθερης κυβέρνησης, του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ΗΠΑ. Ολα όσα γίνονται έχουν καλώς. Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, η γενοκτονία στο Ιράκ, η εισβολή στο Αφγανιστάν και τα σχέδια για τις νέες «σταυροφορίες» σε βάρος των «βαρβάρων» του Ιράν, της Σομαλίας, της Β. Κορέας είναι αναγκαία για τη δημοκρατία, όπως λένε. Με το πιο κυνικό τρόπο, δικαιολογούν τα αδικαιολόγητα και συναθροίζονται σε πολυτελή ξενοδοχεία, για να εισπράξουν τα εύσημα του πρωθυπουργού και των καθεστωτικών ομοϊδεατών του. Αντίθετα, ο Τ. Φ. επιμένει να αναλύει τα φαινόμενα και να τα ερμηνεύει με επιστημονικό τρόπο, αποδεικνύοντας ότι είναι αποτελέσματα της οικονομίας της αγοράς και της παγκοσμιοποίησης, ενός φαινομένου, που, ούτε ιδεολόγημα είναι, ούτε μια αντιστρεπτή κατάσταση (εντός των πλαισίων του υπάρχοντος συστήματος) προς όφελος των εργαζομένων, όπως ισχυρίζονται όχι μόνον οι σοσιαλφιλελεύθεροι, οι νεοφιλελεύθεροι, οι ρεαλιστές οικολόγοι, αλλά και οι ρεφορμιστές αριστεροί. Η οικονομική παγκοσμιοποίηση είναι η βασική συνιστώσα, όμως, είναι λάθος να παραβλέπουμε την τεχνολογική (νέες τεχνολογίες), την πολιτική (παρακμή του έθνους - κράτους), την πολιτιστική (ομογενοποίηση της κουλτούρας) και την κοινωνική (κλωνοποίηση του τρόπου ζωής), όπως ορθά επισημαίνει ο Φωτόπουλος. Η πρώτη μπορεί να καθορίζει τις άλλες, αλλά δεν αποκλείεται η αυτονομία των υπόλοιπων. Φαινόμενα που οδηγούν τον πλανήτη σε παραπέρα οικολογική κρίση, εξαθλιώνουν μεγάλες μάζες του πληθυσμού και καθιστούν τις πολυεθνικές εταιρίες τους πραγματικούς επικυρίαρχους. Ο συγγραφέας του εξαίρετου αυτού βιβλίου, αφού διευκρινίζει τον ορισμό της παγκοσμιοποίησης από όλες τις οπτικές (σχολές), αναφέρει τις τάσεις στο κίνημα τις αντιπαγκοσμιοποίησης. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, αναλύεται το ιδεολογικό περιεχόμενο της παγκοσμιοποίησης, στο τρίτο οι συνέπειές της και στο τέταρτο και τελευταίο περιγράφει τη θέση της χώρας μας στη διεθνοποιημένη οικονομία της αγοράς. Μπορεί να μη συμφωνεί κάποιος με όλες τις επισημάνσεις του συγγραφέα, αλλά αυτό είναι δευτερεύον στοιχείο, μια και η πληθώρα των στοιχείων και ο μοναδικός τρόπος που προσεγγίζει ο Τ. Φ. τα ζητήματα είναι πολλαπλά χρήσιμος και σπάει, επιτέλους, το εμπάργκο σε κάθε διαφορετική άποψη που έχουν επιβάλει μια ολιγομελής ομάδα εκσυγχρονιστών, που διακινούν τις προκάτ - απόψεις τους ως τη μοναδική αλήθεια σε ένα νέο Μεσαίωνα υπό το μανδύα του εκσυγχρονισμού, της «αριστεράς και της προόδου».

Γρηγοριάδης Κώστας

Η εταιρία William Mercer μελέτησε 215 πόλεις του κόσμου, χρησιμοποιώντας μια σειρά από παραμέτρους, θέλοντας να τις κατατάξει, με βάση το 100, σε κλίμακα, ανάλογα με την καθαριότητα και την ποιότητα της ζωής των κατοίκων τους. Η στήλη έχει υποστηρίξει ...εμπειρικά - εδώ και χρόνια, χωρίς τη χρήση δεικτών - ότι η Αθήνα ήταν η πιο βρώμικη πόλη της Ευρώπης, θέση που επιβεβαιώθηκε με την πρόσφατη μελέτη! Δε χρειάζονται ειδικές γνώσεις, αλλά απλή παρατήρηση. Το πρόβλημα των σκουπιδιών παραμένει άλυτο παρά τις διακηρυκτικές αρχές από τη δεκαετία του '80 της σοσιαλφιλελεύθερης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και των δημάρχων της πρωτεύουσας. Θα είχε ενδιαφέρον αν κάποτε μαθαίναμε τα ποσά που έχουν δαπανηθεί για μελέτες που υποτίθεται εκπονήθηκαν για την επίλυση του προβλήματος. Ενός προβλήματος που είναι συνυφασμένο με το καταναλωτικό πρότυπο που έχει επιβληθεί στο πλαίσιο της οικονομίας της αγοράς, που είναι μονοδιάστατα προσανατολισμένο στη μεγαλύτερη κατανάλωση προϊόντων μιας χρήσης ή μικρής διάρκειας ζωής και της σύντομης αντικατάστασής τους με άλλα. Προϊόντων που συχνά είναι μη ανακυκλώσιμα και επιβλαβή για το περιβάλλον. Αλλά και στον τομέα της ανακύκλωσης η χώρα μας βρίσκεται στον πάτο συγκριτικά με άλλες χώρες, όπως έχουμε αναλύσει παλιότερα. Η βαθμολογία που έλαβε η πόλη που θα φιλοξενήσει την Ολυμπιάδα το 2004 ήταν μόλις 64,5, όταν το Ελσίνκι συγκέντρωσε 158 και η αμέσως προηγούμενη πόλη από την Αθήνα - το Λονδίνο - 109,5.

Ενδεικτικές είναι οι βαθμολογίες άλλων ευρωπαϊκών πόλεων. Χαρακτηριστικά θα αναφέρουμε τη Στοκχόλμη με 149,5, την Κοπεγχάγη με 145,5, το Αμστερνταμ με 142, τη Βιέννη με 140, το Δουβλίνο με 138, τη Μαδρίτη με 129,5, τη Λισαβόνα με 125,5 και το Παρίσι με 120. Σε πολλές από τις πόλεις αυτές ο πληθυσμός τους είναι πολύ μεγαλύτερος από την Αθήνα, άρα και τα προβλήματα των απορριμμάτων θεωρητικά πολλαπλάσια. Αλλά και σε πόλεις με παρόμοιο με την Αθήνα πληθυσμό η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη. Ο τίτλος της πιο βρώμικης πρωτεύουσας δε συσχετίζεται φυσικά μόνο με τα απορρίμματα. Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι άλλος ένας τομέας στον οποίο οι επιδόσεις μας είναι άπαιχτες. Θυμάστε στην πρώτη πασοκική κυβέρνηση που τα στελέχη της διακήρυσσαν, με τις γραφικές ενδυμασίες των δερμάτινων ενδυμάτων και των ζιβάγκο, ότι το νέφος είναι πολιτικό και θα εξαφανιστεί εντός πενταετίας; Και ναι μεν το νέφος είναι πολιτικό, αλλά μετά από είκοσι χρόνια στην εξουσία το μόνο που κατάφεραν ήταν να αυξήσουν τους περισσότερους ρύπους. Αξιος ο μισθός τους. Τέλος στη βαθμολογία της Αθήνας ρόλο έπαιξαν και τα αστικά λύματα και τα απόβλητα στη θάλασσα και τα ποτάμια.

Ως προς την ποιότητα της ζωής σε ευρωπαϊκό επίπεδο και πάλι πιάσαμε πάτο με βαθμολογία 82,5 (η βάση πάντα το 100). Πρώτη η Βιέννη με 106 και πάνω από την Αθήνα και κάτω από τη βάση η Μαδρίτη με 99, η Λισαβόνα με 97 και η Ρώμη με 93,5. Παγκοσμίως κατέχουμε την 87η θέση. Συσχετίστε τη θέση αυτή με τις κομπορρημοσύνες του πρωθυπουργού για τη θέση της χώρας και το ρόλο της. Κωμωδία ή μάλλον τραγωδία. Για την ποιότητα της ζωής μια από τις παραμέτρους που εξετάστηκε ήταν το κυκλοφοριακό. Τι να πει κανείς γι' αυτό; Σε πολλές τριτοκοσμικές πόλεις η κατάσταση είναι σαφώς καλύτερη, κάτι που αποδεικνύει και η βαθμολογία: 3 στα 10. Μια πόλη με τη μονομανία του αυτοκινητοπροσανατολισμού και με συνεχή και συστηματική προσπάθεια απαξίωσης των μέσων μαζικής μεταφοράς προς όφελος των εταιριών αυτοκινήτων, των πετρελαιοειδών και των εταιριών που εμπλέκονται με το ΙΧ. Η δημόσια υγεία στην κατιούσα, τα ταχυδρομεία σε φάση χειρότερη από την περίοδο με τα ταχυδρομικά περιστέρια και η εγκληματικότητα στα χάι της, μια και η αστυνομία ψάχνει για τρομοκράτες και εξειδικεύεται στην καταστολή των απεργιακών κινητοποιήσεων των εργαζόμενων, με ιδιαίτερες επιδόσεις στους συνταξιούχους, τους αγρότες, τους εκπαιδευτικούς, τους φοιτητές και τους οικοδόμους. Αυτός είναι ο εκσυγχρονισμός τους. Τι κι αν έχουν γίνει ρόμπες διεθνώς. Οι αναλύσεις του Τσουκαλά, του Βέλτσου, του Μουζέλη, του Πρετεντέρη, του Σωμερίτη, της Δαμανάκη και του Κακαουνάκη τα βρίσκουν όλα καλά. Οπότε στου Μαξίμου μπορούν να κοιμούνται ήσυχα...